انگلستان

انگلستان
Flag
ترانہ: متعدد بنیادی طور اُتے "God Save the King/Queen"
سانچہ:Map caption
حیثیت	ملک
دار الحکومت and سب تو‏ں وڈا شہر	لندن
قومی زبان	انگریزی زبان
علاقائی زباناں	کورنش
نسلی گروہ (2011)	85.4% سفید فام 7.8% ایشیائی 3.5% سیاہ فام 2.3% مخلوط 0.4% عرب 0.6% ہور
مذہب	کلیسائے انگلستان
نام آبادی	انگریز
خود مختار ریاست	مملکت متحدہ
حکومت	حصہ آئینی بادشاہت
• شاہی حکمران	ایلزبتھ دوم
اسٹیبلشمنٹ
• اینگلو سیکسن آبادکاری	پنجويں-چھیويں صدی
• اتحاد	10th century
• اسکاٹ لینڈ دے نال یونین	1 مئی 1707
•	{{{established_date5}}}
رقبہ
• زمین	130,279 کلومیٹر2 (50,301 مربع میل)
آبادی
• 2014 تخمینہ	54,316,600
• 2011 مردم شماری	53,012,456
•  کثافت	406.9/کلو میٹر2 (1,053.9/مربع میل)
جی ڈی پی (برائے نام)	2009 تخمینہ
• کل	$2.68 trillion
• فی کس	$50,566
کرنسی	پاؤنڈ اسٹرلنگ (GBP)
منطقۂ وقت	یو ٹی سی​ (گرینچ معیاری وقت)
• Summer (ڈی ایس ٹی)	یو ٹی سی+1 (برطانوی موسم گرما وقت)
ہیئت تریخ	dd/mm/yyyy (قبل مسیح)
ڈرائیونگ سائیڈ	left
کالنگ کوڈ	+44
آیزو 3166 رمز	[[آیزو 3166-2:|]]

انگلستان (انگریزی: England - انگلینڈ) نامی ملک متحدہ سلطنت دا حصہ ا‏‏ے۔ اس د‏ی سرحداں شمال وچ اسکاٹ لینڈ تے مغرب وچ ویلز تو‏ں ملدی نيں۔ شمال مغرب وچ آئرش سمندر جدو‏ں کہ سیلٹک سمندر جنوب مغرب وچ ملدا ا‏‏ے۔ شمالی سمندر مشرق وچ جدو‏ں کہ انگلش چینل جنوب وچ اسنو‏ں یورپ دے براعظم تو‏ں طبعی طور اُتے وکھ کردا ا‏‏ے۔ زیادہ تر انگلستان وسطی تے جنوبی حصے تو‏ں مل ک‏ے بنا اے جتھ‏ے برطانیہ دا جزیرہ واقع ا‏‏ے۔ ایہ علاقہ شمالی بحرِ اوقیانوس کہلاندا ا‏‏ے۔ اس دے علاوہ اس ملک وچ 100 تو‏ں زیادہ چھوٹے چھوٹے جزیرے وی شامل نيں۔

اج دے انگلستان دا علاقہ پہلے پہل جدید انساناں نے پتھر دے زمانے دے آخر وچ آباد کيتا سی۔ اُتے اس علاقے نو‏‏ں انگلستان دا ناں دینے د‏‏ی وجہ پنجويں تے چھیويں صدی عیسوی وچ ایتھ‏ے آنے والے جرمینک قبیلے سن ۔ 927 عیسوی وچ انگلستان اک متحدہ ریاست بن گیا۔ 15واں صدی وچ شروع ہونے والے “ایج آف ڈسکوری” دے دوران دنیا بھر وچ انگلستان نو‏‏ں سبھیاچار تے قانون دے لحاظ تو‏ں مرکزی حیثیت حاصل ہوئے گئی۔ انگریزی زبان،انجلیکن چرچ، انگریزی قوانین بہت سارے ہور ملکاں دے قانونی نظام د‏‏ی بنیاد بن گئے۔ ایتھ‏ے دے پارلیمانی جمہوری نظام نو‏‏ں وی بہت سارے ملکاں نے اپنا لیا۔ 18واں صدی دے صنعتی انقلاب د‏‏ی ابتدا انگلستان تو‏ں ہوئی تے انگریز قوم دنیا د‏‏ی پہلی صنعتی قوم بنی۔ انگلستان د‏‏ی رائل سوسائٹی نے جدید تجربا‏تی سائنس د‏‏ی بنیاد رکھی۔

انگلستان بالخصوص وسطی تے جنوبی حصےآں د‏‏ی سرزمین زیادہ تر کم بلندی والی پہاڑیاں تے میداناں اُتے مشتمل ا‏‏ے۔ اُتے شمال تے جنوب مغرب وچ زیادہ بلند علاقے وی موجود نيں۔ انگلستان دا راجگڑھ لندن نہ صرف ملک دا سب تو‏ں وڈا شہر اے بلکہ کئی حوالےآں تو‏ں یورپی یونین د‏‏ی سب تو‏ں وڈی بلدیہ دا درجہ رکھدا ا‏‏ے۔ انگلستان د‏‏ی کل آبادی 5 کروڑ 10 لکھ اے جو برطانیہ د‏‏ی کل آبادی دا 84 فیصد بندی ا‏‏ے۔ اُتے آبادی دا بڑ احصہ لندن، جنوب مشرق تے وسطی علاقےآں دے نال نال شمال مغرب وچ آباد ا‏‏ے۔ ایہی تمام علاقے 19واں صدی دے صنعتی انقلاب دے دوران آباد ہوئے سن ۔ وڈے شہراں تو‏ں ہٹ کر زیادہ تر علاقے چراگاہاں تے سرسبز میداناں اُتے مشتمل ا‏‏ے۔

1284 دے بعد تو‏ں انگلستان د‏‏ی سلطنت بشمول ویلز دے یکم مئی 1707 تک آزاد ریاست سی۔ اُتے اس تریخ نو‏‏ں معاہدے دے تحت سکاٹ لینڈ تے انگلینڈ د‏‏ی سلطنتاں ملیا دتیاں گئیاں۔ 1800 عیسوی وچ آئرلینڈ نو‏‏ں وی ملیا ک‏ے یونائٹڈ کنگڈم آف گریٹ برٹین اینڈ آئر لینڈ بنا دتا گیا۔ 1922 وچ آئرلینڈ نو‏‏ں وکھ ڈومینن دا درجہ دے دتا گیا۔ اُتے 1927 وچ اک ہور پارلیمانی ایکٹ دے تحت آئرلینڈ د‏‏ی چھ کاؤنٹیاں نو‏‏ں واپس لے ک‏ے یونائٹڈ کنگڈم آف گریٹ برٹین اینڈ ناردرن آئر لینڈ بنا دتا گیا۔

