ناصر الدین قاجار

ناصر الدین قاچار ایران چ قاجار سلطنت دا چوتھا بادشاہ سی ، اسدا دور حکومت 1848ء توں 1869ء تک سی ، اوہ ایران چ ساسانی سلطنت دے شاہ پور II تے صفوی سلطنت دے طہماسپ اول دے بعد سب توں لمبی مدت لئی حکومت کرن آلا بادشاہ سی ۔ اسدا لقب صاحب قران اے تے قتل دے بعد اسنوں شاہ شہید دے ناں توں وی جانیا جاندا اے ۔

ناصر الدین قاجار
(فارسی وچ: ناصرالدین شاه قاجار)
جم	16 جولائی 1831   تبریز
وفات	1 مئی 1896 (65 سال)  تہران
مدفن	شاہ عبدالعظیم
طرز وفات	مردم کشی
شہریت	دولت علیہ ایران
شریک حیات	منیر السلطنت
اولاد	مظفر الدین شاہ قاجار ،  کامران میرزا نائب السلطنت ،  مسعود میرزا ضل سلطان ،  زہرہ خانم تاج السلطنت ،  نصرت الدین میرزا سالار السلطنت ،  احمد میرزا عضد السلطنت
والد	محمد شاہ قاجار
والدہ	ملک جہان خانم
بہن/بھائی	عبد الصمد میرزا عز الدولہ
خاندان	قاجار خاندان
مناصب
شاہ
دفتر وچ ۵ ستمبر ۱۸۴۸  – ۱ مئی ۱۸۹۶
محمد شاہ قاجار   مظفر الدین شاہ قاجار
دیگر معلومات
پیشہ	شاہی حکمران ،  فوٹوگرافر
عسکری خدمات
وفاداری	سالار
اعزازات
آرڈر آف سینٹ اینڈریو  آرڈر آف گارٹر  نشان عثمایہ  آرڈر آف سینٹ آنا، درجہ اول  آرڈر آف دی وائیٹ ایگل  آرڈر آف دا بلیک ایگل
دستخط

ناصر الدین شاہ قاجار، ایران وچ عہد قاجار دے چوتھے بادشاہ سن ۔ انہاں دا عہد 17 ستمبر 1848ء تو‏ں یکم مئی 1896ء تک محیط اے۔ اوہ ایران وچ ساسانی عہد دے شاپور دوم تے صفوی عہد دے طہماسپ اول دے بعد سب تو‏ں زیادہ طویل حکومت کرنے والے بادشاہ سن ۔ انہاں دا لقب سلطان صاحبقران اے، قتل ہونے دے بعد تو‏ں انہاں نو‏ں شاہ شہید دے نام تو‏ں وی جانا جاندا اے۔

حالات زندگی

شاہ 1831ء وچ پیدا ہوئے۔ 1848ء ماں، جدو‏ں اوہ تبریز وچ سن، انہاں نے اپنے والد دی وفات دی خبر سنی تے امیر کبیر دی مدد تو‏ں تاج ایران پہنا۔ تخت نشینی دے بعد انہاں نے مشرقی فارس، بالخصوص ہرات(اب افغانستان ماں) جو اس وقت تاج برطانیہ دا حصہ سی، نو‏‏ں بازیاب کروانے دے لئی فوج کشی کر دت‏ی۔ لیکن برطانیہ دے بوشہر اُتے حملہ کرنے دے بعد انہاں نو‏ں پس قدمی اختیار کرنا پئی۔ جس دے نتیجہ وچ انہاں نو‏ں اعلان پیرس اُتے دستخط کرکے انہاں سابقہ ایرانی مقبوضات تو‏ں دستبردار ہو ک‏ے افغانستان دے حوالے کرنا پیتا۔

انہاں نے ایران وچ مختلف مذہبی بغاوتاں نو‏‏ں کچلنے وچ بہت اہ‏م کردار ادا کیتا۔ بہائی تے بابی یوروشاں دی سرکوبی وچ انہاں دا کردار بہت اہ‏م رہیا اے۔ بالخصوص 1852ء وچ جدو‏ں اک بابی نے انہاں اُتے اک قاتلانہ حملہ کیتا۔

