کیچک ودھام (فلم)

کیچک ودھام (فلم)
(تمل وچ: கீசக வதம்)
Raja Ravi Varma, Keechaka and Sairandhri, Oleograph.jpg
ہدایت کار	آر نیتاراجا مدھالیر
فلم ساز	آر نیتاراجا مدھالیر
صنف	تاریخی فلم ،  خاموش فلم
موضوع	مہا بھارت
فلم نویس	آر نیتاراجا مدھالیر
ملک	بھارت
مقام عکس بندی	جنوبی بھارت
سنیما گرافر	آر نیتاراجا مدھالیر
ایڈیٹر	آر نیتاراجا مدھالیر
رنگین	بلیک اینڈ وائٹ
لوکیشن	پرانا بھارت
رنگین	بلیک اینڈ وائٹ
میزانیہ	35000 بھارتی روپیہ
باکس آفس	50000 بھارتی روپیہ
تریخ نمائش	۱۹۱۸
ہور معلومات۔۔۔
	tt0244020

کیچک ودھام (اردو: کیچک د‏‏ی بیخ کنی) ہندوستان وچ برطانوی راج دے دور د‏‏ی اک ملیالم خاموش فلم سی، اس فلم دے پیش کار، ہدایت کار، فلم ساز تے مدیر آر نیتاراجا مدھالیر سن ۔ ایہ جنوبی ہند د‏‏ی پہلی فلم سی، اس د‏ی عکس بندی پنج ہفتےآں وچ نیتاراجا مدھالیر پروڈکشن ہاؤس، انڈیا فلم کمپنی نے کیتی۔ فلم ساز دا تعلق تمل تو‏ں سی، اس لئی فلم کیچک ودھام نو‏‏ں پہلی تمل فلم قرار دتا جاندا ا‏‏ے۔ اس دا کوئی معلوم پرنٹ موجود نئيں، ایہ اک گم شدہ فلم ا‏‏ے۔

اس دا فلمی منظر نامہ (screenplay) سی رنگا وادیویلو نے لکھیا، اس د‏ی کہانی ہندو رزمیہ مہا بھارت دے حصے ویرات پرو دے کردار کیچک دے دروپدی نو‏‏ں شادی دے لئی راضی کرنے د‏‏ی کوشش اُتے ا‏‏ے۔ فلم دے مرکزی کردار اداکار راجو مدھالیر تے جیورانتاساں نبھائے۔

فلم 1910ء د‏‏ی دہائی دے آخر وچ پیش کيت‏‏ی گئی، کیچک ودھام تجارتی نقطۂ نظر تو‏ں کامیاب ثابت ہوئی تے اس اُتے تنقیدی تاثرات وی مثبت آئے۔ فلم د‏‏ی کامیابی دے بعد، نیتاراجا مدھالیر نے ايس‏ے طرز اُتے تاریخی فلماں دا اک سلسلہ تیار کیا، انہاں فلماں نے جنوبی ہندوستانی سنیما د‏‏ی صنعت د‏‏ی بنیاد رکھی۔ ايس‏ے وجہ تو‏ں نیتاراجا مدھالیر نو‏‏ں بابائے تمل سنیما د‏‏ی حیثیت تو‏ں تسلیم کيتا گیا۔ نیتاراجا مدھالیر دے کم تو‏ں ہور فلم سازاں نے وی اثر لیا بشمول رگوپتی شام تے جے سی دانیال وغیرہ۔

مرکزی خیال

کیچک جو ویراٹ دا سپاہ سالار ہُندا اے جو رانی دروپدی تو‏ں اظہار عشق کردا تے اس تو‏ں ہر صورت شادی کرنے اُتے مائل ہُندا اے، ایتھ‏ے تک کہ اوہ دروپدی نو‏‏ں ستانے تک پہنچ جاندا اے، اس کم دے لئی دروپدی دے شوہر بھیم جو پانڈو بھائیاں وچو‏ں اک سی، اسنو‏ں اس دے بارے وچ اکساندا ا‏‏ے۔ بعد وچ، اوہ دروپدی نال ملدا اے تاں اوہ اسنو‏ں اک خفیہ جائے مقررہ اُتے ملاقات کرنے دا کہندی اے، جدو‏ں اوہ اوتھ‏ے جاندا اے تو، بھیم اوتھ‏ے پہلے تو‏ں موجود ہُندا اے، جو کیچک نو‏‏ں مار دیندا اے ۔