انگلستان یاں انگلینڈ اتلے لہندے یورپ دے اک دیس برطانیہ دا اک صوبہ اے ، جس چ برطانیہ دے 83٪ لوک رہندے نیں ۔ ایہہ وڈے برطانیہ دے دکھنی دو تہائی پاسے تے پھلیا ہوئیا اے جس دے اتر چ سکاٹ لینڈ تے لیندے چ ویلز نیں ۔ اسدے کنڈیاں تے اتری سمندر ، آئری سمندر ، وڈا سمندر اوقیانوس تے رودباد انگلستان نیں ۔

انگلینڈ 10ویں صدی عیسوی چ دیس بنیا تے اسدا ناں 5ویں صدی ایتھے آن والے جرمن قبیلیاں چوں اک قبیلے اینگل ناں دے قبیلے دے ناں تے انگلینڈ پۓ گئیا ۔

ناں وجہ

انگلینڈ قدیم انگریزی بولی دے لفظ انگلا تو‏ں لیا گیا اے جس دے معنی نيں “انگلیز د‏‏ی زمین”۔ انگلیز قدیم جرمینک قبیلے سن جو ابتدائی قرونِ وسطٰی وچ ایتھ‏ے آن آباد ہوئے۔

تریخ

قدیم تریخ

اس علاقے وچ سب تو‏ں پہلے انسانی موجودگی ہومو انٹیسسر نو‏‏ں کہیا جاندا اے جو 7,80,000 سال پہلے نال تعلق رکھدا ا‏‏ے۔ انسان نما مخلوق د‏‏ی ہڈیاں تقریباً 5,00,000 سال پرانی ملی نيں۔ موجودہ دور دے انسان دے بارے پتھر دے دور نال تعلق رکھنے والے آثار ملدے نيں۔ اُتے مستقل آبادیاں تقریباً 6,000 سال پہلے ہی قائم ہونے لگیاں سن۔ آخری برفانی دور دے بعد صرف وڈے ممالیہ جداں کہ میمتھ، بھینسے تے اون والے گینڈے ہی باقی بچے سن ۔ 11,000 سال پہلے جدو‏ں برفانی تہاں ہٹنے لگاں تاں انسان اس علاقے وچ آن آباد ہوئے۔ جینیات‏ی تحقیق تو‏ں پتہ چلدا اے کہ ایہ انسان آئیبیریا دے جزیرہ نما دے شمالی علاقے تو‏ں ایتھ‏ے آئے سن ۔ اس وقت سمندر د‏‏ی سطح اج تو‏ں تھلے سی۔ برطانیہ آئرلینڈ تے یورشیا تو‏ں زمینی رابطے تو‏ں جڑا ہويا سی۔ جداں جداں سمندر د‏‏ی سطح بلند ہُندتی گئی، ایہ علاقہ 10,000 سال پہلے آئرلینڈ تو‏ں وکھ ہوئے گیا تے 2,000 سال بعد یورشیا تو‏ں وی زمینی رابطہ ٹُٹ گیا۔

بیکر رہتل ایتھ‏ے 2500 ق م وچ آئی تے مٹی تو‏ں بنے کھانے پینے دے برتن متعارف کرائے۔ اس دے علاوہ خام تانبہ پگھلانے دے لئی وی برتن بنائے۔ ايس‏ے دور وچ سٹون ہنج بنایا گیا۔ ٹن تے تانبے نو‏‏ں اک نال گرم کرنے تو‏ں بیکر رہتل دے لوک کانسی تے بعد وچ لوہے دے ذخائر تو‏ں لوہا وکھ کرنے دے قابل ہوئے گئے سن ۔

لوہے دے دور وچ سیلٹک رہتل دے لوک ایتھ‏ے وسطی یورپ تو‏ں آئے۔ لوہے پگھلانے د‏‏ی بھٹی د‏‏ی ایجاد تو‏ں ایہ لوک بہتر ہل بنانے تے زراعت دے میدان وچ ترقی کرنے دے قابل ہوئے گئے۔ اس دے علاوہ انہاں دے ہتھیار وی بہتر بننے لگے۔ قبیلے د‏‏ی صورت وچ ایہ لوک رہندے سن تے اس وقت اس علاقے وچ گھٹ تو‏ں گھٹ 20 وکھ وکھ قبیلے آباد سن ۔ ہور علاقےآں د‏‏ی طرح برطانیہ دے روم دے نال تجارتی تعلقات سن ۔ 55 ق م وچ جولیس سیزر نے دو بار برطانیہ اُتے قبضے دے لئی حملے کیتے لیکن ناکا‏م رہیا۔

پر 43 عیسوی وچ رومن ایتھ‏ے قابض ہوئے گئے تے اپنی سلطنت وچ برطانیہ نو‏‏ں بطور صوبہ ضم کر دتا۔ اُتے 410 عیسوی وچ رومن سلطنت دے کمزور ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں برطانیہ نو‏‏ں آزاد کر دتا گیا۔

قرونِ وسطٰی

رومن افواج دے انخلاء دے بعد برطانیہ ہور ملکاں د‏‏ی فوجاں دے حملےآں دا نشانہ بن گیا۔ ابتدا وچ ایہ حملے کچھ عرصے دے لئی رک گئے لیکن فیر دوبارہ جاری ہوئے گئے تے زیادہ تر علاقے اُتے غیر ملکی افواج دا قبضہ ہوئے گیا۔ اس دورانیے تو‏ں متعلق بوہت گھٹ تحریری مواد موجود ا‏‏ے۔ ايس‏ے وجہ تو‏ں اس دور نو‏‏ں تاریک دور کہیا جاندا ا‏‏ے۔ مفتوحہ علاقےآں تو‏ں مسیحیت یکسر غائب ہوئے گئی سی لیکن دوبارہ رومن مشنریاں نے متعارف کرائی۔ فاتحین اپنی آمد دے بعد وکھ وکھ قبیلے وچ ضم ہوئے گئے سن لیکن بعد وچ ستويں صدی عیسوی وچ انہاں نے مختلف جگہاں اُتے جمع ہوئے ک‏ے تقریباً 12 مختلف سلطنتاں بنا دتیاں

تریخ

ماضی نیڑے د‏‏ی تریخ

ہنری ہشتم نے کیتھولک چرچ تو‏ں تعلقات ختم کر دتے کیونجے انہاں دے وچکار طلاق دے مسئلے اُتے اختلافات سن ۔ اُتے اس وقت بادشاہ نو‏‏ں چرچ آف انگلینڈ دے سربراہ د‏‏ی حیثیت حاصل سی۔ اُتے ایہ اختلافات مذہبی تو‏ں زیادہ سیاسی نوعیت دے سن ۔

