ایران عراق جنگ وچ آرمینی

تہران وچ ایران عراق جنگ دے آرمینیائی شہداء دا مقبرہ

ایران-عراق جنگ وچ آرمینیائی تو‏ں مراد ایران عراق جنگ وچ ایرانی آرمینیائیاں د‏‏ی شرکت ا‏‏ے۔

تریخ

تہران وچ ایران عراق جنگ دے آرمینیائی شہداء دا مقبرہ

ملک د‏‏ی نسلی مذہبی اقلیتاں دے نوجوان وی مسلماناں دے شانہ بشانہ اگلے مورچاں اُتے لڑے، تے یا تاں شہید ہوئے یا قیدی بنا لئی گئے۔

مختلف مذاہب تے مکاتب وچ مارے جانے نو‏‏ں وطن تے مذہب دے لئی وڈا درجہ حاصل اے تے عیسائیت وچ جو شخص عیسائی عقائد دے دفاع وچ مرے اسنو‏ں شہید کہیا جاندا ا‏‏ے۔ شہید دے لئی لاطینی لفظ Martyr اے، جس دا یونانی تو‏ں آرمینیائی وچ ترجمہ Martiros دے طور اُتے کيتا گیا اے تے ماضی وچ بیٹےآں دے ناں دے لئی استعمال ہُندا رہیا ا‏‏ے۔ اج وی آرمینیائی باشندےآں وچ "مارٹیروس" دا ناں تے کنیت "مارتیروسیان" عام ا‏‏ے۔

آرمینیائی بولی وچ لفظ شہید دا اک ہور مترادف لفظ Nahatak اے، جو دو حصےآں اُتے مشتمل اے (Nah) – (Nakh) دے معنی پہلے تے پہلے تے (Tak) دے معنی دو تے اک نيں، تے ایہ کنکشن A تو‏ں جڑا ہويا ا‏‏ے۔ لہٰذا، نحطق دا لفظی معنی اے موہرا۔

آرمینیائی ثقافتاں وچ اس لفظ دے دوسرے معنی نيں: صف اول دا سپاہی ، ہیرو ، بہادر تے نڈر، تے مذہبی لحاظ تو‏ں اس دا مطلب شہید تے گواہ اے، تے اوہ وہ اے جو مذہب تے ایمان دے دفاع دے لئی قربان ہو، اک آدرش دے لئی اپنی جان قربان کر دیندا ا‏‏ے۔

«نبرد برای دین و میهن از دیرباز جزئی از زندگی ارمنیان بوده‌است.»

تہران وچ آرمینیائی قبرستان وچ اک خصوصی حصہ ایران عراق جنگ دے شہداء دے لئی وقف ا‏‏ے۔ نومبر ۲۰۰۹ دے وسط وچ ، تہران د‏‏ی آرمینیائی خلافت تے شہداء تے سابق فوجیاں دے امور د‏‏ی فاؤنڈیشن دے تعاون تو‏ں اس جگہ اُتے اک یادگار تعمیر کيتی گئی۔

ایران عراق جنگ وچ آرمینیائیاں د‏‏ی شرکت صرف سابق فوجیاں تے آرمینی جواناں د‏‏ی خود قربانیاں تک محدود نئيں سی۔ آرمینیائیاں دے تقریباً تمام طبقات نے تہران ، تبریز تے اصفہان دے مراکز وچ خلافت کونسلاں د‏‏ی کال دا خیر مقدم کيتا تے فرنٹ لائناں د‏‏ی کارروائیاں د‏‏ی حمایت دے لئی ضمیر د‏‏ی پکار اُتے لبیک کہیا۔ آرمینیائی نوعمراں تے اسکول دے خندقاں وچ نوجوان لوکاں دے نال نال بوہت سارے مختلف خانداناں تے انجمناں تے صنعت دے مالکان، سبھی نے جنگی محاذاں دے لئی نقد تے غیر نقد عطیات جمع کرنے وچ حصہ لیا۔

