ہیپلو گروپ E

انسانی مائٹو کونڈریل جینیات وچ مائٹوکونڈریل ہیپلو گروپ ای (ایم ٹی ڈی این اے) انسانی مائٹوکونڈریل ڈی این اے وچ پائے جانے والے جیناں دے گروہاں وچو‏ں اک ا‏‏ے۔ اس دا مطالعہ قدیم زمانے تو‏ں زمین اُتے نسل انسانی دے پھیلاؤ دا پتہ لگانے وچ مدد کردا ا‏‏ے۔

یہ سو فیصد درست نتیجہ نئيں دیندے، سائنسداناں د‏‏ی نويں تھیوریز آنے دے بعد پرانی تھیوریز د‏‏ی افادیت ختم ہو جاندی اے، انسانی بساط دے مطابق اس اُتے کم جاری اے بہرحال اس تو‏ں کافی کچھ تحقیق وچ مدد سکدی اے،^[۱]

انسانی خلیاں وچ پائے جانے والے مائٹو کونڈریا دے ڈی این اے تو‏ں نمونے لئی جاندے نيں - اوہ مائٹو کونڈریا مرداں تے عورتاں نو‏‏ں ماں دے ذریعے وراثت وچ ملدا اے نہ کہ باپ دے ذریعے - تے جانچ دے قابل عمل تے واضح ہونے دے لئی، نمونے عام طور اُتے بیٹی تو‏ں لئی جاندے نيں۔، ماں تے دادی، یعنی سواݨی د‏‏ی شاخ ہمیشہ۔ زمین اُتے نسل انسانی دے پھیلاؤ دا پتہ لگانے دے لئی دنیا دے مختلف ملکاں تو‏ں نمونے لئی جاندے نيں، مردہ تے ممی، تے پہلے انسان تو‏ں کيتا پایا گیا ا‏‏ے۔

ہیپلو گروپ ای
وقت آغاز اندازاً	۳۵٬۰۰۰ – ۸٬۰۰۰
محل آغاز اندازاً	مشرقی سنڈالینڈور فوجیان ساحل
سلف	ایم 9
نسل	E1, E2
میوٹیشن د‏‏ی تعریف	۳۰۲٧, ۳٧۰۵, ٧۵۹۸, ۱۳۶۲۶, ۱۶۳۹۰

ابتدا

انسانی مائٹو کونڈریل جینیات وچ ، ہیپلوگروپ E اک انسانی مائٹوکونڈریل ڈی این اے (mtDNA) ہیپلو گروپ اے جو مالائی جزیرہ نما دے لئی مخصوص ا‏‏ے۔ ایہ ہیپلو گروپ M9 دا ذیلی گروپ ا‏‏ے۔ ہیپلوگروپ E د‏‏ی ابتداء دے مقام تے وقت دے لئی دو متضاد تجاویز پیش کيت‏‏ی گئیاں نيں۔ اک نظریہ ایہ اے کہ ایہ کلیڈ 30,000 سال پہلے، آخری گلیشیئل میکسمم دے وقت، سنڈالینڈ دے شمال مشرقی ساحل (جدید بورنیو دے قریب) اُتے تشکیل پایا سی)۔ اس ماڈل وچ ، ہیپلو گروپ دیر تو‏ں برفانی دور دے دوران سمندر د‏‏ی سطح وچ اضافے تو‏ں منتشر ہو گیا سی۔ Ko تے ساتھیاں دا کہنا اے کہ ہیپلوگروپ E 8,000 تو‏ں 11,000 سال پہلے شمالی فوجیان دے ساحل دے نیڑے پیدا ہويا، 6,000 سال پہلے نو پادری دے آباد کاراں دے نال تائیوان دا سفر کیا، تے اوتھ‏ے تو‏ں آسٹرونیشین بولی دے پھیلاؤ دے نال سمندری جنوب مشرقی ایشیا وچ پھیل گیا۔

پھیلاو

Haplogroup E پورے سمندری جنوب مشرقی ایشیا وچ پایا جاندا ا‏‏ے۔ ایہ مین لینڈ مشرقی ایشیا تو‏ں تقریباً غائب اے، جتھے اس دا بہن گروپ M9a (جاپان وچ وی پایا جاندا اے ) عام ا‏‏ے۔ خاص طور پر، ایہ آسٹرونیشیائی زباناں دے بولنے والےآں وچ پایا جاندا اے، تے ایہ جنوب مشرقی ایشیا وچ وی ہور زباناں دے خانداناں دے افراد وچ نایاب ا‏‏ے۔ اس دا پتہ تائیوان، فلپائن، انڈونیشیا، ملائیشیا (بشمول بورنیو دا صباح، لیکن جزیرہ نما ملائیشیا دا اورنگ اسلی نئيں) د‏‏ی آبادیاں وچ پایا گیا اے، ساحلی پاپوا نیو گنی، تے خاص طور اُتے ماریانا جزیرے دے چموروس وچ ۔