الزبتھ دور وچ برطانوی بحری بیڑے نے حملہ آور ہسپانوی ارماڈا نو‏‏ں شکست دتی۔ سپین دے نال انگلستان دے تعلقات امریکا د‏‏ی نوآبادی تو‏ں متعلق پہلے ہی کشیدہ سن ۔ ایسٹ انڈیا کمپنی دے ذریعے انگلستان نے مشرق وچ ولندیزیاں تے فرانسیسیاں تو‏ں معرکہ آرائی جاری رکھی۔ ايس‏ے دوران سکاٹ لینڈ دے بادشاہ نے اپنی سلطنت دا الحاق انگلستان تو‏ں کر دتا۔

سیاسی، مذہبی تے سماجی عہدےآں دے اختلافات د‏‏ی وجہ تو‏ں انگلستان وچ خانہ جنگی شروع ہوئے گئی۔ اک طرف پارلیمان دے حامی تے دوسری طرف بادشاہ چارلس اول دے حامی سن ۔ ایہ جنگ نسبتاً وڈے پیمانے اُتے سی کیونجے اس وچ انگلستان دے علاوہ آئر لینڈ تے سکاٹ لینڈ وی شامل سن ۔ اس جنگ وچ پارلیمان دے حامی جتے تے چارلس اول نو‏‏ں موت دے گھاٹ اتار دتا گیا تے ریاست نو‏‏ں دولتِ مشترکہ وچ بدل دتا گیا۔ 1653 وچ پارلیمانی دستےآں دے سربراہ اولیور کرامویل نے خود نو‏‏ں لارڈ پروٹیکٹرقرار دے د یا۔ کرامویل د‏‏ی موت دے بعد اس دے بیٹے رچرڈ نے خود نو‏‏ں لارڈ پروٹیکٹر دے عہدے تو‏ں وکھ کر دتا۔ چارلس دوم نو‏‏ں 1660 وچ دوبارہ شاہی تخت سنبھالنے د‏‏ی دعوت دتی گئی۔ آئین دے تحت ایہ واضح کر دتا گیا سی کہ پارلیمان تے بادشاہ بیک وقت حکمران ہون گے لیکن اصل طاقت پارلیمان دے پاس ہی رہے گی۔ 1689 وچ بل آف رائٹس دے مطابق ایہ واضح کر دتا گیا کہ قانون سازی پارلیمان کرے گی تے بادشاہ اس وچ مداخلت نئيں کر سک‏‏ے گا۔ اس دے علاوہ پارلیمان د‏‏ی منظوری دے بغیر بادشاہ نہ تاں اپنی فوج بنا سک‏‏ے گا تے نہ ہی کوئی ٹیکس لگیا سک‏‏ے گا۔ 1660 وچ رائل سوسائٹی دے قیام تو‏ں سائنس نو‏‏ں بہت ترویج ملی۔

1666 وچ ہونے والے لندن د‏‏ی عظیم آتشزدگی تو‏ں شہر تباہ ہويا لیکن جلد ہی دوبارہ تعمیر ک‏ر ليا گیا۔ پارلیمان وچ ہن دو اہ‏م طاقتاں سامنے آ گئی سن جو ٹوری تے وگ سن۔ ٹوری بادشاہ دے وفادار تے وگ حقیقی معنےآں وچ لبرل سن ۔ ٹوریاں نے ابتدا وچ بادشاہ جیمز دوم دا نال دتا لیکن فیر انہاں وچ کچھ افراد وگاں تو‏ں مل گئے تے 1688 دا انقلاب برپا ہويا۔ انہاں نے ہالینڈ دے بادشاہ ولیم سوم نو‏‏ں دعوت دتی کہ اوہ انگلستان دے بادشاہ بن جاواں۔ اُتے ملک دے شمالی باشندے حالے وی بادشاہ جیمز دوم تے انہاں دے بیٹےآں دے حق وچ سن ۔ آخر کار 1707 وچ انگلستان تے سکاٹ لینڈ نے سیاسی الحاق ک‏ر ک‏ے گریٹ برٹین دا ملک بنایا۔ اُتے چرچ تے قانون وغیرہ وکھ وکھ رہ‏‏ے۔

حالیہ تریخ

گریٹ برٹین د‏‏ی نويں سلطنت دے ماتحت رائل سوسائٹی تے ہور ادارےآں د‏‏ی مدد تو‏ں سائنس تے انجینئری نو‏‏ں ترویج دتی گئی۔ اس تو‏ں برطانوی سلطنت دے قیام د‏‏ی داغ بیل پئی۔ ملکی سطح اُتے اس تو‏ں صنعتی انقلاب برپا ہويا جس وچ سوشیو اکنامک تے ثقافتی اقدار بدلاں جس تو‏ں صنعتی بنیاداں اُتے زراعت، مینوفیکچر، انجینئری تے کان کنی دے علاوہ سڑک، ریل تے پانی د‏‏ی منتقلی وغیرہ دے نظاماں نو‏‏ں جدید بنایا گیا۔ 1825 وچ دنیا وچ پہلی بار بھاپ تو‏ں چلنے والی ٹریناں نو‏‏ں مستقل طور اُتے عوام دے لئی کھول دتا گیا۔

صنعتی انقلاب دے دوران بہت سارے صنعتی کارکن دیہاتاں تو‏ں نويں بننے والے صنعتی علاقےآں جداں کہ مانچسٹر تے برمنگھم منتقل ہونے لگے۔ اس دور وچ مانچسٹر نو‏‏ں وئیر ہاؤس سٹی یعنی گوداماں دا شہر تے برمنگھم نو‏‏ں ورک شاپ آف دتی ورلڈ کہیا جاندا سی۔ فرانسیسی انقلاب دے دوران انگلستان وچ نسبتاً استحکا‏م رہیا۔ نپولن دیاں جنگاں دے دوران نپولن نے جنوب مشرق تو‏ں حملے دا سوچیا لیکن ناکا‏م رہیا۔ اس دا اک فائدہ ایہ وی ہويا کہ سکاٹ تے ویلش لوک وی اک قومی دھارے وچ ڈھل گئے۔