کردار

• راجو مدھالیر بطور کیچک
• جیورانتہم بطور دروپدی

پیشکش

تیاری

آر نیتاراجا مدھالیر جو چینائی دے اک کار فروش سن، انہاں نو‏‏ں فلم بنانے دا خیال، مدراس دے گایندے تھیٹر وچ دادا صاحب پھالکے د‏‏ی 1913ء د‏‏ی اساطیری کہانی اُتے مبنی فلم، راجا ہریش چندر دیکھنے دے بعد آیا۔ فلم بنانے تو‏ں پہلے راجا مدھالیر نے فوٹوگرافی د‏‏ی بنیادی مہارت حاصل کيتی تے فلم سازی پونے وچ موجود برطانوی حرکی تصویری کیمرا کار (cinematographer) اسٹیورٹ سمتھ تو‏ں سکھی، جو اس وقت گورنر جنرل ہند جارج کرزن (1899ء–1905ء) اُتے اک دستاویزی فلم بنا رہیا تھا۔ راجا مدھالیر نے₹ 1,800 وچ تنجاور دے اک امیر زمیندار موپانر تو‏ں اک آپٹیکل پرنٹر تے ولیمسن 35 ملی میٹر کیمرا خریدا۔ راجا مدھالیر نے 1915ء وچ انڈین فلم کمپنی دے ناں تو‏ں جنوبی ہندوستان د‏‏ی پہلی فلمی کمپنی قائم کيتی۔ اس دے بعد راجا مدھالیر نے اک فلم اسٹوڈیو برشوالکم، ملیر روڈ اُتے قائم کیا، اس دے قیام وچ انہاں تو‏ں کاروباری ساتھیاں نے تعاون کيتا جنھاں نے راجا مدھالیر پروڈکشن ہاؤس وچ سرمایہ کاری کيتی سی۔

آر نیتاراجا مدھالیر نے اپنے اک دوست پاممام سمبندھا مدھالیر جو اک تھیٹر اداکار سن، مشورہ طلب کیا، دوست نے مشورہ دتا کہ ہندو رزمیہ مہابھارت دے حصے ویراٹ پرو وچ مذکور دروپدی تے کیچک د‏‏ی کہانی اُتے فلم بناواں۔ آر نیتاراجا مدھالیر دے بعض احباب نے اس کہانی نو‏‏ں فلمانے اُتے تحفظات دا اظہار کیا، انہاں دا خیال سی کہ ایہ کہانی اس پیشے دے آغاز دے لئی موزاں نئيں، الٹا نقصان دا باعث بن سکدی اے، لیکن انہاں دے دوست پاممام سمبندھا مدھالیر نیتاراجا مدھالیر نو‏‏ں اس ہی کہانی نو‏‏ں فلمانے اُتے راغب کردے رہے کہ ایہ کہانی فلم بیناں دے لئی پرکشش ہوئے گی۔ نیتاراجا مدھالیر دے قریبی دوست اٹارنی سی رنگاوادیولو نے فلم د‏‏ی کہانی لکھی، البتہ انھاں نے بعد وچ اس پیشے نو‏‏ں اپنایا نئيں۔ راجا روی ورما نے آر نیتاراجا مدھالیر نو‏‏ں اپنی مصوری دے نمونے مہیا کیتے، جنہاں تو‏ں اس کہانی نو‏‏ں فلمانے دے لئی مرکزی خیال دا کم لیا گیا۔ آر نیتاراجا مدھالیر نے منچ اداکار راجو مدھالیر نو‏‏ں بطور کیچک جیورانتسانو‏ں بطور دروپدی فلم وچ لیا۔

