ہیپلو گروپ D
انسانی مائٹو کونڈریل جینیات وچ مائٹوکونڈریل ہیپلو گروپ ڈی (ایم ٹی ڈی این اے) انسانی مائٹوکونڈریل ڈی این اے وچ پائے جانے والے جیناں دے گروہاں وچوں اک اے۔ اس دا مطالعہ قدیم زمانے توں زمین اُتے نسل انسانی دے پھیلاؤ دا پتہ لگانے وچ مدد کردا اے۔
یہ سو فیصد درست نتیجہ نئيں دیندے، سائنسداناں دی نويں تھیوریز آنے دے بعد پرانی تھیوریز دی افادیت ختم ہو جاندی اے، انسانی بساط دے مطابق اس اُتے کم جاری اے بہرحال اس توں کافی کچھ تحقیق وچ مدد سکدی اے، [۱]
انسانی خلیاں وچ پائے جانے والے مائٹو کونڈریا دے ڈی این اے توں نمونے لئی جاندے نيں - اوہ مائٹو کونڈریا مرداں تے عورتاں نوں ماں دے ذریعے وراثت وچ ملدا اے نہ کہ باپ دے ذریعے - تے جانچ دے قابل عمل تے واضح ہونے دے لئی، نمونے عام طور اُتے بیٹی توں لئی جاندے نيں۔ ، ماں تے دادی، یعنی سواݨی دی شاخ ہمیشہ۔ زمین اُتے نسل انسانی دے پھیلاؤ دا پتہ لگانے دے لئی دنیا دے مختلف ملکاں توں نمونے لئی جاندے نيں، مردہ تے ممی ، تے پہلے انسان توں کيتا پایا گیا اے۔
ہیپلو گروپ ڈی | |
---|---|
وقت آغاز اندازاً | ca. 60,000 – 40,000 YBP |
محل آغاز اندازاً | جنوب شرق ایشیا |
سلف | M80'D |
نسل | D4, 16189 |
میوٹیشن دی تعریف | 4883 5178A ۱۶۳۶۲ |
ابتدا
[سودھو]انسانی مائٹوکونڈریل جینیات وچ ، ہیپلو گروپ D اک انسانی مائٹو کونڈریل DNA (mtDNA) مائٹو کونڈریل اے۔ ایہ ہیپلو گروپ M دا اک نسلی ہیپلوگروپ اے، جس دے بارے وچ خیال کيتا جاندا اے کہ تقریباً ۶۰٬۰۰۰ تے ۳۵٬۰۰۰ سال پہلے (Pleistocene دے آخر وچ ، آخری برفانی زیادہ توں زیادہ تے امریکا دے آباد ہونے توں پہلے) ایشیا وچ کدرے پیدا ہويا سی۔
پھیلاو
[سودھو]عصری آبادیاں وچ ، ایہ خاص طور اُتے وسطی تے شمال مشرقی ایشیا وچ پایا جاندا اے۔ ہیپلو گروپ D (خاص طور پر، سبکلیڈ D4) امریکا دے مقامی لوکاں وچ پائے جانے والے پنج اہم ہیپلو گروپس وچوں اک اے، دوسرے A, B، C، تے X نيں۔
ہیپلوگروپ بی MtDNA دی تعدد دا جدول
[سودھو]آبادی | تعدد | نمبر | سورس | ذیلی قسماں |
---|---|---|---|---|
Ban Ravat (اتراکھنڈ) | 1.000 | 38 | سانچہ:Fact | D4=۳۸ |
Aleut (Commander Islands) | 1.000 | 36 | [۲] | D2a1a=۳۶ |
Orok (Sakhalin) | 0.689 | 61 | سانچہ:Fact | D(xD5)=41, D5=۱ |
Aleut (Aleutian Islands) | 0.656 | 163 | [۲] | D2a1a=۱۰٧ |
تبتی قوم (دیچنگ کاؤنٹی, یوننان) | 0.550 | 40 | سانچہ:Fact | D(xD5)=20, D5(xD5a)=۲ |
Northern Paiute/Shoshoni | 0.479 | 94 | [۳] | D=۴۵ |
اویغور (Uzbekistan/Kyrgyzstan) | 0.438 | 16 | [۴] | D(xD4c)=5, D4c=۲ |
Oroqen (اوروچین خود مختار پرچم) | 0.432 | 44 | [۵] | D(xD5)=14, D5(xD5a)=3, D5a=۲ |
Subba (Limbu) | 0.432 | 44 | سانچہ:Fact | D4=۱۹ |
جاپانی قوم (ہوکائیدو) | 0.415 | 217 | Asari 2007 | D4a=24, D4b=21, D4(xD4a, D4b, D4e, D4g, D4j)=21, D4e=11, D5=10, D4g=2, D4j=۱ |
جاپانی قوم (northern کیوشو) | 0.414 | 256 | [۶] | D4b=26, D4(xD4a, D4b, D4e, D4g, D4j)=24, D4a=19, D4e=16, D5=10, D4g(xD4g1)=8, D4j=۳ |
جاپانی قوم | 0.412 | 211 | [۷] | D4(xD4b)=75, D5(xD5a)=10, D5a=1, D4b=۱ |
جاپانی قوم (توکائی علاقہ) | 0.411 | 282 | [۶] | D4b=34, D4a=26, D4(xD4a, D4b, D4e, D4g, D4j)=24, D5=14, D4e=13, D4j=3, D4g(xD4g1)=۲ |
Northern Paiute | 0.408 | 98 | [۸] | D=۴۰ |
جاپانی قوم (توہوکو علاقہ) | 0.399 | 336 | [۶] | D4a=31, D4b=30, D4(xD4a, D4b, D4e, D4g, D4j)=29, D4e=17, D4g(xD4g1)=11, D5=10, D4j=4, D4g1=۲ |