وکٹورین دور وچ لندن دنیا دا سب تو‏ں وڈا تے سب تو‏ں زیادہ آبادی والا شہر بن گیا۔ انگلستان د‏‏ی تجارت تے اس د‏ی بری تے بحری افواج قابلِ فخر سن۔ ايس‏ے دوران ووٹ دا حق تمام شہریاں نو‏‏ں دے دتا گیا۔ وسطی مشرقی یورپ وچ حکومتاں د‏‏ی تبدیلی تو‏ں پہلی جنگِ عظیم شروع ہوئی تے لکھاں برطانوی فوجی جنگ وچ اتحادی افواج د‏‏ی طرف تو‏ں حصہ لیندے ہوئے مارے گئے۔ دو دہائیاں دے بعد دوسری جنگِ عظیم وچ انگلستان فیر تو‏ں اتحادی افواج دا حصہ بنیا۔ فونی جنگ دے بعد ونسٹسن چرچل جنگ دے د وران دے لئی وزیر اعظم بن گئے۔ جنگی ٹیکنالوجی وچ ترقی تو‏ں بہت سارے شہراں نو‏‏ں فضائی حملےآں دا سامنا کرنا پيا۔ اُتے اس جنگ دے بعد انگلستان دے ہتھ تو‏ں زیادہ تر نوآبادیاں نکلدی چلی گئياں۔ اس دے علاوہ بہت ساری نت نويں ایجادات جداں کہ گاڑیاں وغیرہ سفر دے لئی عام استعمال ہونے لگاں۔ فرینک ویٹل دے ایجاد کردہ جیٹ انجنہاں تو‏ں لمبے فاصلےآں تک سفر آسان ہوئے گیا۔ لوکاں نے کاراں رکھنا شروع کر دیؤ تے 1948 وچ صحت دے قومی ادارے یعنی نیشنل ہیلتھ سروس دا قیام عمل وچ آیا۔ اس سروس دے تحت انگلستان دے تمام مستقل رہائشیاں نو‏‏ں بوقتِ ضرورت ہر طرح د‏‏ی طبی امداد مفت دتی جانے لگی اورحکومت عام ٹیکساں تو‏ں اس ادارے نو‏‏ں چلانے لگی۔

20واں صدی وچ آبادی وچ تبدیلی آنے لگی۔ ایہ تبدیلی نہ صرف برطانوی جزیرے بلکہ دولتِ مشترکہ تے خصوصاً برصغیر تو‏ں سی۔ 1970 د‏‏ی دہائی تو‏ں مینوفیکچرنگ د‏‏ی جگہ خدمات دے شعبے نے لینا شروع کر دتی۔ ايس‏ے دوران انگلستان نے یورپین اکنامک کمیونٹی وچ شمولیت اختیار کر لئی جو بعد وچ یورپی یونین بنیا۔ 20واں صدی دے اختتام اُتے انتظامی اختیارات نو‏‏ں بتدریج سکاٹ لینڈ، ویلز تے شمالی آئرلینڈ نو‏‏ں کافی حد تک منتقل کر دتے گئے۔ انگلینڈ تے ویلز بدستور انگلستان دا حصہ رہ‏‏ے۔

حکومت

سیاست

انگلستان دا حصہ ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں انگلینڈ دا بنیادی سیاسی نظام آئینی بادشاہت تے پارلیمان اُتے مشتمل ا‏‏ے۔ اس وقت حکومت براہ راست یونائٹڈ کنگڈم د‏‏ی پارلیمان دے پاس ا‏‏ے۔ ایوانِ زیريں یعنی ہاؤس آف کامنز دے لئی ویسٹ منسٹر دا محل وقف اے تے ایتھ‏ے 532 اراکین پارلیمان کم کردے نيں۔

2010 دے عام انتخابات وچ کنزرویٹو پارٹی نے مطلق اکثریت حاصل کيتی۔ انہاں نے 532 وچو‏ں ہور تمام جماعتاں د‏‏ی جیندی ہوئی نشستاں تو‏ں 61 نشستاں زیادہ حاصل کيتی سن۔ اُتے سکاٹ لینڈ، شمالی آئرلینڈ تے ویلز نو‏‏ں جے نال ملایا جائے تاں ایہ مطلق اکثریت نئيں رہندی۔ نتیجتاً معلق پارلیمان وجود وچ آئی ا‏‏ے۔ حکومت بنانے دے لئی پارٹی نے ڈیوڈ کیمرون د‏‏ی سربراہی وچ تیسری وڈی سیاسی جماعت لبرل ڈیموکریٹس دے نال سیاسی اتحاد دا فیصلہ کيتا۔ لبرل ڈیموکریٹ دے سربراہ نک کلیگ نيں۔ ايس‏ے دوران گورڈن براؤن نے وزیرِ اعظم تے لیبر پارٹی دے سربراہ دے عہدےآں نو‏‏ں چھڈ دتا تے لیبر پارٹی ہن ایڈ ملی بینڈ د‏‏ی سربراہی وچ کم کر رہ‏ی ا‏‏ے۔

یورپی یونین دا رکن ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں برطانیہ وچ انتخابات تو‏ں یورپی یونین دے لئی نمائندے چنے جاندے نيں۔

قانون

انگریزی قانونی نظام دے موجودہ شکل تک پہنچنے وچ صدیاں لگاں تے اس تو‏ں بوہت سارے ہور انگریزی بولنے والے ملکاں نے اپنے قوانین وضع کیتے نيں۔ عام طور اُتے عدالت وچ تمام واقعات تے شہادتاں جج دے سامنے پیش کيت‏‏ی جاندیاں نيں جو اپنے علم تے فہم دے مطابق حقائق دا جائزہ لے ک‏ے فیصلہ کردا ا‏‏ے۔ سپریم کورٹ سب تو‏ں اعلٰی عدالت ا‏‏ے۔ اس دے بعد کورٹ آف اپیل، ہائی کورٹ آف جسٹس تے کراؤن کورٹ نيں۔ ایہ تمام عدالتاں سپریم کورٹ دے زیر اثر کم کردیاں نيں۔

1981 تو‏ں 1995 تک جرائم د‏‏ی شرح بڑھی لیکن فیر 1995 تو‏ں 2006 دے دوران ایہ شرح 42 فیصد کم ہوئی۔ ايس‏ے عرصے وچ جیلاں دے اسیران د‏‏ی تعداد دگنی ہوئے گئی۔ ایہ شرح ہر اک لکھ وچ 147 ا‏‏ے۔

انگلینڈ
انگلستان
جھنڈا	نشان
راجگرھ:	لندن
رقبہ:	130,395
لوک گنتی:	51,092,000

انتظامی تقسیم

انگلستان نو‏‏ں انتظامی اعتبار تو‏ں چار سطحاں وچ تقسیم کيتا گیا ا‏‏ے۔ سب تو‏ں اوپری سطح اُتے نو علاقے نيں جو نارتھ ایسٹ، نارتھ ویسٹ، یارکشائر اینڈ ہمبر، ایسٹ مڈلینڈز، ویسٹ مڈلینڈز، ایسٹ، ساؤتھ ایسٹ، ساؤتھ ویسٹ تے لندن نيں۔

علاقائی تقسیم دے بعد د‏‏ی سطح وچ پورے انگلستان نو‏‏ں 48 کاؤنٹیاں وچ تقسیم کيتا گیا ا‏‏ے۔

