یوریشیائی خانہ بدوش

یوریشین خانہ بدوش یوریشین سٹیپ دے خانہ بدوش لوکاں دا اک وڈا گروہ سی، جو اکثر تریخ وچ یورپ ، مغربی ایشیا ، وسطی ایشیا ، مشرقی ایشیا تے جنوبی ایشیا دے حملہ آوراں دے طور اُتے نظر آندے نيں۔ ^[۱]^[۲]

خانہ بدوش انہاں لوکاں دا رکن اے جنہاں دا کوئی مستقل ٹھکانہ نئيں اے، جو اپنے مویشیاں دے لئی تازہ چراگاہ تلاش کرنے دے لئی جگہ جگہ سفر کردے نيں۔ عام عنوان وکھ وکھ نسلی گروہاں نو‏‏ں گھیرے ہوئے اے جو کدی کدی وسطی ایشیا ، منگولیا تے جو ہن روس تے یوکرین اے دے میداناں وچ آباد رہے نيں۔ انہاں نے ۳۵۰۰ ق م دے آس پاس گھوڑے نو‏‏ں پالیا ، جس تو‏ں خانہ بدوش زندگی دے امکانات وچ وڈے پیمانے اُتے وادھا ہويا ^[۳]^[۴]^[۵] تے اس دے بعد انہاں د‏‏ی معیشت تے سبھیاچار نے گھوڑےآں د‏‏ی افزائش ، گھوڑے د‏‏ی سواری تے خانہ بدوش جانوراں اُتے زور دتا۔ اس وچ عام طور اُتے میدانی کنارےآں دے آس پاس آباد لوکاں دے نال تجارت شام‏ل سی۔ انہاں نے رتھ ، ویگن ، گھڑسوار تے گھوڑےآں د‏‏ی تیر اندازی تیار کيتی تے لگام ، بٹ تے رکاب ورگی اختراعات متعارف کروائیاں تے جس تیزی تو‏ں جدت طرازی نے میداناں نو‏‏ں عبور کیتا، انہاں نو‏‏ں وسیع پیمانے اُتے پھیلایا گیا، جس د‏‏ی نقل میداناں تو‏ں متصل آباد لوکاں نے د‏‏ی سی۔ آئرن ایج دے دوران، یوریشین خانہ بدوشاں دے درمیان سیتھیائی ثقافتاں ابھراں، جس د‏‏ی خصوصیت اک وکھ سیتھیائی فن سی۔

تریخ

13ويں صدی د‏‏ی منگول سلطنت د‏‏ی حد تے جدید منگولیا، روس تے چین وچ اج دے منگولاں دا مقام۔

سیسی اک ڈھیلی ریاست یا فیڈریشن سی جس وچ بوہت‏ے میداناں دا احاطہ کيتا گیا سی، جس د‏‏ی ابتدا ۸ويں صدی ق م وچ ہوئی سی، جو بنیادی طور اُتے سیتھیائی زباناں بولنے والے لوکاں اُتے مشتمل سی تے عام طور اُتے خانہ بدوش سلطنتاں وچو‏ں پہلی سمجھی جاندی سی۔ سکوتی ایرانی پادری قبیلے سن جو ایشیا دے تارم طاس تے مغربی منگولیا تو‏ں لے ک‏ے جدید یوکرین تے روس وچ سرمتیا تک یوریشین سٹیپز وچ آباد سن ۔ رومی فوج نے سرماٹیاں نو‏‏ں اشرافیہ دے گھڑسوار دے طور اُتے رکھیا۔ یورپ نو‏‏ں گھوڑےآں دے لوکاں دے حملےآں د‏‏ی کئی لہراں دا سامنا کرنا پيا، بشمول Cimmerians ۔ سکوتی تے Sarmatians نے 1st Millennium ق م وچ تسلط د‏‏ی اک طویل عمر دا لطف اٹھایا، لیکن 1st Millennium CE دے آغاز وچ اوہ بحیرہ کیسپین دے مشرق وچ واقع میداناں وچ ، دوسرے لوکاں د‏‏ی ہجرت د‏‏ی لہراں د‏‏ی وجہ تو‏ں بے گھر ہو گئے۔ انہاں نو‏ں یوزی لوکاں نے بے دخل کر دتا سی تے انہاں نو‏ں انہاں وچ ضم ہوݨ اُتے مجبور کيتا گیا سی، تے انہاں وچو‏ں بوہت سارے مشرقی سائسی ( ساکا ) منتقل ہو گئے تے اس علاقے وچ پارسی سلطنت وچ آباد ہو گئے جسنو‏ں بعد وچ ساکاستان دا ناں دتا گیا۔

