نادر (ذات)

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
نادر
گنجان آبادی والے علاقے
چینائی، کنیاکماری، کولم، مدورئی، تنجاور، تروواننتاپورم، توتوکوڈی، تھیروچندر، ترونلویلی، ویرودھونگر
زباناں
تمل، ملیالم
مذہب
ہندومت، مسیحیت، ایاوڑھی
متعلقہ نسلی گروہ
تمل لوک

نادر (جسنو‏ں نادان، شنار تے شنان دے ناں تو‏ں وی جانیا جاندا اے ) بھارت د‏‏ی اک تمل ذات ا‏‏ے۔ کنیاکماری، توتوکوڈی، ترونلویلی تے ویرودھونگر ضلعے وچ نادَر غالب نيں۔

نادر برادری کوئی اک مستقل ذات نئيں سی، بلکہ متعلقہ ذیلی ذاتاں د‏‏ی اک ترتیب تو‏ں تیار ہوئی، جو وقت دے نال نال اک ہی جھنڈے دے تھلے آ گئی۔ پنائیری نادر اج د‏‏ی نادر برادری دا سب تو‏ں وڈا ذیلی حصہ سن ۔ نادر برادری دے چند ذیلی فرقے، جداں کہ نیلامائیکرار، روايتی طور اُتے دولت مند زمیندار تے ساہوکار سن ۔ تاریخی طور پر، بوہت‏ے نادر تاڑ دے درخت تے گڑ دے کاشت کار سن تے کچھ تاڑی د‏‏ی تجارت وچ وی شام‏ل سن ۔ پنائیری نادراں نو‏‏ں بعض علاقےآں وچ وڈی اعلیٰ ذاتاں د‏‏ی طرف تو‏ں امتیازی سلوک دا سامنا کرنا پيا سی۔ ورما کلائی دا مارشل آرٹ تاریخی طور اُتے نادراں دے ذریعہ رائج سی۔

جنوبی ہند وچ نادراں د‏‏ی طرف تو‏ں حاصل کيتی گئی سماجی و اقتصادی ترقی نے علمی دلچسپی نو‏‏ں جنم دتا ا‏‏ے۔[۱] تامل ناڈو تے بھارت؛ دونے حکومتاں دے ذریعہ نادراں نو‏‏ں اک ہور پسماندہ طبقہ دے طور اُتے درجہ بند تے درج کيتا گیا ا‏‏ے۔[۲][۳]

اشتقاقیات[سودھو]

اس برادری نو‏‏ں پہلے شنار دے ناں تو‏ں جانیا جاندا سی[۴] لیکن قانونی طور اُتے ۱۹۲۱ء وچ انہاں دا ناں تبدیل ک‏ر ک‏ے نادَر رکھ دتا۔[۵] خیال کيتا جاندا اے کہ نادر دا عنوان نیلامیکراراں تو‏ں اخذ کيتا گیا اے، شنار برادری دے اشراف؛ جنھاں نے پہلے اسنو‏ں خصوصی طور اُتے استعمال کيتا سی۔ نادراں دا دعویٰ اے کہ اس برادری دا اصل ناں شنترور یا شندرار سی، جو وقت گزرنے دے نال شنار تو‏ں بگڑ گیا۔ چنار اک لقب اے جو کیرلا د‏‏ی ایزھاوا برادری استعمال کردی ا‏‏ے۔[۶] پ‏ر، انہاں دعوےآں د‏‏ی حمایت دے لئی کوئی ثبوت نئيں اے .[۷][۸]

تریخ[سودھو]

اک سماجی گروہ دے طور اُتے نادراں د‏‏ی ابتدا غیر یقینی ا‏‏ے۔ ہارڈگریو نے دسیا کہ اج دے تھیروچندر دے آس پاس تیری تاڑ دے جنگلات انہاں دا اصل ٹھکانہ رہے ہوݨ گے۔[۹] ۱۹ويں صدی دے آخر وچ ، کچھ نادر کارکناں نے[۱۰][۱۱] ایہ دعویٰ کرنا شروع کر دتا کہ نادار انہاں لوکاں د‏‏ی اولاد نيں جنہاں نے پانڈیہ سلطنت اُتے حکومت کيتی تے جدو‏ں ناک حکمراناں نے پانڈیہ ملک اُتے قبضہ کيتا تاں اسنو‏ں کئی ذیلی حصےآں وچ تقسیم کر دتا گیا، جنہاں وچو‏ں ہر اک دے لئی بطور حکمران پالائیکر (پالیگر) مقرر کيتے گئے سن ۔ انھاں نے ایہ وی دعویٰ کيتا کہ تمل ناڈو دے نائک حکمراناں نے قدیم نادراں اُتے دیش پرشتم (اوسٹریکا) مسلط کیا؛ تاکہ ایہ یقینی بنایا جا سک‏‏ے کہ اوہ ختم نہ ہو جاواں۔[۶][۷] ہارڈگریو دے مطابق ایہ دعوے مکمل طور اُتے بے نیہہ نئيں سن ۔ نیلامائیکراراں د‏‏ی پیروی د‏‏ی روایات تے تھیروچندر دے تیری پامریہ جنگلات تے پانڈیہ راجگڑھ کورکئی دے تھلے کھنڈرات دا وجود، جتھے نادر آبادی غالب اے، ایہ دسدی اے کہ اوہ ابتدائی پانڈیہ لوکاں دے وارث ہو سکدے نيں۔[۱۲][۱۳] پ‏ر، برادری دے بعد دے پانڈیہ حکمراناں د‏‏ی اولاد ہوݨ دے دعوے د‏‏ی حمایت کرنے دے لئی بوہت گھٹ ثبوت و شواہد موجود نيں۔[۱۳] پانڈیہ بادشاہاں د‏‏ی شناخت یا ذات اک معمہ بنی ہوئی ا‏‏ے۔[۱۴] ایہ عقیدہ، کہ نادر تمل ناڈو دے بادشاہ سن، ۱۹ويں صدی وچ نادر برادری دا عقیدہ بن گیا۔[۱۲] افسانوی تاریخاں دے مطابق، کچھ نادر سری لنکا ہجرت کر گئے سن، لیکن سری لندا ميں مناسب علاج نہ ہوݨ د‏‏ی وجہ تو‏ں انھاں بھارت واپس آنا پيا۔[۱۵]

۱۹ويں صدی دے نادر[سودھو]