ہیپلوگروپ ای MtDNA د‏‏ی تعدد دا جدول

آبادی	تعدد	نمبر	سورس	ذیلی قسماں
Chamorro (85 گوام، 14 سائپین، & 6 Rota)	0.924	105	Vilar et al 2013	E2a=68, E1a2=29
East Indonesian (سولاویسی، incl. 89 مانادو، 64 Toraja, 46 ماکاسار، & 38 پالو)	0.266	237	Hill et al 2007	E1a=42, E1b=9, E2=7, E1(xE1a, E1b)=5
Filipino (مینداناؤ)	0.214	70	Tabbada et al 2010, p. 24	E1a1a=10, E2(xE2b)=4, E1b=1
Filipino (ویسایا)	0.214	112	Tabbada et al 2010, p. 24	E1a1a=18, E2(xE2b)=5, E1(xE1a1a, E1a2, E1b)=1
East Indonesian (جزیرہ امبون)	0.163	43	Hill et al 2007	E1(xE1a, E1b)=3, E1a=2, E2=2
East Indonesian (Waingapu, Sumba)	0.160	50	Hill et al 2007	E1b=6, E1a=1, E2=1
Indonesian (بانگکا)	0.147	34	Hill et al 2006	E=5
بورنیو (89 بانجارماسین & 68 کوندا کینابالو)	0.146	157	Hill et al 2007	E1a=14, E2=5, E1b=3, E1(xE1a, E1b)=1
Filipino	0.125	64	Tabbada et al 2010, p. 24	E1a1a=5, E2(xE2b)=2, E1a2=1
Filipino (لوزون)	0.124	177	Tabbada et al 2010, p. 24	E1a1a=14, E1b=5, E2(xE2b)=2, E2b=1
Taiwan (aborigine)	0.120	640	Peng et al 2011	E=77
East Indonesian (Alor)	0.111	45	Hill et al 2007	E1a=3, E1b=2
East Indonesian (ماتارام (شہر), لومبوک)	0.091	44	Hill et al 2007	E1b=3, E1a=1
Indonesian (پادانگ، سماٹرا)	0.083	24	Hill et al 2006	E=2
Indonesian (مدان، سماٹرا)	0.071	42	Hill et al 2006	E=3
Indonesian (پکانبارو، مدان، بانگکا، پالمبانگ، & پادانگ)	0.067	180	Hill et al 2007	E1a=6, E1b=4, E1(xE1a, E1b)=1, E2=1
Indonesian (بالی)	0.061	82	Hill et al 2007	E1a=3, E1b=1, E1(xE1a, E1b)=1
Filipino (Palawan)	0.050	20	Scholes et al 2011	E1a=1
Indonesian (پالمبانگ، سماٹرا)	0.036	28	Hill et al 2006	E=1
Tujia (یانہے توجیا خود مختار کاؤنٹی، گوئیژو)	0.034	29	Li et al 2007	E=1
Gelao (Daozhen County, Guizhou)	0.032	31	Li et al 2007	E=1
Indonesian (جاوا، incl. 36 from Tengger)	0.022	46	Hill et al 2007	E1b=1
Indonesian (پکانبارو، سماٹرا)	0.019	52	Hill et al 2006	E=1
Cham (Bình Thuận, ویت نام)	0.012	168	Peng et al 2010	E1a1a=1, E2a=1
Carolinian (سائپین)	0.000	17	Vilar et al 2013	-
Yi (Hezhang County, گوئیژو)	0.000	20	Li et al 2007	-
Dong (Tianzhu County, Guizhou)	0.000	28	Li et al 2007	-
Batek (ملائیشیا)	0.000	29	Hill et al 2006	-
Cun (ہائنان)	0.000	30	Peng et al 2011	-
Batak (Palawan)	0.000	31	Scholes et al 2011	-
Lingao (ہائنان)	0.000	31	Peng et al 2011	-
Mendriq (ملائیشیا)	0.000	32	Hill et al 2006	-
Temuan (ملائیشیا)	0.000	33	Hill et al 2006	-
Danga (ہائنان)	0.000	40	Peng et al 2011	-
Jahai (ملائیشیا)	0.000	51	Hill et al 2006	-
Senoi (ملائیشیا)	0.000	52	Hill et al 2006	-
Semelai (ملائیشیا)	0.000	61	Hill et al 2006	-
Gelao (Daozhen County, Guizhou)	0.000	102	Liu et al 2011	-
Li (ہائنان)	0.000	346	Peng et al 2011	-