یسعیاہ
یسعیاہ | |
---|---|
یسعیاہ | |
پیغمبر | |
پیدائش | اٹھويں صدی ق م یہوداہ (؟) |
وفات | ستويں صدی ق م |
محترم در | یہودیت مسیحیت اسلام[۱] |
تہوار | 9 مئی[۲] |
یسعیاہ (عبرانی: יְשַׁעְיָהוּ، یونانی:Ἠσαίας، انگریزی: Isaiah، عربی: اشعیاء؛ بہ معنی «خدا نجات اے ») کتاب یسعیاہ دے مصنف تے پیغمبران عہد عتیق وچوں اک پیغمبر سن ۔ یسعیاہ عاموص[۳] دے بیٹے سن ۔ تے اوہ یروشلم وچ ہیکل سلیمانی دے پاس رہندے سن ۔[۴] انہاں نے اک نبیہ نال شادی کيتی جس دے بارے وچ مفسرین تورات دا عقیدہ اے کہ اوہ دبورہ[۵] تے خلدہ[۶] دی طرح منصب نبوت رکھدی سی۔ یسعیا دے دو بیٹے سن جنہاں دے ناں مہیر شالال حاش بز[۷] تے شیاریاشوب[۸] بیان کیتے گئے نيں۔ یسعیاہ نے یہودیہ وچ عہد عزیاہ، آخز تے حزقیاہ دے دوران چونسٹھ سال تک پیغمبری کيتی۔ انہاں دا پہلا دور خدمت ۷۴۰ ق م، عزیا دے دور حکومت دے آخری ایام وچ سی ۔ اوہ چودہ سال تک سلطنت حزقیاہ دے روحانی مشیر رہے۔ تے انہاں دی نظراں وچ اک اہم مقام رکھدے سن ۔ اس دور وچ اوہ عوامی اجتماعات وچ شریک ہويا کردے سن ۔[۹] بادشاہ منسی دے عہد وچ انہاں نوں قید کر دتا گیا تے بروایت انہاں نے اس توں شہادت دی استدعا کيتی۔[۱۰] یسعیاہ ۶۸۱ [[ق م]] تک زندہ سن ۔[۱۱] انہاں نوں شہزادہ پیغمبران عہد عتیق تے بشارت دینے والے پیغمبر دی حیثیت توں یاد کیتا جاندا اے۔
کتاب یسعیاہ
[سودھو] تفصیلی لی لئی ویکھو: کتاب یسعیاہ
فارسی کتاب ”قاموس مقدس“ وچ ہاکس نے پیغمبر یسعیاہ دے بارے وچ کتاب مقدس توں اس طرح نقل کیتا اے: ”اوہ خدا دی نجات جداں نيں۔ عزیاہ، یوتام، آخز تے حزقیاہ دے ہمعصر تے بنی اسرائیل دے اکابر انبیا وچوں سن ۔“[۱۲] کئی اک تاریخی کتاباں دے مصنف سن جداں حیات عزیا انہاں دی ہی تصنیف اے۔ تے اوہ ہوسیع، یوایل تے عاموص نبی دے وی ہمعصر سن ۔[۱۳] کتاب یسعیاہ وچ پیش گوئیاں تے اطلاعات نيں تے اک باب وچ تاں مسیح دی آمد دی بیّن ترین پیش گوئی کيتی گئی اے جس دی وجہ توں انہاں نوں نبی انجیلی دا لقب دتا گیا اے۔ اس کتاب وچ ۲۹ باب حادثات تے واقعات متفرق دی پیش گوئیاں اُتے مشتمل نيں۔ انہاں وچوں کچھ دور مسیح وچ امن عام توں متعلق نيں تے باقی اس کتاب وچ دو عظیم واقعات دے متعلق نشان دہی کيتی گئی اے۔ کچھ ناقدین کہندے نيں کہ اس کتاب دے باب ۴۰-۶۶ یسعیا توں دو سو سال بعد لکھے گئے سن ۔ کچھ دانشور ایہ دلیل دیندے نيں کہ کتاب دے ہور ابواب دی طرح ایہ وی خود انہاں ہی دے لکھے ہوئے نيں۔[۱۴]
یسعیاہ دی بشارتاں تے مختلف نظریے
[سودھو]- ہاکس نے انہاں دی بشارارت توں آمد مسیح دی بشارت نوں اخذ کیتا تے ايسے بنا اُتے انہاں نوں انجیلی نبی دا ناں دتا۔
- محمد صادقی تہرانی نے انہاں نوں بزرگ پیغمبر، نبی قرآنی تے بشارت دہندہ محمدی تے مہدوی دا ناں دتا اے۔[۱۴] اس سلسلے وچ اوہ ایہ دلیل پیش کردا اے کہ یسعیاہ دی بشارات دا اوہ حصہ یعنی کتاب یسعیا دے باب ۴۲ دی آیات ۱ توں ۲۰ جسنوں ہاکس آمد مسیح دی بشارت گرداندا اے اوہ دراصل ظہور محمد بن عبداللہ ﷺ دی روشن تے ناقابل تردید بشارت اے۔