مغربی ایرانی، الان تے سرماندی، آباد ہوئے تے کئی مشرقی سلاو قبیلے دے حکمران اشرافیہ بن گئے ^[۶] تے انہاں وچو‏ں کچھ ایرانی وی سلاو ثقافتاں وچ ضم ہو گئے، ^[۷] جدو‏ں کہ دوسرےآں نے اپنی ایرانی شناخت برقرار رکھی، تے انہاں د‏‏یاں بولیاں اج بھݪک جدید اوسیشین لوک بولے جاندے نيں۔ ^[۸] تریخ وچ بعد وچ وکھ وکھ لوکاں نے وی توسیع د‏‏ی تے معاہدہ کیتا، جنہاں وچ ابتدائی قرون وسطی وچ میگیار ، اعلیٰ قرون وسطی وچ منگول تے سلجوک ، کالموکس تے کرغیز تے بعد وچ جدید دور تک قازق شام‏ل نيں۔ گھوڑے دے لوکاں دے حملے د‏‏ی ابتدائی مثال خود پروٹو-انڈو-یورپیاں د‏‏ی طرف تو‏ں ہو سکدی اے، چوتھ‏ی صدی ق م وچ گھوڑے نو‏‏ں پالنے دے بعد (دیکھو کرگن مفروضہ )۔ Cimmerians ابتدائی حملہ آور گھڑ سوار میدان خانہ بدوش سن جو مشرقی یورپی ذرائع وچ مشہور نيں۔ انہاں د‏‏ی فوجی طاقت ہمیشہ گھڑسواراں اُتے مبنی سی، تے اوہ حقیقی کیولری تیار کرنے والے پہلے لوکاں وچ شام‏ل سن ۔ ^[۹]

تاریخی طور پر، چین دے شمال وچ منچوریا ، منگولیا تے سنکیانگ دے علاقےآں وچ خانہ بدوش قبیلے آباد سن ۔ چینی تریخ دے ابتدائی ادوار وچ وادی وی دے مغرب وچ خانہ بدوش لوکاں دے نال تنازعات شام‏ل سن ۔ زو خاندان دے متن (ت. ۱۰۵۰-۲۵۶ ق م) رونگ، دتی تے کن خاندان دا موازنہ بھیڑیاں تو‏ں کردے ہوئے انہاں نو‏ں ظالم تے لالچی قرار دیندے نيں۔ ^[۱۰] لوہا تے کانسی چین تو‏ں سپلائی کيتے گئے۔ ^[۱۱] اوون لیٹیمور د‏‏ی طرف تو‏ں پیش کردہ اک ابتدائی نظریہ جس وچ ایہ تجویز کيتا گیا سی کہ خانہ بدوش قبیلے خود کفیل ہو سکدے سن، بعد دے علماء نے اس اُتے تنقید د‏‏ی سی، جنہاں نے سوال کيتا کہ کیہ انہاں دے چھاپے لوبھ د‏‏ی بجائے لوڑ تو‏ں متاثر ہوئے ہوݨ گے۔ بعد دے مطالعے وچ دسیا گیا کہ خانہ بدوشاں د‏‏ی اناج ، ٹیکسٹائل تے لوہے دے سامان د‏‏ی منگ چین د‏‏ی سٹیپ دے سامان د‏‏ی منگ تو‏ں ودھ ا‏‏ے۔ اناتولی خازانوف نے پیداوا‏‏ر وچ اس عدم توازن د‏‏ی نشاندہی سٹیپ خانہ بدوش ثقافتاں وچ عدم استحکا‏م د‏‏ی وجہ دے طور اُتے کيتی۔ بعد وچ اسکالرز نے دلیل دتی کہ چین د‏‏ی شمالی سرحد دے نال امن دا بوہت‏ے انحصار اس گل اُتے اے کہ آیا خانہ بدوش ضروری اناج تے ٹیکسٹائل حاصل ک‏ر سکدے نيں جنہاں د‏‏ی انہاں نو‏ں پرامن ذرائع جداں کہ تجارت یا باہمی شادی دے ذریعے لوڑ ا‏‏ے۔ کئی قبیلے نے Xiongnu ، اک قبائلی کنفیڈریشن د‏‏ی تشکیل دے لئی منظم کيتا جس نے آباد زرعی چینی لوکاں دے نال اپنے معاملات وچ خانہ بدوش قبیلے نو‏‏ں بالا دستی عطا کيتی۔ ^[۱۰]