Korean (جنوبی کوریا) | 0.398 | 103 | [۹] | D4(xD2, D3)=33, D5=۸ |
منگول (جدید باراگ بایاں پرچم) | 0.396 | 48 | [۵] | D(xD5)=16, D5(xD5a)=2, D5a=۱ |
Dolgan (Anabarsky, Volochanka, Ust-Avam, and Dudinka) | 0.390 | 154 | [۱۰] | D4l2=35, D3=8, D4e4a1=5, D4b1(xD3)=4, D4i2=2, D4j2=2, D4a=1, D2b1=1, D4m2=1, D5a2a2=۱ |
Okinawa | 0.383 | 326 | [۶] | D4a=28, D4b=23, D4e=21, D4(xD4a, D4b, D4e, D4g, D4j)=18, D4j=12, D4g(xD4g1)=12, D5=7, D4g1=۴ |
تبتی قوم (نینگچی, تبت خود مختار علاقہ) | 0.375 | 24 | [۱۱] | D=۹ |
Korean (جنوبی کوریا) | 0.364 | 261 | سانچہ:Fact | D4(xD4a, D4b)=36, D4b=20, D4a=18, D5=14, D(xD4, D5)=٧ |
جاپانی قوم (ٹوکیو عظمی علاقہ) | 0.356 | 118 | [۱۲] | D4=39, D5=۳ |
Barghut (ہولونبویر) | 0.356 | 149 | [۱۳] | D4(xD2, D3)=47, D2=3, D3=2, D5=۱ |
Buryat (بوریاتیا) | 0.349 | 295 | [۹] | D4(xD2, D3)=86?, D5=8, D3=7, D2=۲ |
Buryat | 0.348 | 419 | [۱۴] | D4(xD2)=134, D5=9, D2=۳ |
Korean (جنوبی کوریا) | 0.340 | 203 | [۶] | D5=15, D4b=14, D4a=10, D4j=9, D4(xD4a, D4b, D4e, D4g, D4j)=8, D4e=7, D4g(xD4g1)=۶ |
Khamnigan (بوریاتیا) | 0.333 | 99 | [۹] | D4(xD2, D3)=25, D3=5, D5=2, D2=۱ |
Korean (northern China) | 0.333 | 51 | سانچہ:Fact | D4(xD4a, D4b)=11, D4a=3, D5(xD5a)=2, D(xD4, D5)=۱ |
Korean (آرون پرچم) | 0.333 | 48 | [۵] | D(xD5)=11, D5(xD5a)=۵ |
Yakut (vicinity of یاقوتسک) | 0.329 | 164 | [۱۰] | D5a2a2=28, D4i2=9, D4c2=5, D4o2=4, D4j5=3, D4b1(xD3)=2, D4a=1, D4j8=1, D4l2=۱ |
Korean (جنوبی کوریا) | 0.324 | 185 | سانچہ:Fact | D4(xD4a, D4b)=44, D5(xD5a)=6, D5a=3, D4a=3, D4b=3, D(xD4, D5)=۱ |
Yi (لوشی کاؤنٹی، یوننان) | 0.323 | 31 | سانچہ:Fact | D(xD5)=8, D5(xD5a)=۲ |
Evenk (جدید باراگ بایاں پرچم) | 0.319 | 47 | [۵] | D(xD5)=12, D5(xD5a)=2, D5a=۱ |
Evenk (کراسنویارسک کرائی) | 0.301 | 73 | [۹] | D4(xD2, D3)=13, D5=5, D3=۴ |
Han (بیجنگ) | 0.300 | 40 | سانچہ:Fact | D4(xD4a, D4b)=5, D5(xD5a)=3, D5a=2, D4a=۲ |
جاپانی قوم (میازاکی پریفیکچر) | 0.300 | 100 | سانچہ:Fact | D4(xD4a,D4b1,D4b2b)=16, D4a=5, D4b2b=3, D5a(xD5a2)=3, D4b1=1, D5(xD5a)=1, D5a2=۱ |
ترکمان (Uzbekistan/Kyrgyzstan) | 0.300 | 20 | [۴] | D4c=5, D(xD4c)=۱ |
Yakut | 0.299 | 117 | [۵] | D(xD5)=17, D5a=17, D5(xD5a)=۱ |
Yakut (Vilyuy River basin) | 0.297 | 111 | [۱۰] | D5a2a2=20, D4i2=4, D4c2=2, D2b1=2, D4b1(xD3)=1, D4e4a(xD4e4a1)=1, D4j2=1, D4j4a=1, D4o2=۱ |
Iu Mien (مینگلا کاؤنٹی, یوننان) | 0.296 | 27 | [۱۵] | D(xD5)=7, D5(xD5a)=۱ |
Han (جنوب مغربی چین; pool of 44 Sichuan, 34 Chongqing, 33 Yunnan, and 26 Guizhou) | 0.292 | 137 | [۱۱] | D4(xD4a)=29, D5a=6, D4a=۵ |
Nganasan | 0.292 | 24 | سانچہ:Fact | D3=4, D(xD1a, D2, D3, D5)=۳ |
Kalmyk (کلمیکیا) | 0.291 | 110 | [۹] | D4(xD2, D3)=24, D5=6, D2=۲ |
Nivkh (northern Sakhalin) | 0.286 | 56 | سانچہ:Fact | D(xD1a, D2, D3, D5)=۱۶ |
تبتی قوم (ناگچو, تبت خود مختار علاقہ) | 0.286 | 35 | [۱۱] | D=۱۰ |
Evenk (Ust-Maysky, Oleneksky, and Zhigansky) | 0.280 | 125 | [۱۰] | D5a2a2=10, D4l2=8, D2b1=3, D4b1(xD3)=2, D3=2, D4c2=2, D4e4a1=2, D4j4a=2, D4j5=2, D4j8=1, D4o2=۱ |
چینی قوم (شینیانگ, لیاؤننگ) | 0.275 | 160 | [۶] | D5=16, D4(xD4a, D4b, D4e, D4g, D4j)=6, D4b=5, D4e=5, D4g(xD4g1)=5, D4j=4, D6=2, D4a=۱ |
