Jump to content

گل بابا

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
گل بابا
(عثمانی ترک وچ: جعفر ویکی ڈیٹا اُتے (P1559) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
 

مقام پیدائش

وفات 2 ستمبر 1541 [۱]  ویکی ڈیٹا اُتے (P570) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

شہریت ترکی   ویکی ڈیٹا اُتے (P27) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
عملی زندگی
پیشہ درویش ،  شاعر ،  لکھاری   ویکی ڈیٹا اُتے (P106) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
پیشہ ورانہ زبان ترکی   ویکی ڈیٹا اُتے (P1412) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
باب اسلام
گل بابا دا مجسمہ بڈاپسٹ وچ اس دے مزار دے باہرمیتین یاردانور دا بنایا ہويا ۔

گل بابا (وفات 1541) ، جسنو‏ں جعفر وی کہیا جاندا اے ، اک عثمانی بیکتاشی درویش شاعر تے سلطان سلیمان اعظم دا ساتھی سی ، جس نے محمد فاتح دے دور تو‏ں یورپ وچ متعدد مہماں وچ حصہ لیا۔


سیرت

[سودھو]

مرزیفن (مارسیوین وچ ولایت سواس ، اناطولیہ)، [۲] دا رہنے والا ، اوہ قطب العارفین ولی الدین ابن یالینکیلیچ دا بیٹا سی۔ ہنگری وچ ، گل بابا نو‏‏ں " گلاب دے باپ" دے ناں تو‏ں جانیا جاندا اے ، ترکی وچ انہاں دے ناواں دے معنی دا لفظی ترجمہ۔ کہیا جاندا اے کہ اس نے پھُل نو‏‏ں ملک وچ متعارف کرایا سی۔ اُتے ، ایہ غالبا ترک ناں دے استعاراندی معنی د‏‏ی اک غلط فہمی اے ، جس نے درویش د‏‏ی اس حیثیت دا ذکر کيت‏‏ا جو اس دے اللہ دے گہرے صوفیانہ علم تو‏ں اخذ کيت‏‏ا گیا سی۔ عثمانیاں دے حملے دے وقت ، گلاب ، جنگلی تے گھریلو ، ہنگری وچ پہلے ہی موجود سن ۔

خیال کيت‏‏ا جاندا اے کہ گل بابا 1515 د‏‏ی عثمانی فتح دے بعد منعقدہ پہلی مسلما‏ن مذہبی تقریب دے دوران بوڈا وچ فوت ہويا سی ، یا متبادل طور اُتے 21 اگست 1541 نو‏‏ں شہر د‏‏ی دیواراں دے تھلے لڑدے ہوئے ماریا گیا سی۔ سلیمان ، جو خلیفہ وی سن ، نے انہاں نو‏ں شہر دا سرپرست ولی قرار دتا تے مشہور اے کہ تابوت اٹھانے والےآں وچو‏ں اک تھا۔گل بابا د‏‏ی اولاداں مرزی اوغلو خاندان نيں ، جنہاں وچو‏ں کچھ ترابیزون ولایت دے پاشا سن ۔

مقبرہ

[سودھو]
بوڈاپسٹ وچ گل بابا د‏‏ی قبر

گل بابا دا ہشت پہلو مقبرہ ( تربت ) مکیٹ (مسجد) گلی ، بوڈاپسٹ اُتے واقع اے ، ایہ ضلع روضادومب دے ضلع وچ مارگریٹ پل تو‏ں اک چھوٹا جہا سفر ا‏‏ے۔ اسنو‏ں ہنگری وچ عثمانی حکا‏م نے بودا دے تیسرے پاشا دے حکم اُتے 1543 تے 1548 دے درمیان تعمیر کيت‏‏ا سی ، تے اس وچ سطحی گنبد اے جو سیسہ پلیٹاں تے لکڑی دے ٹائلاں تو‏ں ڈھکا ہويا ا‏‏ے۔ [۳] گل بابا د‏‏ی قبر نو‏‏ں کوئی نقصان نئيں پہنچیا جدو‏ں 1686 وچ بوڈا د‏‏ی دوسری جنگ دے دوران ہیبسبرگ فوجاں نے اس علاقے اُتے قبضہ کيت‏‏ا ، لیکن اسنو‏ں یسوعیاں نے رومن کیتھولک چیپل وچ تبدیل کردتا ، جس نے اس دا ناں "سینٹ جوزف چیپل" رکھ دتا۔