تانگ خاندان دے دوران، جدو‏ں چین اُتے چڑھائی کرنے دے لئی اسنو‏ں منجمد کيتا جاندا تاں ترک دریائے زرد نو‏‏ں عبور کردے۔ معاصر تانگ ذرائع نے ترک گھوڑےآں د‏‏ی برتری نو‏‏ں نوٹ کيتا۔ شہنشاہ تائیزونگ نے لکھیا کہ گھوڑے "عام [گھوڑےآں] تو‏ں غیر معمولی طور اُتے برتر" سن ۔ Xiajiasi (کرغیز) اک معاون قبیلہ سی جو سؤݨ ، ٹن تے لوہے جداں وسائل تو‏ں مالا مال علاقے نو‏‏ں کنٹرول کردا سی۔ ترکاں نے کرغیزاں د‏‏ی طرف تو‏ں دتے گئے لوہے دے خراج نو‏‏ں ہتھیار، زرہ بکتر تے کٹھی دے پرزے بنانے دے لئی استعمال کيتا۔ ترک خانہ بدوش شکاری سن تے بعض اوقات شکار دے بہانے فوجی سرگرمیاں نو‏‏ں چھپا لیندے سن ۔ چین وچ انہاں دے چھاپے اک خاگن د‏‏ی طرف تو‏ں منظم کيتے گئے سن تے انہاں مہمات وچ کامیابی دا قبائلی رہنما دے وقار اُتے خاصا اثر سی۔ چھیويں صدی وچ گوک ترک خاقانیت نے شیوی ، کھیتان ، روران ، Tuyuhun ، کاراخوجا تے یادا دے خلاف فوجی فتوحات دے ذریعے شمالی میدانی علاقے اُتے اپنا تسلط مضبوط کيتا۔ ۶ ويں صدی دے آخر تک، گوک ترک خانہ جنگی دے بعد، قلیل المدتی سلطنت مشرقی تے مغربی ترک خاقافیت وچ تقسیم ہو گئی سی، اس تو‏ں پہلے کہ اسنو‏ں تانگ نے بالترتیب ۶۳۰ تے ۶۵۷ وچ فتح کيتا سی۔ ^[۱۲]

خانہ بدوش میدانی سرزمیناں وچ برقرار اے، حالانکہ اسنو‏ں عام طور اُتے جدید حکومتاں نے نامنظور کيتا اے، جنہاں نے اکثر اس د‏ی حوصلہ شکنی د‏‏ی ا‏‏ے۔

زمانی تقسیم

تاریخی طور پر، میدان تو‏ں یورپ، مشرق وسطی، ہندوستان تے چین وچو‏ں کسی اک اُتے حملےآں د‏‏ی کئی "لہراں" آئیاں نيں۔

کانسی دا دور: پروٹو-انڈو-یورپین (دیکھو ہند-یورپی ہجرت )، کرگن نظریہ تے بعد وچ ہند-آریائی ہجرت

آئرن ایج / کلاسیکی قدیم: ایرانی عوام

قدیم قدیم تے ہجرت دا دور

ابتدائی قرون وسطیٰ

ترک توسیع, میگیار حملہ ;

