وانا دی لڑائی
Battle of Wanna | |||||||
---|---|---|---|---|---|---|---|
بسلسلہ the شمال مغرب پاکستان وچ جنگ | |||||||
پاکستانی ملٹری انٹیلیجنس The area involved in the fighting. | |||||||
| |||||||
محارب | |||||||
پاک فوج | القاعدہ | ||||||
کمانڈر اور رہنما | |||||||
لیفٹیننٹ جنرل علی جان اورکزئی |
کمانڈر نیک محمد ⚔ Ayman al-Zawahiri Tohir Yuldoshev (زخمی) | ||||||
شریک یونٹیں | |||||||
9th Infantry Division پاکستان آرمی ایوی ایشن کور 20th Mountain Brigade 4–8 F-7, ایف-16 of PAF[۱] | اسلامی تحریک ازبکستان | ||||||
طاقت | |||||||
~7,000[۱] ~50 members of انٹر سروسز انٹلیجنس[۱] | 400 Al-Qaeda fighters[۲] | ||||||
ہلاکتیں اور نقصانات | |||||||
17 soldiers killed,[۳] 11 soldiers captured, 33 soldiers wounded |
55 Al-Qaida fighters killed,[۴] 150 fighters captured |
وانا دی جنگ ، جنوبی وزیرستان دے شہر واناکے نیڑے اعظم ورسک وچ پاکستان آرمیتے اسامہ بن لادن کے القاعدہ کے ممبراں دے درمیان مارچ 2004 دی فوجی مصروفیت سی۔ فوج تے انٹیلیجنس پیرا ملٹری دستےآں نوں متعدد قلعہ بند بستیاں وچ لگ بھگ 500 دے نیڑے القاعدہ دے غیر ملکی جنگجوواں دا سامنا کرنا پيا ، اس لڑائی دے اختتام اُتے 17 فوجی ہلاک ہوئے
اس وقت ایہ قیاس کيتا جارہیا سی کہ اسامہ بن لادن دے نائب ایمن الظواہری پاک فوج کے ذریعے پھنس جانے والےآں وچ شامل نيں ، لیکن اوہ یا تاں فرار ہوئے گئے یا انہاں جنگجوواں وچ کدی نئيں سن ۔ ہفتےآں دی لڑائی دے بعد ، آئی ایس پی آر نے اعتراف کيتا کہ ایہ درحقیقت اسلامی تحریک برائے ازبکستان کا رہنما طاہر یلدشیف سی ، جو اوتھے روپوش سی۔ [۵][۶]
پس منظر
[سودھو]وانا ( پشتو: واڼۀ ) محسود تے وزیر قبیلے دا اک چھوٹا جہا قصبہ اے۔ ایہ قصبہ مغربی پاکستان وچ سفید پہاڑاں کی حدود دی پیچیدہ سیریز وچ واقع اے۔ ایہ قصبہ ملحقہ ملک افغانستان کے علاقے تورا بورا دے نال جڑا ہويا اے ۔
2002 دے ابتدائی مہینےآں وچ ، پاک فوج نے انفنٹری تے ماؤنٹینئرنگ ڈویژناں دی وڈی تشکیل بھیج تے انہاں دی تعیناتی کيتی۔ کوہ پیمائی تے انفنٹری ڈویژناں نوں لیفٹیننٹ جنرل علی جان اورکزئی کی سربراہی وچ تعینات کيتا گیا سی ، جو بعد وچ پاکستان دے شمال مغربی سرحدی صوبے دے گورنر بنے۔ آرمی ڈویژناں نے 1947 وچ پاکستان دی آزادی کے بعد پہلی بار خیبر ایجنسی وچ وادی تیراہ وچ داخل ہوئے۔ بعد وچ ایہ فوجی شمالی وزیرستان دی وادی شوال تے بعد وچ جنوبی وزیرستان وچ آپریشن کرنے دے لئی اگے ودھے۔
دسمبر 2003 دے آخر وچ ، پاکستان حکومت تے وزیر قبیلے دے وچکار کشیدگی اس وقت ودھ گئی جدوں قبائلی رہنماواں نے اس کارروائی نوں اپنے ماتحت کرنے دی کوشش دے طور اُتے دیکھیا۔
ملٹری انٹیلیجنس