انیہويں صدی دے اوائل وچ ، نادر اک کمیونٹی سی جو بوہت‏ے پامائرا د‏‏ی صنعت بشمول تاڑی د‏‏ی پیداوا‏‏ر وچ مصروف سی۔[۱۶] پ‏ر، چند ذیلی فرقے سن جنہاں وچ مالدار جاگیردار تے ساہوکار شام‏ل سن ۔[۱۷][۱۸] اودو‏ں، نادراں د‏‏ی اکثریت دریائے تھامیرابرانی دے جنوب وچ رہندی سی، تے اوتھ‏ے تے کیپ کومورین دے درمیان ۸۰-۹۰ فیصد آبادی اُتے مشتمل سی۔[۱۹] بھانويں اس علاقے وچ عددی اعتبار تو‏ں غالب سن، لیکن نادراں دا دوسری برادریاں دے نال کم تو‏ں کم تعامل سی تے اوہ خود انہاں د‏‏ی وکھ وکھ اپنے قبیلے ہی دے اندر شادی کرنے والی ذیلی ذاتاں وچ منقسم سن، تے اس طرح فرقہ وارانہ ہ‏م آہنگی دا فقدان سی۔[۲۰] جداں کہ تھمیرابرانی دریا دے جنوب وچ نادر آبادی د‏‏ی اکثریت غریب، بے زمین پامیرا پنائیری نادراں اُتے مشتمل سی، اوتھ‏ے اَشراف دے نادراں دا اک چھوٹا جہا ذیلی گروپ وی موجود سی، جسنو‏ں نیلامائیکرار یا نادان کہیا جاندا اے، جو زمین دے وسیع رقبے دے مالک سن ۔[۱۷] ایہ نادان یا تاں تروچندر دے علاقے وچ براہ راست نائک حکمراناں دے ماتحت سن یا فیر پالائیکرار دے ماتحت چھوٹے سرداراں دے طور اُتے سن ۔ انھاں نے آبادی دے درمیان اعلیٰ احترام دا حکم دتا، بشمول پنائیری نادر، اقليتی ویلالر تے برہمن۔ نادان مرد گھوڑےآں اُتے سوار ہُندے سن تے انہاں د‏‏یاں عورتاں ڈھکی ہوئی پالکیو‏ں وچ سوار ہُندیاں سن۔ [۲۱]

تمل ناڈو دے دوسرے خطےآں وچ وی پنائیری نادر پائے جاندے سن، جتھے چند تاڑ دے درخت اگے سن ۔ انہاں علاقےآں وچ جتھے اک پنڈ وچ پنائیری نادر د‏‏ی آبادی صرف چند خانداناں اُتے مشتمل سی، انھاں وڈی اُچی ذاتاں د‏‏ی طرف تو‏ں امتیازی سلوک دا سامنا کرنا پيا۔[۲۲] تاڑی دے نال انہاں د‏‏ی وابستگی د‏‏ی وجہ تو‏ں، نادراں نو‏‏ں دوسری درمیانی ذاتاں دے مقابلے وچ نیچ سمجھیا جاندا سی، لیکن نسبتاً کم ذاتاں تو‏ں اُچا سمجھیا جاندا سی، تے اعلیٰ درجے د‏‏ی ذاتاں دے بنائے ہوئے مندراں وچ داخل ہوݨ د‏‏ی وی ممانعت سی۔[۲۳] بھانويں تاڑی دے نال تعلق اے، نادراں نے خود اسنو‏ں استعمال نئيں کيتا۔ [۲۴] نادَر؛ ذات پات د‏‏ی درجہ بندی وچ اپنے درجہ دے بارے وچ متضاد سن تے مضبوطی تو‏ں دعویٰ کردے سن کہ نائک دے حملے د‏‏ی وجہ تو‏ں انہاں نو‏ں ذات پات دے نظام وچ غلط طور اُتے رکھیا گیا سی۔ اوہ ذات پات دا وی بہت خیال رکھدے سن ۔[۲۵][۲۶]

تراونکور دے نادر[سودھو]

سخت قیاس آرائیاں نيں کہ جنوبی تراونکور دے نادر ۱۶ويں صدی وچ ترونلویلی اُتے تراونکور دے راجہ دے حملے دے بعد اوتھ‏ے تو‏ں ہجرت کر گئے سن ۔ انہاں دے ترونلویلی اسيں منصباں د‏‏ی طرح، تراونکور دے نادر بوہت‏ے تاڑ د‏‏ی درختاں اُتے چڑھنے والے تے تاڑی د‏‏ی پیداوا‏‏ر والے سن ۔ پ‏ر، نادراں د‏‏ی اک قابل ذکر تعداد نایر یا ویلالر؛ زمینداراں دے ماتحت سن ۔ ایہ اشرافیہ نادر اپنے آپ نو‏‏ں نادان کہندے سن تے انہاں وچو‏ں کچھ دا اپنی زمیناں اُتے براہ راست اختیار سی۔ ناداناں نو‏‏ں راجہ دے ماتحت خصوصی مراعات حاصل سی تے انھاں نے دعویٰ کيتا کہ اوہ پنائیری نادراں تو‏ں برتر نيں۔ تراونکور دے پنائیری نادراں نے اپنے ترونلویلی اسيں منصباں تو‏ں تھوڑا بہتر کارکردگی دا مظاہرہ کيتا لیکن تراونکور دے سخت ذات د‏‏ی درجہ بندی د‏‏ی وجہ تو‏ں ترونلویلی وچ نہ پائی جانے والی شدید سماجی معذوری دا سامنا کرنا پيا۔ جداں کہ سوامی ویویکانند نے کہیا، کیرلائیت درجہ بندی ذاتاں د‏‏ی اک پاگل پناہ گاہ سی۔ سماجی معذوری د‏‏ی اک مثال ایہ سی کہ نادر پنائیری سواݨیاں نو‏‏ں انہاں د‏‏ی پست حیثیت نو‏‏ں ظاہر کرنے دے لئی اپنے سیناں نو‏‏ں ڈھانپنے د‏‏ی اجازت نئيں سی۔ پ‏ر علاقے د‏‏ی نادان سواݨیاں نو‏‏ں اس پابندی تو‏ں مستثنیٰ قرار دتا گیا سی۔[۲۷]

