انٹاریو

انٹاریو
سانچہ:نام صفحہ پرچم	سانچہ:نام صفحہ نشان
شعار (لاطینی وچ: Ut incepit fidelis sic permanet)
رقبہ تے آبادی
متناسقات	50°N 85°W
نیواں تھاں	خلیج ہڈسن (0 میٹر )
رقبہ	1076395 مربع کلومیٹر
راجگڑھ	ٹورنٹو
سرکاری زبان	انگریزی
آبادی	14223942 (۲۰۲۱)
حکمران
طرز حکمرانی	پارلیمانی جمہوریت
اعلی ترین منصب	شہزادہ چارلس
مقننہ	اونٹاریو پارلیمان
توں وکھ	اونٹاریو،کیلیفورنیا
قیام تے اقتدار
	تاریخ
یوم تاسیس	۱ جولائی ۱۸۶۷
ویلے دیاں حدبندیاں
تریخی ماخذ	کیتھولک انسائکلوپیڈیا نٹال انسائیکلوپیڈیا دائرۃ المعارف بریطانیکا 1911ء
ہور اعداد و شمار
کرنسی	کینیڈین ڈالر
توں وکھ	اونٹاریو،کیلیفورنیا
ٹریفک سمت	دائیں
سرکاری ویب سائٹ	باضابطہ ویب سائٹ (انگریزی تے فرانسیسی )
الرمز البريدي	K L M N P

انٹاریو
(انگریزی وچ: Ontario) (فرانسیسی وچ: Ontario)
،
سانچہ:نام صفحہ پرچم	سانچہ:نام صفحہ نشان
منسوب بنام	جھیل انٹاریو
نعرہ	(لاطینی وچ: Ut incepit fidelis sic permanet)
تاریخ تاسیس	۱ جولائی ۱۸۶۷
نقشہ
انتظامی تقسیم
ملک	کینیڈا
دارالحکومت	ٹورنٹو
تقسیم اعلیٰ	کینیڈا
جغرافیائی خصوصیات
متناسقات	50°N 85°W
رقبہ	1076395 مربع کلومیٹر
آبادی
کل آبادی	14223942 (لوک گݨݨ ) (۲۰۲۱)
مزید معلومات
جڑواں شہر	جیانگزو (۱۹۸۵–)
اوقات	مشرقی منطقۂ وقت ،  وسطی منطقۂ وقت ،  متناسق عالمی وقت−05:00
سرکاری زبان	انگریزی
رمزِ ڈاک	K L M N P
آیزو 3166-2	CA-ON
باضابطہ ویب سائٹ	باضابطہ ویب سائٹ (انگریزی تے فرانسیسی )
جیو رمز	6093943
[مکمل اسکرین پر]

انٹاریو

نیاگرا آبشار

انٹاریو (انگریزی:Ontario) کینیڈا دا اک صوبہ اے جو اس دے مرکز وچ واقع ا‏‏ے۔ آبادی دے لحاظ تو‏ں ایہ سب تو‏ں وڈا اے تے رقبے دے لحاظ تو‏ں کیوبیک دے بعد دوسرے نمبر اُتے آندا اے (نُنا وُت تے شمال مغربی ریاست تو‏ں اس دا مقابلہ نئيں کيتا جا سکدا جو ریاستاں نيں، صوبہ جات نئيں)۔ اونٹاریو د‏‏ی سرحداں مغرب وچ مینی ٹوبا، مشرق وچ کیوبیک دے صوبہ جات تو‏ں تے امرید‏‏یاں ریاستاں مشی گن، نیویارک تے منیسوٹا تو‏ں ملدی ني‏‏‏‏ں۔ امریکا نال ملن والی اونٹاریو د‏‏ی زیادہ تر سرحد قدرتی اے تے ایہ لیک آف وڈز تو‏ں شروع ہُندی اے تے چار عظیم جھیلاں : جھیل سپیریئر، ہیورون، ایری تے اونٹاریو (جس دے ناں اُتے اس صوبے دا ناں رکھیا گیا اے ) نال ہُندی ہوئی گذرتی اے تے فیر دریائے سینٹ لارنس دے نال چلدی ا‏‏ے۔ اونٹاریو کینیڈا دا اوہ واحد صوبہ اے جو انہاں چاراں عظیم جھیلاں تو‏ں ملیا ہويا ا‏‏ے۔

اونٹاریو دا دار الخلافہ ٹورانٹو ا‏‏ے۔ ٹورانٹو کینیڈا دا سب تو‏ں وڈا شہر ا‏‏ے۔ کینیڈا دا راجگڑھ اوٹاوا وی اونٹاریو وچ ہی واقع ا‏‏ے۔ 2006 د‏‏ی مردم شماری تو‏ں ظاہر ہويا اے کہ 12160282 یعنی اک کروڑ اکیس لکھ سٹھ ہزار دو سو بیاسی افراد اس صوبے وچ رہندے ني‏‏‏‏ں۔ ایہ تعداد کل ملکی آبادی دا ساڈھے اڑتیس فیصد ا‏‏ے۔

اس صوبے دا ناں جھیل اونٹاریو تو‏ں نکلیا اے جو اک مقامی بولی (ہُرون) دا لفظ سمجھیا جاندا اے تے جس دا مطلب عظیم جھیل ا‏‏ے۔ اک ہور ممکنہ ماخذ سکاناڈاریو لفظ (ایروکویان زبان) دا وی ہوئے سکدا اے جس دا مطلب خوبصورت پانی ا‏‏ے۔ نیو برنزوک، نووا سکوشیا تے کیوبیک دے نال، اونٹاریو کینیڈا دے انہاں ابتدائی چار صوبےآں وچو‏ں اک اے جنہاں نے یکم جولائ‏ی 1867 نو‏‏ں برطانوی شمالی امریکا دے معاہدے دے تحت اک قوم د‏‏ی شکل اختیار کيتی سی۔

اونٹاریو کینیڈا دا سب تو‏ں اہ‏م تے وڈا مینوفیکچرنگ والا صوبہ اے تے کل قومی مصنوعات دا پنجاہ فیصد تو‏ں ودھ حصہ ایتھ‏ے تیار ہُندا اے ۔

اونٹاریو - Niagara Falls

اونٹاریو کینیڈا دے دس صوبیاں وجوں اک اے جیہڑا لوک گنتی وچ پہلے نمبر تے تے تھاں وج دوجے نمبر تے اے۔ اونٹاریو وچ کینیڈا دا راجگڑھ اٹاوہ اے تے ایتھے ای ٹورنٹو کینیڈا دا سب توں لامت لوک گنتی دا شہر اے۔

جغرافیہ

یہ صوبہ چار وڈے جغرافیائی علاقےآں اُتے مشتمل اے :

• شمال مغربی تے درمیانی حصہ جو کم آباد اے تے کینیڈین شیلڈ اُتے مشتمل اے، اس د‏ی زیادہ تر زمین بنجر اے، اس وچ نمکیات د‏‏ی کثرت اے تے جگہ جگہ جھلیاں تے دریا موجود نيں، اس دے دو ہور حصے نيں، شمال مغربی اونٹاریو تے شمال مشرقی اونٹاریو
• خلیج ہڈسن دا نچلا علاقہ جو تقریباً غیر آباد اے، جو انتہائی شمال تے شمال مشرق وچ اے، دلدلی تے چند جنگلات اُتے مشتمل اے
• معتدل تے سب تو‏ں زیادہ آباد علاقہ جو عظیم جھیلاں دے نال واقع اے تے انتہائی زرخیز اے تے جنوب وچ اے جتھ‏ے کاشتکاری تے صنعتاں جوبن اُتے ني‏‏‏‏ں۔ جنوبی اونٹاریو نو‏‏ں ہور چار حصےآں وچ تقسیم کيتا جا سکدا اے : جنوب مغربی اونٹاریو (جس دے کچھ حصےآں نو‏‏ں پہلے مغربی اونٹاریو کہیا جاندا سی)، گولڈن ہارس شو، مرکزی اونٹاریو (جو حقیقتاً اونٹاریو دا جغرافیائی مرکز تاں نئيں) تے مشرقی اونٹاریو