فلم د‏‏ی تیاری

کیچک ودھام دا بجٹ ₹35,000 سی (1917ء وچ تقریباً 2700 امریک‏‏ی ڈالر)، جو اس وقت کافی بھاری بجٹ تھا۔ پرنسیپل فوٹوگرافی 1916-17ء وچ شروع ہوئی تے 35-37 دناں وچ عکس بندی مکمل ہوئی۔ نیتاراجا مدھالیر نے فلم د‏‏ی تیاری دے لئی لندن تو‏ں فلم اسٹاک منگوایا، اس کم دے لئی ایسٹ مین کوڈک ممبئی وچ کم کرنے والے اک انگریز جس دا ناں کارپنٹر سی، اس نے مدد کيت‏ی۔ فلمی مورخ رندور گاے نے اپنی کتاب اسٹار لائیٹ اسٹار برائیٹ: دا ارلی تمل سنیما وچ ذکر کيتا اے کہ اک پتلا سفید کپڑ‏ے دا ٹکڑا فلم بندی تے سورج د‏‏ی روشنی دے لئی چھت دے طور اُتے استعمال ہُندا سی اس دے ذریعے فرش اُتے ڈالیا جاندا تھا۔ رنگا ودیویلو نو‏‏ں سگونا ولاسا سبھا تو‏ں اسٹیج اُتے سوانیاں دے کردار ادا کرنے دا وی تجربہ سی تے انہاں نے سیٹ اُتے موجود فنکاراں د‏‏ی تربیت کیتی۔ فلم د‏‏ی پیشکش، سینماگرافی تے ترمیم خود نیتاراجا مدھالیر نے سنبھالی تھی۔

اس فلم د‏‏ی شوٹنگ 16 فریم فی سیکنڈ دے نال کيتی گئی سی، جو اک خاموش فلم دے لئی معیاری شرح سی، جس وچ انڈیا فلم کمپنی دے انگریزی، تمل تے ہندی دے انٹر ٹائٹل شامل سن ۔ تمل تے ہندی انٹر ٹائیٹل بالترتیب سمندھا مدلیئر تے دیوداس گاندھی نے لکھے سن، جدو‏ں کہ نیتاراجا مدھالیر نے خود گروسوامی مدھالیر تے پچائیاپا کالج دے پروفیسر تریوینگڑا مدھالیر د‏‏ی مدد تو‏ں انگریزی انٹر ٹائیٹل لکھے۔

کیچک ودھام، جنوبی ہندوستان وچ بننے والی پہلی فلم سی۔ چاں کہ کردار تمل سن، تاں ایہ وی پہلی تمل فلم اے ۔گاے دے مطابق، مدرہ وچ فلم لیبارٹری نہ ہونے د‏‏ی وجہ تو‏ں نیتاراجا مدھالیر نے فلم دے نیگٹیو پروسیسنگ دے لئی بنگلور وچ اک لیبارٹری قائم کيتی۔ نیتاراجا مدھالیر دا خیال سی کہ بنگلور د‏‏ی سرد آب و ہو‏‏ا "ان دے کھلے فلمی اسٹاک اُتے مہربان ہوئے گی"؛ اس نے ہر ہفتے دے آخر وچ اوتھ‏ے فلم دے نیگیٹیو اُتے کارروائی کيت‏‏ی تے پیر د‏‏ی صبح فلم بندی شروع کرنے دے لئی واپس آندے۔فلم د‏‏ی آخری ریل د‏‏ی لمبائی 6،000 فٹ تھی6,000 فٹ (1,800 میٹر)۔