[سودھو]اک ہفتہ دی لڑائی دے بعد ، آئی ایس پی آر نے گواہی دتی کہ فوجی انٹلیجنس ذرائع نے اس گل دی تصدیق کيتی اے کہ قبائلی علاقے وچ فوجی کارروائی وچ القاعدہ دا اک سرکردہ رہنما ، طاہر یلدوش زخمی ہوئے گیا اے تے اوہ اس علاقے توں فرار ہوئے گیا اے۔ فوجی انٹیلی جنس رپورٹس دے اک ورژن دے مطابق:اسيں محسوس کردے نيں کہ ہوسکدا اے کہ اک اعلیٰ قیمت دا ہدف ہوئے۔ وچ کون نئيں کہہ سکدا۔ چاراں طرف توں جنگجوواں دی بربریت نے اس گل دا اشارہ کيتا کہ اوہ کِسے خاص اہم شخص دی حفاظت کر رہے نيں۔ [۱]
اطلاعات توں پتہ چلدا اے کہ ایہ دراصل طاہر سی تے نہ ہی ظواہری ، جو بلٹ پروف ڈبل کیبن پک اپ ٹرک وچ چلا رہیا سی جو بعد وچ اک دیوار توں ٹکرا گیا تے اسنوں بعد وچ چھڈ دتا گیا۔
پہاڑاں دے لئی جنگ
[سودھو]جنگجوواں دی سرگرمیاں دی تصدیق دے لئی 13–19 مارچ 2004 نوں ، آئی ایس آئی دے خفیہ ایکشن ڈویژن تے ایس ایس ڈائریکٹوریٹ دی اک چھوٹی ٹیم نوں شن وارسک دے علاقے وچ اک ہیلی کاپٹر دے ذریعے داخل کيتا گیا۔ سی اے ڈی تے ایس ایس ڈی ٹیماں نے تصدیق دی کہ جنگجو چیچن ، ازبک تے تاجک سن ۔ اس توں فوجی آپریشن دا آغاز ہويا۔ 16 مارچ 2004 نوں ، فوجی دستےآں دا جنوبی وزیرستان کے پنڈ وانہ دے آس پاس القاعدہ دے غیر ملکی جنگجوواں توں پہلا ٹکراؤ ہويا۔
وانا دے چھوٹے توں پنڈ وچ فوج دے پیادہ دستےآں تے القاعدہ دے جنگجوواں دے وچکار بھاری لڑائی شروع ہوئی ، حالانکہ القاعدہ نے اس پنڈ نوں خالی کرا لیا سی لیکن فوج نوں بھاری جانی نقصان اٹھانا پيا سی۔ تصادم دے فورا بعد ہی ، پاک فوج نوں غیر ملکی جنگجوواں دی صلاحیتاں دی سنگینی دا احساس ہويا تے انہاں نے پہاڑی علاقےآں وچ کارروائیاں دی حمایت دے لئی 20 واں ماؤنٹین بریگیڈ نوں تعینات کيتا۔ دو دن بعد ، 18 مارچ ، 2004 نوں ایہ خبراں منظرعام اُتے آنے لگاں کہ پاکستانی فوج نے اک اعلیٰ قیمت والے ہدف نوں گھیر لیا اے ، ممکنہ طور اُتے القاعدہ دا دوسرا کمانڈر ڈاکٹر ایمن الظواہری سی ۔ اُتے ، دونے پاکستانی تے امریکی فوج نے الظواہری دی موجودگی دی تصدیق یا تردید کرنے توں انکار کر دتا۔ [۱] فوج نے پہاڑ نوں دوبارہ گھیر لیا جتھے القاعدہ دے غیر ملکی جنگجو اچھی طرح توں کھود چکے سن ۔ CAD تے SSD ٹیماں نوں مسلح تنازع دے دوران اعلیٰ قدر والے ہدف دی تلاش کرنے دا کم سونپیتا گیا سی تے ایہ کہ مبینہ طور اُتے اس جنگ وچ اعلیٰ قدر والے ہدف نوں زخمی کر دتا گیا سی۔ شدید لڑائی جاری اے تے بار بار حملےآں نوں القاعدہ دے جنگجوواں نے پیٹا۔ پاک آرمی فورسز نوں بھاری جانی نقصان اٹھانا پيا۔
جب فوجیاں نے پہاڑاں وچ دھکیلا تاں ، القاعدہ دے جنگجوواں نے پاکستانی فوجیاں اُتے جارحانہ حملہ شروع کيتا جدوں زیادہ توں زیادہ غیر ملکی جنگجو لڑائی وچ شامل ہونے لگے۔ القاعدہ دے جنگجوواں نے پہاڑاں دی چوٹی اُتے اپنی اہم اسٹریٹجک چوکیاں قائم کيتیاں سن تاکہ انہاں نوں پاک فوج دے پیادہ تے کوہ پیمائی کرنے والے فوجیاں دی نقل و حرکت دا مشاہدہ کيتا جاسکے۔ فوجیاں نے فضائی حملےآں دا مطالبہ کيتا جو پی اے ایف ایف 16 طیاراں تے فوج دے ہويا بازی کور دے ذریعہ کیتے گئے سن ، جنھاں نے مشتبہ پوسٹاں تے القاعدہ دے پوشیدہ ٹھکانےآں نوں نشانہ بنایا سی۔ ہوائی حملےآں دے بعد ، پیدل فوجاں نے پہاڑاں اُتے قابو پانے دے لئی اپنی کوششاں دگنیا کر دتیاں۔