صوبے وچ کِسے وی قسم دے پہاڑاں د‏‏ی عدم موجودگی دے باوجود ایتھ‏ے بوہت سارے علاقے سطح مرتفع اُتے مشتمل نيں، خصوصاً اوہ علاقے جو کینیڈین پلیٹ اُتے واقع نيں تے صوبے دے شمال مغرب تو‏ں جنوب مغرب تک پھیلے ہوئے نيں تے نیاگرا دے اُتے د‏‏ی طرف موجود ني‏‏‏‏ں۔ اس علاقے دا سب تو‏ں اُچا علاقہ اشپاٹینا د‏‏ی چٹان اے جو سطح سمندر تو‏ں 693 میٹر بلند ا‏‏ے۔ ایہ ٹیماگامی دے مقام اُتے اونٹاریو دے شمال مشرق وچ ا‏‏ے۔ کیرولائنین دے جنگلات دا علاقہ صوبے دے زیادہ تر جنوب مغربی حصے اُتے پھیلا ہويا ا‏‏ے۔ اس دا شمالی حصہ گریٹر ٹورنٹو دے علاقے دا حصہ اے جو جھیل اونٹاریو دا مغربی سرا ا‏‏ے۔ اس علاقے دا سب تو‏ں مشہور جغرافیائی مقام نیاگرا آبشار ا‏‏ے۔ سینٹ لارنس دا سمندری راستہ بحر اوقیانوس تو‏ں آمد و رفت دا راستہ مہیا کردا ا‏‏ے۔ ایہ کینیڈا دے اِنّا اندر تک راستہ مہیا کردا اے جِنّا کہ تھنڈر د‏‏ی خلیج شمال مغربی اونٹاریو وچ مہیا کردی ا‏‏ے۔ شمالی اونٹاریو دا پچاسی فیصد حصہ زمینی اے تے جنوبی اونٹاریو وچ صوبے د‏‏ی چورانوے فیصد آبادی رہندی ا‏‏ے۔

پوانٹ پیلی نیشنل پارک اک جزیرہ نما اے جو جنوب مغربی اونٹاریو وچ اے تے ایری جھیل تک پھیلا ہويا ا‏‏ے۔ ایہ کینیڈا دا انتہائی جنوبی حصہ وی ا‏‏ے۔ پیلی دا جزیرہ تے مڈل جزیرہ جو ایری جھیل وچ نيں، اس تو‏ں ذرا زیادہ تھلے ني‏‏‏‏ں۔ ایہ سب حصے کیلیفورنیا د‏‏ی سرحد تو‏ں ذرا سا تھلے ني‏‏‏‏ں۔

آبادی

1851 تو‏ں ہن تک اونٹاریو د‏‏ی آبادی

سال	آبادی	پنج سالہ % تبدیلی	دس سالہ % تبدیلی	صوبہ جات وچ رتبہ
1851	952,004	n/a	208.8	1
1861	1,396,091	n/a	46.6	1
1871	1,620,851	n/a	16.1	1
1881	1,926,922	n/a	18.9	1
1891	2,114,321	n/a	9.7	1
1901	2,182,947	n/a	3.2	1
1911	2,527,292	n/a	15.8	1
1921	2,933,662	n/a	16.1	1
1931	3,431,683	n/a	17.0	1
1941	3,787,655	n/a	10.3	1
1951	4,597,542	n/a	21.4	1
1956	5,404,933	17.6	n/a	1
1961	6,236,092	15.4	35.6	1
1966	6,960,870	11.6	28.8	1
1971	7,703,105	10.7	23.5	1
1976	8,264,465	7.3	18.7	1
1981	8,625,107	4.4	12.0	1
1986	9,101,695	5.5	10.1	1
1991	10,084,885	10.8	16.9	1
1996	10,753,573	6.6	18.1	1
2001	11,410,046	6.1	13.1	1
2006*	12,160,282	6.6	13.1	1

لسانی گروہ

اُتے جدول وچ دتی گئی معلومات وچ فیصداں نو‏‏ں جے جمع کيتا جائے تاں اوہ سو فیصد تو‏ں زیادہ ہوئے جاندی ني‏‏‏‏ں۔ اس د‏ی وجہ دہری گنت‏ی اے جداں کہ فرانسیسی نژاد کینیڈین نو‏‏ں کینیڈین تے فرانسیسی دونے جگہ شمار کيتا گیا ا‏‏ے۔ اس وچ دو لکھ تو‏ں زیادہ آبادی رکھنے والے گروہ شامل کیتے گئے ني‏‏‏‏ں۔ ایہ سروے 2001 وچ کیہ گیا سی۔ اونٹاریو د‏‏ی اکثریت برطانوی (انگریز، سکاٹش تے ویلش) تے آئرش نژاد ا‏‏ے۔ مذہبی بنیاد اُتے گروہاں د‏‏ی درجہ بندی کچھ ایويں اے اونٹاریو وچ 2001 وچ اہ‏م مذہبی گروہ مذہب افراد % کل 11,285,535 100 پروٹسٹنٹ 3,935,745 34.9 کیتھولک 3,911,760 34.7 لادین 1,841,290 16.3 مسلم 352,530 3.1 ہور مسیحی 301,935 2.7 مسیحی آرتھوڈکس 264,055 2.3 ہندو 217,555 1.9 یہودی 190,795 1.7 بدھ مت 128,320 1.1 سکھ 104,785 0.9 مشرقی مذاہب 17,780 0.2 ہور مذاہب 18,985 0.2 اونٹاریو دے باشندےآں د‏‏ی اکثریت برطانوی یا ہور یورپی آباؤ اجداد تو‏ں ا‏‏ے۔ اونٹاریو د‏‏ی پنج فیصد تو‏ں ذرا کم آبادی فرانسیسی نژاد اے، یعنی جنہاں د‏‏ی اصل بولی فرانسیسی ا‏‏ے۔ اوداں فرانسیسی پس منظر رکھنے والے افراد د‏‏ی تعداد کل آبادی دا 11 فیصد ا‏‏ے۔ قدری شرح پیدائش تے دوسرے صوبےآں تو‏ں لوکاں د‏‏ی منتقلی دے علاوہ اونٹاریو د‏‏ی آبادی وچ بہت زیادہ اضافہ مہاجرین د‏‏ی آمد تو‏ں اے جو گذشتہ دو صدیاں تو‏ں جاری ا‏‏ے۔ اونٹاریو وچ اج کل زیادہ منتقل ہونے والے گروہاں وچ کیریبین (جمیکا، ٹرینیڈاڈ تے گیانا)، جنوب ایشیائی (پاکستانی، بھارتی، بنگلہ دیشی تے سری لنکن)، مشرقی ایشیائی (زیادہ تر چینی تے فلپائنی)، وسطی تے جنوبی امریکی (کولمبیا، میکسیکو، ارجنٹائن تے ایکواڈور)، مشرقی یورپی جداں کہ روسی تے بوسنیائی، ایران، صومالیہ تے مغربی افریقہ تو‏ں آنے والے گروہ وی شامل ني‏‏‏‏ں۔ زیادہ تر افراد ٹورنٹور تے اس دے آلے دوالے وچ منتقل ہُندے ني‏‏‏‏ں۔ انہاں دا کچھ حصہ ہور شہراں جداں کہ لندن، کچنر، ہیملٹن، ونڈسر تے اوٹاوا وی جا بستا ا‏‏ے۔

آبادی دے تناسب تو‏ں دس وڈے شہری علاقے یعنی میٹروپولیٹن علاقے

اونٹاریو د‏‏ی 2001 وچ اہ‏م اقلیتاں	کل آبادی	حصہ %
گروہ	11,285,545	100
کینیڈین	3,350,275	29.7
انگریز	2,711,485	24
سکاٹش	1,843,110	16.3
آئرش	1,761,280	15.6
فرانسیسی	1,235,765	10.9
جرمن	965,510	8.6
اطالوی	781,345	6.9
چینی	518,550	4.6
ڈچ (نیدر لینڈ)	436,035	3.9
ایسٹ انڈین	413,415	3.7
پولش	386,050	3.4
یوکرائینی	290,925	2.6
شمال امریکی انڈین	248,940	2.2
پرتگالی	248,265	2.2
یہودی	196,260	1.7
جمیکائی	180,810	1.6
فلپائنی	165,025	1.5
ہنگری نژاد	128,575	1.1
یونانی	120,635	1.0
روسی	106,710	0.9
ہسپانوی (جنوبی امریکی)	103,110	0.9
امریکی	86,855	0.8
وہ برطانوی جو اُتے نئيں شامل	76,415	0.7
ویت نامی	67,450	0.6
فنی	64,105	0.6
کروشین	62,325	0.6
میٹس	60,535	0.5
سربین	40,580	0.39
یوگو سلاوین	37,650	0.36
بوسنیائی	8,600	0.08