تہران تے شمالی ایران وچ آرمینیائی کمیونٹی دے اس وقت دے خلیفہ آرچ بشپ اردک مانوگیان د‏‏ی سربراہی وچ تہران د‏‏ی آرمینیائی خلافت د‏‏ی کونسل نے عوامی عطیات نو‏‏ں راغب کرنے تے وسائل دے ضیاع نو‏‏ں روکنے دے لئی معاملات نو‏‏ں منظم کرنے دے لئی چوویہہ گھینٹے کم کيتا۔ اصفہان دے مرکز وچ ، آرچ بشپ " کوریون پاپیان "، موجودہ خلیفہ تے اصفہان تے جنوبی ایران د‏‏ی آرمینیائی خلافت دے سربراہ، تے تبریز دے مرکز وچ ، اعلیٰ پادری، " بگرات میلکونیان "، جو اس وقت دے نائب خلیفہ سن ۔ آذربائیجان دے آرمینیائیاں نے عطیات جمع کرنے وچ موثر اقدامات کيتے۔ جنگ جاری رہنے دے بعد، تہران د‏‏ی آرمینیائی خلافت د‏‏ی کونسل نے ، اک خصوصی ہیڈکوارٹر د‏‏ی تشکیل دے نال، آرمینی کاریگراں دے گروپاں نو‏‏ں جنگی علاقےآں وچ منظم تے بھیجنا شروع کيتا۔ خلافت تہران تو‏ں نو گروہ، اراک تو‏ں کئی گروہ تے اصفہان تے تبریز د‏‏ی خلافت تو‏ں کئی دوسرے گروہ جنگی علاقےآں وچ بھیجے گئے۔

اگلی صفاں دے پِچھے تعینات، انہاں گروہاں نے جنگی مشیناں د‏‏ی مرمت د‏‏ی تے سڑکاں بناواں، کولڈ سٹوریجز، فیلڈ ہسپتال تے اس طرح دے ہور کم کيتے، ہر گروپ علاقے وچ تقریباً اک تو‏ں دو ماہ تک کم کردا رہیا۔ ۱۹۸۳ تو‏ں ۱۹۸۸ تک آرمینیائی دستکار گروپاں د‏‏ی روانگی جاری رہی۔

آرمینیائی شہداء د‏‏ی یادداشتاں تے سوانح حیات

مسلط کردہ جنگ دے محاذاں اُتے آرمینیائی امداد دینے د‏‏ی تقریب

"تھڈیوس" تے "ہاسمک" کا دوسرا بچہ البرت اللہ دادیان ۱۳۴۵ دے موسم بہار وچ تہران وچ پیدا ہويا۔ اس نے اپنی ابتدائی تعلیم ارارات تے نیری دے آرمینیائی اسکولاں وچ مکمل کيتی۔ "ہولی میری" ایجوکیشنل کمپلیکس (مریم انسٹی ٹیوٹ) وچ ثانوی تعلیم مکمل کرنے دے بعد اوہ تکنیکی تے پیشہ ورانہ شعبے وچ زیر تعلیم نيں۔ اوہ ارارات فٹ بال کلب (تہران) د‏‏ی ٹیم دا رکن وی سی۔ سروس د‏‏ی عمر نو‏‏ں پہنچنے دے بعد، اس نے فوری طور اُتے خود نو‏‏ں بھرتی دے نظام دے مرکز تو‏ں متعارف کرایا تے عجب شر وچ تربيت‏ی کورس مکمل کيتا۔ اس دے بعد انہاں نو‏ں کمانڈو کورس پاس کرنے دے لئی کاراج منتقل کر دتا گیا۔ ایڈون شامیرین، اک ہور آرمینیائی جو مر گیا، کمانڈو دور وچ اس دے نال سی۔ اس دوران اس نے دو چھٹیاں اپنے خاندان نال ملن دے لئی لاں۔ مدت دے اختتام اُتے اسنو‏ں سمر دے محاذ اُتے بھیج دتا گیا۔ آخر کار، چھ ماہ د‏‏ی خدمت دے بعد، رینجر (البرٹ اے دادیان) سومار جنگی علاقے وچ بعثی دشمن دے گولے تو‏ں مارے گئے۔