18 مارچ 2004 دی رات نوں ، فوج دے دستے تے غیر ملکی جنگجو اک بار فیر بھاری تے خونی بندوق دی لڑائی وچ شریک ہوئے ، جس وچ پیادہ فوج نے بار بار حملےآں دے بعد حملہ کيتا۔ کئی دن دی لڑائی دے بعد ، انفنٹری فوجیاں نے پہاڑاں وچ انہاں اہم پوسٹاں اُتے کنٹرول حاصل کر ليا جو پہلے القاعدہ دے پاس سن ۔ انفنٹری یونٹاں نے القاعدہ دے غیر ملکی جنگجوواں دا پِچھا کرنا شروع کيتا تاں چھڑپھڑ لڑائی جاری رہی۔ جلد ہی ، تمام اسٹریٹجک پہاڑی چوکیوں نوں القاعدہ دے جنگجوواں نے خالی کر ليا سی کیونجے انفنٹری فوج پہاڑاں دی چوٹی اُتے پہنچ چکی سی۔ صبح ہُندے ہی ، 20 واں ماؤنٹین بریگیڈ دی مدد توں پیادہ فوج نے پہاڑاں اُتے قابو پالیا سی۔
” | اوہ کدی نئيں ہتھیار سٹن گے۔ اوہ لڑنا پسند کردے نيں تے اوہ اوتھے مرنا پسند کردے نيں … لہذا صرف اک ہی گل میں کہہ سکدا ہاں ، سانوں انتظار کرنا اے تے دیکھنا اے۔ شیخ رشید احمد ، وزارت اطلاعات | “ |
اپنے علاقے نوں دوبارہ حاصل کرنے دی آخری کوشش وچ ، القاعدہ دے جنگجوواں نے رات دے وقت فوج دے خلاف اک ہور حملے دا منصوبہ بنایا جو فجر تک جاری رہیا۔ اس دے بعد فوجی دستےآں تے نیم فوجی دستےآں نے جوابی حملہ کيتا تے ایہ جنگ جلد ہی ملحقہ پہاڑاں اُتے پھیل گئی جدوں القاعدہ کے غیر ملکی جنگجو فرار ہونے لگے۔ دونے فریقاں نے جانی نقصان برداشت کيتا تے اگلی صبح القاعدہ دے جنگجو اپنی پوسٹاں چھڈ کے علاقے توں پِچھے ہٹنا شروع ہوئے گئے۔ تھیٹر کمانڈر دی درخواست دے مطابق ، فوج دے اضافی پیادہ دستےآں ، جنگی انجینئری تے ماؤنٹین فوجیاں نوں باقی لڑنے والے فوجیاں دی مدد دے لئی پہنچایا گیا۔ کمک پہنچنے تے اپنی پوزیشن سنبھالدے ہی جنگ دا خاتمہ ہويا۔ اضافی پہاڑی فوجاں دی آمد دے نال ، فوج نے القاعدہ دے باقی جنگجوواں دی تلاش تیز کردتی۔ اک ہفتہ بعد ، پاک فوج نے القاعدہ دے سیکڑاں جنگجوواں دے نال پورے پہاڑی علاقے اُتے قبضہ کر ليا۔
بعد وچ
[سودھو]سرنگاں نوں اس جنگ دے مقام اُتے دریافت کيتا گیا سی جنہاں توں افغانستان ، ممکنہ طور اُتے تورہ بورا علاقہ تک پہنچیا جاندا سی۔ فوج نے علاقے وچ اپنی پوزیشن مستحکم کردتی۔ 20 مارچ 2004 نوں ، آئی ایس آئی دی سی اے ڈی تے ملٹری انٹیلیجنس تے فوجی دستےآں دے اک دستے نے مبینہ طور اُتے اک پراسرار " غیر ملکی " نوں محاصرے توں فرار ہونے اُتے دیکھیا ، ملٹری انٹلیجنس نے نظرایہ کیہ کہ ایہ ازبک عسکریت پسند توہیر یلداشیف دے بعد ایمن الظواہری ہوسکدا اے۔ اس توں پہلے اوہ اک جنگ وچ زخمی ہونے دے دوران افغانستان فرار ہوئے گیا سی۔