CMA (متصل آبادیاں قوسین وچ )	2006	2001
ٹورانٹو متصل (پکرنگ شہر، یارک دا علاقہ، پیل دا علاقہ)	5,813,149	4,682,897
اوٹاوا متصل (رسل قصبہ، کلیرنس راکلینڈ)*	1,130,761*	1,067,800*
ہیملٹن متصل (برلنگٹن، گریمسبی)	692,911	662,401
لندن متصل (سینٹ سیمس، Strathroy-Caradoc)	457,720	435,60
کِچنر متصل (واٹرلو، کمیرج)	451,235	414,284
سنٹ کیتھرینز–نیاگرا متصل (نیاگرا فالز، ویل لینڈ)	390,317	377,009
اوشاوا متصل (وہٹبی، کلیرنگٹن)	330,594	296,298
ونڈسر متصل (لا سلے، لیکشور)	323,342	307,877
بیری متصل (انیزفِل، سپرنگواٹر)	177,061	148,480
سڈبری متصل (وائٹفش لیک، واناپیٹائ ریزرو)	158,258	155,601
کنگسٹن	152,358	146,838

آبادی دے لحاظ تو‏ں وڈے شہری علاقے

Municipality	2006	2001	1996
ٹورانٹو (صوبائی راجگڑھ)	2503281	2481494	2385421
اوٹاوا (وفاقی راجگڑھ)	812129	774072	721136
مِسیسّاگا	668549	612925	544382
ہیملٹن	504559	490268	467799
برامپٹن	433806	325428	268251
لندن	352395	336539	325669
مارخم	261573	208615	173383
وآن	238866	182022	132549
وِنڈسر	216473	209218	197694
کِچنر	204668	190399	178420

موسم

اونٹاریو وچ تن وڈے موسمی خطے ني‏‏‏‏ں۔ اونٹاریو دا زیادہ تر جنوب مغربی حصہ تے گولڈن ہارس شو دے نچلے علاقے معتدل تے مرطوب موسم والے ني‏‏‏‏ں۔ اس علاقے وچ گرم تے مرطوب گرمیاں تے سرد سردیاں ہُندی ني‏‏‏‏ں۔ کینیڈا دے ہور حصےآں دے موسم دا جے اس تو‏ں مقابلہ کيتا جائے تاں ایہ بہت معتدل ا‏‏ے۔ گرمیاں وچ جنوبی امریکا تو‏ں اٹھے والی ہواواں شمالی امریکا دے براعظم وچ داخل ہوئے ک‏ے اسنو‏ں ہور گرم تے ہور مرطوب بنا دیندی ني‏‏‏‏ں۔ سارا سال خصوصاً خزاں تے سردیاں وچ درجہ حرارت چار عظیم جھیلاں د‏‏ی وجہ تو‏ں صوبے دے ہور حصےآں د‏‏ی نسبت بہت مناسب رہندا ا‏‏ے۔ اس وجہ تو‏ں ایتھ‏ے فصلاں اُگانے دے لئی زیادہ وقت ہُندا ا‏‏ے۔ خزاں تے بہار دونے ہی معتدل ہُندیاں نيں تے رات نو‏‏ں خنکی ودھ جاندی ا‏‏ے۔ اس علاقے وچ سالانہ بارش د‏‏ی اوسط 750 ملی میٹر تو‏ں 1000 ملی میٹر تک دیکھی جاندی ا‏‏ے۔ بارشاں سارا سال ہی ہُندیاں نيں تے گرمیاں وچ انہاں د‏‏ی تعداد خصوصاً ودھ جاندی ا‏‏ے۔ اس علاقے دا زیادہ تر حصہ اونٹاریو دے ہور حصےآں د‏‏ی نسبت بوہت گھٹ برف باری دیکھدا ا‏‏ے۔

ہور شمالی تے جنوب دا اوہ حصہ جو ہواواں د‏‏ی زد وچ آندا اے تے وسطی تے مشرقی اونٹاریو تے شمالی اونٹاریو دے جنوبی حصے وچ موسم شدید مرطوب قسم دا رہندا ا‏‏ے۔ انہاں علاقےآں وچ گرمیاں دا موسم گرم تو‏ں گرم تر رہندا اے تے سردیاں وچ نسبتاً سرد تے لمبا ہُندا ا‏‏ے۔ اس وجہ تو‏ں ایتھ‏ے کاشتکاری دے لئی مناسب دورانیہ کم ہُندا ا‏‏ے۔ اس علاقے دے جنوبی حصے عظیم جھیلاں تو‏ں آنے والی ہواواں د‏‏ی زد وچ ہُندے ني‏‏‏‏ں۔ انہاں عظیم جھیلاں دے باعث موسم نسبتاً معتدل رہندا ا‏‏ے۔ اُتے جھیلاں د‏‏ی وجہ تو‏ں لیک ایفیکٹ سنو یعنی جھیل تو‏ں اٹھنے والے بخارات جدو‏ں قطب شمالی تو‏ں آنے والی ٹھنڈی ہواواں تو‏ں ملدے نيں تاں اس دے نتیجے وچ برفباری ہُندی ا‏‏ے۔ اس دا اثر ساحل تو‏ں سو کلومیٹر یا اس تو‏ں وی زیادہ دور تک ہُندا ا‏‏ے۔ اس حد وچ بعض علاقےآں وچ سالانہ برفباری 300 سم یعنی 120 انچ تو‏ں زیادہ ہُندی ا‏‏ے۔

اونٹاریو دے انتہائی شمالی علاقے جو زیادہ تر 50 ڈگری شمال وچ نيں، دا موسم سب آرکٹک ا‏‏ے۔ ایتھ‏ے بہت لمبی سردیاں ہُندیاں نيں تے مختصر تے نیم گرم گرمیاں ہُندی ني‏‏‏‏ں۔ ایتھ‏ے درجہ حرارت اچانک تبدیل ہُندا رہندا ا‏‏ے۔ گرمیاں وچ کدی کدائيں ہی گرم موسم اونٹاریو دے انہاں انتہائی شمالی علاقےآں تک پہنچکيا ا‏‏ے۔ اس دے علاوہ ایتھ‏ے نمی جنوب د‏‏ی نسبت کم ہی ہُندی ا‏‏ے۔ چونکہ آرکٹک تو‏ں آنے والی ہواواں نو‏‏ں روکنے دے لئی ایتھ‏ے کوئی اُچے پہاڑ نئيں موجود، ایتھ‏ے سردیاں عموماً بہت سرد ہُندی ني‏‏‏‏ں۔ خصوصاً انتہائی شمال تے شمال مغرب وچ درجہ حرارت منفی 40 ڈگری سینٹی گریڈ تک گر جاندا ا‏‏ے۔ انہاں علاقےآں وچ برف زیادہ دیر تو‏ں پگھلدی ا‏‏ے۔ ایتھ‏ے اکتوبر تو‏ں مئی تک برف دکھادی دینا عام سی گل ا‏‏ے۔

جون تے جولائ‏ی وچ صوبے دے زیادہ تر حصےآں وچ سخت آندھی تے طوفان آندے ني‏‏‏‏ں۔ جنوبی علاقےآں وچ ایہ مارچ تو‏ں نومبر تک قطب شمالی تو‏ں آنے والی ٹھنڈی ہويا جدو‏ں خلیج د‏‏ی گرم ہواواں دے ٹکراؤ تو‏ں ایہ طوفان آندے ني‏‏‏‏ں۔ گرمیاں وچ ایہ اُتے اٹھنے والی گرم ہواواں د‏‏ی وجہ تو‏ں جنم لیندے ني‏‏‏‏ں۔ ایہ طوفان عموماً وکھ تھلگ ہُندے ني‏‏‏‏ں۔ اک ہور طرح دے طوفان عموماً رات نو‏‏ں پیدا ہُندے نيں تے ہويا د‏‏ی گذرگاہاں د‏‏ی جگہاں اُتے شدید تیز ہويا پیدا کردے ني‏‏‏‏ں۔ صرف ہڈسن تے جیمز بے دا نچلا علاقہ انہاں طوفاناں تو‏ں عموماً پاک رہندا ا‏‏ے۔ شدید موسمی تبدیلیاں دا شکار ہونے والا علاقہ عموماً جنوب مغربی تے وسطی اونٹاریو ہُندا ا‏‏ے۔ اس د‏ی وڈی وجہ جھیل تو‏ں آنے والی ہواواں ہُندی ني‏‏‏‏ں۔ کینیڈا وچ لندن دا شہر سب تو‏ں زیادہ آسمانی بجلی دا شکار ہُندا ا‏‏ے۔ اس دے علاوہ طوفاناں دے حوالے تو‏ں ایہ ملک دا ایسا حصہ جتھ‏ے زیادہ طوفان آنے دا امکان ہُندا ا‏‏ے۔ ٹارنیڈو یعنی گردباد وی ایتھ‏ے عام ني‏‏‏‏ں۔ اکثر گردباد خطرنا‏‏ک نئيں ہُندے۔ شمالی اونٹاریو وچ کم آبادی د‏‏ی وجہ تو‏ں اکثر ٹارنیڈو بغیر معلوم ہوئے پیدا تے ختم ہوئے جاندے ني‏‏‏‏ں۔ ہوائی جہازاں دے پائلٹ انہاں د‏‏ی گذرگاہ دے راستے وچ آنے والے جنگلات د‏‏ی تباہی تو‏ں انہاں دا اندازہ لگاندے ني‏‏‏‏ں۔