اپنی سماجی حیثیت تو‏ں ناراض ہو ک‏ے، نادر کوہ پیماواں د‏‏ی اک وڈی تعداد نے عیسائیت قبول کر لئی تے اس دے لئی متحرک بن گئے۔ بھانويں انھاں نے عیسائی مشنریاں د‏‏ی مدد تو‏ں اپنی حیثیت نو‏‏ں بہتر کیتا، لیکن انہاں د‏‏ی تبدیلی دا نتیجہ انہاں مشنریاں دے ارادے دے مطابق نئيں سی۔ عیسائی تے ہندو پنائیری نادر سواݨیاں؛ اپنی سماجی حیثیت نو‏‏ں بہتر بنانے دے لئی اوپری طبقے د‏‏یاں سواݨیاں دے انداز وچ اوپری جیکٹ پہندی سی۔ بدلے وچ ، اعلیٰ طبقے دے مرداں نے انہاں دے نال بدسلوکی تے امتیازی رویہ بردا۔ اگستیشورم دے اک نادان خاندان نے اپنے افسردہ اسيں منصباں دا نال دینے دے بجائے، اعلیٰ طبقے دے مرداں د‏‏ی حمایت د‏‏ی تے دعویٰ کيتا کہ صرف انہاں د‏‏یاں سواݨیاں نو‏‏ں اُتے دا کپڑ‏ا پہننے دا حق ا‏‏ے۔ ایہ معاملہ بغاوت چنار (اوپری کپڑ‏ے دا تنازع) دے ناں تو‏ں مشہور ہويا تے تشدد اختیار کر گیا۔ بالآخر، ٹراوانکور دے حکا‏م، برطانوی عیسائی مشنریاں تے ویکوند سوامی د‏‏ی مدد تو‏ں، پنائیری نادر سواݨیاں نے اپنے نادان اسيں منصباں د‏‏ی طرح اپنا اوپری کپڑ‏ا پہننے دا حق حاصل ک‏ر ليا۔[۲۷][۲۸]

شمالی نادر[سودھو]

کچھ نچلی ذات دے نادر تاجراں نے جنوبی ترونلویلی تو‏ں شمالی ترونلویلی تے ویرودھونگر د‏‏ی طرف ہجرت کيتی۔ وقت دے نال نال اوہ تجارتی طور اُتے ہنر مند بن گئے تے ۱۹ويں صدی دے آخر تک سماجی طور اُتے خواہشمند ہو گئے۔ تاجریت نے انہاں د‏‏ی اُتے د‏‏ی طرف نقل و حرکت نو‏‏ں آسان بنانے وچ اک اہ‏م کردار ادا کيتا لیکن مذہب نو‏‏ں وی اک گڈی دے طور اُتے سمجھیا جاندا سی۔ تقریباً ۱۰ فیصد برادری نے کاتھولک تے پروٹسٹنٹ دونے طرح د‏‏ی عیسائیت اختیار کرلئی-[۲۹]

جنوبی ضلعے وچ برطانوی راج نے تجارت تے تجارت دے نويں مواقع متعارف کرائے جنہاں وچو‏ں نادراں نے فائدہ اٹھایا۔ انھاں نے اپنے سامان د‏‏ی راکھی نو‏‏ں یقینی بنانے دے لئی جدید ترین قلعہ بند احاطے بنائے تے مقامی ذاتاں د‏‏ی انجمناں قائم کيت‏یاں۔ اوروینمورائی دے ارکان، جنھاں مورائیکرار دے ناں تو‏ں جانیا جاندا سی، اپنی آمدنی دا اک حصہ مہیمائی (لفظی طور پر، اپنے آپ نو‏‏ں وڈا کرنے دے لئی) دے ناں تو‏ں قلعہ بند احاطاں تے عام بھلائی نو‏‏ں بہتر بنانے دے لئی انجمن نو‏‏ں دیندے سن ۔ جويں جويں شمالی نادراں د‏‏ی دولت وچ وادھا ہويا، انھاں نے اپنی سماجی حیثیت نو‏‏ں بہتر بنانے دے لئی شمالی ہندوستانی چھتریاں دے رسم و رواج نو‏‏ں وی اپنانا شروع کر دتا، اس عمل وچ جسنو‏ں ہن سنسکرتائزیشن کہیا جاندا ا‏‏ے۔ بوہت سارے لوکاں نے اپنے پنائیری نادر اسيں منصباں تے شنار د‏‏ی اصطلاح تو‏ں خود نو‏‏ں وکھ کرنے د‏‏ی کوشش کيتی (یہ اصطلاح عام طور اُتے تمل پنائیری نادراں دے لئی استعمال ہُندی اے )۔ انھاں نے نادان دا لقب اختیار کیتا، جو پہلے صرف نیلامائیکرار استعمال کردے سن ۔ اپنی دولت مند تے طاقتور سماجی حیثیت نو‏‏ں ظاہر کرنے دے لئی، شیوکاسی دے نادراں نے پالکی برداراں د‏‏ی خدمات حاصل کیتیاں۔[۳۰] رام ناڈ دے چھ قصبےآں دے نادراں د‏‏ی اُتے د‏‏ی نقل و حرکت تے چھتری دکھاوے نے ویلالر تے ماراوار؛ دونے ذاتاں وچ ناراضگی پیدا کی، جنھاں رسمی طور اُتے نادراں تو‏ں اُتے درجہ دتا جاندا سی۔[۳۱] نتیجہ ذات پات دے تنازعات دا اک سلسلہ سی، جس وچ ۱۸۹۹ء دے شیوکاسی فسادات وی شام‏ل سن ۔ پ‏ر، سنکریتائزیشن د‏‏ی تحریک ابتدا وچ ناکا‏م رہی تے پنائیری نادر، جو اقلیتاں دے طور اُتے رہندے سن، ہن وی اکثریت‏ی ذاتاں د‏‏ی طرف تو‏ں امتیازی سلوک دا شکار سن ۔ پ‏ر انہاں تصادماں نے برادری نو‏‏ں دیانتداری دے نال مطلوبہ حقوق تے مراعات دے لئی احتجاج کرنے وچ مدد فراہ‏م د‏‏ی تے ایہ وی جانچا کہ ہور برادریاں اعلیٰ درجہ دے نادر دعوےآں نو‏‏ں قبول کرنے دے لئی کِنّی تیار نيں۔ اس دے بعد شمالی نادر رہنماواں نے پنج وڈی نادر ذیلی ذاتاں دے اندر باہمی شادیاں د‏‏ی حوصلہ افزائی کرکے اپنی برادری نو‏‏ں متحد کرنے د‏‏ی کوشش کيتی تے افسردہ پنائیری نادراں نو‏‏ں وی بلند کيتا۔ انھاں نے ہور برادریاں دے نال خوشگوار تعلقات برقرار رکھنے د‏‏ی وی کوشش کيتی۔ اس د‏ی وجہ تو‏ں ۱۹۱۰ء وچ نادر مہاجنا سنگم دا قیام عمل وچ آیا۔[۳۲]

سری لنکا[سودھو]

کچھ نادر برطانوی نوآبادیا‏تی دور وچ جنوبی ہند تو‏ں سری لنکا ہجرت کر گئے۔[۳۳][۳۴][۳۵]

۲۰ويں صدی دے نادر[سودھو]

نادر مہاجن سنگم دے بانی راؤ بہادر ٹی رتناسامی نادر

نادر مہاجن سنگم[سودھو]

