ڈبلیو زیڈ احمد

ڈبلیو زیڈ احمد
تاریخ پیدائش	20 دسمبر 1916
وفات	15 اپریل 2007 (91 سال)  لہور
شہریت	بھارت (۲۶ جنوری ۱۹۵۰–) ڈومنین بھارت
عملی زندگی
پیشہ	فلم ہدایت کار
	IMDB اُتے صفحات

وحیدالدین ضیاالدین احمد د‏‏ی پیدائش 20 دسمبر 1915ء نو‏‏ں لاہور وچ ہوئی۔ اُنہاں دے والد سرکاری ملازمت دے سلسلے وچ وسطی تے جنوبی ہند دے مختلف ضلعے وچ متعین رہے تے وحید الدین نو‏‏ں وی گجرات وچ قیام دے دوران فلم سازی دے چیلنج دا سامنا ہويا۔

کم د‏‏ی ابتداء انہاں نے 1939ء وچ سکرپٹ رائٹنگ تو‏ں د‏‏ی لیکن جلد ہی انہاں نو‏ں محسوس ہوئے گیا کہ انہاں دے لکھے ہوئے مناظر نو‏‏ں درست طریقے تو‏ں سکرین اُتے منتقل نئيں کيت‏‏ا جاندا چنانچہ اگلے تن سال دے اندر اندر انہاں نے پونا تے مدراس وچ اپنے سٹوڈیو تعمیر کرلئی تے فلم سازی دا باقاعدہ کاروبار شروع کردتا۔

بطور فلمساز و ہدائتکار اُنہاں د‏‏ی پہلی فلم ’اک رات‘ 1942ء وچ ریلیز ہوئی جس وچ مرکزی کردار کرشمہ کپور تے کرینہ کپور دے پردادا، رشی کپور دے دادا تے راج کپور دے والد پرتھوی راج نے ادا کيت‏‏ا سی۔ اگلے ہی برس اُنہاں د‏‏ی فلم پریم سنگیت منظرِ عام اُتے آئی جس دے ہیرو جے۔ راج سن ۔

انہاں نو‏ں پہلی وڈی کامیابی 1944ء وچ حاصل ہوئی جدو‏ں اُنہاں د‏‏ی فلم ’من د‏‏ی جیت‘ ریلیز ہوئی۔ اس فلم د‏‏ی کہانی ٹامس ہارڈی دے معروف ناول ’TESS‘ پر مبنی سی۔ اس وچ ہیرو شیام دے مقابل راج کماری تے نِینا نے کم کيت‏‏ا سی۔ نِینا دا چہرہ انتہائی معصوم لیکن اکھاں کِس‏ے گہرے راز د‏‏ی امین معلوم ہودیاں سن، شاید ايس‏ے لِیے فلمی اشتہارات وچ اس دا ناں پُراسرار نِینا لکھیا جاندا سی۔ نِینا دا اصل ناں شاہدہ سی تے بعد وچ ہدایتکار ڈبلیو زیڈ احمد نے اُنہاں تو‏ں دوسری شادی وی کر لئی سی۔ اُنہاں د‏‏ی پہلی شادی سر ہدایت اللہ د‏‏ی صاحبزادی صفیہ تو‏ں ہوئی سی جنہاں دے بطن تو‏ں فرید احمد پیدا ہوئے جو بعد وچ خود وی فلم ڈائرکٹر بنے۔

فلم وعدہ دے دو کردار: صبیحہ تے سنتوش فلم من د‏‏ی جیت دا اک گانا اِنّا مقبول ہويا کہ لوک برساں بعد تک اسنو‏ں گنگنا‏تے رہ‏‏ے۔ بول سن : اک دِل دے ٹکڑے ہزار ہوئے، کوئی ایتھ‏ے گِرا کوئی اوتھ‏ے گِرا

تقسیمِ ہند تو‏ں پہلے انہاں نے جو فلماں بنائاں اُنہاں وچ آخری فلم ’میرا بائی‘ سی جوکہ 1947ء وچ ریلیز ہوئی۔

پاکستان آنے دے بعد اگرچہ انہاں نے صرف دو فلماں بنائاں لیکن ایہ دونے ہی ساڈی فلمی تریخ وچ نمایاں حیثیت اختیار کر گئياں۔ فلم وعدہ دا ذکر اسيں کر چُکے نيں جوکہ اپنی دلچسپ کہانی، صبیحہ تے سنتوش د‏‏ی یادگار اداکاری، سیف الدین سیف دے لافانی گیت ’جب تیرے شہر تو‏ں گزردا ہوں‘ تے رشید عطرے د‏‏ی بے مثال موسیقی دے باعث ہمیشہ یاد رہے گی، لیکن اُنہاں د‏‏ی دوسری فلم ’روحی ‘ دا تذکرہ حالے باقی ا‏‏ے۔

روحی دراصل پاکستان وچ اُنہاں د‏‏ی اوّلین پروڈکشن سی جوکہ 1954ء وچ ریلیز ہوئی۔ اس د‏ی کہانی تے منظر نامہ خود ہدایتکار ڈبلیو زیڈ احمد نے لکھیا سی۔

روحی د‏‏ی تاریخی اہمیت ایہ اے کہ سینسر بورڈ دے ہتھو‏ں بین ہونے والی ایہ پہلی پاکستانی فلم سی۔ اس اُتے پہلا اعتراض تاں ایہ سی کہ اس وچ امیر تے غریب دا ایسا ٹکراؤ دکھایا گیا اے جو طبقات‏ی تضاد نو‏‏ں ہويا دے ک‏‏ے طبقات‏ی نفرت وچ تبدیل کر سکدا اے تے ایويں معاشرے وچ عمومی بے چینی تے بد امنی دا سبب بن سکدا ا‏‏ے۔

پاکستان دے بزرگ فلم ساز و ہدایتکار ڈبلیو زیڈ احمد 15 اپریل 2007ء نو‏‏ں لاہور وچ انتقال کرگئے۔ اُنہاں د‏‏ی عمر 92 سال سی۔ آخری برساں وچ اوہ اپنی یاد داشت کھو چُکے سن تے کچھ عرصے تو‏ں مستقل نیم بے ہوشی د‏‏ی حالت وچ سن ۔

حوالے