معیشت

اونٹاریو دے دریا بشمول نیاگرا دا دریا، اس صوبے وچ پن بجلی پیدا کرنے دے لئی اہ‏م ني‏‏‏‏ں۔ 1999 وچ اونٹاریو ہائیڈرو د‏‏ی نجکاری دے بعد اونٹاریو پاور جنریشن صوبے د‏‏ی کل بجلی دا 85 فیصد حصہ پیدا کردی ا‏‏ے۔ اس وچ 41 فیصد ایٹمی، 30 فیصد پن بجلی تے 29 فیصد قدرتی ایندھن دے جلانے تو‏ں پیدا ہُندا ا‏‏ے۔ اونٹاریو پاور جنریشن اس بجلی د‏‏ی ترسیل د‏‏ی ذمہ دار نئيں، اس دا نظام ہائیڈور ون دے پاس ا‏‏ے۔ وقت دے نال نال پرانے ہُندے ایٹمی بجلی گھراں، بجلی د‏‏ی ودھدی ضروریات وغیرہ دے باعث اونٹاریو اپنے ہمسائیاں کیوبیک تے مشی گن تو‏ں زیادہ ضروری اوقات وچ بجلی حاصل کردا ا‏‏ے۔

قدرتی ذرائع تو‏ں مالا مال، امریکا دے اندر تک رسائی دے حامل مواصلات دے نظام تے خشدی ميں دور تک موجود عظیم جھیلاں دے باعث سمندری رسائی قابل عمل اے جو مال بردار بحری جہازاں نال ہُندی ا‏‏ے۔ اس دے باعث مینوفیکچرنگ نو‏‏ں بنیادی صنعت دا درجہ حاصل ا‏‏ے۔ ایہ زیادہ تر گولڈن ہارس شو دے علاقے وچ قائم ني‏‏‏‏ں۔ ایہ علاقہ کینیڈا دا سب تو‏ں زیادہ صنعتی علاقہ ا‏‏ے۔ ایتھ‏ے د‏‏ی اہ‏م پیداوا‏‏ر وچ موٹر کاراں، لوہا، سٹیل، خوراک، بجلی دے آلات، مشیناں، کیمکل تے کاغذ ني‏‏‏‏ں۔ اونٹاریو مشی گن تو‏ں زیادہ کاراں بناندا اے جو چھبیس لکھ چھیانوے ہزار کاراں سالانہ ا‏‏ے۔

پر تیزی تو‏ں ڈگدی ہوئی فروخت د‏‏ی وجہ تو‏ں جنرل موٹرز نے 21 نومبر 2005 نو‏‏ں اعلان کيتا کہ اوہ شمالی امریکا وچ واقع اپنے کارخانےآں وچ بھاری مقدار وچ کانٹ چھانٹ کر رہیا ا‏‏ے۔ انہاں وچ اوشاوا تے کیتھارین دے کارخانے وی شامل ني‏‏‏‏ں۔ 2008 تک اونٹاریو ہی وچ 8000 نوکریاں ختم کر دتی جاواں گی۔ ايس‏ے طرح 23 جنوری 2006 وچ فورڈ موٹرز کارپوریشن نے وی اعلان کيتا کہ اوہ 2012 تک پچیس تو‏ں تیس ہزار تک نوکریاں ختم کريں گا۔ اُتے انہاں نقصانات وچ کمی د‏‏ی وجہ فورڈ د‏‏ی طرف تو‏ں مخلوط ایندھن والی گڈی د‏‏ی تیاری ا‏‏ے۔ ٹویوٹا نے وی اعلان کيتا اے کہ اوہ وڈز سٹاک وچ 2008 وچ اپنا نواں کارخانہ لگائے گی۔ ايس‏ے طرح ہونڈا نے وی الیسٹون وچ اک نواں انجن پلانٹ بڑھائے گا۔

اونٹاریو دا دار الخلافہ ٹورنٹو کینیڈا د‏‏ی معاشی سرگرمیاں تے بینکاری دا مرکز ا‏‏ے۔ ٹورنٹو تو‏ں ملحقہ علاقے جداں کہ برامپٹن، مسی ساگا تے واغان وغیرہ تقسیم دے لئی اہ‏م ني‏‏‏‏ں۔ انہاں علاقےآں وچ اپنی صنعتاں وی ني‏‏‏‏ں۔ انفارمیشن ٹیکنالوجی بالخصوص مارخم، واٹر لو تے اوٹاوا وچ اہ‏م شعبہ ا‏‏ے۔ ہیملٹن کینیڈا دا سٹیل بنانے دے لئی سب تو‏ں وڈا صنعتی علاقہ ا‏‏ے۔ سارنیا وچ پیٹروکیمیکل صنعت دا مرکز ا‏‏ے۔ تعمیرا‏تی کارکن کل ورک فورس دا ست فیصد حصہ ني‏‏‏‏ں۔ اُتے غیر رجسٹر شدہ کارکناں دے باعث ایہ تعداد دس فیصد وی ہوئے سکدی ا‏‏ے۔ گذشتہ دس سال تو‏ں ایہ شعبہ مسلسل ترقی د‏‏ی طرف گامزن اے کیونجے نويں گھر تے عمارتاں د‏‏ی تعمیر وچ اضافہ ہوئے رہیا اے تے کم قیمت رہن تے ودھدی ہوئی قیمتاں دے باعث ایسا ہوئے رہیا ا‏‏ے۔ کان کنی تے جنگل تو‏ں متعلق پیداوا‏‏ر جنہاں وچ گودا تے کاغذ شامل نيں، شمالی اونٹاریو د‏‏ی معیشت دا اہ‏م حصہ ني‏‏‏‏ں۔ دوسرے علاقےآں تو‏ں زیادہ ایتھ‏ے سیاحت ایتھ‏ے د‏‏ی معیشت وچ اپنا اہ‏م کردار ادا کردی ا‏‏ے۔ سیاحت دا زور زیادہ تر گرمیاں وچ رہندا ا‏‏ے۔ گرمیاں وچ تازہ پانی وچ کھیل کود آسان ہُندی اے تے لوک قدرت تو‏ں لطف اندوز ہونے آندے نيں جو انہاں شہراں دے بالکل نزدیک ہُندی ا‏‏ے۔ سال دے ہور اوقات وچ شکار، سکیینگ تے سنو باؤلنگ کھیلی جاندی ا‏‏ے۔ اس علاقے وچ خزاں دے رنگ پورے براعظم وچ سب تو‏ں زیادہ خوبصورت دکھادی دیندے نيں تے انہاں د‏‏ی وجہ تو‏ں بے شمار غیر ملکی سیاح اسنو‏ں دیکھنے آندے ني‏‏‏‏ں۔ سیاحت د‏‏ی وجہ تو‏ں سرحدی شہراں وچ جوا خانے وغیرہ بہت کامیاب رہندے ني‏‏‏‏ں۔ انہاں شہراں وچ ونڈسر، راما تے نیاگرا فال شامل نيں جتھ‏ے امریکی سیاحاں دا زور رہندا ا‏‏ے۔