Hani (شیشوانباننا دائی خود مختار پریفیکچر, یوننان) | 0.273 | 33 | سانچہ:Fact | D(xD5)=6, D5(xD5a)=2, D5a=۱ |
Lahu (شیشوانباننا دائی خود مختار پریفیکچر, یوننان) | 0.267 | 15 | سانچہ:Fact | D(xD5)=۴ |
Kazakh (Kosh-Agach, التائی جمہوریہ) | 0.265 | 98 | [۱۳] | D4(xD2, D3)=22, D5=۴ |
Yakut (northern سخا جمہوریہ) | 0.257 | 148 | [۱۰] | D5a2a2=9, D4e4a(xD4e4a1)=6, D4j2=5, D4l2=4, D4i2=3, D5b1d=3, D4c2=2, D4j5=2, D3=1, D2b1=1, D4m2=1, D4o2=۱ |
Nganasan (Ust-Avam, Volochanka, and Novaya) | 0.256 | 39 | [۲] | D3a1=7, D6=2, D4a=۱ |
Han (سنکیانگ) | 0.255 | 47 | سانچہ:Fact | D(xD5)=9, D5a=2, D5(xD5a)=۱ |
Kyrgyz (Sary-Tash) | 0.255 | 47 | سانچہ:Fact | D(xD5)=۱۲ |
Nuu-Chah-Nulth | 0.255 | 102 | [۸] | D=۲۶ |
Han (southern کیلیفورنیا) | 0.254 | 390 | [۱۱] | D(xD4a, D5)=53, D5=28, D4a=۱۸ |
مانچو قوم | 0.250 | 40 | سانچہ:Fact | D4(xD4a, D4b)=8, D5(xD5a)=1, D5a=۱ |
Even (Eveno-Bytantaysky & Momsky) | 0.248 | 105 | [۱۰] | D4c2=5, D4l2=5, D4i2=3, D4j5=3, D5a2a2=3, D4m2=2, D4a=1, D3=1, D2b1=1, D4j4(xD4j4a)=1, D4o2=۱ |
Teleut (کیمیروو اوبلاست) | 0.245 | 53 | [۹] | D4(xD2, D3)=12, D5=۱ |
Daur (ایوینک خود مختار پرچم) | 0.244 | 45 | [۵] | D(xD5)=7, D5(xD5a)=2, D5a=۲ |
Evenk (بوریاتیا) | 0.244 | 45 | [۹] | D3=6, D4(xD2, D3)=4, D2=۱ |
Han (تائیوان) | 0.243 | 1117 | [۱۱] | D=۲٧۱ |
Negidal | 0.242 | 33 | سانچہ:Fact | D(xD1a, D2, D3, D5)=۸ |
Aini (شیشوانباننا دائی خود مختار پریفیکچر, یوننان) | 0.240 | 50 | سانچہ:Fact | D(xD5)=7, D5(xD5a)=3, D5a=۲ |
Ainu | 0.235 | 51 | سانچہ:Fact | D(xD5,D6)=8, D5=۴ |
Taiwanese (تائپے, تائیوان) | 0.231 | 91 | [۶] | D5=11, D4a=5, D4b=2, D4(xD4a, D4b, D4e, D4g, D4j)=2, D4g(xD4g1)=۱ |
دارجلنگ (general population) | 0.227 | 66 | سانچہ:Fact | D4=13 D5=۲ |
Gelao (Daozhen County, Guizhou) | 0.226 | 31 | سانچہ:Fact | D(xD4b, D5)=6, D4b=۱ |
ازبک (سنکیانگ) | 0.224 | 58 | سانچہ:Fact | D(xD5)=11, D5(xD5a)=۲ |
Yakut (سخا جمہوریہ) | 0.222 | 36 | [۹] | D4(xD2, D3)=5, D2=1, D3=1, D5=۱ |
Yukaghir (Upper Kolyma) | 0.222 | 18 | [۲] | D5a1=3, D6=۱ |
Tujia (western ہونان) | 0.219 | 64 | سانچہ:Fact | D(xD5)=9, D5a=4, D5(xD5a)=۱ |
Ulchi | 0.218 | 87 | سانچہ:Fact | D(xD1a, D2, D3, D5)=13, D1a=4, D3=۲ |
Han (Beijing Normal University) | 0.215 | 121 | [۱۲] | D4=15, D5=۱۱ |
Vietnamese | 0.214 | 42 | سانچہ:Fact | D4(xD4a, D4b)=7, D5(xD5a)=1, D5a=۱ |
Evenk (53 Stony Tunguska basin & 18 Tugur-Chumikan) | 0.211 | 71 | سانچہ:Fact | D(xD1a, D2, D3, D5)=13, D3=1, D5=۱ |
Telengit (التائی جمہوریہ) | 0.211 | 71 | [۹] | D4(xD2, D3)=۱۵ |
Guoshan Yao (جیانگہويا یاو خود مختار کاؤنٹی, ہونان) | 0.208 | 24 | [۱۵] | D(xD5)=4, D5(xD5a)=۱ |
تبتی قوم (چامدو, تبت خود مختار علاقہ) | 0.207 | 29 | [۱۱] | D4(xD4a)=3, D5a=2, D4a=۱ |
تبتی قوم (شینگاتسے, تبت خود مختار علاقہ) | 0.207 | 29 | [۱۱] | D4(xD4a)=4, D5a=۲ |
Oirat منگول (سنکیانگ) | 0.204 | 49 | سانچہ:Fact | D(xD5)=9, D5(xD5a)=۱ |
Kyrgyz (قزیلسو کرغیز خود مختار پریفیکچر) | 0.203 | 138 | [۱۶] | D4(xD4b,D4e)=20 D5=4 D4b=2 D4e=۲ |
Siberian Eskimos | 0.203 | 79 | سانچہ:Fact | D2=12, D3=4 (4/8 Naukan, 7/25 Sireniki, 5/46 Chaplin) |