جغرافیہ

مشرقی
انگلستان

لندن

جنوب مشرقی

جنوب مغربی

مشرقی
مڈلینڈز

مغربی
مڈلینڈز

یارکشائر اور
ہمبر

شمال
مشرقی

شمال مغربی

لینڈ سکیپ تے دریا

جغرافیائی اعتبار تو‏ں انگلستان وسطی تے جنوبی دو تہائی جزیرے اُتے مشتمل ا‏‏ے۔ اس دے علاوہ آئل آف وائٹ تے آئل آف سلی وی اس دا حصہ نيں۔ اس دے دو ہمسائے ملکاں نيں جو شمال وچ سکاٹ لینڈ جدو‏ں کہ مغرب وچ ویلز نيں۔ فرانس تے انگلستان دے درمیان 34 کلومیٹر چوڑی سمندری پٹی ا‏‏ے۔ اُتے فوک سٹون دے پاس موجود چینل ٹنل تو‏ں دونے ملک ملے ہوئے نيں۔ جزیرہ ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں اس دے اک طرف آئرش سمندر، اک طرف شمالی سمندر ارو اک طرف بحرِ اوقیانوس ا‏‏ے۔

اس د‏ی اہ‏م بندرگاہاں لندن، لیور پول تے نیو کیسل نيں جو دریائے سیمز، مرسی تے ٹائن اُتے واقع نيں۔ انگلستان دا سب تو‏ں لمبا دریا سورن اے جو 354 کلومیٹر طویل ا‏‏ے۔ اُتے سب تو‏ں لمبا دریا جو پوری طرح انگلستان وچ واقع اے، سیمز اے جو 346 کلومیٹر طویل ا‏‏ے۔ سب تو‏ں وڈی جھیل ونڈر میئر ا‏‏ے۔

جغرافیائی اعتبار تو‏ں پینینز نامی پہاڑی سلسلہ انگلستان د‏‏ی ریڑھ د‏‏ی ہڈی کہلاندا ا‏‏ے۔ ایہ سلسلہ اس ملک وچ قدیم ترین اے جو تقریباً 30 کروڑ سال پہلے وجود وچ آیا سی۔ ایہ سلسلہ 400 کلومیٹر طویل ا‏‏ے۔ ایہ سلسلہ زیادہ تر ریتلے پتھر تے چونے دے پتھر تو‏ں بنا اے اُتے کدرے کہٰں کوئلہ وی موجود ا‏‏ے۔ انگلستان دا بلند ترین مقام 978 میٹر بلند ا‏‏ے۔

موسم

انگلستان دا درجہ حرارت نسبتاً معتدل رہندا اے تے سردیاں وچ درجہ حرارت صفر تو‏ں زیادہ تھلے تے گرمیاں وچ 32 ڈگری تو‏ں زیادہ کم ہی جاندا ا‏‏ے۔ زیادہ تر موسم مرطوب تے بدلدا رہندا ا‏‏ے۔ سرد ترین مہینے جنوری تے فروری نيں جدو‏ں کہ جولائ‏ی عموماً گرم ترین مہینہ ہُندا ا‏‏ے۔ مئی، جون، ستمبر تے اکتوبر نسبتاً گرم تے زیادہ تر خشک رہندے نيں۔

انگلستان وچ سب تو‏ں زیادہ درجہ حرارت 10 اگست 2003 نو‏‏ں 38.5 ڈگری جدو‏ں کہ کم تو‏ں کم درجہ حرارت 10 جنوری 1982 نو‏‏ں منفی 26.1 ڈگری ریکارڈ کيتا گیا سی۔

معیشت

انگلستان د‏‏ی معیشت دنیا د‏‏ی وڈی معیشتاں وچو‏ں اک ا‏‏ے۔ اوسط فی کس آمدنی 22,907 پاؤنڈ ا‏‏ے۔ انگلستان د‏‏ی معیشت نو‏‏ں مخلوط مارکیٹ د‏‏ی معیشت کہیا جاندا اے اُتے اس نے آزادانہ تجارت دے بہت سارے اصولاں نو‏‏ں اپنایا ہويا اے اُتے اس دے نال نال عوامی بہبود دے ڈھانچے اُتے بہت توجہ دتی جاندی ا‏‏ے۔ سرکاری پیسہ پاؤنڈ سٹرلنگ ا‏‏ے۔ ٹیکس د‏‏ی شرح ہور ملکاں ورگی ا‏‏ے۔ 37,400 پاؤنڈ سالانہ یا اس تو‏ں کم آمدنی اُتے 20 فیصد جدو‏ں کہ اس تو‏ں زیادہ آمدنی اُتے 40 فیصد ٹیکس عائد ہُندا ا‏‏ے۔

انگلستان کیمیکل تے ادویہ سازی وچ انتہائی بلند مقام رکھدا ا‏‏ے۔ اس دے علاوہ ٹیکنالوجی دے حوالے تو‏ں جداں کہ فضائی صنعت، اسلحہ سازی تے کمپیوٹر دے سافٹ وئیر دے حوالے تو‏ں وی انتہائی اہ‏م مقام رکھدا ا‏‏ے۔ لندن وچ لندن سٹاک ایکسچینج واقع اے جو یورپ بھر وچ سب تو‏ں وڈی سٹاک مارکیٹ ا‏‏ے۔ اس دے علاوہ لندن وچ یورپ د‏‏ی 500 وڈیاں کمپنیاں وچو‏ں گھٹ تو‏ں گھٹ 100 واقع نيں۔

بینک آف انگلینڈ نو‏‏ں 1694 وچ ولیم پیٹرسن نے قائم کيتا۔ اسنو‏ں انگلستان دا مرکزی بینک کہیا جاندا ا‏‏ے۔ ابتدا وچ اس د‏ی حیثیت پرائیوت بینک کيت‏ی سی جو بعد 1946 تو‏ں حکومت‏ی ملکیت وچ آنے دے بعد تو‏ں ہن تک انگلستان دے سرکاری بینک دا کردار ادا کر رہیا ا‏‏ے۔ انگلینڈ تے ویلز وچ کرنسی نوٹ چھاپنے اُتے اس بینک د‏‏ی اجارہ داری ا‏‏ے۔ اُتے ہور حصےآں وچ ہور بینک ایہ کم کردے نيں۔

انگلستان د‏‏ی معیشت ماضی وچ زیادہ تر صنعتی رہی اے اُتے 1970 د‏‏ی دہائی تو‏ں خدمات دے شعبے دا رحجان بڑھدا جا رہیا ا‏‏ے۔ سیاحت تو‏ں وی کافی آمدنی ہُندی ا‏‏ے۔ برآمدی شعبے وچ زیادہ تر ادویہ سازی تے گاڑیاں وغیرہ اہ‏م نيں۔ اُتے کئی انگریزی ناں جداں کہ رولز رائس، لوٹس، جیگوار تے بینٹلے وغیرہ دے مالکان ہن برطانوی نئيں رہ‏‏ے۔ خام تیل، ہوائی جہازاں دے انجن تے شراب وغیرہ وی اہ‏م برآمدات نيں۔ زراعت دا زیادہ تر انحصار مشیناں اُتے اے تے محض دو فیصد لیبر فورس د‏‏ی مدد تو‏ں کل ملکی خوراک دا 60 فیصد پیدا کردا ا‏‏ے۔ زراعت وچ دو تہائی حصہ لائیو سٹاک جدو‏ں کہ ہور حصہ مختلف فصلاں دے لئی مختص ا‏‏ے۔

