دولت مشترکہ دیس
اقوام دی دولت مشترکہ انہاں ملکاں دی تنظیم اے جو برطانیہ دی نو آبادیاتی رہے نيں۔ ایہ تنظیم 1926ء وچ اس وقت قائم ہوئی جدوں سلطنت برطانیہ دا زوال شروع ہويا۔ اس تنظیم دے 53 رکن ملکاں نيں جنہاں وچ پاکستان ، بھارت تے ہور ملکاں وی شامل نيں۔ انہاں دے علاوہ ہور دولت مشترکہ وی موجود نيں جنہاں وچ آسٹریلیا دی دولت مشترکہ تے آزاد ملکاں دی دولت مشترکہ شامل نيں لیکن اقوام دی دولت مشترکہ اک وکھ تنظیم اے۔
اقوام دی دولت مشترکہ دی اصطلاح 1884ء وچ لارڈ روزبیری دے دورۂ آسٹریلیا دے موقع اُتے وجود وچ آئی۔ دولت مشترکہ سیاسی تنظیم ننيں۔ ملکہ برطانیہ ایلزبتھ دوم دولت مشترکہ دی سربراہ نيں جدوں کہ تنظیمی معاملات معتمد عام (سیکرٹری جنرل) دیکھدا اے اُتے ایہ واضح رہے کہ ملکہ برطانیہ یا معتمد عام دا کسی رکن ملک یا اس دی حکومت اُتے کوئی اختیار نئيں تے تمام 53 رکن ملکاں آزاد نيں۔ تنظیم دے قائم کرنے دا مقصد رکن ملکاں وچ
- اقتصادی تعاون نوں فروغ دینا
- جمہوریت نوں فروغ دینا
- تے حقوق انسانی دی پاسداری اے۔
مفید معلومات
[سودھو]- دولت مشترکہ دے تمام ملکاں دی کل آبادی 1.975 ارب اے جو دنیا دی کل آبادی دا 31 فیصد بندا اے۔
- دولت مشترکہ دے 4 وڈے ملکاں بھارت (1،100 ملین)، پاکستان (200ملین)، بنگلہ دیش (141 ملین) تے نائیجیریا (137 ملین) نيں۔
- ٹووالو بلحاظ آبادی سب توں چھوٹا رکن اے جس دی آبادی صرف 11 ہزار افراد اُتے مشتمل اے۔
- تمام 53 رکن ملکاں دا کل رقبہ 12.1 ملین مربع میل اے جو زمین دے کل رقبے دا 21 فیصد بندا اے۔
- رقبے دے لحاظ توں دولت مشترکہ دے تن وڈے ملکاں کینیڈا (3.8 ملین مربع میل)، آسٹریلیا (3 ملین مربع میل) تے بھارت (714 ہزار مربع میل) نيں۔
تمام رکن ملکاں دی معیشت عالمی اقتصادیات دا 16 فیصد بندی اے۔
اس وقت دولت مشترکہ دے معتمد عام ڈون میک کینون نيں جو 1999ء توں اس عہدے اُتے فائز نيں جدوں کہ رینزفورڈ اسمتھ نائب سیکرٹری معتمد عام نيں۔ تنظیم دا صدر دفتر برطانیہ دے راجگڑھ لندن وچ واقع اے۔
ارکانہاں وچوں 16 ملکاں ملکہ برطانیہ نوں سربراہ مملکت تسلیم کردے نيں جدوں کہ اکثر رکن ملکاں دے اپنے سربراہان مملکت نيں۔
ہر 4 سال بعد اولمپک کھیلاں دی طرز اُتے دولت مشترکہ کھیل وی منعقد ہُندے نيں۔
پاکستان نے 1972ء وچ دولت مشترکہ دی جانب توں بنگلہ دیش نوں تسلیم کیندے جانے اُتے احتجاجا دولت مشترکہ دی رکنیت چھڈ دتی سی اُتے 1989ء وچ اک مرتبہ فیر تنظیم وچ شمولیت اختیار کرلئی- 1999ء وچ جمہوری حکومت دے خاتمے دے بعد دولت مشترکہ نے پاکستان دی رکنیت معطل کردتی سی اُتے 2004ء وچ اسنوں بحال کر دتا گیا۔
کرکٹ تے رگبی دے کھیل، سڑک تے پٹری دے کھبے جانب ڈرائیونگ دا نظام تے امریکی دی بجائے برطانوی انگریزی دا استعمال دولت مشترکہ دے رکن ملکاں دی پہچان نيں۔
ہور ویکھو
[سودھو]حوالے
[سودھو]سانچہ:دولت مشترکہ دے ممالک سانچہ:بین الاقوامی طاقت سانچہ:فہارست ملکاں تے زبانیں
وکیمیڈیا کامنز چ مورتاں: دولت مشترکہ دیس |