Karakalpak (Uzbekistan/Kyrgyzstan) | 0.200 | 20 | [۴] | D(xD4c)=۴ |
Kyrgyz (Uzbekistan/Kyrgyzstan) | 0.200 | 20 | [۴] | D(xD4c)=۴ |
Nu (گونگشان دیرونگ تے نو خود مختار کاؤنٹی, یوننان) | 0.200 | 30 | سانچہ:Fact | D(xD5)=۶ |
Buryat | 0.198 | 126 | [۵] | D(xD5)=20, D5a=3, D5(xD5a)=۲ |
Gelao (Daozhen County, Guizhou) | 0.196 | 102 | سانچہ:Fact | D(xD5)=15, D5(xD5a)=3, D5a=۲ |
Tubalar | 0.194 | 72 | سانچہ:Fact | D(xD1a, D2, D3, D5)=10, D5=3, D3=۱ |
Hmong (جیسہؤ, ہونان) | 0.194 | 103 | [۱۵] | D(xD5)=15, D5(xD5a)=3, D5a=۲ |
Bai (Dali, یوننان) | 0.191 | 68 | سانچہ:Fact | D(xD5)=9, D5(xD5a)=۴ |
مانسی قوم | 0.190 | 63 | [۱۷] | D=۱۲ |
Lowland Yao (فوچوان یاو خود مختار کاؤنٹی, گوانگشی) | 0.190 | 42 | [۱۵] | D(xD5)=7, D5a=۱ |
کھاسی | 0.190 | 368 | سانچہ:Fact | D4=48 D(xD4, D5a)=۲۲ |
Mizo | 0.188 | 48 | سانچہ:Fact | D4=۹ |
Nyishi | 0.188 | 48 | سانچہ:Fact | D4=7 D5=۲ |
Yi (شیشوانباننا دائی خود مختار پریفیکچر, یوننان) | 0.188 | 16 | سانچہ:Fact | D(xD5)=۳ |
تبتی قوم (نینگچی, تبت خود مختار علاقہ) | 0.185 | 54 | [۱۱] | D4(xD4a)=9, D5a=۱ |
Poumai Naga | 0.184 | 49 | سانچہ:Fact | D4=۹ |
Kazakh (قازقستان) | 0.182 | 55 | سانچہ:Fact | D(xD5)=9, D5(xD5a)=۱ |
Hmong (وینشان ژوانگ تے میاو خود مختار پریفیکچر, یوننان) | 0.179 | 39 | [۱۵] | D(xD5)=6, D5(xD5a)=۱ |
Han (ڈینور، کولوراڈو) | 0.178 | 73 | [۱۲] | D4=10, D5=۳ |
Yukaghir (Lower Kolyma-Indigirka) | 0.171 | 82 | [۲] | D9=4, D8=2, D7=2, D5a1=2, D3a1=2, D3a2=1, D2(xD2a1a)=۱ |
Sherpa (India) | 0.167 | 54 | سانچہ:Fact | D4=۹ |
Pumi (ننگلانگ یی خود مختار کاؤنٹی, یوننان) | 0.167 | 36 | سانچہ:Fact | D(xD5)=۶ |
Tujia (یونگشون کاؤنٹی, ہونان) | 0.167 | 30 | سانچہ:Fact | D(xD5)=3, D5(xD5a)=۲ |
Yakama | 0.167 | 42 | [۸] | D=٧ |
Bhotia (اتراکھنڈ) | 0.164 | 55 | سانچہ:Fact | D4=۹ |
Han (ہونان & فوجیان) | 0.164 | 55 | [۱۲] | D4=6, D5=2, D6=۱ |
اویغور (قازقستان) | 0.164 | 55 | سانچہ:Fact | D(xD5)=۹ |
خانتی قوم | 0.160 | 106 | [۱۷] | D=۱٧ |
Buryat (Kushun, Nizhneudinsk, ارکتسک اوبلاست) | 0.160 | 25 | سانچہ:Fact | D(xD1a, D2, D3, D5)=۴ |
Bai (شیشوانباننا دائی خود مختار پریفیکچر, یوننان) | 0.158 | 19 | سانچہ:Fact | D(xD5)=۳ |
خاکاس قوم (خاکاسیا) | 0.158 | 57 | [۹] | D4(xD2, D3)=۹ |
Mien (Shangsi, گوانگشی) | 0.156 | 32 | [۱۵] | D(xD5)=۵ |
Hui (سنکیانگ) | 0.156 | 45 | سانچہ:Fact | D(xD5)=6, D5a=۱ |
Tuvinian (تووا) | 0.152 | 105 | [۹] | D4(xD2, D3)=9, D2=3, D5=3, D3=۱ |
Nogai (داغستان) | 0.152 | 33 | سانچہ:Fact | D=۵ |
Kim Mun (مالیپو کاؤنٹی, یوننان) | 0.150 | 40 | [۱۵] | D(xD5)=۶ |
تاجک لوک (Uzbekistan/Kyrgyzstan) | 0.150 | 20 | [۴] | D4c=2, D(xD4c)=۱ |
Yi (شوانگبائی کاؤنٹی, یوننان) | 0.150 | 40 | سانچہ:Fact | D(xD5)=4, D5(xD5a)=1, D5a=۱ |
Yi (Hezhang County, گوئیژو) | 0.150 | 20 | سانچہ:Fact | D(xD4b, D5)=۳ |
Zhuang (Napo County, Guangxi) | 0.146 | 130 | سانچہ:Fact | D4=13, D5=3, D(xD4,D5)=۳ |
Kyrgyz (تراز, کرغیزستان) | 0.146 | 48 | سانچہ:Fact | D(xD5)=٧ |
Bella Coola | 0.143 | 84 | [۸] | D=۱۲ |
Lahu (لانکانگ لاہو خود مختار کاؤنٹی, یوننان) | 0.143 | 35 | سانچہ:Fact | D(xD5)=۵ |
Tuvan | 0.137 | 95 | سانچہ:Fact | D(xD1a, D2, D3, D5)=9, D3=3, D5=۱ |