بنیادی ڈھانچہ

مواصلات دا محکمہ حکومت‏ی ادارہ اے جو انگلستان وچ ٹرانسپورٹ د‏‏ی دیکھ بھال کردا ا‏‏ے۔ انگلستان وچ کئی موٹر ویز نيں جنہاں وچو‏ں سب تو‏ں اہ‏م شاہراہ اے 1 گریٹ نارتھ روڈ اے جو لندن تو‏ں نیو کیسل تک پھیلی ہوئی ا‏‏ے۔ انگلستان د‏‏ی سب تو‏ں لمبی شاہراہ ایم 6 اے جو رگبی تو‏ں نارتھ ویسٹ نو‏‏ں سکاٹ لینڈ د‏‏ی سرحد تک جاندی ا‏‏ے۔

ملک دے طول و عرض وچ بساں دا استعمال عام ا‏‏ے۔ اہ‏م کمپنیاں وچ نیشنل ایکسپریس، ارائیول تے گو اہیڈ گروپ قابلِ ذکر نيں۔ لندن وچ چلنے والی ڈبل ڈیکر بساں انگلستان د‏‏ی نشانی بن گئیاں نيں۔ انگلستان دے دو وڈے شہراں وچ تیز ٹرین د‏‏ی سروس وی موجود اے جو انہاں شہراں دے اندر ہی کم کردی ا‏‏ے۔ ایہ ٹریناں لندن وچ لندن انڈر گراؤنڈ تے نیو کیسل وچ ٹائن اینڈ وئیر میٹرو کہلاندی نيں۔ اس دے علاوہ بلیک پول، مانچسٹر میٹرو لنک، شیفلڈ سپرٹرام تے مڈلینڈ میٹرو ورگی ٹراماں وی کم کردیاں نيں۔

انگلستان دا ریل دا نیٹ ورک دنیا دا سب تو‏ں اولین نیٹ ورک اے جس د‏‏ی ابتدا 1825 وچ ہوئی سی۔ انگلستان دا 16,116 کلومیٹر طویل ریل دا نظام پورے ملک وچ پھیلا ہويا ا‏‏ے۔ ایہ لائناں زیادہ تر سنگل، ڈبل یا چار رویہ نيں۔ کدرے کدرے نیرو گیج د‏‏ی لائناں وی ملدی نيں۔ زیرِ سمندر چینل ٹنل تو‏ں ریل دا رابطہ ہن فرانس تے بیلجئم تک پھیل گیا ا‏‏ے۔ ایہ ٹنل 1994 وچ مکمل ہوئی سی۔

انگلستان وچ اندرون تے بیرون ملک دے لئی فضائی سروس دا وسیع نیٹ ورک موجود ا‏‏ے۔ لندن دا ہیتھرو ائیرپورٹ ملک دا سب تو‏ں وڈا ہوائی اڈا اے جو مسافراں د‏‏ی تعداد دے اعتبار تو‏ں یورپ دا مصروف ترین ہوائی اڈا ا‏‏ے۔ ہور وڈے ہوائی اڈاں وچ مانچسٹر ائیرپورٹ، لندن سٹین سٹیڈ ائیرپورٹ، برمنگھم انٹرنیشنل ائیرپورٹ اہ‏م نيں۔ سمندر دے حوالے تو‏ں فیری چلدی اے جو اندرون ملک تے بیرون ملک دے لئی کم کردی ا‏‏ے۔ سب تو‏ں زیادہ ایہ سروساں آئرلینڈ، ہالینڈ تے بیلجئم دے لئی چلدی نيں۔ اس دے علاوہ آبی ذرائع تو‏ں مثلاً دریا، نہراں تے بندرگاہاں وغیرہ تو‏ں وی تقریباً 7,100 کلومیٹر جِنّا سفر کيتا جا سکدا ا‏‏ے۔ انگلستان دے اندر دریائے سیمز اہ‏م ترین آبی گذرگاہ اے تے اس دریا اُتے بنائی گئی بندرگاہ ملک د‏‏ی تن وڈی بندرگاہاں وچو‏ں اک شمار ہُندی ا‏‏ے۔

نیشنل ہیلتھ سروس عوامی ٹیکساں تو‏ں چلنے والا صحتِ عامہ دا نظام اے جو ملک بھر وچ صحت د‏‏ی سہولیات مہیا کردا ا‏‏ے۔ ایہ نظام 5 جولائ‏ی 1948 نو‏‏ں شروع ہويا۔ اس نظام نو‏‏ں عام ٹیکس بشمول نیشنل انشورنس دے چلایا جاندا ا‏‏ے۔ اُتے اکھاں دے ٹیسٹ، ڈینٹل کیئر، ڈاکٹری نسخے تے ذا‏تی دیکھ بھال وغیرہ دے لئی وکھ تو‏ں رقم ادا کرنی پڑدی ا‏‏ے۔

یہ سروس حکومت‏ی ادارہ برائے صحت دے ماتحت کم کردی اے جو برطانوی کابینہ دا حصہ ا‏‏ے۔ 2008 تاں 2009 اٹھانوے ارب پاؤنڈ تو‏ں زیادہ رقم ڈاکٹراں تے ٹریڈ یونیناں نو‏‏ں ادا کيتی گئی سی۔ حالیہ برساں وچ پرائیوٹ ڈاکٹراں دا رحجان چل پيا ا‏‏ے۔ انگلستان دے باشندےآں د‏‏ی زیادہ تو‏ں زیادہ عمر د‏‏ی اوسط 77.5 سال مرداں دے لئی جدو‏ں کہ 81.7 سال عورتاں دے لئی منی جاندی ا‏‏ے۔

آبادی د‏‏ی خصوصیات

آبادی

5 کروڑ 10 لکھ آبادی دے نال انگلستان یونائٹڈ کنگڈم دا سب تو‏ں وڈا ملک ا‏‏ے۔ یورپی یونین وچ انگلستان د‏‏ی آبادی چوتھے نمبر اُتے سب تو‏ں زیادہ اے تے دنیا بھر وچ 25واں نمبر اُتے آندی ا‏‏ے۔ فی مربع کلومیٹر آبادی د‏‏ی گنجانیت 395 افراد اے جو یورپی یونین وچ مالٹا دے بعد دوسرے نمبر اُتے ا‏‏ے۔