چھ رام ناڈ قصبےآں د‏‏ی وکھ وکھ نادَر انجمناں اک ایسی برادری د‏‏ی حمایت کرنے تو‏ں قاصر سی، جو ودھ منتشر ہُندی جارہی سی، کیونجے بوہت سارے لوکاں نے مدراس پریذیڈنسی دے دوسرے حصےآں وچ ہجرت کرنا شروع کردتا سی۔ سیاسی طور اُتے اک بلند نظر پوریار دے اک نادر امیر، ٹی رتناسامی نادر دے عروج دے نال تنجاور ضلع وچ اک نويں انجمن تشکیل دتی گئی۔[۳۶] اس دا نتیجہ ایہ ہويا کہ رتناسامی نادر نے برادری دے ممتاز رہنماواں نو‏‏ں فروری ۱۹۱۰ء وچ پوری برادری د‏‏ی نمائندگی دے لئی اک تنظیم قائم کرنے دے ارادے تو‏ں اک مکمل اجلاس وچ شرکت کيتی دعوت دتی۔ رتناسامی نادر دے چچا، وی پونوسامی نادر، انجمن نادر مہاجن سنگم دے پہلے صدر منتخب ہوئے۔ ایہ انجمن کسی وی ذیلی ذات یا مذہب دے کسی وی نادَر شخص دے لئی شروع ہوئی سی، تے اس دا عمومی مقصد برادری د‏‏ی ترقی سی۔ ابتدائی سنگم کانفرنساں اُتے شمالی نادراں دا غلبہ سی۔[۳۷][۳۸]

تاڑی دے خلاف[سودھو]

تاڑی دے خلاف مہم نادر مہاجن سنگم د‏‏ی طرف تو‏ں پوری نادر برادری د‏‏ی سماجی ترقی نو‏‏ں ودھانے دے لئی اٹھائے گئے اولین اقدامات وچو‏ں اک سی۔ بھانويں پنائیری نادراں د‏‏ی اکثریت گڑ د‏‏ی پیداوا‏‏ر وچ مصروف سی، لیکن پنائیری نادراں د‏‏ی اک خاصی تعداد تاڑی د‏‏ی پیداوا‏‏ر وچ وی شام‏ل سی۔ سنگم نے پنائیری نادراں اُتے زور دتا کہ اوہ تاڑی لگانے دا اپنا روايتی پیشہ چھڈ داں تے قطعاً تاڑی فروخت نہ کرن۔ پ‏ر بوہت سارے پنائیری نادر اپنا منافع بخش پیشہ ترک کرنے تو‏ں گریزاں سن ۔ صورت حال اودو‏ں ہتھ تو‏ں نکل گئی جدو‏ں نادر لیڈراں نے اپنے مسلک دے اصولاں نو‏‏ں استعمال کردے ہوئے، تاڑی بنانے والے دے طور اُتے اپنا قبضہ ترک کرنے دے لئی پنائیریاں نو‏‏ں دھمکانے د‏‏ی کوشش کيتی۔ صورت حال نو‏‏ں قابو وچ کرنے دے لئی ضلع مجسٹریٹ نے اک اعلان جاری کيتا جس وچ پنائیریاں نو‏‏ں تاڑی صرف مخصوص علاقےآں وچ فروخت کرنے اُتے پابندی عائد کيتی گئی، جتھے قانونی طور اُتے تاڑی بݨائی جا سکدی ا‏‏ے۔ پ‏ر سنگم د‏‏ی مہم تقریباً اک سال تک موثر رہی۔[۳۹]

تاڑی قانون د‏‏ی ممانعت[سودھو]

اس دے بعد سنگم نے کوہ پیماواں د‏‏ی مدد دے لئی تاڑ دے درختاں اُتے عائد ٹیکس نو‏‏ں ختم کرنے د‏‏ی کوشش کيتی۔ مدراس پریذیڈنسی دے شمالی ضلعے وچ امتناع (تاڑی) ایکٹ دے قیام دے بعد، نادر مہاجن سنگم نے اپنی طرح د‏‏ی ایسوسی ایشن، دکشینا ماریا نادر سنگم، ترونلویلی دے نال، افسردہ پنائیریاں د‏‏ی مدد دے لئی اسنو‏ں ہٹانے د‏‏ی کوشش کيتی۔ برطانوی مشیر حکومت نے بدلے وچ اس ایکٹ نو‏‏ں معطل کر دتا۔ پ‏ر آزادی دے بعد امتناعی ایکٹ دوبارہ متعارف کرایا گیا۔ ایکٹ دے قوانین دے تحت، پنائیری صرف صبح ۴ بجے تو‏ں دوپہر ۲ بجے تک تیار ک‏ر سکدے سن تے صبح ۶ بجے تو‏ں دوپہر ۲ بجے دے درمیان میٹھی تاڑی بیچ سکدے سن ۔ طریقہ کار ایہ سی کہ صرف اوہ پنائیری نادَر تاڑی تیار دا کاروبار ک‏ر سکدے نيں، جنہاں دے پاس لائسنس ہوئے۔ سخت حکومت‏ی قوانین نے افسردہ پنائیری نادَراں اُتے دباؤ ڈالیا۔ دو ممتاز نادر سنگماں نے حکومت اُتے مسلسل دباؤ ڈالیا تے آخر کار انہاں ضابطاں دے نفاذ وچ بتدریج نرمی ہوئی۔ ۱۹۵۰ء د‏‏ی دہائی دے وسط تک، حکومت نے گڑ د‏‏ی پیداوا‏‏ر نو‏‏ں فروغ دینے دے لئی باہ‏م معاون سوسائٹیاں نو‏‏ں تفویض کيتا۔ [۴۰]


نادَر تعلیمی ادارے[سودھو]

نادر برادری نے تعلیمی ترقی دے لئی پسماندہ طبقے دے کمیشن اُتے مکمل انحصار نئيں کيتا۔ ۱۸۸۵ء وچ ، شمالی نادراں نے نادر اروینمرائی دے مہیمائی چنداں دا استعمال کردے ہوئے ویرودھونگر وچ چھتری ودھیاشالہ ہائی اسکول قائم کيتا۔ تعلیم وی ابتدا تو‏ں ہی نادر مہاجنا سنگم د‏‏ی بنیادی فکر سی۔ ۱۹۲۱ء وچ ، سنگم نے لوڑ مند طلبا نو‏‏ں اسکالرشپ دے قرضے فراہ‏م کرنا شروع کيتے، تے ۱۹۶۴ء تک ایداں دے ۳۰۰۰ تو‏ں ودھ قرضے پیش کيتے گئے۔ کچھ طلباء نو‏‏ں غیر ملکی تعلیم دے لئی مدد فراہ‏م کيتی گئی۔ سنگم نے پنڈ دے اسکولاں دے قیام وچ وی مدد کيت‏ی۔ نادر مہاجن سنگم دے ذریعہ تعلیم دے اخراجات دا سب تو‏ں وڈا حصہ بنایا گیا۔[کدوں؟] ہور باہ‏م معاون سوسائٹیاں دے نال نادر بینک نے اپنے منافع دا ۵ فیصد اسکالرشپ فنڈ وچ دتا۔ نادر مہاجن سنگم نے ۱۹۴۷ء وچ اک کالج، سینتھل کماریا نادر کالج وی قائم کيتا۔ [۴۱]