تبتی قوم (لہاسا (پریفیکچر-سطح شہر), تبت خود مختار علاقہ) | 0.136 | 44 | [۱۱] | D4(xD4a)=5, D5a=۱ |
Yukaghir (Verkhnekolymsky & Nizhnekolymsky) | 0.136 | 22 | [۱۰] | D4j5=1, D4l2=1, D5a2a2=۱ |
Chukchi (Anadyr) | 0.133 | 15 | [۹] | D2=۲ |
Kazakh (سنکیانگ) | 0.132 | 53 | سانچہ:Fact | D(xD5)=٧ |
Sema Naga | 0.130 | 54 | سانچہ:Fact | D4=٧ |
منگول (اولان باتور) | 0.128 | 47 | سانچہ:Fact | D4(xD4a, D4b)=5, D4b=۱ |
تبتی قوم (شاننان، تبت, تبت خود مختار علاقہ) | 0.127 | 55 | [۱۱] | D4(xD4a)=5, D4a=1, D5a=۱ |
Chakhesang Naga | 0.127 | 55 | سانچہ:Fact | D4=٧ |
Shor (کیمیروو اوبلاست) | 0.122 | 82 | [۹] | D4(xD2, D3)=9, D5=۱ |
Chukchi | 0.121 | 66 | سانچہ:Fact | D2=7, D3=۱ |
Bunu (19 Bu Nu from داہويا یاو خود مختار کاؤنٹی & 6 Mu Bin from Tianlin) | 0.120 | 25 | [۱۵] | D(xD5)=2, D5a=۱ |
Kurd (northwestern ایران) | 0.120 | 25 | [۹] | D4(xD2, D3)=۳ |
Udmurt (Malo-Purginsky & Tatyshlinsky) | 0.119 | 101 | سانچہ:Fact | D=۱۲ |
Karelian (Viena) | 0.115 | 87 | سانچہ:Fact | D5=۱۰ |
تبتی قوم refugees in India | 0.112 | 107 | سانچہ:Fact | D4=9 D5=۳ |
سولاویسی (۸۹ مانادو, 64 Toraja, ۴۶ ماکاسار, & ۳۸ پالو) | 0.110 | 237 | [۱۸] | D5=20, D(xD5)=۶ |
Han (Taiwanese) | 0.108 | 111 | سانچہ:Fact | D4a=2, D5b1=2, D4b1b=1, D4b2b5=1, D4g2=1, D4j1a(xD4j1a1)=1, D4j6=1, D5(xD5a2a1, D5b)=1, D5a2a1=1, D5b(xD5b1)=۱ |
منگول (اولان باتور) | 0.106 | 47 | [۹] | D4(xD2, D3)=۵ |
اویغور (سنکیانگ) | 0.106 | 47 | سانچہ:Fact | D(xD5)=3, D5(xD5a)=1, D5a=۱ |
Ao Naga | 0.106 | 66 | سانچہ:Fact | D4=5 D5=1 D(xD4,D5)=۱ |
Kazakh (Uzbekistan/Kyrgyzstan) | 0.100 | 20 | [۴] | D4c=1, D(xD4c)=۱ |
کھاسی | 0.100 | 40 | سانچہ:Fact | D4=۴ |
Tharu (مورنگ ضلع, نیپال) | 0.100 | 40 | سانچہ:Fact | D4e1a=2, D4(xD4e1a, D4j)=۲ |
تاتاری (ازناکائیفو) | 0.099 | 71 | سانچہ:Fact | D=٧ |
Chuvantsi (Markovo, چوکوتکا خود مختار آکرگ) | 0.094 | 32 | [۲] | D3a2a=2, D2a1a=۱ |
Lahu (سیماو ضلع, یوننان) | 0.094 | 32 | سانچہ:Fact | D(xD5)=2, D5(xD5a)=۱ |
باشقیر (Beloretsky, Sterlibashevsky, Ilishevsky, & Perm) | 0.090 | 221 | سانچہ:Fact | D=۲۰ |
Tharu (چٹوان ضلع, نیپال) | 0.090 | 133 | سانچہ:Fact | D4(xD4e1a, D4j)=7, D4j=۵ |
Altay Kizhi | 0.089 | 90 | [۹] | D4(xD2, D3)=6, D3=۲ |
تبتی قوم (شانگری-لا شہر, یوننان) | 0.086 | 35 | سانچہ:Fact | D(xD5)=۳ |
مانسی قوم | 0.082 | 98 | سانچہ:Fact | D(xD1a, D2, D3, D5)=6, D3=1, D5=۱ |
Lisu (گونگشان دیرونگ تے نو خود مختار کاؤنٹی, یوننان) | 0.081 | 37 | سانچہ:Fact | D(xD5)=۳ |
Lanten Yao (Tianlin, گوانگشی) | 0.077 | 26 | [۱۵] | D(xD5)=1, D5(xD5a)=۱ |
Hmong (شمالی تھائی لینڈ) | 0.076 | 158 | سانچہ:Fact | D4e1a3=9 D4e1a=1 D4b=1 D5b4=۱ |
Thai | 0.075 | 40 | سانچہ:Fact | D(xD4, D5)=2, D4(xD4a, D4b)=۱ |
ازبک (Uzbekistan/Kyrgyzstan) | 0.075 | 40 | [۴] | D(xD4c)=۳ |
Tu Yao (ہیژوو, گوانگشی) | 0.073 | 41 | [۱۵] | D(xD5)=۳ |
Dong (Tianzhu County, Guizhou) | 0.071 | 28 | سانچہ:Fact | D(xD4b, D5)=۲ |
تبتی قوم (چنگھائی) | 0.071 | 56 | سانچہ:Fact | D(xD5)=۴ |
جزیرہ امبون | 0.070 | 43 | [۱۸] | D(xD5)=2, D5=۱ |
Tujia (یانہے توجیا خود مختار کاؤنٹی, گوئیژو) | 0.069 | 29 | سانچہ:Fact | D5=1, D(xD4b, D5)=۱ |
تاجک لوک (تاجکستان) | 0.068 | 44 | [۹] | D4(xD2, D3)=2, D5=۱ |