نمائش، رد عمل تے اہمیت

متھیا دے مطابق، کیچک ودھام نو‏‏ں پہلی بار مدراس دے ایلفنسٹون تھیٹر وچ پیش کيتا گیا سی، اس فلم نے ہندوستان، برما، سیلون، وفاقی مالے ریاستاں تے سنگاپور وچ نمائش دے بعد فلم نے تقریباً ₹50,000 (1917ء وچ 3،850 ڈالر) کمائے۔۔ فلم نے تقریباً 15،000₹ (1917ء وچ 1،155 ڈالر) کمائے سن، جسنو‏ں متھیا نے انہاں دناں "خالص منافع" کہیا تھا۔ مصنف فیروز رنگون والا حوالہ دیندے نيں کہ دتی میل دے اک جائزہ نگار نے فلم د‏‏ی تعریف کيت‏ی: یہ وڈی احتیاط دے نال تیار کيتی گئی اے تے مکمل مکانات د‏‏ی تصاویر بنائی گئیاں نيں۔ گائے نے دسیا کہ فلم د‏‏ی تنقیدی تے تجارتی کامیابی دے نال، آر نیتاراجا مدھالیر نے "تریخ رقم د‏‏ی اے "۔ چاں کہ اس دے کسی معلوم پرنٹ دا علم نئيں، لہذا اسنو‏ں کھوئی ہوئی فلماں وچ شمار کيتا جاندا اے ۔

کیچک ودھام د‏‏ی کامیابی نے نیتاراجا مدھالیر نو‏‏ں تاریخی فلماں دا اک سلسلہ بنانے د‏‏ی ترغیب دی: دراوپادی وسپہارہارم (1918ء)، لاوا کوسا (1919ء)، شیو لیلا (1919ء)، رکمنی ستیہبھما (1922ء) تے ماہی راون (1923ء) نامی فلماں بناواں۔ انہاں نے 1923ء وچ فلم بنانے تو‏ں ریٹائر ہونے دے بعد اپنے بیٹے د‏‏ی ہلاکت تے اس دے پروڈکشن ہاؤس نو‏‏ں گرا دتا تھا۔ نیتاراجا مدھالیر نو‏‏ں وڈے پیمانے اُتے بابائے تمل سنیما سمجھیا جاندا اے تے انہاں د‏‏ی فلماں نے جنوبی ہندوستان د‏‏ی سنیما صنعت د‏‏ی بنیاد رکھنے وچ مدد کيت‏ی۔ رگھوپتی وینکیا نائیڈو دے بیٹے رگھوپتی شام پرکاش تے جے سی ڈینیئل انہاں دے کم متاثر ہوئے۔

ہور ویکھو

• کیچک

حواشی

حوالے

کتابیات

کتاباں

• باسکارن, S. Theodore (15 دسمبر 2013). The Eye of the Serpent: An Introduction To Tamil Cinema. چینائی: Westland Books. ISBN 978-93-83260-74-4. 
• Buck, William (2000). Mahabharata. دہلی: Motilal Banarsidass Publications. ISBN 978-81-2081-719-7. 
• Chabria, Suresh (2005). "Mudaliar, R. Nataraja", Encyclopaedia of Hindi Cinema. ایبینگڈن-آن-ٹیمز: Taylor & Francis. ISBN 978-0-415-23440-5. 
• Guy, Randor (1997). Starlight, Starbright: The Early Tamil Cinema. Chennai: Amra Publishers. OCLC 52794531. 
• Jacobsen, Knut A. (11 اگست 2015). Routledge Handbook of Contemporary بھارت. Abingdon-on-Thames: روٹلیج. ISBN 978-1-317-40358-6. 
• Lakshmi, C. S. (2004). The Unhurried City: Writings on Chennai. لندن: پینگوئن (ادارہ). ISBN 978-0-14-303026-3. 
• Pattanaik, Devdutt (2010). Jaya: An Illustrated Retelling of the Mahabharata. London: Penguin Books. ISBN 978-0-14-310425-4. 
• Pinto, Jerry (2008). Talk of the Town. London: Penguin Books. ISBN 978-0-14-333013-4. 
• Rajadhyaksha, Ashish (2014). Encyclopedia of Indian Cinema. Abingdon-on-Thames: Routledge. ISBN 978-1-135-94318-9. 
• Rangoonwalla, Firoze (2003). "1896–1930: The Early Days", Encyclopaedia of Hindi Cinema. ممبئی: انسائیکلوپیڈیا بریٹانیکا، Popular Prakashan. ISBN 978-81-7991-066-5. 
• Thoraval, Yves (2000). The cinemas of بھارت. London: Macmillan Publishers. ISBN 978-0-333-93410-4. 
• Velayutham, Selvaraj (2008). Tamil Cinema: The Cultural Politics of بھارت's other Film Industry. Abingdon-on-Thames: Taylor & Francis. ISBN 978-0-203-93037-3. 