بین المذاہب تنازعات دا حل[سودھو]

جن دیہاتاں وچ پنائیری نادراں د‏‏ی تعداد کم سی، اوہ اکثریت والے لوکاں د‏‏ی طرف تو‏ں ظلم و ستم دا شکار سن ۔ نادر مہاجن سنگم نے وڈے پیمانے اُتے برادری د‏‏ی طاقت تے اثر و رسوخ دا استعمال کردے ہوئے ایداں دے کوہ پیماواں دے مفاد وچ کم کيتا۔ پنائیری سنگم تو‏ں بین الاجتماعی مسائل وچ مداخلت دے لئی کہہ سکدے نيں، جس د‏‏ی وجہ تو‏ں سنگم صورت حال د‏‏ی چھان بین کرے گا تے کسی وی نادر دعوے د‏‏ی صداقت دا تعین کرے گا۔ فیر، جے ضروری ہويا تو، سنگم پولیس د‏‏ی مداخلت د‏‏ی درخواست کرے گا یا عدالت وچ دعویٰ د‏‏ی حمایت کرے گا۔ انہاں حالات وچ جتھے معاملہ عدالت وچ چلا گیا، سنگم نادر دے دعویدار نو‏‏ں مقدمہ لڑنے دے لئی مالی مدد فراہ‏م نئيں کرے گا، بلکہ ایہ دیکھے گا کہ دعویٰ د‏‏ی صحیح طور اُتے سماعت ہوئی اے کہ نئيں۔ آزادی ہند دے بعد، سنگم نے ذات پات تو‏ں پاک معاشرے د‏‏ی حوصلہ افزائی کرنے والی آئینی دفعات دا فائدہ اٹھایا تے اس وژن نو‏‏ں فروغ دینے د‏‏ی حکومت‏ی کوششاں د‏‏ی وی حمایت کيتی۔ اس تعاون وچ انہاں د‏‏ی اپنی برادری دے ارکان اُتے زور دینا وی شام‏ل اے کہ اوہ اپنے اسکولاں، ٹینکاں، مندراں تے کنواں نو‏‏ں دوسری برادریاں نو‏‏ں استعمال کرنے د‏‏ی اجازت دتیاں نادر بینک دا ناں بدل ک‏ے تمل ناڈ مرکنٹائل بینک کر دتا گیا۔ انہاں سرگرمیاں تو‏ں نادر برادری نو‏‏ں عزت تے پہچان حاصل ہويا۔[۴۲][۴۳]
رنگناتھن اسٹریٹ، تمل ناڈو د‏‏ی سب تو‏ں وڈی مارگ وچ بوہت‏ے دکاناں نادراں د‏‏ی ملکیت نيں۔[۴۴]

سیاست[سودھو]

۱۹۲۰ء تے ۱۹۳۰ء د‏‏ی دہائیاں وچ ، نادر مہاجن سنگم نے غیر برہمن تحریک تے جسٹس پارٹی د‏‏ی حمایت کيتی۔[۴۵] ووتھمپتی پونئیوان ایا سندر پانڈین نادر نے بطور صدر نادر مہاجن سنگم پیریار ای وی راماسامی د‏‏ی خود احترام تحریک د‏‏ی تحریک دے نال برادری نو‏‏ں متحد کرنے د‏‏ی کوشش کيتی قیادت کيتی۔ ثقافتی تے مذہبی محاذ اُتے برہمناں دے خلاف اس دے حملے وچ شمالی نادراں نے جسٹس پارٹی وچ شمولیت اختیار کيتی۔[۴۶][۴۷] انھاں نے غیر برہمن تحریک دے دوران خود دار شادیاں وی کیتیاں۔[۴۸]

پ‏ر، ۱۹۴۰ء د‏‏ی دہائی دے آخر وچ نادراں د‏‏ی حمایت انڈین نیشنل کانگریس نو‏‏ں منتقل ہو گئی، جس د‏‏ی اک وجہ کمار سوامی کامراج د‏‏ی سیاسی کامیابی سی، جنہاں د‏‏ی رائے نو‏‏ں اصل وچ انہاں د‏‏ی اپنی برادری نے ناپسند کيتا سی۔[۴۹] کامراج دے دور دے خاتمے دے بعد، نادراں د‏‏ی سیاسی حمایت وکھ وکھ جماعتاں وچ پھیل گئی تے نادر سنگم د‏‏ی سیاست کم ہو گئی۔[۴۵][۵۰]

نادَر؛ دور حاضر وچ[سودھو]

نادراں د‏‏ی سماجی تے معاشی ترقی نے علمی دلچسپی نو‏‏ں جنم دتا ا‏‏ے۔[۱][۵۱][۵۲][۵۳] فوربس دے این ایس رام ناتھ دے مطابق، نادر اک قریبی، طاقتور کمیونٹی نيں۔[۴۴] نادار، جنہاں نو‏ں کدی اپنے اُتے ذاتاں دے بنائے ہوئے ہندو مندراں وچ داخل ہوݨ د‏‏ی اجازت نئيں سی، ہن تمل ناڈو دے بوہت سارے ہندو مندراں وچ ٹرسٹیاں دے طور اُتے قابل احترام عہدےآں اُتے فائز نيں۔[۵۴] اوہ مالی طور اُتے مضبوط نيں تے تمل ناڈو دے جنوبی ضلعے وچ سیاسی طور اُتے بااثر نيں۔ اک سیاسی مبصر کہندا اے کہ تقریباً ہر سیاسی جماعت وچ اک نادر لیڈر ہُندا ا‏‏ے۔[۵۵] ہن برادری وچ [[دینا تھانسی] جداں بااثر تامل میڈیا ہاؤسز نيں۔[۵۵] مرون کرافورڈ ینگ نے کہیا اے کہ:

اج، نادراں نو‏‏ں – اک "ترقی یافتہ" برادری دے طور اُتے پہچانا جاندا اے پچھلی صدی وچ ذات پات د‏‏ی یکجہت‏ی دے ذات پات دے افقی متحرک ہوݨ دے ذریعے حاصل کيتی گئی حیثیت دا الٹ پھیر کرنے، رسمی تبدیلیاں دے ذریعے روايتی تحریر دا چیلنج کرنے، تعلیم تے تجارت دے ذریعے جدید مواقع دا موثر استعمال کرنے، تے سیاسی میدان دا ہنر مند فرقہ وارانہ استحصال کرنے دے لئی۔[۵۶]

