زرخیز ہلال

زرخیز ہلال، 8 ہزار سال قبل مسیح

زرخیز ہلال (عربی: الهلال الخصيب، انگریزی: Fertile Crescent) مشرق وسطیٰ وچ ہلالی شکل دا اک تریخی خطہ ہے جس وچ لیونت، پرانے وچکار دریاواں تے پرانا مصر شامل نیں۔ "زرخیز ہلال" دی اصطلاح سب توں پہلے شکاگو یونیورسٹی دے ماہر آثار قدیمہ جیمز ہنری بریسٹیڈ نے ورتی۔

نیل، اردن، فرات تے دجلہ دے دریاواں توں زرخیز ہون والا 4 توں 5 لاکھ مربع کلومیٹر دے رقبے اُپر پھیلیا ایہ علاقہ بحیرہ روم دے مشرقی ساحلاں توں صحرائے شام دے شمالی علاقےآں تے جزیرہ تے مابین النہرین توں خلیج فارس تک پھیلیا ہویا ہے۔ اس علاقے وچ موجودہ مصر، اسرائیل، مغربی کنارہ، غزہ پٹی تے لبنان تے اردن، شام، جنوب مشرقی ترکی تے جنوب مغربی ایران دے علاقے دے کچھ علاقے شامل نیں۔ دریائے نیل دے طاس دی آبادی 70 ملین، دریائے اردن دے طاس دی تقریباً 20 ملین تے دریائے دجلہ تے فرات دے طاس دی 30 ملین ہے، اس طرح زرخیز ہلال دی موجودہ آبادی 120 ملین تون ودھ بنتی ہے یعنی ایہ مشرق وسطیٰ دی گھٹوگھٹ اک تہائی آبادی رکھن والا علاقہ ہے۔

زرخیز ہلال انسانی تریخ دے شاندار دور دا عینی گواہ ہے۔ دنیا دی تریخ دیاں کجھ وڈیاں تہذیباں اسے علاقے وچ پروان چڑھیاں۔ تحریر تے ریاستی معاشرےآں نے اسی سرزمین اتے جنم لیا تے اسے لئی اس علاقے نوں "تہذیب دا گہوارہ" کہیا جاندا ہے۔