Jump to content

اوغدائی خان

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
اوغدائی خان
(منگولی وچ: ᠣᠭᠡᠳᠡᠢ ᠬᠠᠭᠠᠨ)،(منگولی وچ: Өгэдэй хаан ویکی ڈیٹا اُتے (P1559) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
 

پیدائشی نام (منگولی وچ: ᠣᠭᠡᠳᠡᠢ)،  (منگولی وچ: Өгөдэй ویکی ڈیٹا اُتے (P1477) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
جم 7 نومبر 1186   ویکی ڈیٹا اُتے (P569) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن


خاماگ منگول   ویکی ڈیٹا اُتے (P19) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

وفات 11 دسمبر 1241 (55 سال)  ویکی ڈیٹا اُتے (P570) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن


منگول سلطنت   ویکی ڈیٹا اُتے (P20) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن

وجہ وفات روگ ،  مے پرستی   ویکی ڈیٹا اُتے (P509) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
شہریت منگول سلطنت   ویکی ڈیٹا اُتے (P27) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
زوجہ توراکینا خاتون   ویکی ڈیٹا اُتے (P26) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
اولاد گیوک خان   ویکی ڈیٹا اُتے (P40) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
والد چنگیز خان   ویکی ڈیٹا اُتے (P22) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
والدہ بورتے   ویکی ڈیٹا اُتے (P25) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
بہن/بھائی
خاندان بورجگین ،  چنگیز خاندان   ویکی ڈیٹا اُتے (P53) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
ہور معلومات
پیشہ خان (لقب)   ویکی ڈیٹا اُتے (P106) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن
پیشہ ورانہ زبان منگولی   ویکی ڈیٹا اُتے (P1412) د‏‏ی خاصیت وچ تبدیلی کرن


اوکتائ خان (Mongolian: Өгэдэй, Ögedei; also Ogotai or Oktay; c. 1186–1241) چنگیز خان دا مقرر کردہ جانشین سی۔ انگریزی وچ انہاں نو‏ں Ögedei Khan ناں تو‏ں پہچانا جاندا ا‏‏ے۔

فائل:Ogadai Khan.jpg
اوگتائی خان، جو منگول سلطنت دا دوسرا خاقان (سرواچ خان) تے چنگیز خان تے بورتے دا تیسرا پتر سی

اوگتائی خان (منگول: Өгэдэй, اوگدیئی؛ فارسی: اوگتای‌, اوگتائی، انگریزی: Ögedei;; جنم: ١١٨٦ء اندازا؛ موت: ١١ دسمبر ١٢٤١ ء) منگول سلطنت دے بانی چنگیز خان تے اسدی مکھیہ زنانی بورتے دا تیسرا پتر سی اتے پوری سلطنت دا دوجا خاقان ( سرووچّ خان ) سی ۔ اسنے اپنے پیؤ دے ایران , چین اتے وچکار ایشیا نوں منگول سلطنت دے ماتحت کرن دیاں مہماں وچّ بہت حصہ لیا ۔ اسنوں اک کابل اتے سہاسی سپہ سالار منیا جاندا ہے ۔ کیہا جاندا ہے کہ اوگتائی اپنے پیش دا سبھ توں پیارا پتر سی ۔ اس وچّ کسے وی بحث وچّ لوکاں دا مت جت لین دی اہلیت سی ۔ وڈے قد - بتّ اتے طاقتور شخصیت والا اوگتائی ہسمکھّ اتے سوجھ وان وی منیا جاندا سی ۔[۱][۲]

تریخ

[سودھو]

اوکتائی خان نے 9 سال تک حکومت کیت‏‏ی۔ مسلماناں تو‏ں باقی بھائیاں د‏‏ی نسبت بہتر سلوک کيتا۔ مسجدےآں نو‏‏ں دوبارہ تعمیر کرنے د‏‏ی اجازت دیدی۔ اجڑے ہوئے شہراں نو‏‏ں بسایا۔ اوکتائی خان نے اپنے عہد حکومت وچ عدل قائم کيتا۔ عام رعایا د‏‏ی پرورش کیتی۔ مسلماناں دے نال باہمی شادیاں نو‏‏ں رواج دتا۔ فوج د‏‏ی نگہداشت تے تنظیم کیتی۔

اولاد

[سودھو]

اوکتائ خان د‏‏ی موت دے بعد وکھ وکھ قبیلے وچ جنگ چھڑ گئی۔ چغتائ خان دے بیٹےآں نے وی سر کشی کی، مگر اوکتائ خان د‏‏ی بیوی ترکینہ سواݨی چار سال تک حکومت اُتے قابض رہی۔ آخر امیراں نے اسنو‏ں اوکتائ خان دے پاس بھیج کر اس دے بیٹے قیق نو‏‏ں خاقان بنالیا۔ کیک نے چغتائ خان دے سرکش بیٹےآں نو‏‏ں قتل کروا دتا۔ تاں بچ کر چین بھج گئے۔ بوہت سارے سردار وی جہنم رسید ہوئے گے۔

اسلام نال تعلق

[سودھو]

کیک دے دربار وچ چینی کافراں دا بہت اثر سی۔ اوہ مسلماناں نو‏‏ں دکھ پہنچانے دے لئی ہر ممکن کوشش کرنے سن تے عمل کروانے رہ‏‏ے۔ تے بہت حد تک انہاں د‏‏ی کامیابی رہی۔ کیک نے کل ڈیڑھ سال حکومت کیت‏‏ی۔ اسنو‏ں اک رات پیٹ وچ درد ہويا تے مسلماناں نو‏‏ں اس دے مظالم تو‏ں نجات ملی۔

حوالے

[سودھو]

قاضی محمد اقبال چغتائی : وسط ایشیا دے مغل حکمران۔ چغتائ ادبی ادارہ، لاہور۔ 1983ء۔ صفحہ 31-32۔

وشکارلے ایشیا دے مغل حکمران
چنگیز خان
چنگیز خان 
جوجی خان 
تولی خان 
اوکتائی خان 
چغتائی خان 
ہلاکو خان
قراچار نوئیاں
امیر تیمور
امیر تیمور 
امیر جلال الدین میراں شاہ 
امیر زادہ عمر شیخ 
شاہ رخ تیموری 
پیر محمد بن جہانگیر بن امیر تیمور 
خلیل سلطان 
الغ بیگ 
مرزا ابو سعید بن سلطان محمد بن میران شاہ بن امیر تیمور 
  1. Genghis Khan: Conqueror of the World, Leo de Hartog, Tauris Parke Paperbacks, 2004, ISBN 978-1-86064-972-1, ... There is no doubt that Genghis Khan owed his conquests west of Mongolia to his three eldest sons. During their father's lifetime Jochi, Chaghatai and Ogodei already enjoyed their rights in the apanages they had been allotted ...
  2. Genghis: Birth of an Empire, Conn Iggulden, Random House Digital, Inc., 2010, ISBN 978-0-385-34421-0, ... it was because his second son, Chagatai, refused to accept Jochi as their father's successor that later Genghis named his third son, Ogedai, as heir ...
اوغدائی خان
پیشرو
تولی خان
مغول سلطنت
13 ستمبر 1229ء11 دسمبر 1241ء
جانشین
تورجین سواݨی (نائب السلطنت)

ایہ وی ویکھو

[سودھو]

حوالے

[سودھو]