تے خود ہاکس نے کلمہ عربیہ دے ذیل وچ تسلیم کیتا اے کہ گیارہواں تے اس دے بعد دی آیات عربستان وچ مطلع نور محمدی دی طرف اشارہ کردی نيں۔ تے کتاب یسعیاہ دے باب ۶۰ دی آیات ۱ توں ۲۲ پیغمبر اسلام محمد دے بارے وچ کامل بشارات نيں تے انہاں دا مسیح توں کوئی تعلق نہيں۔
تے ۱۲:۵۴-۱ وچ مقام بعثت محمد بن عبد اللہ دا بیان اے تے ۱۲:۲۸-۱۰ وچ انہاں دی خصوصیات تے کتاباں آسمانی وچ مذکور نشانیاں نوں بیان کیتا گیا اے۔ تے اوہ جو ہاکس نے امن عامہ نوں بیان کتاب یسعیاہ توں حضرت مسیح توں مربوط کیتا اے اسنوں تاں انہاں دے عہد توں قطعا کوئی نسبت ہی نئيں بلکہ ایہ تاں زمانہ و حکومت حضرت مہدی علیہ السلام توں وابستہ اے۔ تاں جداں کہ کتاب یسعیاہ دی آیات ۹:۱۱-۱ تے آیه ۲۵:۶۵-۱۶ وچ بیان کیتا گیا اے۔ ہاکس نے کتاب یسعیاہ دے بقیہ وچ دو عظیم واقعات دا ذکر تاں کیتا اے لیکن اس اُتے خود کوئی رائے نئيں دی۔ انہاں دو عظیم واقعات وچوں اک ظہور نور قدوسی محمد تے دوسرا ظہور موعود کل ملل و منتَظَر مرغوب قبیلے ، محمد بن الحسن العسکری اے۔[۱۵]
- بعض مسیحی دانشور (جداں کہ ہاکس نے وی لکھیا) نوں شک اے کہ ابواب ۴۰ توں لےکے ۶۶ تک یسعیاہ نبی دے دو سو سال بعد لکھے گئے۔ تے اس بنیاد اُتے ایہ گمان کردے نيں کہ کتاب یسعیاہ دی بہت ساریاں اہم بشارتاں بلکہ تمام ہی انہاں ہی ابواب وچ نيں جداں کہ ابواب ۴۳ تے ۵۴ تے ۶۵۔
ایسا لگدا اے کہ ایہ ناقدین نئيں چاہندے کہ مسلمان انہاں بشارات توں اپنے حق وچ استفادہ کرن یا بطور دلیل پیش کرن۔ چونکہ ہاکس دے برعکس اوہ انہاں بشارات نوں مسیح توں مربوط نہ کر سکے تاں انہاں نے انہاں نوں مشکوک قرار دیندے ہوئے یہانتک کہہ دتا کہ ایہ تاں یسعیاہ دے دو سو سال بعد لکھی گئياں۔ جدوں کہ بعض ہور دانشور ایہ سمجھدے نيں کہ ایہ سب بشارتاں ہر صورت مسیح توں ہی متعلق نيں اس دلیل دے نال کہ پہلے ابواب دی طرح تمام ابواب یسعیاہ دے اپنے لکھے ہوئے نيں۔
محمد صادق تہرانی دی نظر وچ اس مسئلے نوں جس سمت توں وی دیکھیا جائے ایہ اسلام ہی دے حق وچ اے۔ تے پہلی بشارتاں جو یسعیاہ توں منسوب نيں تے جو انہاں توں دوسو سال بعد لکھی گئياں حتمی طور اُتے بولی وحی توں صادر شدہ نيں تے مسیح توں کوئی نسبت نئيں رکھتاں۔[۱۶]
حوالے
[سودھو]- ↑ Historical Dictionary of Prophets in Islam and Judaism, B. M. Wheeler, Appendix II
- ↑ Holy Prophet Isaiah
- ↑ یسعیاہ ۱: ۱
- ↑ یسعیاہ ۱: ۶
- ↑ قضاۃ ۴: ۴
- ↑ دوم سلاطین ۲۲: ۱۴
- ↑ یسعیاہ ۸: ۳
- ↑ یسعیاہ ۷: ۳
- ↑ دوم سلاطین ۱۹: ۲
- ↑ عبرانیاں ١١: ۳۷
- ↑ دوم سلاطین ۱۳:۱۰
- ↑ کتاب یسعیاہ 1: 2 و 1: 7
- ↑ کتاب دوم تواریخ 22: 26
- ↑ ۱۴.۰ ۱۴.۱ صادقی تهرانی، محمد - بشارات عهدین Archived 2021-01-15 at the وے بیک مشین - ص 18 - انتشارات شکرانه - چاپ 1390
- ↑ صادقی تهرانی، محمد - بشارات عهدین Archived 2021-01-15 at the وے بیک مشین - ص 18 و 19 - انتشارات شکرانه - چاپ 1390
- ↑ صادقی تهرانی، محمد - بشارات عهدین Archived 2021-01-15 at the وے بیک مشین - ص 19 - انتشارات شکرانه - چاپ 1390
سانچہ:Prophets of the Tanakh سانچہ:غیر قرآنی انبیاء