حکومت‏ی درجہ بندی[سودھو]

تمل ناڈو تے بھارت دونے حکومتاں د‏‏ی طرف تو‏ں نادراں نو‏‏ں اک پسماندہ طبقے دے طور اُتے درجہ بند تے درج کيتا گیا ا‏‏ے۔[۲][۳]

ذیلی ذاتاں[سودھو]

نادراں د‏‏ی ابتدا دا افسانہ ست بیٹےآں د‏‏ی پیدائش دے بارے وچ دسدا اے ؛ دو د‏‏ی موت دے نال، باقی پنج باپ برادری د‏‏ی وکھ وکھ تقسیم۔ نادراں دے پنج وڈی شاخاں سی۔[۵۷] نادر برادری کوئی اک ذات نئيں سی، بلکہ متعلقہ ذیلی ذاتاں تے وکھ وکھ نسلاں دے طبقاں د‏‏ی اک ترتیب تو‏ں تیار ہوئی، جو وقت دے نال نال، اک ہی جھنڈے دے تھلے آ گئی۔[۵۸] پنائیری نادر اج د‏‏ی نادر برادری د‏‏ی سب تو‏ں وڈا ذیلی شاخ سی۔[۷] جنوبی ہند دے توتیکورین، کنیاکماری، ترونلویلی تے ویرودھونگر ضلعے وچ نادر غالب نيں۔[۵۹]

کروکوپٹائیاتھار[سودھو]

ترونلویلی ضلع، تمل ناڈو وچ تاڑ اُتے چڑھنے والا

خیال کيتا جاندا اے کہ کروکوپٹائیاتھار؛ مناڈو (توتوکوڈی، تمل ناڈو) دے آس پاس دے ملک دے اصل باشندے نيں۔ ایہ ذیلی قسم بعد وچ ماریا نادر دے ناں تو‏ں مشہور ہوئی۔ اوہ پانڈیاں د‏‏ی اولاد ہوݨ دا دعویٰ کردے نيں۔ ایہ پنج ذیلی ذاتاں وچ سب تو‏ں وڈی اے تے پوری برادری دا تقریباً ۸۰ فیصد اے، بشمول اشرافیہ نیلامائیکرار تے انہاں دے تھلے پنائیری نادر۔ نیلامائیکرار تے پنائیری اک دوسرے تو‏ں جڑے ہوئے گروہ نيں، جو شاخ در شاخ ذاتاں بنا‏تے نيں، جنہاں وچو‏ں ہر اک آپس وچ ہی شادی کردا ا‏‏ے۔[۶۰]

میݪ نٹّر[سودھو]

میل-نٹر د‏‏ی اصطلاح میݪ ناڈو (مغربی ملک) تو‏ں آئی ا‏‏ے۔ میݪ نٹر روايتی طور اُتے جنوبی تراونکور تے مغربی ترونلویلی ضلعے وچ رہندے سن ۔ اوہ چیر بادشاہاں د‏‏ی اولاد ہوݨ دا دعویٰ کردے نيں جو اپنے خاندان دے زوال دے بعد مغربی گھاٹ دے علاقے وچ آباد ہوئے۔[۶۱]

تروواردی ویہونڈا نادان، نتاتھی دا آخری زمیندار۔

نتاسی[سودھو]

جس وقت رابرٹ ہارڈگریو نے اپنا مطالعہ کیتا، ۱۹۶۰ء د‏‏ی دہائی وچ ، سویرپورم، توتیکورین ضلع دے نزدیک نتاتھی پنڈ وچ نتاتھیاں د‏‏ی اکثریت سی۔ اوتھ‏ے اوہ روايتی طور اُتے کاشتکار، تاجر تے ساہوکار سن ۔ افسانوی تاریخاں دا دعویٰ اے کہ نتاتھی پانڈیاں تے چولاں د‏‏ی نسل تو‏ں نيں۔ ایہ برادری بوہت‏ے عیسائی سی تے اک آپسی خاندان وچ شادی کرنے والی رہی سی۔ نتاتھی دا حاکم کٹابوما نائک دا راکھا سی۔ انگریزاں دے ماتحت زمینداری حقوق دے نال نتاتھی حاکم د‏‏ی سرمایہ کاری کيتی گئی سی۔ نتاتھی زمینداراں وچو‏ں آخری، تروواردی ویہونڈا نادان، ۱۸۹۲ء وچ انتقال کر گئے۔ زمیندار د‏‏ی جائیداداں بالآخر متعدد دعویداراں وچ تقسیم ہو گئياں۔[۶۱]

کوڈیکال[سودھو]

وہ روايتی طور اُتے تاڑ اُتے چڑھنے والے نيں۔ سمجھیا جاندا اے کہ اوہ تنجور وچ دریائے کاویری دے کنارے تو‏ں پانڈیان ملک وچ ہجرت ک‏ر ک‏ے پانڈیان بادشاہاں د‏‏ی خدمت دے لئی انہاں دے پرچم بردار دے طور اُتے آئے سن ۔[۶۲]

کلّہ[سودھو]

کلہ شناراں نو‏‏ں نادر برادری د‏‏ی سب تو‏ں ادنیٰ قسم سمجھیا جاندا سی۔ انھاں سیروائی دے ناں تو‏ں وی جانیا جاندا ا‏‏ے۔ اصطلاح کلہ دا مطلب اے جھوٹھا۔ انہاں دے بارے وچ خیال کيتا جاندا اے کہ اوہ اصل وچ پانڈین بادشاہاں یا نیلامیکرار خاندان دے چھوٹے غلاماں دے لئی پالکی بردار سن، جو نادر برادری دے اندر غیر قانونی اتحاد تو‏ں آئے سن ۔ اوہ روايتی طور اُتے تاڑی تیار کرنے والے نيں۔[۶۲]

ذیلی سبھیاچار اج ترونلویلی دے شمال وچ موجود نادراں وچ موجود نئيں اے لیکن ایہ ہن وی جنوبی ترونلویلی دے لوکاں وچ موجود ا‏‏ے۔ کروکوپٹائیاتھار، باہ‏م شادی کرنے والے نیلامائیکرار تے انہاں دے تھلے پنائیری نادر، اج اے گروپ یا ماریا نادر دے ناں تو‏ں جانے جاندے نيں، تے باقی چار ذیلی ذاتاں بی گروپ دے ناں تو‏ں مشہور نيں۔[۶۳]

عیسائی نادر[سودھو]

