وائی کنگ
وائی کنگ اٹھویں صدی چ سکینڈینیویا توں اٹھن الا وحشی جنگجو گروہ سی جس نے 11ویں صدی تیکر اتلے تے لہندے یورپ چ ات مچائی رکھی ۔ ایہہ لوک بحری جہاز بنان تے جہازرانی دے ماہر سن تے اپنے خاص قسم دے جہازاں تے آئس لینڈ ، گرین لینڈ تے کجھ ماہراں دے خیال چ کولمبس توں 5 سو سال پہلاں براعظم امریکہ چ گئے سن ۔
تریخ
[سودھو]دور: 973ء توں 1030ء۔۔
وائی کنگ نے سب توں پہلاں انگلستان دے جزیرے لنڈسفارن چ اک مذہبی تھاں تے حملہ کیتا ، اینہاں نے بہت سارے لوکاں نوں قتل کیتا تے باہوا سارےآں نوں قید کر لئیا ،۔ اس حملے دی خبر یورپ دے باقی دیساں چ پھیل گئی تے عام لوکاں نوں اینہاں وحشیاں دے متعلق پتا لگن لگا ۔
اک ورہے مگروں اینہاں نے فیر انگلینڈ دی مذہبی تھانواں جارو تے مونک ویر موتھ تے حملہ کیتا ۔ 795ء چ وائی کنگ نے ناروے توں آئرلینڈ چ لٹ مار شروع کر دتی ، ایہہ جتھے وی گئے اوتھے لٹ مار دے نال نال قتل و غارت وی کیتی ۔ ایسے دور چ ناروے دے کجھ وائی کنگ سکاٹ لینڈ تے آلے دوالے دے جزیرےآں چ آ کے رہن لگے ۔
دوجے وائی کنگ جہازاں دے زریعے جرمنی ، فرانس ، سپین ، اٹلی تے اتلے افریقہ تک گئے ، اوتھے اینہاں نے بہت زیادہ لٹ مار کیتی تے عام لوکاں دا وڈے پیمانے تے قتل کیتا تے بہت سارے لوکاں نوں غلام بنا کے لے گئے ۔
سویڈن دے وائی کنگ دکھن ولوں ہندے ہوئۓ روس ول گئے ، اوتھے اینہاں نے کئی شہراں نوں لٹئیا ۔ ایتھے ای اینہاں نے اپنے لئی تھور تے اوڈن ناں دے دیوتے گھڑے ۔ 830ء عیسائی مذہب دے کجھ لوک آئے اوہناں نے وائی کنگ نوں اس مذہب بارے دسئیا پر وائی کنگ نوں اس مذہب چ اون لئی کافی چر لگا ۔
سنہ 835ء توں 841ء تک وائی کنگ نے انگلستان ، آئرستان (آئر لینڈ تے اسکاچستان (سکاٹ لینڈ) چ لٹ مار دا سلسلہ جاری رکھئیا ۔ 930ء تک وائی کنگ دی گنتی آئس لینڈ چ 10 ہزار دے نیڑے ہو گئی سی ۔ 930ء چ ڈنمارک دے وائی کنگاں چ عیسائیت پھیلن لگی پر اینہاں دا راجہ 10 سال بعد اس مذہب چ آئیا ۔
نویاں علاقیاں دیاں دریافتاں
[سودھو]
سنہ 982ء چ ناروے دے وائی کنگ ایرک آئس لینڈ دے اک بندے نوں قتل کر کے اوتھے نس کے اک جزیرے تے چلا گئیا ، جس دا ناں اسنے گرین لینڈ رکھئیا باہوا ورہےآں مگروں کئی لوک اس نال آ کے رہن لگے ۔
سنہ1002ء چ ایرک دا پتر لیف ایرکسن نے اک ہور جزیرہ لبھئیا جس دا ناں اسنے وائن لینڈ رکھئیا ۔ سنہ 1000ء چ انگریزاں نے وائی کنگ نوں بہت سارا پیسا دے کے اینہاں نوں آزادانہ رہن لئی کہئیا پر اس دے باوجود 1016ء تیکر وائی کنگ اوتھے ای رہے ۔
عیسائیت
[سودھو]گیارہویں صدی دے شروع چ ناروے دے وائی کنگ عیسائی ہونا شروع ہوئے تے اینہاں نے گرجے بنا لئے ۔عیسائیت دے پھیلن دے بعد اینہاں نے جنگ ، لٹ مار تے اپنے مطالبے چھڈ دتے ۔ 1066ء دے بعد اوہ آرام تے سکون دا جیون جین لگے ۔ اس زمانے چ اوہ بہت وڈے تاجر بن گئے ، اینہاں نے تجارت دا سلسلہ انگلینڈ ، آئرلینڈ تے یورپ دے ہور دیساں چ جاری رکھئیا ، وائی کنگ جتھے جتھے وی گئے اوہناں نے اوتھے دی بولی تے تہذیب اپنا لئی تے چھیتی ای فرانسیسی، انگریز، روسی تے آئرش بن گئے ۔