ترکمان (Afghanistan) | 0.067 | 75 | سانچہ:Fact | D4(xD4j)=4 D4j=۱ |
دونقان قوم (Uzbekistan/Kyrgyzstan) | 0.063 | 16 | [۴] | D(xD4c)=۱ |
Bapai Yao (لیانان یاو خود مختار کاؤنٹی, گوانگڈونگ) | 0.057 | 35 | [۱۵] | D(xD5)=۲ |
Jino (شیشوانباننا دائی خود مختار پریفیکچر, یوننان) | 0.056 | 18 | سانچہ:Fact | D5(xD5a)=۱ |
کومی قوم (Komi-Permyak Autonomous District) | 0.054 | 74 | سانچہ:Fact | D=۴ |
Taono O'odham | 0.054 | 37 | [۳] | D=۲ |
Taiwan aborigines | 0.053 | 640 | [۱۹] | D5'6=26, D4=۸ |
اپاچی | 0.053 | 38 | [۳] | D=۲ |
تبتی قوم (شاننان، تبت, تبت خود مختار علاقہ) | 0.053 | 19 | [۱۱] | D=۱ |
Huatou Yao (Fangcheng, گوانگشی) | 0.053 | 19 | [۱۵] | D(xD5)=۱ |
Li (ہائنان) | 0.052 | 346 | [۱۹] | D5'6=13, D4=۵ |
ہزارہ لوک (افغانستان) | 0.051 | 78 | سانچہ:Fact | D4j=2 D4(xD4j)=۲ |
بورنیو (۸۹ بانجارماسین & ۶۸ کوندا کینابالو) | 0.051 | 157 | [۱۸] | D5=7, D(xD5)=۱ |
ایرانian (Uzbekistan/Kyrgyzstan) | 0.050 | 20 | [۴] | D(xD4c)=۱ |
Karelian (Tver) | 0.049 | 61 | سانچہ:Fact | D5=2, D(xD5)=۱ |
تاتاری (Buinsk) | 0.048 | 126 | سانچہ:Fact | D=۶ |
تھائی لینڈ | 0.048 | 105 | [۲۰] | D=۵ |
ازبک (Afghanistan) | 0.047 | 127 | سانچہ:Fact | D4j=2 D4(xD4j)=2 D5'۶=۲ |
Naxi (لیجیانگ, یوننان) | 0.044 | 45 | سانچہ:Fact | D(xD5)=۲ |
ہندو (چٹوان ضلع, نیپال) | 0.042 | 24 | سانچہ:Fact | D4(xD4e1a, D4j)=۱ |
تاجک لوک (Afghanistan) | 0.041 | 146 | سانچہ:Fact | D4(xD4j)=4 D4j=1 D5'۶=۱ |
Changpa | 0.040 | 50 | سانچہ:Fact | D4=1 D5=۱ |
چوواش قوم (Morgaushsky) | 0.036 | 55 | سانچہ:Fact | D=۲ |
Cun (ہائنان) | 0.033 | 30 | [۱۹] | D4=۱ |
Wuzhou Yao (فوچوان یاو خود مختار کاؤنٹی, گوانگشی) | 0.032 | 31 | [۱۵] | D(xD5)=۱ |
Filipino | 0.031 | 64 | [۲۱] | D5b=1, D6=۱ |
Pan Yao (Tianlin, گوانگشی) | 0.031 | 32 | [۱۵] | D(xD5)=۱ |
Filipino (مینداناؤ) | 0.029 | 70 | [۲۱] | D6=۲ |
Karelian (Aunus) | 0.028 | 218 | سانچہ:Fact | D5=۶ |
Ket | 0.026 | 38 | سانچہ:Fact | D(xD1a, D2, D3, D5)=۱ |
تاتاری (Almetyevsky & Yelabuzhsky) | 0.026 | 228 | سانچہ:Fact | D=۶ |
Persian (eastern ایران) | 0.024 | 82 | [۹] | D4(xD2, D3)=1, D5=۱ |
لومبوک (ماتارام (شہر)) | 0.023 | 44 | [۱۸] | D5=۱ |
Filipino (لوزون) | 0.023 | 177 | [۲۱] | D6=2, D5b=1, D(xD5b, D6)=۱ |
Alor | 0.022 | 45 | [۱۸] | D(xD5)=۱ |
Cham (Bình Thuận, Vietnam) | 0.018 | 168 | سانچہ:Fact | D4=۳ |
Mari (Zvenigovsky) | 0.015 | 136 | سانچہ:Fact | D=۲ |
Koryak | 0.013 | 155 | سانچہ:Fact | D3=۲ |
بالی | 0.012 | 82 | [۱۸] | D5=۱ |
پشتون (Afghanistan) | 0.011 | 90 | سانچہ:Fact | D4j=۱ |
Mordvinian (Staroshaygovsky) | 0.010 | 102 | سانچہ:Fact | D=۱ |
Filipino (ویسایا) | 0.009 | 112 | [۲۱] | D6=۱ |
Kiliwa | 0.000 | 7 | [۳] | - |
Seri | 0.000 | 8 | [۳] | - |
Dingban Yao (مینگلا کاؤنٹی, یوننان) | 0.000 | 10 | [۱۵] | - |
Xiban Yao (Fangcheng, گوانگشی) | 0.000 | 11 | [۱۵] | - |
Cochimí | 0.000 | 13 | [۳] | - |
Filipino (Palawan) | 0.000 | 20 | سانچہ:Fact | - |
River Yuman | 0.000 | 22 | [۳] | - |
Delta Yuman | 0.000 | 23 | [۳] | - |
تبتی قوم (دیچنگ تبتی خود مختار پریفیکچر, یوننان) | 0.000 | 24 | سانچہ:Fact | - |
Zuni | 0.000 | 26 | [۳] | - |
Pai Yuman | 0.000 | 27 | [۳] | - |
