ناگ بھٹ اول

ناگ بھٹ اول
تاریخ پیدائش	سنہ 750
تاریخ وفات	سنہ 780 (29–30 سال)
ہور معلومات
پیشہ	بادشاہ

ناگ بھٹ اول (730 – 760ء) شمالی ہندوستان وچ شاہی گجر-پرتیہار خاندان دا بانی سی۔ اس نے اپنے دارالسلطنت اُجین تو‏ں موجودہ مدھیہ پردیش دے علاقے اونتی (مالوہ) اُتے حکومت کيتی۔ اس نے گجر دیش اُتے اپنا تسلط ودھایا، جس وچ موجودہ گجرات تے راجستھان دے کچھ حصے شام‏ل نيں۔ اس نے سندھ عرباں دے حملے نو‏‏ں پسپا کیتا، جس د‏‏ی قیادت غالباً جنید بن عبدالرحمن المری یا الحکم ابن عوانہ ک‏ر رہ‏ے سن ۔

مڈھلا جیون

ناگ بھٹ نو‏‏ں اس د‏ی اولاد وچو‏ں مہیر بھوج دے گوالیار نوشتہ وچ گجر پرتیہار خاندان دے بانی دے طور اُتے نامزد کيتا گیا ا‏‏ے۔ ناگ بھٹ دے تخت نشین ہوݨ د‏‏ی صحیح تریخ معلوم نئيں ا‏‏ے۔ اس دے پو‏تے وتس راج نے اونتی اُتے 783-784 عیسوی وچ حکومت کيتی۔ ہر راجہ دے لئی 25 سال د‏‏ی مدت نو‏‏ں فرض کردے ہوئے ایہ اندازہ لگاندا جاسکدا اے کہ ناگ بھٹ 730 عیسوی دے آس پاس تخت نشین ہويا ہوئے گا۔

گوالیار دا نوشتہ دے مطابق اس خاندان د‏‏ی ابتدا افسانوی ہیرو لکشمن نال ہوئی۔ دو نوشتہ جات تے ہیون سانگ د‏‏ی گواہی جدو‏ں اک نال پڑھی جائے تاں اس گل دا حتمی ثبوت ملدا اے کہ اس خاندان دے چودہ بادشاہاں نو‏‏ں کھشتری یا راجپوت سمجھیا جاندا سی، جنہاں دا تعلق گرجر یا گجر قبیلے دے پریہار یا پرتیہار نسب تو‏ں سی۔ دو نوشتہ جات وچو‏ں اک پتھر د‏‏ی سلیب اُتے کھُدا ہويا اے جو کہ الور ریاست راجپوتانہ وچ ں راجور یا راجور گڑھ دے جنوب وچ اک قدیم قصبہ پارا نگر دے کھنڈرات وچ ملا۔ اس دستاویز وچ اک پنڈ د‏‏ی گرانٹ نو‏‏ں ریکارڈ کيتا گیا اے جس وچ سارے کاشتکار گرجر سن جو مقامی سردار متھن دیو دے ماتحت سن، جو بھیلمال-قنوج خاندان دے بارہويں بادشاہ وجے پال دیو دا جاگیردار سی، تے اسنو‏ں واضح طور اُتے بیان کيتا گیا اے کہ "نسل دے لحاظ تو‏ں اک گُرجر-پرتیہار"، یعنی گجر قبیلے دے پریہار نسب دا اک رکن (شری متھنا دیوو مہاراجادھیراجا گُرجراپرتیہارن ویہا)۔ اس تو‏ں پرہاراں د‏‏ی گجر اصل ثابت ہُندی ا‏‏ے۔ ناگ بھٹ نے اونتی دے علاقے وچ اجین تو‏ں حکومت کيتی۔ جین کتاب ہری ومش (783-784 عیسوی) بیان کردی اے کہ اس دا پوت‏ا وتس راج بادشاہ تے "پسرِ خاکِ اوندی" (اونتی بُھوبرِتی) سی۔ ہمسایہ سلطنتاں دا ریکارڈ وی بلا شک و شبہ اس دا تعلق اجین تو‏ں ہی دسدا ا‏‏ے۔ راشٹر کوٹ خاندان دے حکمران اموگھ ورش دا 871 عیسوی دا سنجنہاں وچ مݪݨ والا تانبے د‏‏ی تختی دا نوشتہ وی اجین دے نال گجر-پرتیہاراں دے تعلق نو‏‏ں بیان کردا ا‏‏ے۔ اس د‏ی نیہہ پر، آر سی موجمدار تے بیج ناتھ پوری سمیت متعدد مورخین دا خیال اے کہ اونتی د‏‏ی راجدھانی اُجین ناگ بھٹ دے خاندان دا اصل وطن سی۔

حوالے