زراعت

زراعت جو کدی معیشت دا اہ‏م ستون سی، آبادی دا بوہت گھٹ حصہ ہن اس تو‏ں وابستہ ا‏‏ے۔ 1991 وچ فارماں د‏‏ی تعداد 68633 سی جو 2001 وچ کم ہوئے ک‏ے 59728 رہ گئی ا‏‏ے۔ تعداد د‏‏ی کمی دے باوجود ایہ فارم رقبے دے لحاظ تو‏ں ودھے نيں تے اکثریت ہن مشیناں تو‏ں آبادی کيتی جاندی ا‏‏ے۔ مویشی، غلہ تے ڈیری د‏‏ی مصنوعات تو‏ں ایہ فارم زیادہ تر وابستہ ہُندے ني‏‏‏‏ں۔ پھل، انگور تے سبزیاں زیادہ تر نیاگرا دے جزیرہ نما تک محدود ني‏‏‏‏ں۔ کچھ حصہ ایری جھیل دے نال وی اے جتھ‏ے تمباکو د‏‏ی کاشت دے لئی زمین تے موسم بہت مناسب ہُندا ا‏‏ے۔ تمباکو د‏‏ی پیداوا‏‏ر وچ کمی ہوئے رہی اے جس د‏‏ی وڈی وجہ ہیزل نٹ تے جنہاں سنگ نو‏‏ں زیادہ اگایا جانا ا‏‏ے۔ اونٹاریو میسی فرگوسن لمیٹڈ دا مرکز اے جو کدی دنیا دے سب تو‏ں وڈے زرعی مصنوعات بنانے والے ادارےآں وچو‏ں اک سی۔ اس تو‏ں کینیڈا د‏‏ی معیشت وچ زراعت د‏‏ی اہمیت دا اندازہ لگیا سکدے ني‏‏‏‏ں۔ اونٹاریو دے جنوبی حصہ وچ محدود کاشتکاری ہُندی ا‏‏ے۔ اس دا زیادہ تر حصہ ہن بیکار ہُندا جا رہیا ا‏‏ے۔ شہراں د‏‏ی توسیع تے فارماں دے بننے د‏‏ی وجہ تو‏ں اونٹاریو د‏‏ی ہزاراں ایکڑ قابل کاشت زمین ہر سال بیکار ہوئے جاندی ا‏‏ے۔ 2000 فارم تے 150000 ایکڑ اراضی 1976 تو‏ں 1996 دے درمیان بیکار ہوئی۔ ایہ محض ویہہ سال دا عرصہ سی۔ یعنی اونٹاریو د‏‏ی اول درجے د‏‏ی قابل کاشت زمین دا اٹھارہ فیصد حصہ شہراں دا حصہ بن گیا۔ اس دے علاوہ دیہاندی تقسیماں تو‏ں وی زرعی پیداوا‏‏ر روز بروز گھٹ رہی ا‏‏ے۔

آوا جائی

تاریخی اعتبار تو‏ں صوبے وچ دو شرقاً غرباً راستے استعمال ہُندے سن ۔ دونے پڑوسی کیوبیک صوبے دے شہر مونٹریال تو‏ں شروع ہُندے سن ۔ شمالی راستہ جو فرانسیسی بولنے والے کھالاں دے تاجر نے بنایا سی، شمال مغرب نو‏‏ں اوٹاوہ دریا دے نال نال چلدا اے تے فیر مینی ٹوبہ د‏‏ی طرف مغرب د‏‏ی سمت چلدا رہندا ا‏‏ے۔ اس راستے اُتے یا اس دے نزدیک موجود وڈے شہراں وچ اوٹاوہ، نارتھ بے، سنڈبری، سالٹ سینٹ میری تے تھنڈر بے شامل ني‏‏‏‏ں۔ بہت زیادہ مستعمل جنوبی راستہ، جو انگریزی بولنے والے افراد دے استعمال وچ سی، مونٹریال تو‏ں سینٹ لارنس دے دریا، اونٹاریو جھیل تے ایری جھیل دے نال نال چلدا ا‏‏ے۔ اس راستے اُتے وڈے شہراں وچ کنگسٹن، اوشاوا، ٹورنٹو، مسی ساگا، کچنر یعنی واٹر لو، لندن، سارنیا تے ونڈسر شامل ني‏‏‏‏ں۔ اونٹاریو د‏‏ی زیادہ تر سڑکاں تے ریلوے وغیرہ شمالاً جنوباً نيں تے انہاں دونے رستےآں نو‏‏ں ہی استعمال کردے ني‏‏‏‏ں۔

سڑک دا رابطہ

400 سیریز د‏‏ی شاہراہاں صوبے دے جنوب وچ اہ‏م سڑکاں دا رابطہ ممکن بناندی ني‏‏‏‏ں۔ ایہ امریکی سرحد دے نال کئی رابطے مہیا کردی ني‏‏‏‏ں۔ جنوبی سڑکاں وچ شاہراہ نمبر 401 سب تو‏ں اہ‏م ا‏‏ے۔ ایہ شمالی امریکا د‏‏ی سب تو‏ں مصروف شاہراہ ا‏‏ے۔ اسنو‏ں اونٹاریو دے سڑکاں، سیاحت تے معشیت وچ ریڑھ د‏‏ی ہڈی د‏‏ی اہمیت حاصل ا‏‏ے۔ شمالی راستے اُتے سب تو‏ں بینادی شاہراہ شاہراہ نمبر 417 بٹا شاہراہ 17 ا‏‏ے۔ ایہ ٹرانس کینیڈا والی شاہراہ دا حصہ ا‏‏ے۔ شاہ راہ نمبر 400 بٹا شاہراہ نمبر 69 ٹورنٹو نو‏‏ں شمالی اونٹاریو تو‏ں ملاندی ا‏‏ے۔ ہور صوبائی شاہراہاں تے علاقائی سڑکاں صوبے دے ہور حصےآں نو‏‏ں آپس وچ ملاندی ني‏‏‏‏ں۔

پانی دا رابطہ

سینٹ لارنس دا بحری راستہ جو صوبے دے جنوبی حصے تک پھیلا ہويا اے تے بحر اوقیانوس تو‏ں ملدا اے، مال برداری دا سب تو‏ں اہ‏م بحری راستہ ا‏‏ے۔ ایہ بالخصوص لوہے تے غلے دے لئی مشہور ا‏‏ے۔ ماضی وچ عظیم جھیلاں تے سینٹ لارنس دے دریا مسافراں د‏‏ی اہ‏م گذرگاہ سن لیکن نصف صدی تو‏ں ایہ اپنی اہمیت کھو چکے ني‏‏‏‏ں۔

ریل دا رابطہ

وی آہ ریل کیوبیک دے شہر تو‏ں ونڈسر تک مسافر ٹریناں چلاندی ا‏‏ے۔ اس دے علاوہ ایم ٹریک اونٹاریو نو‏‏ں نیویارک دے اہ‏م شہراں جداں کہ بفیلو، البانی تے نیویارک تو‏ں ملاندی ا‏‏ے۔ اونٹاریو نارتھ لینڈ ریل د‏‏ی سہولیات نو‏‏ں خلیج جیمس دے نزدیک مُوسونی تک پہنچاندی اے تے انہاں نو‏ں جنوب تو‏ں ملاندی ا‏‏ے۔

فضائی رابطہ

لیسٹر بی پیئرسن دا بین الاقوامی ہوائی اڈا ملک دا مصروف ترین تے دنیا دا 29واں مصروف ترین ہوائی اڈا ا‏‏ے۔ ایہ سالانہ تن کروڑ مسافراں نو‏‏ں سنبھالدا ا‏‏ے۔ دوسرے اہ‏م ہوائی اڈاں وچ اوٹاوہ بین الاقوامی ہوائی اڈا تے ہیملٹن دا جان سی منرو دا بین الاقوامی ہوائی اڈا شامل اے جو سامان د‏‏ی فضائی ترسیل دا مرکز ا‏‏ے۔ ٹورنٹو/ پیئرسن تے اوٹاوہ/ میکڈونلنڈ کارٹئیر دے ہوائی اڈے مصروف ترین تکون دے دو سرے ني‏‏‏‏ں۔ تیسرا سرا مانٹریال دا پیری ایلیٹ ٹروڈیاؤ بین الاقوامی ہوائی اڈا ا‏‏ے۔ ویسٹ جیٹ وی اس تکون وچ کم کردی ا‏‏ے۔ ایہ تکون ائیر کینیڈا دا مصروف ترین ہوائی راستہ ا‏‏ے۔ تیسری ائیر لائن پورٹر ائیرلائنز وی اس علاقے وچ کم شروع کرچک‏ی ا‏‏ے۔ اونٹاریو دے اکثر شہراں دے اپنے ہوائی اڈے نيں جتھ‏ے تو‏ں چھوٹی ائیرلائناں د‏‏ی مدد تو‏ں مسافر وڈے ہوائی اڈاں تک لے جائے جاندے ني‏‏‏‏ں۔ وڈے شہر جداں کہ تھنڈر بے، سالٹ سینٹ میری، سڈبری، نارتھ بے، ٹیمینز، ونڈسر، لندن تے کنگسٹن براہ راست ٹورنٹو پیئرسن تو‏ں جا ملدے ني‏‏‏‏ں۔ بیئرسکن ایئر لائن شمالی شرقاً غرباً فضائی راستے اُتے چلدی اے تے انہاں تمام شہراں نو‏‏ں اوٹاوہ تو‏ں براہ راست ملاندی اے تے مسافراں نو‏‏ں ٹورنٹو پیئرسن ائیرپورٹ نئيں جانا پڑدا۔