Batek (Malaysia) | 0.000 | 29 | [۲۲] | - |
Batak (Palawan) | 0.000 | 31 | سانچہ:Fact | - |
Lingao (ہائنان) | 0.000 | 31 | [۱۹] | - |
Nahua | 0.000 | 31 | [۳] | - |
Mendriq (Malaysia) | 0.000 | 32 | [۲۲] | - |
Temuan (Malaysia) | 0.000 | 33 | [۲۲] | - |
Jemez | 0.000 | 36 | [۳] | - |
Akimal O’odham | 0.000 | 43 | [۳] | - |
جاوا (incl. 36 from Tengger) | 0.000 | 46 | [۱۸] | - |
Tofalar | 0.000 | 46 | سانچہ:Fact | - |
Udegey | 0.000 | 46 | سانچہ:Fact | - |
Itelmen | 0.000 | 47 | سانچہ:Fact | - |
Sumba (Waingapu) | 0.000 | 50 | [۱۸] | - |
Jahai (Malaysia) | 0.000 | 51 | [۲۲] | - |
Senoi (51 Temiar & 1 Semai, Malaysia) | 0.000 | 52 | [۲۲] | - |
Filipino | 0.000 | 61 | [۱۸] | - |
Semelai (Malaysia) | 0.000 | 61 | [۲۲] | - |
کومی قوم (Sysolsky) | 0.000 | 62 | سانچہ:Fact | - |
Navajo | 0.000 | 64 | [۳] | - |
سماٹرا | 0.000 | 180 | [۱۸] | - |
ہور پڑھو
[سودھو]A
ہیپلو گروپ A (mtDNA)[۲۳]
B
ہیپلو گروپ B (mtDNA)[۲۴]
C
ہیپلو گروپ C (mtDNA)[۲۵]
ہیپلو گروپ CZ (mtDNA)[۲۶]
D
ہیپلو گروپ D (mtDNA)[۲۷]
E
ہیپلو گروپ E (mtDNA)[۲۸]
F
ہیپلو گروپ F (mtDNA)[۲۹]
G
ہیپلو گروپ G (mtDNA)[۳۰]
H
ہیپلو گروپ H (mtDNA)[۳۱]
ہیپلو گروپ H5 (mtDNA)
ہیپلو گروپ H10e (mtDNA)
ہیپلو گروپ HV (mtDNA)
I
ہیپلو گروپ I (mtDNA)[۳۲]
ہیپلو گروپ IWX (mtDNA)
J
ہیپلو گروپ J (mtDNA)[۳۳]
ہیپلو گروپ JT (mtDNA)
K
ہیپلو گروپ K (mtDNA)[۳۴]
ہیپلو گروپ K1a1b1a (mtDNA)
L
ہیپلو گروپ L (mtDNA)[۳۵]
ہیپلو گروپ L0 (mtDNA)
ہیپلو گروپ L1 (mtDNA)
ہیپلو گروپ L2 (mtDNA)
ہیپلو گروپ L3 (mtDNA)
ہیپلو گروپ L4 (mtDNA)
ہیپلو گروپ L4a (mtDNA)
ہیپلو گروپ L4b (mtDNA)
ہیپلو گروپ L5 (mtDNA)
ہیپلو گروپ L6 (mtDNA)
M
ہیپلو گروپ M (mtDNA)[۳۶]
ہیپلو گروپ M8 (mtDNA)
ہیپلو گروپ M30 (mtDNA)
N
ہیپلو گروپ N (mtDNA)[۳۷]
ہیپلو گروپ N1a (mtDNA)
O
ہیپلو گروپ O (mtDNA)[۳۸]
P
ہیپلو گروپ P (mtDNA)[۳۹]
Q
ہیپلو گروپ Q (mtDNA)[۴۰]
R
ہیپلو گروپ R (mtDNA)[۴۱]
ہیپلو گروپ R0 (mtDNA)
S
ہیپلو گروپ S (mtDNA)[۴۲]
T
ہیپلو گروپ T (mtDNA)[۴۳]
U
ہیپلو گروپ U (mtDNA)[۴۴]
V
ہیپلو گروپ V (mtDNA)[۴۵]
W
ہیپلو گروپ W (mtDNA)[۴۶]
X
ہیپلو گروپ X (mtDNA)[۴۷]
Y
ہیپلو گروپ Y (mtDNA)[۴۸]
Z
ہیپلو گروپ Z (mtDNA)[۴۹]
حوالے
[سودھو]- ↑ "Mutation"
- ↑ ۲.۰ ۲.۱ ۲.۲ ۲.۳ ۲.۴ ۲.۵ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا
<ref>
ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےVolodko2008
لئی۔ - ↑ ۳.۰۰ ۳.۰۱ ۳.۰۲ ۳.۰۳ ۳.۰۴ ۳.۰۵ ۳.۰۶ ۳.۰۷ ۳.۰۸ ۳.۰۹ ۳.۱۰ ۳.۱۱ ۳.۱۲ ۳.۱۳ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا
<ref>
ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےMalhi2003
لئی۔ - ↑ ۴.۰ ۴.۱ ۴.۲ ۴.۳ ۴.۴ ۴.۵ ۴.۶ ۴.۷ ۴.۸ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا
<ref>
ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےComas2004
لئی۔ - ↑ ۵.۰ ۵.۱ ۵.۲ ۵.۳ ۵.۴ ۵.۵ ۵.۶ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا
<ref>
ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےKong2003
لئی۔ - ↑ ۶.۰ ۶.۱ ۶.۲ ۶.۳ ۶.۴ ۶.۵ ۶.۶ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا
<ref>
ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےUmetsu2005
لئی۔ - ↑ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا
<ref>
ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےMaruyama2003