یہ ممکن اے کہ کچھ (اعلیٰ قیمت والے) مشتبہ افراد اس (کالوشا) سرنگ دے ذریعے فرار ہوگئے ہون۔ ایہ اوتھے کافی وقت توں رہیا اے۔ اسيں نئيں جاندے کہ پہلی رات ایہ فوجی کارروائی کِنّی موثر سی … فوجی کارروائی کيتی معطلی دے دوران
—بریگیڈیئر جنرل محمود شاہ , GOC of 20th Mountaineering Brigade, زریعہ[۸]
23 مارچ ، 2004 تک ، آخری قلعہ بند علاقے نوں فوجی دستےآں نے اک ہفتہ دی لڑائی دے بعد اپنے قبضے وچ لے لیا۔ بعد وچ ، فوج دے 20 واں ماؤنٹین بریگیڈ نے پہاڑاں اُتے قبضہ کر ليا تے چوکیاں قائم کيتیاں۔ فوج نے " ایم آئی ڈائریکٹوریٹ فار ہائی ویلیو ٹارگٹ حصول" توں وی اپنے تفتیش کار بھیجے۔ فوج دی ہلاکتےآں وچ 17 فوجی ہلاک ، 33 زخمی تے 11 گرفتار ہوئے (ان سب نوں 28 مارچ 2004 نوں رہیا کيتا گیا تھا)۔ فوجی انٹیلیجنس نے 55 جنگجوواں (اکثریت ازبک تے چیچن ) دے القاعدہ نوں نقصان پہنچایا تے 149 نوں گرفتار کر ليا گیا۔ [۹] وانا دی لڑائی وی شمال مغربی پاکستان وچ غیر علانیہ جنگ دا باعث بنی ۔
ایہ وی دیکھو
[سودھو]- تورا بورا دی لڑائی
- افغان خانہ جنگی
- اسامہ بن لادن
- افغانستان وچ جنگ (2001 – موجودہ)
- آئی ایس آئی دا خفیہ ایکشن ڈویژن
- پاکستان وچ ڈرون حملےآں دی لسٹ
حوالے
[سودھو]- ↑ ۱.۰ ۱.۱ ۱.۲ ۱.۳ ۱.۴ ۱.۵ Khan, Ismail. "Al Zawahiri believed surrounded: Intensity of resistance indicates presence of high-value target, says Musharraf". Dawn March 19, 2004. https://archive.is/20130702065607/http://archives.dawn.com/2004/03/19/top2.htm. Retrieved on 4 July 2013.
- ↑ سائیٹ غلطی:نا منیا جان والا
<ref>
ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےDawn News, 20 March 2004
لئی۔ - ↑ "Hits On Qaeda Compounds Continue". CBS News. https://www.cbsnews.com/news/hits-on-qaeda-compounds-continue/. Retrieved on ۲۰ مارچ ۲۰۰۴.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/ar at line 3438: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
- ↑ "Top Al Qaeda leader hurt, hiding in Wana: ISPR". ISPR. https://archive.is/20130702065613/http://archives.dawn.com/2004/03/28/top3.htm. Retrieved on 4 July 2013.
- ↑ "Uzbek Militancy in Pakistan's Tribal Region". Institute for the Study of War. 27 January 2011. https://web.archive.org/web/20111002093935/http://www.understandingwar.org/files/BackgrounderIMU_28Jan.pdf. Retrieved on 2014-10-16.
- ↑ سائیٹ غلطی:نا منیا جان والا
<ref>
ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےCNN
لئی۔ - ↑ سائیٹ غلطی:نا منیا جان والا
<ref>
ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےDawn, Breau Report
لئی۔ - ↑ "49 Pakistani troops dead or missing so far in Al-Qaeda offensive". Spacewar.com. 2004-03-23. http://www.spacewar.com/2004/040323135454.z2g9rc1b.html. Retrieved on 2011-03-27.