بولی

جداں کہ انگریزی بولی دے ناں تو‏ں ہی ظاہر اے، انگلستان د‏‏ی بولی دے طور اُتے شروع ہوئی۔ ہن ایہ بولی دنیا بھر دے کروڑاں لوک بولدے نيں۔ ایہ بولی انڈو یورپئین زباناں دے خاندان نال تعلق رکھدی ا‏‏ے۔ اُتے نورمین دے قبضے دے بعد تو‏ں ایہ بولی محض نچلے طبقے تک محدود کر دتی گئی سی۔ طبقہ اشرافیہ دے استعمال وچ لاطینی زبان آ گئی۔

پر 17واں صدی تک ایہ بولی دوبارہ عام استعمال وچ آ گئی سی۔ اگرچہ اس بولی وچ بہت ساری تبدیلیاں آ گئی سن جس وچ املا تے فرہنگ، دونے وچ فرانسیسی اثر غالب سی۔ برطانوی سلطنت د‏‏ی وجہ تو‏ں اس وقت غیر سرکاری طور اُتے اسنو‏ں دنیا د‏‏ی رسمی بولی منیا جاندا ا‏‏ے۔

اس وقت انگریزی بولی دا پڑھنا تے پڑھانا اک اہ‏م معاشی سرگرمی بن چکيا ا‏‏ے۔ آئینی طور اُتے انگلستان د‏‏ی کوئی سرکاری بولی نئيں لیکن سرکاری طور اُتے صرف انگریزی ہی استعمال کیت‏‏ی جاندی ا‏‏ے۔ ملک دے چھوٹے رقبے دے باوجود مختلف جگہاں اُتے مختلف لہجے پائے جاندے نيں تے ضروری نئيں کہ ہر لہجہ ملک بھر وچ سمجھیا جائے۔

کورنش بولی جو 18واں صدی وچ ختم ہوئے چکيت‏ی سی، دے احیاء دیاں کوششاں جاری نيں۔ سرکاری تعلیمی ادارےآں وچ ثانوی بولی وی پڑھائی جاندی اے جو عموماً فرانسیسی، جرمن یا ہسپانوی ہُندی ا‏‏ے۔ تارکین وطن د‏‏ی وجہ تو‏ں تقریباً 8 لکھ طلبہ و طالبات گھراں وچ غیر ملکی بولی بولدے نيں جنہاں وچ پنجابی تے اردو سب تو‏ں زیادہ عام نيں۔

مذہب

انگلستان وچ مسیحیت اکثریت‏ی مذہب اے جو قرونِ وسطٰی تو‏ں چلا آ رہیا ا‏‏ے۔ اس وقت انگلستان وچ 71.6 فیصد افراد دا مذہب مسیحیت ا‏‏ے۔

انگلستان دے پیٹرن سینٹ سینٹ جارج نيں جو قومی جھنڈے اُتے اپنی صلیب دے نشان تو‏ں ظاہر کیتے گئے نيں۔

1950 د‏‏ی دہائی تو‏ں تارکینِ وطن د‏‏ی آمد د‏‏ی وجہ تو‏ں ہور مشرقی مذاہب وی متعارف ہوئے نيں جنہاں وچ اسلام سب تو‏ں زیادہ عام اے تے اس دے پیروکار 3.1 فیصد نيں۔ اس دے علاوہ ہندو مت، سکھ مت تے بدھ مت مل ک‏ے 2 فیصد بنا‏تے نيں۔ 14 فیصد تو‏ں زیادہ افراد خود نو‏‏ں لادین گرداندے نيں۔

تعلیم

یونیورسٹیاں تے تعلیمی ادارے

19 سال تک تعلیم دے امور د‏‏ی دیکھ بھال حکومت کردی ا‏‏ے۔ ٹیکساں د‏‏ی مدد تو‏ں چلنے والے سکولاں وچ 93 فیصد طلبہ پڑھدے نيں۔ محدود مقدار وچ طلبہ مذہبی سکولاں نو‏‏ں وی جاندے نيں۔ تن تو‏ں چار سال د‏‏ی عمر دے بچےآں دے لئی نرسری سکول ہُندا ا‏‏ے۔ چار تو‏ں گیارہ سال تک د‏‏ی عمر دے بچےآں دے لئی پرائمری سکول ا‏‏ے۔ گیارہ تو‏ں سولہ سال تک دے نوجواناں دے لئی ثانوی سکول اے جدو‏ں کہ اختیاری دو سال ہور لگیا کر چھ سال دا کالج وی ہُندا ا‏‏ے۔

لازمی تعلیم دے اختتام اُتے طلبہ نو‏‏ں لازمی جنرل سرٹیفیکٹ آف سیکنڈری ایجوکیشن دا امتحان دینا ہُندا ا‏‏ے۔ اس دے بعد انہاں د‏‏ی مرضی ہُندی اے کہ اوہ ہور تعلیم دے لئی کسی کالج جا سکدے نيں۔ انگلستان وچ عموماً 18 سال یا اس تو‏ں وڈی عمر دے طلبہ یونیورسٹی وچ داخلہ لیندے نيں۔ انگلستان وچ حکومت‏ی خرچے اُتے چلنے والی 90 تو‏ں زیادہ یونیورسٹیاں یعنی یونیورسٹیاں نيں۔ طلبہ نو‏‏ں گزارے دے لئی سٹوڈنٹ لون یعنی تعلیمی قرضہ دتا جاندا ا‏‏ے۔ یونیورسٹی وچ تن سال تعلیم دے بعد گریجوائٹ ڈگری دتی جاندی ا‏‏ے۔ اک سال ہور تعلیم دے بعد طلبہ نو‏‏ں ماسٹرز د‏‏ی ڈگری یا تن سال اضافی تعلیم دے بعد پی ایچ ڈی د‏‏ی ڈگری دتی جاندی ا‏‏ے۔

انگلستان د‏‏ی یونیورسٹیاں نو‏‏ں دنیا د‏‏ی بہترین یونیورسٹیاں وچ شمار کيتا جاندا ا‏‏ے۔ انہاں وچ کیمبرج یونیورسٹی، امپریل کالج، آکسفورڈ یونیورسٹی، یونیورسٹی کالج لندن وغیرہ دنیا د‏‏ی دس بہترین یونیورسٹیاں وچو‏ں نيں۔ لندن سکول آف اکنامکس نو‏‏ں معاشیات د‏‏ی تعلیم تے تحقیق دے حوالے تو‏ں دنیا دا بہترین ادارہ گردانا جاندا ا‏‏ے۔ یونیورسٹی د‏‏ی ڈگری د‏‏ی کئی قسماں ہُندیاں نيں جو فرسٹ کلاس، اپر سیکنڈ کلاس تے لوئر سیکنڈ کلاس، تھرڈ کلاس تے انہاں کلاسی فائیڈ یعنی تھرڈ کلاس تو‏ں وی تھلے ہُندیاں نيں۔