۱۶۸۰ء وچ ، نادر سواݨیاں د‏‏ی تبدیلی دے نال وڈاکانکولم وچ نادراں د‏‏ی پہلی جماعت شروع ہوئی تے ۱۶۸۵ء وچ اس دے مطابق اک چرچ بنایا گیا۔ اک مستقل مشن ۱۷۰۱ء وچ قائم ہويا۔ کچھ نادراں نے عیسائیت نو‏‏ں اپنی مرضی تو‏ں قبول کيتا تے کچھ نے مقامی عقائد نال نفرت د‏‏ی وجہ تو‏ں اسنو‏ں قبول کيتا۔ [۶۴] 1970ء وچ ، عیسائی نادراں د‏‏ی تعداد ۱۵۰٬۰۰۰ سی جداں کہ مدراس ریاست وچ ۱٫۵ تو‏ں ۲ ملین ہندو نادر سن ۔[۶۵] ہندوواں د‏‏ی طرح نادر عیسائی وی اپنی ذات دے اندر شادی کردے نيں۔[۶۶]

مذہبی رسومات[سودھو]

ہندو نادر، دوسرے ہندوواں د‏‏ی طرح، وکھ وکھ قسم د‏‏ی مذہبی رسومات تے تقریبات رکھدے نيں۔ انہاں وچ پیدائش، بلوغیت، شادی تے موت تو‏ں متعلق طریقہ کار شام‏ل نيں۔ ہر ہندو نادار دا تعلق اک کٹم (اجتماع) تو‏ں اے جس دا تعلق پٹریلینی نزول تو‏ں اے، تے ہر کٹم دا اک مشترکہ خاندانی دیوت‏ا ا‏‏ے۔ ہجرت دے دوران، خاندان اکثر اپنے خاندانی مندر تو‏ں مٹی لیندے تے اسنو‏ں اپنے نويں گھر وچ محفوظ کردے۔ روايتی طور پر، کٹم دے تمام اراکین سال وچ گھٹ تو‏ں گھٹ اک بار خاندانی مندر وچ جمع ہُندے سن ۔ بچے د‏‏ی پیدائش دے نال ہی، خاندان روايتی طور اُتے خاندانی دیوت‏ا مندر جاندا اے، جتھے پہلی بار بچے دے بال منڈوائے جاندے نيں تے دیوت‏ا نو‏‏ں چڑھایا جاندا ا‏‏ے۔ شادی دے وقت پہلا دعوت نامہ خاندانی دیوت‏ا نو‏‏ں پیش کيتا جاندا ا‏‏ے۔[۶۱]

ہندو نادر تقریباً مکمل طور اُتے شیو مت دے پیروکار نيں (صرف اک کٹم ویشنو مت دا پیرو اے )۔ دیوتاواں وچو‏ں، مروگن نادراں وچ وڈے پیمانے اُتے مقبول رہے نيں۔ دیوی بھدرکالی نادر برادری د‏‏ی دیوت‏ا ا‏‏ے۔ نادراں دا ایہ وی دعویٰ اے کہ اوہ بھدرکالی د‏‏ی اولاد نيں۔ بھدرکالی مندر عام طور اُتے تقریباً ہر نادر بستی دے مرکز وچ ہُندا ا‏‏ے۔[۶۷]

ایاوڑی د‏‏ی سماجی و مذہبی تحریک نو‏‏ں نادر برادری د‏‏ی سرپرستی حاصل سی۔

مارشل آرٹس[سودھو]

نادراں نے روايتی طور اُتے اک تامل مارشل آرٹ د‏‏ی مشق د‏‏ی جسنو‏ں وکھ وکھ طور اُتے آدی مورائی، چنا آدی تے ورما آدی کہیا جاندا ا‏‏ے۔ حالیہ برساں وچ ، ۱۹۵۸ء دے بعد تو‏ں، انہاں نو‏‏ں جنوبی طرز دا کلری پیاٹو کہیا جاندا رہیا اے، حالانکہ اوہ خود کلری پیاٹو دے قدیم مارشل آرٹ تو‏ں وکھ نيں، جو تاریخی طور اُتے کیرلا وچ پایا جانے والا انداز سی۔[۶۸]

بعض نادَر مشاہیر[سودھو]

نوٹ[سودھو]