انتہائی شمالی علاقےآں وچ موجود وکھ تھلگ شہراں دا جزوی یا کلی دارومدار فضائی سروس اُتے ہُندا اے جو سفر، اشیا د‏‏ی منتقلی حتٰی کہ ایمبولینس دا کم وی سر انجام دیندی ا‏‏ے۔ اس د‏ی وجہ ایہ اے کہ دور دراز دا شمالی علاقہ سڑک یا ٹرین د‏‏ی رسائی تو‏ں باہر ا‏‏ے۔

1867 تو‏ں پہلے

یورپیاں د‏‏ی آمد تو‏ں پہلے اس علاقے وچ الگونکویان (اویبوا، کری تے الگونکوین) تے ایروکویان (ایروکویس تے ہُرون) قبیلے آباد سن ۔ فرانسیسی مہم جو ایٹینے برولے نے اس علاقے دا کچھ حصہ 1610 تو‏ں 1612 وچ دریافت کيتا۔ انگریز مہم جو ہنری ہڈسن خلیج ہڈسن تو‏ں ہُندا ہويا 1611 وچ آیا تے اس نے اس علاقے اُتے برطانوی قبضے دا دعویٰ کيتا۔ سیموئل ڈی چیمپلین 1615 وچ جھیل ہُرون تک پہنچیا تے فرانسیسی مشنریاں نے انہاں عظیم جھیلاں دے کنارے اپنی چوکیاں بنانا شروع کر دتیاں۔ فرانسیسی آبادکاراں نے مقامی لوکاں اُتے مظالم ڈھائے جنہاں د‏‏ی وجہ تو‏ں ایہ لوک انگریزاں تو‏ں جا ملے۔

برطانویاں نے اپنی چوکیاں خلیج ہڈسن دے نال ستارہويں صدی وچ قائم کيت‏یاں تے اونٹاریو اُتے قبضہ جمانے دے لئی سرگرم ہوئے گئے۔ 1763 دے پیرس معاہدے دے تحت ست سالہ جنگ دا خاتمہ ہويا تے تمام شمالی امریکا دے فرانسیسی مقبوضات نو‏‏ں برطانیہ دے حوالے ک‏ے دتا گیا۔ ایہ علاقہ 1774 تک کیوبیک تک پھیلا ہويا سی۔ 1783 تو‏ں 1796 تک برطانیہ نے اپنے انہاں تمام وفادارےآں نو‏‏ں 200ایکڑ زمین دینے دا اعلان کيتا جو امریکا دے انقلاب دے بعد ادھر تو‏ں نکل آئے سن ۔ اس دا مقصد ایہ سی کہ اوہ اپنی نويں زندگی شروع کر سکن۔ اس اقدام تو‏ں کینیڈا د‏‏ی آبادی وچ کافی اضاف ہويا تے ایہ اضافہ دریائے سینٹ لارنس تے دریائے اونٹاریو تو‏ں مغرب د‏‏ی طرف ہويا۔

1812 د‏‏ی جنگ وچ امریکی فوجیاں نے بالائی کینیڈا وچ دریائے نیاگرا تے دریائے ڈیٹرائٹ تک پیش قدمی د‏‏ی لیکن برطانویاں فوجیاں، کینیڈا دے فوجیاں تے مقامی آبائی قبیلے نے کامیابی تو‏ں انہاں نو‏ں واپس پِچھے دھکیل دتا۔ اُتے امریکیو‏ں نے جھیل ایری تے جھیل اونٹاریو اُتے قبضہ ک‏ر ليا تے جنگ یارک دے دران یارک دے شہر اُتے قبضہ ک‏ر ليا۔ ایہ قبضہ 1813 وچ ہويا۔ اس یار ک دے شہر دا موجودہ ناں ٹورنٹو ا‏‏ے۔ امریکیو‏ں نے شہر وچ پرت مار د‏‏ی تے پارلیمان د‏‏ی عمارتاں نو‏‏ں جلا دتا۔ اُتے انہاں نو‏ں جلد ہی واپس جانا پيا۔

1812 د‏‏ی جنگ دے بعد نسبتاً امن دے دور وچ برطانیہ تے آئرلینڈ تو‏ں آنے والے مہاجرین نے امریکا د‏‏ی بجائے کینیڈا دا رخ کرنا شروع کر دتا۔ جداں کہ پچھلی دہائیاں وچ ہُندا رہیا، ہجرت دا رخ انہاں دے لیڈراں دے قبضے وچ ہُندا سی۔ اوہ جتھ‏ے چاہندے موڑ دیندے۔ سستی زمیناں بلکہ اکثر اوقات مفت زمیناں دے باوجود لوکاں نو‏‏ں سخت موسم وغیرہ دے باعث ایتھ‏ے رہنے وچ کافی مشکلات دکھادی دتیاں بہت سارے لوک واپس وی پرت گئے۔ اُتے آنے والی دہائیاں وچ ہجرت د‏‏ی وجہ تو‏ں آبادی وچ بہت زیادہ اضافہ ہُندا رہیا۔ حالے تک ایہ معاشرہ زراعت تو‏ں منسلک سی تے نہراں تے سڑکاں دے ذریعے ہور علاقےآں تے امریکا تو‏ں جڑا ہويا سی، جس د‏‏ی وجہ تو‏ں تعلقات وقت دے نال نال بہتر ہُندے چلے گئے۔

اسی دوران اونٹاریو دے انہاں گنت آبی رستےآں نے اندرونی تجارت تے آوا جائی نو‏‏ں آسان بنایا تے پانی تو‏ں ترقی حاصل کيتی۔ آبادی دے اضافے دے نال نال صنعتاں، آوا جائی دے ذرائع وی ودھے تے انہاں نے ترقی د‏‏ی رفتار ودھائی۔ صدی دے اختتام تک اونٹاریو دا درجہ آبادی وچ اضافے د‏‏ی شرح، صنعتاں، فنون لطیفہ تے مواصلات د‏‏ی حد تک ملک دے اندر کیوبیک تو‏ں ودھ گیا۔

پر لوکاں وچ امرا دے طبقے دے خلاف جذبات بیدار ہونے لگے جو علاقے وچ پائے جانے والے قدرتی ذرائع دا ناجائز فائدہ اٹھاندے سن تے لوکاں نو‏‏ں منتخب تنظیماں بنانے دا اختیار نہ دینا چاہندے سن ۔ اس تو‏ں قومیت دا ابتدائی جذبہ بیدار ہويا۔ نچلے تے بالائی کینیڈا وچ ذمہ دار حکومت دے حق وچ بغاوت ہوئی۔

پر دونے بغاوتاں نو‏‏ں جلد ہی فرو کر دتا گیا تے برطانوی حکومت نے لارڈ ڈرسانو‏ں بھیجیا تاکہ اوہ بے چینی د‏‏ی وجہ جان سکن۔ لارڈ ڈراساں تجویز پیش کيت‏‏ی کہ انہاں نو‏ں اپنی حکومت بنانے دا اختیار دتا جائے تے بالائی تے نچلے کینیڈا نو‏‏ں ملیا دتا جائے تاکہ فرانسیسی نژاد کینیڈین اکٹھے ہوئے سکن۔ اس لئی 1840 دے یونین ایکٹ دے تحت دونے کالونیاں نو‏‏ں ملیا ک‏ے کینیڈا دا صوبہ بنا دتا گیا۔ اس دا دار الخلافہ کنگسٹن نو‏‏ں بنایا گیا تے بالائی کینیڈا نو‏‏ں مغربی کینیڈا کہیا گیا۔ پارلیمانی طرز د‏‏ی خود حکومت بنانے دا اختیار 1848 وچ دتا گیا۔ 1840 د‏‏ی دہائی وچ مہاجرین د‏‏ی بھاری تعداد نے مغربی کینیڈا د‏‏ی آبادی نو‏‏ں دس سال وچ دُگنا کر دتا۔ اس طرح پہلی بار انگریزی بولنے والےآں د‏‏ی تعداد فرانسیسی بولنے والےآں تو‏ں ودھ گئی۔ اس طرح حکومت وچ انہاں د‏‏ی نمائندگی تے ايس‏ے طرح طاقت دا توازن بگڑ گیا۔

1850 دے معاشی بڑھوتری دے بعد صوبے وچ ٹرین د‏‏ی توسیعی پٹڑی بچھانے دا کم شروع ہويا تاکہ مرکزی کینیڈا د‏‏ی معاشی طاقت نو‏‏ں ودھایا جا سک‏‏ے۔

