اسکیتیا
اسکیتیا یا سكيثيا (انگریزی: Scythia) کلاسیکی عہد وچ وسطی یوریشیا دا اک علاقہ سی جس اُتے مشرقی ایرانی اسکیتیائیاں دا قبضہ سی۔[۱][۲][۳] ایہ علاقہ وسطی ایشیاء، دریائے وسٹولا دے مشرق یورپ دا حصہ سی۔ قدیم یونانیاں نے یورپ دے شمال مشرق تے بحیرہ اسود دے شمالی ساحل دے تمام علاقےآں نوں اسکیتیا (Scythia) دا ناں دتا سی۔ آہنی دور دے دوران، اس خطے وچ اسکیتیائی سبھیاچار پھلی پھولی۔
اسکیتیائی- ابتدائی طور اُتے خانہ بدوش افراد دے ناں توں یونانیاں دا ناں - ایہ لوک گھٹ توں گھٹ 11 ويں صدی ق م توں لےکے دوسری صدی عیسوی تک اسکیتیا وچ آباد سی۔[۴] ستويں صدی ق م وچ ، اسکیتیائیاں نے یوریشیا بھر وچ بحیرہ اسود توں لے کے سائبریا دے پار توں چین دی حدود تک، دے بہت وڈے علاقےآں اُتے قبضہ حاصل کيتا۔[۵][۶] اسکیتیائیاں دے مقام تے وسعت وقت دے نال مختلف ہُندی رہی۔ کچھ ذرائع دستاویز کردے نيں کہ اسکیتیائی ؤرجاوان لیکن پُر امن لوک سن ۔[۷] انہاں دے بارے وچ زیادہ معلومات نئيں اے۔
جغرافیہ
[سودھو]اس علاقے نوں کلاسیکی مصنفاں اسکیتیا دے ناں جاندے نيں جنہاں وچ ایہ وی شامل نيں:
- پونٹک – کاسپیئن میدان: جنوب-مشرقی یوکرین، جنوبی روس، روسی وولگا، جنوبی اورال علاقے تے مغربی قازقستان (گھٹ توں گھٹ 8 ويں صدی پہلے مسح وچ اشندے آباد نيں)[۸]
- بحیرہ اسود توں لےکے جھیل بیکال تک میدانی علاقےآں وچ واضح حدود دے جینیاتی ثبوت۔[۹]
- قازق میدان: شمالی قازقستان تے روس دا ملحقہ حصہ۔
- پیرامہ کمبوجا: شمالی افغانستان تے تاجکستان تے ازبکستان دے کچھ حصےآں توں وابستہ۔
- الانیا: شمالی قفقاز دے کچھ حصےآں توں وابستہ
- ساکا ٹگرکساؤدا: جو کرغزستان، جنوب-مشرقی قازقستان تے تاریم طاس سمیت وسط ایشیا دے کچھ حصے۔
نقشہ
[سودھو]پہلی اسکیتیائی سلطنت
[سودھو]ستويں صدی ق م وچ ، اسکیتیائی قفقاز دے اس پار بحیرہ اسود دے شمالی علاقےآں توں داخل ہوئے۔
دوسری اسکیتیائی سلطنت
[سودھو]5 ويں صدی ق م دے اختتام اُتے تے چوتھی صدی ق م وچ سكيثيا دی معاشرتی ترقی یونانیاں دے نال تجارت دی اس دے مراعات یافتہ مقام توں منسلک سی۔
بعد وچ اسکیتیائی دی سلطنتاں
[سودھو]قرون وسطی وچ رومی سلطنت دے خاتمے دے بعد 5 ويں صدی وچ جرمینک قبیلےآں دی زد وچ آ گیا سی اس دے بعد سابقہ سكيثيا خانہ بدوشاں نے اپنے خانہ بدوش طرز زندگی نوں ترک کردتا، تھریس وچ زرعی آبادی اُتے اپنا اقتدار برقرار رکھدے ہوئے سكيثيا معمولی (Scythia Minor) نوں آباد کيتا گیا۔
دوسری صدی ق م دے اختتام پر، اولبیا نوں سكيثيا دے تسلط توں آزاد کرا لیا گیا لیکن اوہ پرتھیا دے میتریڈیٹس اول دے تابع ہوگیا۔
حوالے
[سودھو]- ↑ Editors of Encyclopædia Britannica (۲۰۱۴-۱۱-۱۴). «Scythian – ancient people». Encyclopædia Britannica Online. بایگانیشده از اصلی در ۲۰۱۷-۰۳-۲۷. دریافتشده در ۸ مئی ۲۰۱۸. نامعلوم پیرامیٹر دا
|url-status=
نظر انداز کردا (کمک)سانچہ:VnEditors of Encyclopædia Britannica (۲۰۱۴-۰۴-۱۶). «Scythian». Encyclopædia Britannica Online. بایگانیشده از اصلی در ۲۰۱۴-۰۵-۲۱. دریافتشده در ۱۶ مئی ۲۰۱۵. نامعلوم پیرامیٹر دا|url-status=
نظر انداز کردا (کمک)سانچہ:Vn«Scythia (historical empire)». Encyclopædia Britannica Online. دریافتشده در ۱۱ ستمبر ۲۰۱۸.THIS IS A DIRECTORY PAGE. Britannica does not currently have an article on this topic.
- ↑ «Scythia». Columbia Electronic Encyclopedia. Columbia University Press. دریافتشده در ۱۶ مئی ۲۰۱۵.
- ↑ «The Scythians». history-world.org. بایگانیشده از اصلی در ۲۰۱۵-۰۳-۲۸. نامعلوم پیرامیٹر دا
|url-status=
نظر انداز کردا (کمک) - ↑ Thomas A. Lessman (۲۰۰۴). «World History Maps». Talessman's Atlas. Thomas Lessman. بایگانیشده از اصلی در ۸ دسمبر ۲۰۱۳. دریافتشده در ۲۳ اکتوبر ۲۰۱۳. نامعلوم پیرامیٹر دا
|url-status=
نظر انداز کردا (کمک) - ↑ (2000) The role of migration in the history of the Eurasian steppe : sedentary civilization vs. "barbarian" and nomad, 1st, New York: St. Martin's Press, 190. ISBN 0-312-21207-0. OCLC 909840823.
- ↑ Kennedy، Maev (۲۰۱۷-۰۵-۳۰). «British Museum to go more than skin deep with Scythian exhibition». the Guardian (به English). دریافتشده در ۲۰۱۸-۱۰-۱۲.
- ↑ electricpulp.com. «SCYTHIANS – Encyclopaedia Iranica». www.iranicaonline.org (به English). دریافتشده در ۲۰۱۸-۱۰-۲۳.
- ↑ Sinor, Denis (1990). The Cambridge History of Early Inner Asia. Cambridge University Press. ISBN 978-0-521-24304-9.
- ↑ Unterländer, 2017