لئی۔ - ↑ ۸.۰ ۸.۱ ۸.۲ ۸.۳ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا
<ref>
ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےMalhi2004
لئی۔ - ↑ ۹.۰۰ ۹.۰۱ ۹.۰۲ ۹.۰۳ ۹.۰۴ ۹.۰۵ ۹.۰۶ ۹.۰۷ ۹.۰۸ ۹.۰۹ ۹.۱۰ ۹.۱۱ ۹.۱۲ ۹.۱۳ ۹.۱۴ ۹.۱۵ ۹.۱۶ ۹.۱۷ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا
<ref>
ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےDerenko2007
لئی۔ - ↑ ۱۰.۰ ۱۰.۱ ۱۰.۲ ۱۰.۳ ۱۰.۴ ۱۰.۵ ۱۰.۶ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا
<ref>
ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےFedorova2013
لئی۔ - ↑ ۱۱.۰۰ ۱۱.۰۱ ۱۱.۰۲ ۱۱.۰۳ ۱۱.۰۴ ۱۱.۰۵ ۱۱.۰۶ ۱۱.۰۷ ۱۱.۰۸ ۱۱.۰۹ ۱۱.۱۰ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا
<ref>
ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےJi2012
لئی۔ - ↑ ۱۲.۰ ۱۲.۱ ۱۲.۲ ۱۲.۳ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا
<ref>
ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےZheng2011
لئی۔ - ↑ ۱۳.۰ ۱۳.۱ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا
<ref>
ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےDerenko2012
لئی۔ - ↑ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا
<ref>
ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےDerenkoetal2010
لئی۔ - ↑ ۱۵.۰۰ ۱۵.۰۱ ۱۵.۰۲ ۱۵.۰۳ ۱۵.۰۴ ۱۵.۰۵ ۱۵.۰۶ ۱۵.۰۷ ۱۵.۰۸ ۱۵.۰۹ ۱۵.۱۰ ۱۵.۱۱ ۱۵.۱۲ ۱۵.۱۳ ۱۵.۱۴ ۱۵.۱۵ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا
<ref>
ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےWen2005
لئی۔ - ↑ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا
<ref>
ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےGuo2020
لئی۔ - ↑ ۱۷.۰ ۱۷.۱ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا
<ref>
ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےPimenoff2008
لئی۔ - ↑ ۱۸.۰۰ ۱۸.۰۱ ۱۸.۰۲ ۱۸.۰۳ ۱۸.۰۴ ۱۸.۰۵ ۱۸.۰۶ ۱۸.۰۷ ۱۸.۰۸ ۱۸.۰۹ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا
<ref>
ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےHill2007
لئی۔ - ↑ ۱۹.۰ ۱۹.۱ ۱۹.۲ ۱۹.۳ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا
<ref>
ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےPeng2011
لئی۔ - ↑ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا
<ref>
ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےKaewsutthi2011
لئی۔ - ↑ ۲۱.۰ ۲۱.۱ ۲۱.۲ ۲۱.۳ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا
<ref>
ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےTabbada2010
لئی۔ - ↑ ۲۲.۰ ۲۲.۱ ۲۲.۲ ۲۲.۳ ۲۲.۴ ۲۲.۵ سائیٹ غلطی: نا منیا جان والا
<ref>
ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےHill2006
لئی۔ - ↑ "Haplogroup_A"
- ↑ "Haplogroup_B"
- ↑ "Haplogroup_C"
- ↑ "Haplogroup_CZ"
- ↑ "Haplogroup_D"
- ↑ "Haplogroup_E"
- ↑ "Haplogroup_F"
- ↑ "Haplogroup_G"
- ↑ "Haplogroup_H"
- ↑ "Haplogroup_I"
- ↑ "Haplogroup_J"
- ↑ "Haplogroup_K"
- ↑ "Macro-haplogroup_L"
- ↑ "Haplogroup_M"
- ↑ "Haplogroup_N"
- ↑ "Haplogroup_O"
- ↑ "Haplogroup_P"
- ↑ "Haplogroup_Q"
- ↑ "Haplogroup_R"
- ↑ "Haplogroup_S"
- ↑ "Haplogroup_T"
- ↑ "Haplogroup_U"
- ↑ "Haplogroup_V"
- ↑ "Haplogroup_W"
- ↑ "Haplogroup_X"
- ↑ "Haplogroup_Y"
- ↑ "Haplogroup_Z"