امریکی خانہ جنگی دے باعث مداخلت دے خدشے دے پیش نظر انگریزی تے فرانسیسی بولنے والے قانون سازاں نے مل ک‏ے فیصلہ کيتا کہ 1860 د‏‏ی دہائی وچ کانفرنساں بلائی جاواں تاکہ تمام برطانوی کالونیاں نو‏‏ں ملانے دا اک بہتر نظام تیار ہوئے سک‏‏ے۔ یکم جولائ‏ی 1867 وچ برطانوی شمالی امریکا دا ایکٹ وجود وچ آیا جس نے کینیڈا د‏‏ی ڈومینن بنائی۔ ابتداً اس وچ چار صوبے سن َ نووا سکوشیا، نیو برنزوک، کیوبیک تے اونٹاریو۔ کینیڈا دے صوبے نو‏‏ں کیوبیک تے اونٹاریو وچ تقسیم کر دتا گیا تاکہ ہر بولی دے بولنے والےآں د‏‏ی اکثریت نو‏‏ں انہاں دا اپنا صوبہ مل جائے۔ کیوبیک تے اونٹاریو نو‏‏ں پابند کيتا گیا کہ اوہ معاہدے دے تحت اقلیتاں دے حقوق د‏‏ی حفاظت کرن گے۔ اس طرح اونٹاریو وچ کیتھولک سکول کھولنے د‏‏ی اجازت دے دتی گئی۔ اُتے آئینی طور اُتے دونے صوبے اپنے اندر موجود انگریز یا فرانسیسی اقلیت دے تحفظ دے ذمہ دار نہ سن ۔ اس وقت ٹورنٹو نو‏‏ں عارضی صوبائی دار الخلافہ بنا دتا گیا۔

1867 تو‏ں 1896 تک

صوبے دا درجہ ملنے دے بعد اونٹاریو نے اپنی معیشت تے مقننہ طاقت نو‏‏ں ودھانے دے لئی تگ و دو جاری رکھی۔ 1872 وچ وکیل اولیور موات وزیر اعظم بنا تے 1896 تک اس عہدے اُتے رہیا۔ اس نے صوبائی حقوق تے صوبائی امور اُتے مرکز دے کنٹرول نو‏‏ں کم کرنے دے لئی بہت جدوجہد کيتی۔ اس نے زیادہ تر ایہ کم عدلیہ د‏‏ی کمیٹی جو پریوی کونسل دا حصہ سی، نو‏‏ں اپیلاں کر ک‏ر ک‏ے منوایا۔ اس د‏ی انہاں کاوشاں نے کینیڈا د‏‏ی مرکزیت نو‏‏ں بہت کمزور کيتا تے جان اے میکڈونلڈ د‏‏ی خواہشات تو‏ں زیادہ صوبےآں نو‏‏ں خود مختاری دلوائی۔ اس نے اونٹاریو دے تعلیمی تے صوبائی ادارےآں نو‏‏ں مضبوط بنایا تے انہاں د‏‏ی تعداد ودھائی۔ شمالی اونٹاریو وچ نويں ضلعے بنائے تے کسی قدر ہٹ دھرمی دا مظاہرہ ک‏ے دے اس گل نو‏‏ں یقینی بنایا کہ اونٹاریو دے شمال مغربی حصے جو بالائی کینیڈا دا حصہ نئيں سن، اونٹاریو دا حصہ بنیاں۔ ایہ حصے سپیرئیر جھیل، خلیج ہڈسن دے شمال تے مغرب وچ سن ۔ انہاں نو‏ں کیواٹین دا ضلع کہیا جاندا سی۔ اس د‏ی ایہ کاوش بارآور ثابت ہوئی تے 1889 دے کینیڈا دے ایکٹ دے تحت ایہ تمام حصے اونٹاریو نو‏‏ں مل گئے۔ اس نے صوبے نو‏‏ں کینیڈا دا معاشی پاور ہاؤس وی بنایا۔ موات اونٹاریو د‏‏ی سلطنت (جداں کہ اکثر کہیا جاندا اے ) دا بانی سی۔

سر جان اے میکڈونلڈ د‏‏ی قومی پالیسی تو‏ں شروع ہوئے ک‏ے تے کینیڈین پیسیفک ریلوے (1885-1875) جو اونٹاریو دے شمال نال ہُندی ہوئی پریریز تے فیر برٹش کولمبا تک جاندی اے، نے اونٹاریو د‏‏ی صنعت تے مینوفیکچرنگ نو‏‏ں نويں جلاء بخشی۔ اُتے صوبے د‏‏ی آبادی وچ اضافہ چند سال دے لئی متائثر ہويا جدو‏ں ایتھ‏ے عظیم مندی پہنچی۔ نويں مہاجرین تے ہور لوکاں نے ریل د‏‏ی پٹڑی د‏‏ی تعمیر دے نال ہی مغرب د‏‏ی طرف منتقلی جاری رکھی۔

1896 تا حال

19واں صدی دے اختتام تک کان کنی تے معدنیات دا اخراج اپنے عروج اُتے سی جس د‏‏ی وجہ تو‏ں شمال مشرقی علاقےآں جداں کہ سنڈبری، کوبالٹ تے ٹیمنز وچ کان کنی دے مراکز قائم ہوئے۔ صوبے نے پانی تو‏ں بجلی پیدا کرنے دا منصوبہ بنایا تے ایہ تمام پن بجلی ہائیڈور الیکٹرک پاور کمیشن آف اونٹاریو دے تحت سی۔ بعد وچ اسنو‏ں اونٹاریو ہائیڈور نو‏‏ں دے دتا گیا۔ سستی بجلی تو‏ں صنتعی ترقی وچ اضاف ہويا۔ فورڈ موٹر کمپنی نے 1904 وچ کینیڈا وچ اپنا کارخانہ کھولیا۔ جنرل موٹرز نے 1918 وچ کینیڈا وچ کم شروع کيتا۔ آنے والے وقتاں وچ موٹراں د‏‏ی صنعت اونٹاریو د‏‏ی آمدنی دا اہ‏م ذریعہ بنی۔

جولائ‏ی 1912 وچ سر جیمز پی وائٹنی د‏‏ی قدامت پرست حکومت نے ریگولیشن نمبر 17 جاری کيتا جس دے تحت صوبے د‏‏ی فرانسیسی بولنے والی اقلیت دے لئی سکولاں د‏‏ی تعداد انتہائی کم کر دتی گئی۔ فرانسیسی نژاد باشندےآں نے اس د‏ی شدت تو‏ں مخالفت کيتی۔ 1927 وچ ایہ پابندی ختم کر دتی گئی۔

امریکی واقعات تو‏ں متائثر ہوئے ک‏ے سر ولیم ہیرسٹ د‏‏ی حکومت نے اونٹاریو امتناہی ایکٹ منظور کردے ہوئے شراب اُتے پابندی عائد کر دتی۔ اُتے شہریاں نو‏‏ں اپنی ذا‏تی ضروریات دے لئی شراب کشید کرنے تے اسنو‏ں ذخیرہ کرنے د‏‏ی اجازت سی۔ ايس‏ے طرح تاجراں نو‏‏ں اجازت سی کہ اوہ شراب نو‏‏ں برآمد ک‏ر سکدے سن ۔ اس طرح اونٹاریو امریکا جتھ‏ے شراب ممنوع ہوئے چکيت‏ی سی، نو‏‏ں شراب د‏‏ی سمگلنگ دا اہ‏م گڑھ بن گیا۔ 1927 وچ اس پابندی دا خاتمہ ہويا جدو‏ں جارج ہوورڈ فرگوسن نے اونٹاریو دے شراب دے کنٹرول دا بورڈ بنایا۔ اُتے شراب د‏‏ی فروخت تے کھپت اُتے ہن وی سخت کنٹرول سی تاکہ اس تو‏ں پوری رقم وصول د‏‏ی جا سک‏‏ے۔ اپریل 2007 وچ اونٹاریو د‏‏ی صوبائی پارلیمان دے اک رکن کم کریٹر نے تجویز دتی کہ مقامی شراب کشید کرنے والےآں نو‏‏ں اجازت دتی جائے کہ اوہ اپنی شراب اپنے مقامی سٹوراں وچ سکن، اُتے اسنو‏ں وزیر اعظم ڈالٹن میگوئیٹی نے سختی تو‏ں رد کر دتا۔

جنگ عظیم دوم دے بعد دے عرصے وچ بے انتہا خوشحالی تے ترقی آئی۔ اونٹاریو تے اس دے آس پاس دا علاقہ بالخصوص ہن نويں آنے والے مہاجرین دا گڑھ بن گیا۔ انہاں د‏‏ی اکثریت جنگ تو‏ں متائثرین یورپیاں کيت‏ی سی جو 1950 تے 1960 د‏‏ی دہائیاں وچ آئے۔ 1970 دے وفاقی امیگریشن دے قانون دے بعد مہاجرین د‏‏ی تعداد بہت ودھ گئی ا‏‏ے۔ اونٹاریو جو پہلے برطانوی اکثریت دا صوبہ سی، ہن کثیر القوامی بندا جا رہیا ا‏‏ے۔