اخبارات

• باسکارن, S. Theodore (ستمبر 2011). "How old is Tamil Cinema?". Madras Musings XXI (10). http://madrasmusings.com/Vol%2021%20No%2010/otherstories.html. 

• باسکارن, S. Theodore (30 جنوری 2016). "From the shadows into the limelight". دی ہندو. http://www.thehindu.com/opinion/op-ed/From-the-shadows-into-the-limelight/article14027204.ece. 

• Guy, Randor (10 جولائ‏ی 2000). "The stamp of honour". The Hindu. http://www.thehindu.com/thehindu/2000/07/10/stories/09100224.htm. 

• Guy, Randor (9 مئی 2002). "Remembering a pioneer". The Hindu. http://www.thehindu.com/thehindu/mp/2002/05/09/stories/2002050900170300.htm. 

• Guy, Randor (دسمبر 2007). "A Miller's Road Film Pioneer". Madras Musings XVII (16): p. 6. http://madrasmusings.com/older-archives/Vol%2017/Vol%20XVII%20-%20No%2016.pdf. 

• Guy, Randor (5 اکتوبر 2013). "The forgotten heroes". The Hindu. http://www.thehindu.com/features/cinema/the-forgotten-heroes/article5204125.ece. 

• Madhavan, Pradeep (22 اگست 2014). "சென்னையும் சினிமாவும்: குதிரைகள் தயவால் உருவான கோடம்பாக்கம்!" (in Tamil). The Hindu Tamil. http://tamil.thehindu.com/cinema/cinema-others/சென்னையும்-சினிமாவும்-குதிரைகள்-தயவால்-உருவான-கோடம்பாக்கம்/article6341117.ece. 

• "He Founded the Motion Picture Industry in South بھارت". The Madras Mail. 24 دسمبر 1936. https://timestamil.files.wordpress.com/2016/11/nataraja-mudaliyar.jpg. 

• متھیاہ, S. (7 ستمبر 2009). "The pioneer 'Tamil' film-maker". The Hindu. http://www.thehindu.com/arts/the-pioneer-tamil-filmmaker/article15949.ece. 

• Roy, Anjan (4 جون 2013). "The mystery of بھارت's purchasing power parity". The Shillong Times. https://archive.ph/20170105085159/http://www.theshillongtimes.com/2013/06/04/the-mystery-of-indias-purchasing-power-parity/. Retrieved on
  ۲۷ مئی ۲۰۲۱. 

• Subramanian, Anupama (29 مئی 2013). "Classics must be preserved, says B. Mahendra". دکن کرانیکل. https://web.archive.org/web/20151028022043/http://archives.deccanchronicle.com/130529/entertainment-kollywood/article/classics-must-be-preserved-says-b-mahendra. Retrieved on
  ۲۷ مئی ۲۰۲۱. 

• Suganth, M. (2 مارچ 2012). "Black and white films in Kollywood". دی ٹائمز آف انڈیا. https://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/tamil/movies/news/Black-and-white-films-in-Kollywood/articleshowprint/12098170.cms. 

• ٹھاکر, Atul (1 مئی 2010). "Gone Forever". The Times of بھارت. http://timesofindia.indiatimes.com/entertainment/hindi/bollywood/news/Gone-forever/articleshow/5880201.cms?. 

• وینکٹیسن, Deepa (22 اگست 2014). "Madras Day: Tracing a city’s transformation as Chennai turns 375". زی نیوز. http://www.dnaindia.com/india/report-madras-day-tracing-a-city-s-transformation-as-chennai-turns-375-2012781. 

ویب سائٹ