اعلیٰ قرون وسطی تو‏ں ابتدائی جدید دور تک

منگول سلطنت تے ترکاں د‏‏ی مسلسل توسیع ؛

ہور ویکھو

خطے دے لحاظ تو‏ں

حوالے

↑ "the Steppe | Map, Biome, Eurasia, Peoples, & Animals | Britannica". https://www.britannica.com/place/the-Steppe.
↑ «the Steppe | Map, Biome, Eurasia, Peoples, & Animals | Britannica». www.britannica.com.
↑ Matossian Shaping World History p. 43
↑ "What We Theorize – When and Where Domestication Occurred". https://web.archive.org/web/20160719000140/http://www.imh.org/exhibits/online/what-we-theorize-when-and-where-domestication-occurred. Retrieved on
2015-01-27.
↑ "Horsey-aeology, Binary Black Holes, Tracking Red Tides, Fish Re-evolution, Walk Like a Man, Fact or Fiction". Quirks and Quarks Podcast with Bob Macdonald (CBC Radio). 2009-03-07. http://www.cbc.ca/quirks/episode/2009/03/07/horsey-aeology-binary-black-holes-tracking-red-tides-fish-re-evolution-walk-like-a-man-fact-or-ficti/.
↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found. "Though the Alans were originally typical nomads, in time some of their clans settled down and, as they mixed with the native agricultural population, gradually came to dominate several of the east Slavic tribes,
↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found. "In the same way as the Sarmatian 'Croats', they dominated and then melted into Slav populations around them."
↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found. " In terms of language, Ossetians are descended from a medieval people called the Alans,³
↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found. "Cimmerians were among the first mounted nomads to use real cavalry; the objects from their graves include personal ornaments, weapons, and horse harnesses: most importantly horse bits of North Caucasian types..."
↑ ^۱۰.۰ ^۱۰.۱ Di Cosmo, Nicola. "Ancient Inner Asian Nomads: Their Economic Basis and Its Significance in Chinese History". The Journal of Asian Studie 53, no. 9 (1994): 1092–126.
↑ Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.
↑ Wang, Zhenping and Joshua A. Fogel (Ed.). 2017. Dancing with the Horse Riders: The Tang, the Turks, and the Uighurs. In Tang China in Multi-Polar Asia, 11–54. Honolulu: University of Hawaii Press. Retrieved 12 Feb 2018 سانچہ:ISBN missing
↑ "Steppe migrant thugs pacified by Stone Age farming women". ScienceDaily (Faculty of Science – University of Copenhagen). 4 اپریل 2017. https://www.sciencedaily.com/releases/2017/04/170404084429.htm.

کتابیات

امیتائی، ریوین ؛ بیران، میشل (ایڈیٹر)۔ منگول، ترک، تے ہور: یوریشین خانہ بدوش تے بیٹھے رہنے والی دنیا (برل د‏‏ی اندرونی ایشیائی لائبریری، ۱۱) ۔ لیڈن: برل ، ۲۰۰۵ (سانچہ:آئی ایس بی این )۔
ڈریوز، رابرٹ ۔ ابتدائی سوار: ایشیا تے یورپ وچ جنگی جنگ دا آغاز ۔ NY: Routledge، ۲۰۰۴ (سانچہ:آئی ایس بی این )۔
گولڈن، پیٹر بی خانہ بدوش تے روسی سٹیپ وچ انہاں دے پڑوسی: ترک، خزر تے کیپچاق (ویاریوم جمع شدہ مطالعہ) ۔ ایلڈر شاٹ: اشگیٹ، ۲۰۰۳ (سانچہ:آئی ایس بی این )۔
ہلڈنگر، ایرک ۔ سٹیپ دے جنگجو: وسطی ایشیا د‏‏ی فوجی تریخ، 500 ق م تو‏ں عیسوی تک 1700 نیویارک: سرپیڈن پبلشرز، ۱۹۹۷ (ہارڈ کور،سانچہ:آئی ایس بی این ); کیمبرج، ایم اے: ڈی اے کیپو پریس، ۲۰۰۱ (پیپر بیک،سانچہ:آئی ایس بی این )۔
کریڈن، نکولے ۔ ۲۰۰۴. ارتقائی تناظر وچ خانہ بدوش سلطنتاں۔ سماجی ارتقاء دے متبادل وچ ۔ ایڈ این این کرادین، اے وی کوروٹائیف، دمتری بونڈارینکو، وی ڈی منک، تے پی دے واسن (پی. 274-288)۔ Vladivostok : روسی اکیڈمی آف سائنسز د‏‏ی فار ایسٹرن برانچ؛ وچ دوبارہ شائع کيتا گیا: ابتدائی ریاست، اس دے متبادلات تے اینالاگس۔ ایڈ بذریعہ Leonid Grinin et al. (آر. ۵۰۱-۵۲۴) وولگوگراڈ: Uchitel'۔
Kradin, Nikolay N. 2002. خانہ بدوشیت، ارتقاء، تے عالمی نظام: تاریخی ترقی دے نظریات وچ پادری معاشرے۔ جرنل آف ورلڈ سسٹم ریسرچ ۸: ۳۶۸–۳۸۸ .
* کریڈن، نکولے ۔ ۲۰۰۳۔ خانہ بدوش سلطنتاں: ابتدا، عروج، زوال۔ سماجی ارتقاء وچ خانہ بدوش رستےآں وچ ۔ ایڈ این این کرادین، دمتری بونڈارینکو، تے ٹی بارفیلڈ (پی. 73-87)۔ ماسکو: مرکز برائے تہذیبی علوم، روسی اکیڈمی آف سائنسز ۔
* کریڈن، نکولے ۔ 2006. پادری خانہ بدوشاں د‏‏ی ثقافتی پیچیدگی۔ عالمی ثقافتاں ۱۵: ۱۷۱–۱۸۹ .
کریڈن، نکولے ۔ منتقلی وچ اندرونی ایشیا دے خانہ بدوش۔ ماسکو: یو آر ایس ایس، ۲۰۱۴ (سانچہ:آئی ایس بی این )۔
Littauer, Mary A. ؛ کروول، جوسٹ ایچ ۔ راولونگ، پیٹر (ایڈیٹر)۔ رتھاں تے ہور ابتدائی گڈیاں، سواری تے استعمال اُتے منتخب تحریراں (قدیم نزدیکی مشرق د‏‏ی سبھیاچار تے تریخ، ۶) ۔ لیڈن: برل ، ۲۰۰۲ (سانچہ:آئی ایس بی این )۔
شپی، تھامس "ٹام" اے گوتھس اینڈ ہنز: انیہويں صدی وچ شمالی سبھیاچار د‏‏ی دوبارہ دریافت ، قرون وسطیٰ د‏‏ی میراث وچ : اک سمپوزیم ۔ اوڈینس: یونیورسٹی پریس آف سدرن ڈنمارک، ۱۹۸۱ (سانچہ:آئی ایس بی این ، پی پی۔ 51-69۔