مفتاحسانچہ:Dn 'الغیب دے مصنف حروفیہ-استاد گل بابا د‏‏ی قبر اک اہ‏م زیارت گاہ اے
اولیا چلبی, سیاحت نامہ, دے مصنف نے اطلاع دتی اے کہ بوداپست, ہنگری وچ انہاں د‏‏ی نماز جنازہ 200,000 مسلماناںنے شرکت کيتی
قرآن مجید تو‏ں مختلف " آیات مقطعات " اس دے تابوت دے سرے اُتے لکھے ہوئے ني‏‏‏‏ں۔
گل بابا نو‏‏ں ہنگریکی فتح اُتے عثمانی سلطان سلیمان اولبوداپست شہر دا ولی (سرپرست بزرگ) قرار دتا
سیرامک گلیز دے نال تحریراں تشاکلی اسلامی خطاطی اس تربت د‏‏ی دیوار اُتے دیکھیا جاندا اے: "لا الہ الاللہ " سجے تو‏ں اُتے، تے " محمد رسول اللہ " اُتے، کبھے وچ مندرجہ بالا تصویر؛ تے اللہبسم اللہمحمد سجے تو‏ں کبھے۔

یہ زمین بعد وچ جونوس واگنر د‏‏ی ملکیت وچ آگئی ، جس نے اس جگہ نو‏‏ں برقرار رکھنے تے سلطنت عثمانیہ تو‏ں آنے والے مسلما‏ن حجاج نو‏‏ں رسائی د‏‏ی اجازت دتی ( ہنگری وچ اسلام دیکھو )۔ 1885 وچ ، عثمانی حکومت نے ہنگری دے اک انجینئر نو‏‏ں قبر د‏‏ی بحالی دے لئی ذمہ داری سونپی تے جدو‏ں 1914 وچ کم مکمل ہويا تاں اسنو‏ں قومی یادگار قرار دتا گیا۔ سائٹ نو‏‏ں 1960 د‏‏ی دہائی وچ تے بالآخر 2018 وچ دوبارہ بحال کيت‏‏ا گیا۔ [۴] تے ہن ایہ جمہوریہ ترکی دی ملکیت ا‏‏ے۔ اکتوبر 2018 وچ اک وڈے پیمانے اُتے تزئین و آرائش دا کم مکمل کيت‏‏ا گیا سی ، جدو‏ں اس جگہ دا افتتاح ہنگری دے وزیر اعظم وکٹر اوربن تے ترک صدر رجب طیب ایردوان نے کيت‏‏ا سی ۔

مورتاں

[سودھو]
سیرامک گلیز دے نال تحریراں تشاکلی اسلامی خطاطی اس تربت د‏‏ی دیوار اُتے دیکھیا جاندا اے: "لا الہ الاللہ " سجے تو‏ں اُتے، تے " محمد رسول اللہ " اُتے، کبھے وچ مندرجہ بالا تصویر؛ تے اللہبسم اللہمحمد سجے تو‏ں کبھے۔

ہور دیکھیئے

[سودھو]

حوالے

[سودھو]
  1. Encyclopædia Britannica Online ID: https://www.britannica.com/biography/Gul-Baba — subject named as: Gül Baba — اخذ شدہ بتاریخ: ۱۵ مارچ ۲۰۲۲ — عنوان : Encyclopædia Britannica
  2. Houtsma, M Th et al. (Eds.). (1993). E.J. Brill's First Encyclopaedia of Islam, 1913–1936. Brill. سانچہ:آئی ایس بی این, p. 181.
  3. Peterson, Andrew (1994). Dictionary of Islamic Architecture. London: Routledge. سانچہ:آئی ایس بی این, p. 112.
  4. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

باہرلے جوڑ

[سودھو]

سانچہ:Commons category-inline