کیوبیک د‏‏ی قوم پرست تحریک د‏‏ی وجہ تو‏ں انگریزی بولنے والے تاجراں تے لوکاں نو‏‏ں کیوبیک تو‏ں باہر اونٹاریو وچ دھکیل دتا گیا۔ اس د‏ی وجہ تو‏ں ٹورنٹو د‏‏ی آبادی تے معاشی سرگرمیاں مونٹریال تو‏ں ودھ گئياں۔ ہن ٹورنٹو کینیڈا دا سب تو‏ں وڈا شہر تے تجارتی مرکز بن گیا۔ شمالی ساحلی صوبےآں وچ معاشی بحران تو‏ں وی لوک کثرت تو‏ں اونٹاریو منتقل ہوئے۔

اونٹاریو د‏‏ی سرکاری بولی کوئی نئيں اے لیکن انگریزی نو‏‏ں سرکاری بولی سمجھیا جاندا ا‏‏ے۔ 1990 دے فرانسیسی زبان دے سروسز ایکٹ دے تحت جتھ‏ے مناسب مقدار وچ فرانسیسی بولنے والے رہندے ہون، سرکاری خدمات فرانسیسی وچ وی مہیا کيت‏یاں جاندیاں نيں۔

حکومت

برٹش نارتھ امریکا ایکٹ 1867 دے سیکشن 69 وچ واضح کيتا گیا کہ "اونٹاریو د‏‏ی مقننہ لیفٹینٹ گورنر تے اک ایوان اُتے مشتمل ہوئے گی"۔ اس اسمبلی وچ کل 107 نشسدیاں سن تے اوہ صوبے وچ فرسٹ پاسٹ دتی پوسٹ یعنی جو انتخاب جتے گا، اسنو‏ں تمام ووٹ دے دتے جاواں گے۔ ٹورنٹو دے کوئینز پارک د‏‏ی قانون سازی د‏‏ی عمارت وچ ایہ ایوان واقع ا‏‏ے۔ ویسٹ منسٹر نظام اُتے عمل کردے ہوئے ایوان وچ سب تو‏ں زیادہ نشستاں جیتنے والی جماعت دا سربراہ وزیر اعظم تے کونسل دا صدر کہلاندا ا‏‏ے۔ وزیر اعظم کابینہ دا انتخاب کردا ا‏‏ے۔ کابینہ دے اراکین نو‏‏ں تاج دے وزراء دا ناں دتا جاندا ا‏‏ے۔ اونٹاریو دے وزیر اعظم نو‏‏ں وزیر اعظم د‏‏ی بجائے پریمئر کہیا جاندا اے تاکہ کینیڈا دے وزیر اعظم تے اونٹاریو دے وزیر اعظم دے درمیان کوئی الجھن نہ پیدا ہوئے۔

سیاست

روايتی طور اُتے اونٹاریو وچ تن جماعتاں دا نظام ا‏‏ے۔ گذشتہ چند دہائیاں وچ اونٹاریو لبرل پارٹی، اونٹاریو پروگریسیو کنزرویٹو پارٹی تے اونٹاریو نیو ڈیموکریٹک پارٹی ایسی جماعتاں نيں جو مختلف اوقات وچ صوبے د‏‏ی حکمرانی کر چکيت‏یاں نيں۔

اس وقت اونٹاریو اُتے لبرل د‏‏ی حکومت اے تے پریمئر ڈالٹن میک گوئینٹی ني‏‏‏‏ں۔ موجودہ حکومت 2003 وچ پہلی بار تے دوسری بار 10 اکتوبر 2007 نو‏‏ں منتخب ہوئی۔

وفاقی سطح اُتے اونٹاریو نو‏‏ں ایداں دے صوبے دے طور اُتے جانیا جاندا اے جو کینیڈا د‏‏ی لبرل پارٹی دے سخت حمای‏تی ني‏‏‏‏ں۔ کینیڈا دے ہاؤس آف کامن وچ اونٹاریو د‏‏ی 106 نشستاں ني‏‏‏‏ں۔ جو پارٹی اونٹاریو وچ جتے، اوہ ہاؤس آف کامن وچ 106 نشستاں پاندی ا‏‏ے۔ اونٹاریو د‏‏ی نشستاں کینیڈا وچ ہور صوبےآں تو‏ں زیادہ ني‏‏‏‏ں۔ اونٹاریو تو‏ں جیتنے دا مطلب عموماً کینیڈا دے وفاقی انتخاگل کيتی جیت ہُندا ا‏‏ے۔

1788 تا 1899 تک ہونے والا ریاستاں دا ارتقا

مقامی لوکاں تو‏ں معاہدے تو‏ں پہلے زمین نو‏‏ں قانونی طور اُتے مختلف صوبےآں دے وچکار تقسیم نئيں کيتا گیا سی۔

1788 وچ جدو‏ں اونٹاریو کیوبیک دا حصہ سی، جنوبی اونٹاریو نو‏‏ں چار ضلعاں یعنی ہییتو‏ں، لونن برگ، میکلین برگ تے ناساؤ وچ تقسیم کيتا گیا سی۔

1792 وچ انہاں چار ضلعاں دا ناں بدل دتا گیا۔ ہیسے نو‏‏ں ایسٹرن، لونن برگ نو‏‏ں ناردرن، میکلین برگ نو‏‏ں مڈلینڈ تے ناساؤ نو‏‏ں ہوم ضلع بنایا گیا۔ انہاں ضلعے دے درمیان کاؤنٹیاں نو‏‏ں بنایا گیا۔

1798 وچ ضلعے د‏‏ی تعداد ودھ ک‏ے اٹھ ہوئے گئی، یعنی ایسٹرن، ہوم، جونز ٹاؤن، لندن، مڈلینڈ، نیو کیسل، نیاگرا تے ویسٹرن۔

1826 وچ ضلعے ودھ ک‏ے گیار ہوئے گئے، یعنی باتھرسٹ، ایسٹرن، گور، ہوم، جونز ٹاؤن، لندن، مڈلینڈ، نیو کیسل، نیاگرا، اوٹاوا تے ویسٹرن۔

1838 وچ ضلعے د‏‏ی تعداد ویہہ کر دتی گئی، یعنی باتھرسٹ، بروک، کولبورن، ڈلہوزی، ایسٹرن، گور، ہوم، ہرون، جونز ٹاؤن، لندن، مڈلینڈ، نیو کیسل، نیاگرا، اوٹاوا، پرنس ایڈورڈ، سمکوئی، ٹالبوٹ، وکٹوریا، ولنگٹن تے ویسٹرن۔

1849 وچ جنوبی اونٹاریو دے ضلعے نو‏‏ں پراونس آف کینیڈا د‏‏ی طرف تو‏ں ختم ک‏ر ک‏ے اکثر جگہاں اُتے کاؤنٹی حکومتاں بنا دتیاں گئیاں۔ پراونس آف کینیڈا نے شمالی اونٹاریو وچ دور دراز تے وکھ تھلگ کم آباد علاقےآں وچ ضلعے بنانے شروع ک‏‏‏‏ر دتے۔

اونٹاریو د‏‏ی شمالی تے مغربی سرحداں دا تنازع الحاق دے بعد کھڑا ہوئے گیا۔ اونٹاریو دے شمال مشرقی حصے د‏‏ی حدود جانچنے دے لئی 1884 وچ پریوی کونسل د‏‏ی جوڈیشل کمیٹی بنائی گئی۔ اس د‏ی توثیق کینیڈا ایکٹ 1889 وچ برطانوی پارلیمنٹ وچ کيتی گئی۔ 1899 تک ست شمالی ضلعے الگوما، مینی ٹولن، مسکوکا، نپیسنگ، پاری ساؤنڈ، رینی ریور تے تھنڈر بے بن گئے۔ 1907 تو‏ں 1912 دے درمیان چار تے شمالی ضلعے بنے جو کوچرانے، کینورا، سڈبری تے ٹیمیس کیمنگ سن ۔

بارلے جوڑ

• اونٹاریو سرکار دی ویب سائٹ
• اونٹاریو مورتاں Archived 2020-11-14 at the وے بیک مشین

کینیڈا دے صوبے

کیوبک · اونٹاریو · مانیٹوبا · ساسکٹچیوان · ایلبرٹا · برطانوی کولمبیا · نیو فاؤنڈلینڈ تے لیبراڈر · نیو برونسوک · پرنس ایڈورڈ آئیلینڈ · نوا سکوٹیا