وید مہتا

وید مہتا
جم	21 مارچ 1934   لہور
وفات	9 جنوری 2021 (87 سال)  منہیٹن
وجہ وفات	پارکنسن دی بیماری
طرز وفات	طبعی موت
شہریت	بھارت برطانوی ہندستان ڈومنین بھارت (۱۵ اگست ۱۹۴۷–)
عارضہ	انا ہوناں
عملی زندگی
مادر علمی	ہارورڈ یونیورسٹی (–۱۹۶۱) بالیول کالج، آکسفورڈ (–۱۹۵۹) آکسفورڈ یونیورسٹی (–۱۹۶۲)
تعلیمی اسناد	Master of Arts ، وBachelor of Arts ،Master of Arts
پیشہ	لکھاری ،  صحافی
پیشہ ورانہ زبان	انگریزی
اعزازات
فیلو آف دی رائل سوسائٹی آف لٹریچر (۲۰۰۹) میک آرتھر فیلو شپ (۱۹۸۲) جان سائمن گوگین ہیم میموریل فاؤنڈیشن فیلوشپ (۱۹۷۱)
ویب سائٹ
ویب سائٹ	باضابطہ ویب سائٹ (انگریزی )
باب ادب

وید پرکاش مہتہ (21 مارچ 1934 – 9 جنوری 2021) اک بھارتی-امریکی ناول کار اتے صحافی سی۔ چھوٹی عمر توں ہی نیترہین ہو گیا، مہتہ 1972 توں 2004 تک قشطاں وچ شائع اک یادگاری آتمکہانی لئی سبھ توں ودھ جانیا جاندا اے۔

مڈھلی زندگی اتے سکھیا

مہتہ دا جم 21 مارچ 1934 نوں لاہور، برطانوی ہند (ہن پاکستان وچ ) وچ اک پنجابی ہندو پروار وچ ہویا سی۔ اسدے ماں پیؤ شترقی (مہرا) مہتہ اتے امولک رام مہتہ (1894–1986) سن، جو کہ بھارت سرکار دے اک سینئر جن صحتَ اہلکار سن۔

وید تن سال دی عمر وچ سیریبروسپائینل میننجائیٹس کارن اپنی نظر گوا بیٹھا سی۔ اس ویلے انھے لوکاں لئی محدود سمبھاوناواں کارن، اسدے ماپیاں نے اسنوں ۱٬۳۰۰ میل (۲٬۱۰۰ کلومیٹر) توں ودھ دور بمبے (اجوکے ممبئی) وچ بلائنڈس لئی دادر سکول بھیجیا سی۔ 1949 دے آس پاس، اسنے ارکینسس سکول پھارّ بلائنڈ وچ داخلہ لیا۔

مہتہ نے 1956 وچ پومونا کالج توں بی۔اے۔ 1959 وچ بالیؤل کالج، آکسفورڈ توں بی۔اے۔، جتھے اسنے جدید اتہاس پڑھیا؛ اتے 1961 وچ ہارورڈ یونیورسٹی توں ایم۔اے۔ تک پڑھائی کیتی۔ پومونا وکھے، جویں کہ بریل وچ بہت گھٹ کتاباں مہیا سن، مہتہ نے طالب علم پاٹھکاں دی ورتوں کیتی، جنہاں وچوں اک یوجین روز سی، جو روسی آرتھوڈاکس ہائرومونک سیراپھیم روز بنیا۔ مہتہ نے اس دا دو کتاباں وچ ذکر کیتا، جنہاں وچوں اک اس دیاں یاداں دی دوجی کتاب سٹولن لائیٹ سی: “میں بہت خوش قسمت محسوس کیتا کہ زین اک پاٹھک وجوں ملیا اے۔ ۔ ۔ ۔ اسنے اینی سپشٹتا نال پڑھدا سی کہ مینوں لگدا سی کہ اوہ چیزاں دی وضاحت کر رہا سی۔”

ساہتی کیریئر

اس دی پہلی کتاب، فیس ٹو فیس نام دی سوے-جیونی، سی جس نے اس دا مڈھلا جیون بھارتی سیاست، اتہاس اتے اینگلو-انڈین سمضموناں دے حوالہ وچ دسیا گیا اے، 1957 وچ شائع ہوئی؛ اس دا ذکر اس ویلے ختم ہندا اے جدوں مہتہ نے پومونا وچ داخلہ لیا سی۔ مہتہ نے اپنا پہلا ناول، ڈیلینسینٹ چاچا، 1966 وچ شائع کیتا سی۔ ایہہ دِ نیو یارک وچ سیریل کیتا گیا سی۔ بعد وچ اسنے 24 توں ودھ لکھیاں کتاباں انھیپن دے موضوع `تے ہن۔ اس دے علاوہ بریٹیش، بھارتی اتے امریکی پرکاشناں لئی سینکڑے لیکھ اتے چھوٹیاں کہانیاں شامل ہن۔ اوہ 1961 توں 1994 تک د نیویارکر وچ سٹاف لکھاری سی۔