گلبرٹ ملکم ابکاریان ، خاندان دا اکلوندا لڑکا، ۱۳۳۹ وچ آبادان وچ پیدا ہويا۔ انہاں نے ابتدائی تے ثانوی تعلیم اپنے آبائی شہر وچ مکمل کيتی۔ اس دے بعد، اس نے ملٹری سروس ڈیپارٹمنٹ وچ اپنا تعارف کرایا تے ايس‏ے سال مئی وچ اسنو‏ں ملٹری سروس وچ بھیج دتا گیا۔ اوہ جنگ دے پہلے مہینے وچ براہ راست جھڑپاں وچ شہید ہوئے۔ گلبرٹ ابکاریان اٹھ سالہ جنگ دے دوران اسلامی جمہوریہ ایران دے آرمینیائی فوجی شہداء دے پہلے گروپ وچ شام‏ل نيں۔ گلبرٹ دے جسد خاکی نو‏‏ں تہران منتقل کرنے تے سینکڑاں عیسائی تے مسلما‏ن ہ‏م وطناں دے درمیان اک خصوصی مذہبی تقریب انجام دینے دے بعد تہران وچ آرمینیائی شہداء دے قبرستان وچ ہمیشہ دے لئی دفن کر دتا گیا۔

فوجی شہداء

ردیف	ناں	محل تولد	تریخ تولد و شهادت	محل شهادت
۱	زوریک مرادیان مسیحی	تهران	۱۳۵۹–۱۳۳۹	پیران شهر
۲	ژیلبرت ملکم آبکاریان	آبادان	۱۳۵۹–۱۳۳۹	سر پل ذهاب
۳	صارمی یانیکیان	؟	۱۳۵۹–۱۳۳۹	جبههٔ جنوب
۴	پایلاک آوِدیان	فریدن	۱۳۵۹–۱۳۳۸	دزفول
۵	رازمیک داوتیان	فریدن	۱۳۶۰–۱۳۳۹	آبادان
۶	رازمیک هونانیان فریدنی	فریدن	۱۳۵۹–۱۳۴۰	سر پل ذهاب
۷	وازگن آوانسیان	فریدن	۱۳۶۱–۱۳۳۸	داروین منطقه عملیاندی والفجر
۸	رافیک رشید زاده	ارومیه	۱۳۶۱–۱۳۳۷	شوش (جبههٔ عملیاندی جنوب)
۹	سوِرن خانلریان	تهران	۱۳۶۱–۱۳۳۸	خونین‌شهر – محور اهواز
۱۰	واهان الله وردی	تهران	۱۳۶۲–۱۳۴۰	پیرانشهر (مهران)
۱۱	ادیک نِرسِسیان	تهران	۱۳۶۲–۱۳۳۹	قصر شیرین
۱۲	واهیک باغداسایریان	تهران	۱۳۶۲–۱۳۴۰	دارخوین
۱۳	وازگن آدامیان	آغاجاری	۱۳۶۴–۱۳۴۳	حاج عمران
۱۴	ژوزف شاهینیان	تهران	۱۳۶۴–۱۳۴۱	حسینیه اهواز
۱۵	وارطان آقاخانیان	تهران	۱۳۶۴–۱۳۴۱	جزیره مجنون
۱۶	هنریک یوسفی (هوسپیان)	تهران	۱۳۶۴–۱۳۴۵	هورالهویزه – کیان دشت
۱۷	رِیموند شاهنظریان	تهران	۱۳۶۵–۱۳۴۲	مهران
۱۸	رایموند باغداساریان	تهران	۱۳۶۵–۱۳۴۲	تمرچین
۱۹	ورژ باغومیان	اصفهان	۱۳۶۵–۱۳۴۴	پاوه
۲۰	یوریک سرداریان	اراک	۱۳۶۵–۱۳۴۳	حاج عمران
۲۱	مگردیچ طوماسیان	مسجد سلیمان	۱۳۶۵–۱۳۴۲	سومار
۲۲	گارنیک بوغوسیان	تهران	۱۳۶۵–۱۳۴۲	حاج عمران
۲۳	ویگن کاراپتیان	الیگودرز	۱۳۶۶–۱۳۴۴	شرهانی
۲۴	ادوین شامیریان	تهران	۱۳۶۶–۱۳۴۶	میمک
۲۵	گاگیک طومانیانس	تهران	۱۳۶۶–۱۳۴۰	مریوان
۲۶	آلبرت الله دادی	تهران	۱۳۶۶–۱۳۴۵	سومار
۲۷	آوانِس بارسقیان	ارومیه	۱۳۶۶–۱۳۴۵	سردشت
۲۸	رازمیک خاچاطوریان	تهران	۱۳۶۶–۱۳۴۳	سومار
۲۹	نوریک باباخانیانس	تهران	۱۳۶۷–۱۳۴۴	شرهانی
۳۰	هراند آوانسیان سنگبارانی	تهران	۱۳۶۷–۱۳۴۳	ابوغریب- جبهه عین خوش
۳۱	هراچ طوروسیان	تهران	۱۳۶۷–۱۳۴۸	سومار
۳۲	وِهاندز رشیدپور بابرودی	ارومیه	۱۳۶۷–۱۳۴۳	فکه
۳۳	واهیک یِسائیان	تهران	۱۳۶۷–۱۳۴۵	سرپل ذهاب
۳۴	ژرژ کشیش هاروطون	تهران	۱۳۶۷–۱۳۴۱	گیلان غرب
۳۵	هنریک هاروطونیان	اراک	۱۳۶۱–۱۳۴۸	صالح آباد ایلام
۳۶	هراچ هامبارسومیانس	تبریز	۱۳۶۷–۱۳۴۰	پیرانشهر
۳۷	آرمن آوِدیسیان	اصفهان	۱۳۶۹–۱۳۳۸	قصر شیرین
۳۸	ژوزف هرمز نازلو	ارومیه	۱۳۷۰–۱۳۴۸	میشداغ
۳۹	آلفرد گبری	تهران	۱۳۷۰–۱۳۵۰	نفت شهر
۴۰	نوریک دانیِلیان	تهران	۱۳۶۴–۱۳۴۲	تهران (اثرات ترکش در بدن)
۴۱	وارطان آبراهامیان	تهران	۱۳۵۸–۱۳۳۹	کردستان
۴۲	واهیک تِر ماه سلطانی	تهران	۱۳۹۲-؟	تهران (جانباز شیمیایی لشکر ۲۱ حمزه دهلران)
۴۳	روبرت آودیسیان	تهران	۱۳۹۲–۱۳۴۵	تهران (اثرات ترکش در بدن- عملیات والفجر هشت)
۴۴	امیل آزویان	تبریز	۱۳۶۱–۱۳۳۰	منطقه چنانه

