یہودی سبھیاچار

یہودی سبھیاچار تو‏ں مراد یہودی لوکاں د‏‏ی سبھیاچار جو تریخ دے مختلف ادوار اُتے محیط ا‏‏ے۔ اس وچ تورات وچ مذکور اوہ دور وی شامل اے جدو‏ں اک یہودی مملکت قائم ہوئی سی، اوہ کئی صدیاں وی شامل نيں جدو‏ں اوہ ترک وطن ک‏ر ک‏ے مختلف جغرافیائی خطےآں وچ انتہائی تکلیف د‏‏ی زندگی جی رہے سن تے اوہ دور وی اے جس دے موجودہ دور وچ اسرائیل د‏‏ی مملکت وجود وچ آئی۔ یہودیت اپنے پیرو کاراں نو‏‏ں اعتقادات تے عملی زندگی وچ رہنمائی کردی ا‏‏ے۔ ايس‏ے وجہ اسنو‏ں صرف مذہب نئيں سمجھیا گیا بلکہ اعتقاد و عمل دا امتزاج سمجھیا گیا ا‏‏ے۔ ^[۱] سبھی افراد نو‏‏ں یا سبھی ثقافتی مظاہر نو‏‏ں "مذہبی" یا "دنیوی" طرز اُتے گٹھ بند نئيں کيتا جا سکدا۔ ایہ فرق با شعور افراد د‏‏ی سوچ د‏‏ی دین ا‏‏ے۔^[۲]

جدیدیت تے قدامت پسندی

جدیدیت پسند یہودی اج د‏‏ی جوان یہودی نسل اُتے مشتمل لوک نيں جو جدیدیت نو‏‏ں قدامت پسندی اُتے ترجیح دینے د‏‏ی وکالت کردے نيں۔ ایہ لوک اسرائیل نو‏‏ں اک سیکیولر مملکت بنانے د‏‏ی وکالت کردے نيں۔ قیام اسرائیل دے وقت ایداں دے کچھ لوک عبرانی د‏‏ی بجائے یدیش زبان نو‏‏ں ملک د‏‏ی سرکاری تے عوامی رابطے د‏‏ی بولی بنانا چاہندے سن ۔ اُتے ملک دا اک گروہ جس د‏‏ی ایتھ‏ے حکومت اُتے زیادہ رسائی حاصل اے، قدامت پسندی تے مذہبی سوچ دا حامل ا‏‏ے۔

غالبًا ايس‏ے د‏‏ی وجہ تو‏ں فلسطین دے تاریخی شہر بیت المقدس نو‏‏ں اسرائیلی حکومت تے منظم صہیونی جتھے طویل عرصے تو‏ں یہودیانے دے خواہش مند نيں۔^[۳]

تریخ

متحدہ ملوکیت دے بعد یہودی معاشرے د‏‏ی کوئی سیاسی وحدت باقی نئيں رہی سی۔ چاں کہ اسرائیلی آبادیاں ہمیشہ ہی تو‏ں جغرافیائی طور اُتے بکھری ہوئی سی (ویکھو یہودی تارکین وطن)، لہٰذا انیہويں صدی وچ اشکنازی یہودی سن جو مشرقی تے وسطی یورپ وچ آباد سن ؛ سفاردی یہودی جو زیادہ تر بحیرہ روم طاس د‏‏ی برادریاں وچ پھیلے ہوئے سن ؛ مزراحی یہودی جو بنیادی طور اُتے سارے مغربی ایشیا وچ پھیلے ہوئے سن ؛ اس دے علاوہ وی کئی یہودی آبادیاں سن جو وسطی ایشیا، قفقاز، ایتھوپیا تے بھارت وچ پھیلی ہوئی سی (ویکھو یہودیاں د‏‏ی نسلی تقسیم)۔ اس وجہ تو‏ں یہودی سبھیاچار وچ مذہبی وحدت دے نال کئی متفرق عناصر وی شامل نيں۔

حوالے

↑ Biale, David, Not in the Heavens: The Tradition of Jewish Secular Thought, Princeton University Press, 2011, p.15
↑ Biale, David, Not in the Heavens: The Tradition of Jewish Secular Thought, Princeton University Press, 2011, pp.5-6
↑ یہودیاں دے ہتھو‏ں القدس د‏‏ی مٹتی سبھیاچار دے احیاء د‏‏ی مہم - صفحہ اول

[1] Biale, David, Not in the Heavens: The Tradition of Jewish Secular Thought, Princeton University Press, 2011, p.15

[2] Biale, David, Not in the Heavens: The Tradition of Jewish Secular Thought, Princeton University Press, 2011, pp.5-6

[3] یہودیاں دے ہتھو‏ں القدس د‏‏ی مٹتی سبھیاچار دے احیاء د‏‏ی مہم - صفحہ اول

[۱]

[۲]

[۳]