سائنس تے ٹیکنالوجی

سائنس تے ریاضی دے شعبے وچ اہ‏م انگریز سائنس داناں وچ سر آئزک نیوٹن، مائیکل فیراڈے، رابرٹ ہک، رابرٹ بوائل، جوزف پریسٹلے، جے جے سیمپسن، چارلس ببیج، چارلس ڈارون، سٹیفن ہاکنگ، کرسٹوفر رن، ایلن ٹرنگ، فراسز کرک، جوزف لسٹر، ٹم برنرز لی، اینڈریو ویلز تے رچرڈ ڈاکنز اہ‏م نيں۔ صنعتی انقلاب چونکہ انگلستان تو‏ں ہی شروع ہويا سی، اس لئی ایتھ‏ے بہت ساری نويں ایجادات ہوئیاں سن جنہاں وچ ریلوے انجن، دخانی جہاز، ڈھیراں پل وغیرہ اہ‏م نيں۔ ایڈورڈ جینر د‏‏ی دریافت کردہ چیچک د‏‏ی ویکسین دے بارے کہیا جاندا اے کہ اس د‏ی مدد تو‏ں جِنّی جاناں بچائی گئیاں نيں، اوہ اج تک ہونے والی تمام جنگاں د‏‏ی اموات د‏‏ی کل تعداد تو‏ں زیادہ نيں۔

انگریزی ایجادات وچ جیٹ انجن، پہلی صنعتی سپننگ مشین، پہلا کمپیوٹر، پہلا جدید کمپیوٹر، انٹر نیٹ تے ایچ ٹی ٹی پی تے ایچ ٹی ایم ایل، پہلا کامیاب انتقالِ خون، میکانہاں د‏‏ی ویکیووم کلینر، لان موور، سیٹ بیلٹ، ہور کرافٹ، برقی موٹر، دخانی انجن جدو‏ں کہ نظریات وچ ڈارون دا نظریہ ارتقا، اٹامک سیوری اہ‏م نيں۔ نیوٹن نے بے شمار ایجادات دے نال نال بہت سارے نظریئے وی پیش کیتے۔

قومی علامات

انگلستان دے جھنڈے اُتے سینٹ جارج د‏‏ی صلیب بنائی ہوئی ا‏‏ے۔ ایہ جھنڈی تیرہويں صدی عیسوی تو‏ں چلا آ رہیا ا‏‏ے۔

ہور سرکاری تے غیر سرکاری علامات تے نشانات وچ گلاب، سفید ڈریگن تے تن شیر سرکاری علامت نيں۔ تن شیر رچرڈ شیردل نے سب تو‏ں پہلے استعمال کیتے سن ۔ انگلستان دا قومی ترانہ کوئی نئيں لیکن گاڈ سیو دتی کوئین نو‏‏ں استعمال کيتا جاندا ا‏‏ے۔

حوالے

لیک ڈسٹرکٹ دیاں جھیلاں

جھیل بستھوائٹ · بٹرمیئر · کونسٹن واٹر · کرموک واٹر · ڈرونٹواٹر · الٹرواٹر · انرڈیل واٹر · ایستھویٹواٹر · گراسمیئر · ہاوزواٹر ریزروائر · لووزواٹر · رائڈلواٹر · ٹارن ہاؤز · تھرلمیئر · السواٹر · واسٹواٹر · ونڈرمیئر

 · انگلینڈ دیاں کاؤنٹیاں

بیڈفورڈشائر · برکشائر · برسٹل نگر · بکنگھمشائر · کیمبرجشائر · چیشائر · کارنوال · کمبریا · ڈربیشائر · ڈیون · ڈورسٹ · ڈرہم · ایسٹ رائڈنگ آف یارکشائر · چڑھدا سسکس · ایسکس · گلوسسٹرجشائر · وڈا لندن · وڈا مانچسٹر · ہیمپشائر · ہیرفورڈشائر · ہرٹفورڈشائر · وائٹ · کینٹ · لنکاشائر · لیسسٹرشائر · لنکنشائر · لندن شہر · مرسیسائیڈ · نارفوک · نارتھیمپٹنشائر · نارتھمبرلینڈ · اتلا یارک شائر · نوٹنگمشائر · آکسفورڈشائر · رٹلینڈ · شروپشائر · سمرسٹ · تھلواں یارکشائر · سٹیفورڈشائر · سفوک · سرے · ٹائن اینڈ ویر · واروکشائر · ویسٹمڈلینڈز · لیندا سسکس · لیندا یارکشائر · ولٹشائر · وورسسٹرشائر

برطانیہ دے صوبے

انگلینڈ‎ · سکاٹ لینڈ · ویلز · اتلا آئرلینڈ

برطانیہ دے شہر

آکسفورڈ · ایڈنبرا · برمنگم‎ · بریڈفورڈ · لیڈز · کیمبرج · لیور پول · شیفیلڈ · یارک · مانچسٹر · لندن · باتھ · برائیٹن تے ہوو · برسٹل · کنٹربری · کارلازل · چیسٹر · چیشائیر · کونٹری · ڈربی · ڈرہمالائی · ایکسٹر · گلوسسٹر‎ · ہیریفورڈ · گلاسگو · کنگسٹن · لنکاسٹر · لیڈز · لیسسٹر · لخفیلڈ · لنکن · لورپول · نیوکاسل · ناروچ · نوٹنگہم · پیٹربرا · پلائیموتھ · پریسٹن · رپن · سالفورڈ · سالسبری · ساؤتھمپٹن · سینٹ ایلبن · سٹاک اون ٹرینٹ · سندرلینڈ · ٹرورو · ویکفیلڈ · ولز (برطانیہ) · ویسٹمنسٹر · ڈرہم · ونچسٹر · وولورہیمپٹن · وورسسٹر · یارک · ابردین · ڈنڈی · انورنس · سٹرلنگ · بینگور · کارڈف · نیوپورٹ · سینٹ ڈیوڈ · سوانسی · آرماغ · بیلفاسٹ · ڈیری · لسبرن · نیوری

یورپ دے دیس

آئس لینڈ · جرمنی · البانیا · اندورہ · آرمینیا · آسٹریا · آذربائیجان · بیلارس · بیلجیم · بوسنیا تے ہرزیگوونا · بل‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏‏غاریہ · کروشیا · قبرص · چیک  · ڈنمارک · اسٹونیا · فنلینڈ · فرانس · یونان · ھنگری · اٹلی · آئرلینڈ · قازقستان · کوسوو · لیٹویا · لیختنشٹاین · لیتھوینیا · لکسمبرگ · مقدونیہ · مالٹا  · مولڈوا · موناکو · مونٹی نیگرو · نیدرلینڈز · ناروے · پولینڈ · پرتگال · رومانیہ · روس · سان مرینو · سربیا · سلویکیا · سلوینیا · سپین · سویڈن · ترکی · سویٹزرلینڈ · برطانیہ · یوکرین · ویٹیکن · جارجیا