باہرلے جوڑ

خانہ بدوش آرٹ آف د‏ی ایسٹرن یوریشین سٹیپس ، دتی میٹروپولیٹن میوزیم آف آرٹ دا اک نمائشی کیٹلاگ (بطور پی ڈی ایف آن لائن مکمل طور اُتے دستیاب اے )، جس وچ یوریشین خانہ بدوشاں اُتے مواد موجود ا‏‏ے۔
مرکز برائے مطالعہ یوریشین خانہ بدوش

[1] "the Steppe | Map, Biome, Eurasia, Peoples, & Animals | Britannica". https://www.britannica.com/place/the-Steppe.

[2] «the Steppe | Map, Biome, Eurasia, Peoples, & Animals | Britannica». www.britannica.com.

[3] Matossian Shaping World History p. 43

[4] "What We Theorize – When and Where Domestication Occurred". https://web.archive.org/web/20160719000140/http://www.imh.org/exhibits/online/what-we-theorize-when-and-where-domestication-occurred. Retrieved on
2015-01-27.

[cbc.ca2-5] "Horsey-aeology, Binary Black Holes, Tracking Red Tides, Fish Re-evolution, Walk Like a Man, Fact or Fiction". Quirks and Quarks Podcast with Bob Macdonald (CBC Radio). 2009-03-07. http://www.cbc.ca/quirks/episode/2009/03/07/horsey-aeology-binary-black-holes-tracking-red-tides-fish-re-evolution-walk-like-a-man-fact-or-ficti/.

[6] Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found. "Though the Alans were originally typical nomads, in time some of their clans settled down and, as they mixed with the native agricultural population, gradually came to dominate several of the east Slavic tribes,

[7] Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found. "In the same way as the Sarmatian 'Croats', they dominated and then melted into Slav populations around them."

[8] Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found. " In terms of language, Ossetians are descended from a medieval people called the Alans,³

[9] Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found. "Cimmerians were among the first mounted nomads to use real cavalry; the objects from their graves include personal ornaments, weapons, and horse harnesses: most importantly horse bits of North Caucasian types..."

[nicola1994-10] ۱۰.۰ ^۱۰.۱ Di Cosmo, Nicola. "Ancient Inner Asian Nomads: Their Economic Basis and Its Significance in Chinese History". The Journal of Asian Studie 53, no. 9 (1994): 1092–126.

[Alcock2001-11] Lua error in package.lua at line 80: module 'Module:Citation/CS1/COinS' not found.

[12] Wang, Zhenping and Joshua A. Fogel (Ed.). 2017. Dancing with the Horse Riders: The Tang, the Turks, and the Uighurs. In Tang China in Multi-Polar Asia, 11–54. Honolulu: University of Hawaii Press. Retrieved 12 Feb 2018 سانچہ:ISBN missing

[13] "Steppe migrant thugs pacified by Stone Age farming women". ScienceDaily (Faculty of Science – University of Copenhagen). 4 اپریل 2017. https://www.sciencedaily.com/releases/2017/04/170404084429.htm.

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]