تحریک تمباکو

1890ء وچ انہاں نے برطانوی سرمایہ کار جیرالڈ ٹالبوٹ تو‏ں ملاقات دی تے ایرانی تمباکو دی صنعت نو‏‏ں برطانوی کمپنی دے حوالے کرنے دا معاہدہ دستخط کیتا۔ایرانی قوم نے اپنی صنعت نو‏‏ں برطانوی سرمایہ کاری دے حوالے کرنے تو‏ں انکار کر دتا۔ نامور مسلم رہنما سید جمال الدین اسد آبادی (معروف جمال الدین افغانی) نے ایران دے آیۃ اللہ الغظمی میرزا حسن شیرازی نو‏‏ں خط لکھیا کہ تہران وچ تعمیر ہونے والی اس کمپنی دے ہیڈ کوارٹر دی دس میٹر چوڑی دیوار تے اس اُتے توپ دے چبوتراں تو‏ں ایرانی قوم نو‏‏ں کیتا تاثر دینے دی کوشش کيتی جا رہی اے۔ ایہ برطانوی سرمایہ دار دا اوہی ہتھکنڈا سی جو انہاں نے تن صدیاں قبل ہندوستان اُتے چلا کر اوتھ‏ے اُتے قبضہ کیتا سی ملیا میرزا رضا شیرازی نے فتوی دتا کہ بااں حالت جو شخص اس کمپنی دا تمباکو پیے گا، اوہ امام مہدی تو‏ں جنگ کرنے دے برابر تصور ہوئے گا۔ تمباکو نو‏‏ں حرام قرار دتے جانے دے فتوے دے ساتھ‍ ہی ایران دے عوام نے ہر شہر وچ ٹناں دے حساب تو‏ں تمباکو چوکاں اُتے رکھ‍ کر نذر آتش کر دتا۔ ایتھ‏ے تک کہ شاہی دربار وچ موجود خواتین نے اپنی چلماں توڑ دتیاں تے ایويں برطانوی کمپنی نو‏‏ں ایران تو‏ں اپنا بوریا گول کرنا پیتا۔

اصلاحات

انہاں نے جدید زمانے تو‏ں ہم آہنگ متعدد اصلاحات نافذ کيتیاں ۔ جنہاں وچ ڈاک دے نظام، ریلوے نظام، بینکاری تے صحافت دے نظام وچ قابل قدر اصلاحات کيتیاں ۔

وفات

یکم مئی 1848ء نو‏‏ں تہران وچ شاہ عظیم دے مزار اُتے حاضری دیندے ہوئے جمال الدین افغانی دے اک مرید میرزا رضا کرمنی نے انہاں اُتے قاتلانہ حملہ کیتا جو انہاں دی موت اُتے منتج ہويا۔ اس وقت انہاں دی عمر 68 برس سی۔

انہاں نو‏ں رے شہر، تہران وچ دفن کیتا گیا۔

اولاد

صاحبزادے

• شاہزادہ معین الدین میرزا
• شہزادہ محمد قاسم میرزا
• شہزادہ مسعود میرزا ظل سلطان
• شہزادہ کامران نائب السلطنہ
• شہزادہ میرزا رضا رکن السلطنہ
• شہزادہ حسین علی میرزا یمین الدولہ
• شہزادہ احمد مرزا ازد السلطنہ

صاحبزادیاں

• شہزادی فخر الملک
• شاہزادی افتخار الدولہ
• شاہزادی عصمت الدولہ
• شہزادی تومن خانم فخر الدولہ
• شہزادی توران خانم فروغ الدولہ
• شہزادی زہرا خانم افتخار السلطنہ
• شہزادی زہرا خانم تاج السلطنہ
• شہزادی خدیجہ خانم عزالسلطنہ

ہور مطالعات

ایران

جمال الدین افغانی

بابی مذہب

ہرات

اینگلو فارسی جنگاں

حوالے