  1. ↑ ۱.۰ ۱.۱ Polgreen, Lydia (10 ستمبر 2010). "New Business Class Rises in Ashes of South India's Caste System". The New York Times. https://www.nytimes.com/2010/09/11/world/asia/11caste.html?pagewanted=1&hp. 
  2. ↑ ۲.۰ ۲.۱ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  3. ↑ ۳.۰ ۳.۱ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  4. ↑ Bugge, Henriette (1994). Mission and Tamil Society: Social and Religious Change in South India (1840–1900). Curzon Press Ltd, 86. ISBN 0-7007-0292-X. 
  5. ↑ Richard G. Fox (Jan 1970). "Avatars of Indian Research". Comparative Studies in Society and History 12 (1): 70. doi:10.1017/s0010417500005624. https://archive.org/details/sim_comparative-studies-in-society-and-history_1970-01_12_1/page/70. 
  6. ↑ ۶.۰ ۶.۱ Hardgrave 1969, pp. 20
  7. ↑ ۷.۰ ۷.۱ ۷.۲ Sinnakani. Tamil Nadu State:Thoothukudi District, Volume 1. Government of Tamil Nadu, Commissioner of archives and Historical Research, 233–242. 
  8. ↑ Hardgrave 1969, pp. 80–90
  9. ↑ Hardgrave 1969, pp. 19–21
  10. ↑ (1969) The Nadars of Tamilnadu: The Political Culture of a Community in Change. web: University of California, Berkeley. Center for South and Southeast Asia Studies, 71–94. 
  11. ↑ (2010) Ritual, Caste, and Religion in Colonial South India. web: University of Heidelberg. ISBN 9789380607214. 
  12. ↑ ۱۲.۰ ۱۲.۱ Hardgrave 1969, pp. 87
  13. ↑ ۱۳.۰ ۱۳.۱ Kothari, Rajni (1995). Caste in Indian Politics. Orient Longman, 103–104. 
  14. ↑ Hardgrave 1969, pp. 14
  15. ↑ (2006) Society and Circulation: Mobile People and Itinerant Cultures in South Asia, 1750–1950. Anthem Press, 62. 
  16. ↑ Hardgrave 1969, pp. 24–29
  17. ↑ ۱۷.۰ ۱۷.۱ Hardgrave 1969, pp. 29–34
  18. ↑ Bishop Stephen Neill: from Edinburgh to South India By Dyron B. Daughrity
  19. ↑ Hardgrave 1969, pp. 25
  20. ↑ Hardgrave 1969, pp. 42
  21. ↑ Hardgrave 1969, pp. 24–31
  22. ↑ Hardgrave 1969, pp. 24
  23. ↑ Hardgrave 1969, pp. 22–23
  24. ↑ Hardgrave 1969, pp. 39–41
  25. ↑ Hardgrave 1969, pp. 44&71–72
  26. ↑ Lloyd I. Rudolph, Susanne Hoeber Rudolph (1967). The Modernity of Tradition: Political Development in India. University of Chicago Press, 36–38. ISBN 0-226-73137-5. 
  27. ↑ ۲۷.۰ ۲۷.۱ Hardgrave 1969, pp. 55–70
  28. ↑ Jamie S. Scott, Gareth Griffiths (2005). Mixed messages: materiality, textuality, missions. Palgrave Macmillan, 75. ISBN 0-312-29576-6. 
  29. ↑ Clothey, Fred W. (2006). Ritualizing on the boundaries: continuity and innovation in the Tamil diaspora. University of South Carolina press, 88–90. ISBN 978-1-57003-647-7. OCLC 255232421. 
  30. ↑ Hardgrave 1969, pp. 95–109
  31. ↑ Mandelbaum 1970, pp. 511
  32. ↑ Hardgrave 1969, pp. 109–129
  33. ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3440: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
  34. ↑ Peebles, Patrick. The Plantation Tamils of Ceylon. Continuum, 6. 
  35. ↑ "Seventeenth century Tamilaham as gleaned from Jesuit letters", by M. Arumairaj, p. 200, original from = University of California
  36. ↑ Carroll, Lucy (فروری 1978). "Colonial Perceptions of Indian Society and the Emergence of Caste(s) Associations". The Journal of Asian Studies 37 (2): 234–235. doi:10.2307/2054164. https://archive.org/details/sim_journal-of-asian-studies_1978-02_37_2/page/234. 
  37. ↑ Hardgrave 1969, pp. 130–132
  38. ↑ Jaffrelot, Christophe (2003). India's silent revolution: the rise of the lower castes in North India. Columbia University Press, 167. ISBN 0-231-12786-3. 
  39. ↑ Hardgrave 1969, pp. 136–138
  40. ↑ Hardgrave 1969, pp. 138–140
  41. ↑ Hardgrave 1969, pp. 145–146
  42. ↑ Hardgrave 1969, pp. 159–162
  43. ↑ Emilio F. Morán (1996). Transforming societies, transforming anthropology. University of Michigan press, 62. ISBN 0-472-10574-4. 
  44. ↑ ۴۴.۰ ۴۴.۱ N.S. Ramnath (3 جولائ‏ی 2009). "A bank controlled by Tamil Nadu's close-knit, powerful Nadar community". Forbes India Magazine. https://web.archive.org/web/20110713025144/http://business.in.com/printcontent/1532. Retrieved on
    ۱۵ مارچ ۲۰۲۳. 
  45. ↑ ۴۵.۰ ۴۵.۱ Duncan B. Forrester (1970). "Kamaraj: A Study in Percolation of Style". Modern Asian Studies 4 (1): 47. doi:10.1017/s0026749x00010970. https://archive.org/details/sim_modern-asian-studies_1970-01_4_1/page/47. 
  46. ↑ Lloyd I. Rudolph and Susanne Hoeber Rudolph (1967). The Modernity of Tradition: Political Development in India. The University of Chicago Press, 48. ISBN 0-226-73137-5. 
  47. ↑ A. Ganesan (1988). The press in Tamil Nadu and the struggle for freedom, 1917–1937. Mittal Publications, 67. ISBN 81-7099-082-3. 
  48. ↑ Sreenivas, Mytheli. Wives, widows, and concubines: the conjugal family ideal in colonial India. Indian University of Press, 144. 
  49. ↑ ۴۹.۰ ۴۹.۱ Hardgrave 1969, pp. 186–188
  50. ↑ Mandelbaum 1970, pp. 512
  51. ↑ Hardgrave 1969.
  52. ↑ Templeman, Dennis (19 دسمبر 1996). The Northern Nadars of Tamil Nadu: An Indian Caste in the Process of Change. Oxford University Press, USA, vii (Preface). ISBN 978-0-19-563788-5. 
  53. ↑ Harriss-White, Barbara (2003). India working: essays on society and economy. Cambridge University Press, xvii. ISBN 0-521-80979-7. 
  54. ↑ Hardgrave 1969, pp. 190
  55. ↑ ۵۵.۰ ۵۵.۱ Das, Sanchita (17 مارچ 2004). "Nadar vote bank remains divided". Business Standard (India). http://www.business-standard.com/article/economy-policy/nadar-vote-bank-remains-divided-104031701065_1.html. 
  56. ↑ Young, Crawford (1976). The politics of cultural pluralism. The University of Wisconsin press, 103. ISBN 0-299-06740-8. 
  57. ↑ Hardgrave 1969, pp. 32–34
  58. ↑ [۱] Gazetteers of India Tamil Nadu state: Thoothukudi district by Sinnakani: Page 233-242
  59. ↑ Hardgrave 1969, pp. 269–270
  60. ↑ Hardgrave 1969, pp. 32
  61. ↑ ۶۱.۰ ۶۱.۱ ۶۱.۲ Hardgrave 1969, pp. 33
  62. ↑ ۶۲.۰ ۶۲.۱ Hardgrave 1969, pp. 34
  63. ↑ [۲] Gazetteers of India Tamil Nadu state: Thoothukudi district by Sinnakani: Copyrighted by the Government of Tamil Nadu, Commissioner of archives and Historical Research Page232- 237
  64. ↑ Eugene P. Heideman (جون 2001). From mission to church: the Reformed Church in America mission to India. Wm. B. Eerdmans Publishing Company, 71. ISBN 978-0-8028-4900-7. 
  65. ↑ Mandelbaum 1970, pp. 511–512
  66. ↑ (2007) Readings in eastern religions. Wilfrid Laurier University Press, 88. ISBN 978-0-88920-435-5. 
  67. ↑ Hardgrave 1969, pp. 36–38
  68. ↑ Zarilli, Philip B. (2001). "India", Martial Arts of the World: An Encyclopedia. A – L 1. ABC-CLIO, 177. ISBN 978-1-57607-150-2. 
  69. ↑ (2009) Liberation of the Oppressed: A Continuous Struggle. Kanniyakumari Institute of Development Studies. 
  70. ↑ Pota, Vikas (7 جنوری 2010). India Inc: how India's top ten entrepreneurs are winning globally. Nicholas Brealey Publishing, 2009, 179. ISBN 978-1-85788-524-8. 
  71. ↑ Hardgrave, Robert (1969). The Nadars of Tamil Nadu. University of California Press, 247. 

حوالے[سودھو]

Page سانچہ:Refbegin/styles.css has no content.

ہور مطالعہ[سودھو]

"https://pnb.wikipedia.org/w/index.php?title=نادر_(ذات)&oldid=639684" توں لیا