1982 دی پروپھائیل، جو مہتہ نوں میک آرتھر پھیلو وجوں اعلان کیتے جان توں بعد شائع ہوئی سی، کہندی اے کہ اس نے، پروپھائیلاں دے بنکر، اک انٹرویوئر وجوں مشہوری حاصل کیتی جو کسے موضوع دی شبداں دے آدان-حاصل راہیں پاتر اتے حوالہ دی وضاحت کر سکدا اے۔ اوہ ودوان اتے صحافی اے اتے سبھ توں ودھ، اک اجیہا آدمی جو چیزاں بارے سوچدا اے۔ 1989 وچ، جاسوس نے اپنے سہائکاں متعلق اس دے ناری-دوکھی رویئے بارے اتے اسدیاں اکثر نیرس اتے آپا-مگن منیاں جاندیاں لکھتاں بارے اک لیکھ شائع کیتا سی۔ اس توں بعد، اسنے رسالہ چھڈّ دتا۔ اسدا کہنا سی اسنوں اڈیٹر ٹینا براؤن نے "ٹرمینیٹ" کر دتا سی۔

1961 وچ د نیو یارکر وچ اس نے اک لیکھ لکھیا جس وچ آکسفورڈ دے فلاسفراں نال انٹرویو سن۔ اوہناں وچوں اک فلسفی، یسایاہ برلن، دے پتراں دی اک کتاب وچ مہتہ ولوں اپنے موضوعاں دیاں پرتیکریاواں بارے کیتی گئی پچھگچھّ دا ایماندار جواب دتا گیا اے: “تسیں مینوں پچھدے ہو کہ آکسفورڈ فلاسفی بارے میرے سہیوگیاں دے تہاڈے متعلق کی ردعمل ہن۔ ۔ ۔۔جنہاں نال میں گل کیتی اے وکھ-وکھ درجیاں وچ غصے ہن۔ ۔ ۔ نیویارکر اک وئنگاتمک رسالہ اے، اتے میں شروع توں ہی مندا ہاں کہ اس لکھت دا مقصد وینگ کرنا سی، نہ کہ سچ دی صحیح پرستتی۔ خیر، فلسفہ دا صرف اک گمبھیر طالب علم ہی اجیہا کرن دی کوشش کر سکدا سی۔ " لیکھ کتاب دے روپ وچ شائع ہویا سی، جس وچ ہن ہور عوامی دانشور وی شامل ہن۔ اسدا نام سی: پھلائی اتے پھلائی-بوٹل: بریٹیش بدھیجیویاں دے نال ملا کاتاں (1962)।

مہتہ دی یادگاری سویجیونی، Continents of Exile ، 1972 اتے 2004 درمیان 12 قشطاں وچ شائع ہوئی سی۔ اس دی پہلی جلد، ڈیڈی جی (1972)، انشک طور تے سوے-جیونی اتے انشک طور تے مہتہ دے پیؤ دی جیونی اے۔ مہتہ 1975 وچ امریکی شہری بن گیا سی۔

نجی زندگی

1983 وچ اسنے ولیئم لوسیئس کیری اتے کیتھرین لیموئن پھینیمور کیری دی دھی، لن پھینیمور کوپر کیری نال ویاہ کیتا؛ اسدی بیوی دی ماں جیمز پھینیمور کوپر دی وارث اتے مہتہ دے نیو یارکر دے سابقہ شراکت دار، ہینری سیج پھینیمور کوپر، جونیئر دی بھتیجی سی۔

مدھر زافری ولوں 1978 دے پروپھائیل وچ لکھیا گیا اے کہ مہتہ اپنے آپ نوں "انشک انڈین"، "انشک انگریز"، "انشک امریکی" اتے اک "پردیسی " مندا سی۔

پارکنسن'س روگ نال 9 جنوری 2021 نوں مہتہ دی موت ہو گئی۔

چونویاں لکھتاں

• (1957) Face to Face: An Autobiography. Little, Brown. OCLC 264119. 
• (1959) Walking the Indian Streets. Little, Brown. OCLC 1005945330. 
• (1962) Fly and the Fly-Bottle: Eencounters with British Intellectuals. Little, Brown. OCLC 2628711. 
• (1965) The New Theologian. Harper and Row. OCLC 869281713. 
• (1966) Delinquent Chacha. Harper & Row. OCLC 1406166. 
• (1970) Portrait of India. Farrar, Straus and Giroux. OCLC 1086768025. 
• (1974) John Is Easy to Please: Encounters with the Written and the Spoken Word. Penguin Books. ISBN 0-14-003707-1. OCLC 16232076. 
• (1972) Daddyji. Farrar, Straus and Giroux. ISBN 0-374-13438-3. OCLC 772323. 
• Mahatma Gandhi and His Apostles. Penguin Books. ISBN 0-14-004571-6. OCLC 3167789. 
• (1978) The New India. Viking Press. ISBN 0-670-50735-0. OCLC 3167771. 
• (1982) A Family Affair: India under Three Prime Ministers. Oxford University Press. ISBN 0-19-503118-0. OCLC 8109459. 
• (1998) A Ved Mehta Reader: The Craft of the Essay. Yale University Press. ISBN 0-300-07189-2. OCLC 37870626. 
• (2001) All for Love. Thunder's Mouth Press; Nation Books. ISBN 1-56025-321-5. OCLC 45909210. 

اوارڈ اتے اعزاز

مہتہ نوں 1971 اتے 1977 وچ گگنہیم فیلوشپاں ملیاں سی۔ اسنوں 1982 وچ میک آرتھر پھیلو نام دتا گیا سی، اتے 2009 وچ رائل سوسائٹی آف لٹریچر دا پھیلو چنیا گیا سی۔ اسنے پومونا کالج، بارڈ کالج، ولیئمز کالج، سٹرلنگ یونیورسٹی، اتے بوڈون کالج توں آنریری ڈگریاں حاصل کیتیاں۔

حوالے