وشنو گنیش پنگلے (انگریزی: Vishnu Ganesh Pingle، ہندی= विष्णु गणेश पिंगले)، پیدائش: جنوری، 1888ء - وفات: 16 نومبر، 1915ء) ہندوستان دے مشہور انقلابی تے غدر پارٹی دے لیڈر سن جنہاں اُتے 1915ء وچ لاہور سازش کیس مقدمہ چلایا گیا تے انہاں نوں غدر سازش دے جرم وچ کرتار سنگھ سرابھا تے ہور ساتھیاں دے نال لاہور سینٹرل جیل وچ پھانسی دتی گئی۔
وشنو گنیش پنگلے جنوری، 1888ء نوں موضع تالیپنڈ، ضلع پونہ، مہاراشٹر وچ پیدا ہوئے۔ ریاستہائے متحدہ امریکا دی یونیورسٹی آف واشنگٹن توں مکینیکل انجینئری دی تعلیم حاصل کيتی۔ مشہور زمانہ انقلابی جماعت غدر پارٹی دے ارکان سن ۔ انہاں نے انگریزاں دے خلاف ہندوستانی فوج وچ بغاوت وچ حصہ لیا۔ مختلف فرضی ناواں توں سارے ہندوستان دا دورہ کيتا، ہندوستانی سپاہیاں نال ملن دے لئی مارچ 1915ء وچ میرٹھ چھاؤنی گئے۔ 23 مارچ 1915ء نوں گرفتار کر لئی گئے تے انہاں دے قبضہ توں پھٹنے والے بم بر آمد ہوئے۔ انہاں اُتے فوجی سپانہاں نوں بغاوت اُتے آمداہ کرنے تے برطانوی حکومت دا تختہ الٹنے دی سازش دا الزام لگایا گیا، پنگلے سمیت انہاں دے ہور ساتھیاں اُتے ڈیفنس آف انڈیا ایکٹ 1915ء دے تحت مقدمہ چلایا گیا۔ اس مقدمے نوں لاہور سازش کیس دے ناں توں یاد کیتا جاندا اے۔ ستمبر، 1915ء نوں مقدمہ دا فیصلہ ہويا جس وچ وشنو گنیش پنگلے، کرتار سنگھ سرابھا، سرونت سنگھ، سیوا سنگھ تے کرپال سنگھ سمیت بوہت سارے ساتھیاں نوں پھانسی دی سزا سنائی گئی۔ انہاں وچوں 17 انقلابیاں دی سزائے موت قید دی سزا وچ بدل بدل دتی گئی۔[۱] بالآخر 16 نومبر، 1915ء نوں لاہور سینٹرل جیل وچ تختہ دار اُتے لٹکا کر پھانسی دے دتی گئی۔ ایويں اپنے وطن دی آزادی دی خواہش اپنے دل وچ لئی گنیش وشنو شہید ہوئے گئے۔[۲] آدی ہند دے لئی انہاں دی گراں قدر خدمات دے صلے وچ سینٹرل ممبئی وچ واقع اک سڑک دا ناں وشنو گنیش پنگلے دے ناں اُتے رکھیا گیا اے۔[۳]
برطانوی ہندستان