ایران عراق جنگ وچ شہید فوجیاں دے نام:

شہری شہداء

ایران عراق جنگ وچ شہری شہیداں دے نام:

ردیف	ناں	تریخ تولد و شهادت	محل شهادت
۱	بابکن خاچاطوریان (مهندس نفت)	۱۳۵۹–۱۳۰۱	آبادان
۲	گالوست بابومیان	۱۳۵۹–۱۳۱۱	اهواز
۳	گارنیک تِر پلوسیان	۱۳۶۰–۱۳۴۱	میاندوآب
۴	هایگاک موسسیان	۱۳۶۰–۱۳۰۶	تهران
۵	آلن آبکار شاه نظر	۱۳۶۱–۱۳۴۷	تهران
۶	ادموند موسِسیان	۱۳۶۱–۱۳۴۰	تهران
۷	ادیک مانوئلیان	۱۳۶۱–۱۳۳۳	تهران
۸	آناهید میناسیان	۱۳۶۱–۱۳۳۰	چنانه
۹	کایتزاک داوتیان	۱۳۶۲–۱۳۱۸	جاده خوی
۱۰	سردار هُوْهانسیان	۱۳۶۳–۱۳۰۱	تهران
۱۱	ویلیام آورند	۱۳۶۵–۱۳۳۷	تهران
۱۲	ژانت بوداغیان	۱۳۶۵–۱۳۳۸	تبریز
۱۳	روبیک مانوک هاروطونیان	۱۳۶۵–۱۳۲۹	تبریز
۱۴	یرواندیک مانوک هاروطونیان	۱۳۶۵–۱۳۶۴	تبریز
۱۵	ماطِوُس پانوسیان	۱۳۶۵–۱۳۲۵	تبریز
۱۶	زویا مانوک هاروطونیان	۱۳۶۵–۱۳۲۵	تبریز
۱۷	آنی پانوسیان	۱۳۶۵–۱۳۵۶	تبریز
۱۸	آدرینه پانوسیان	۱۳۶۵–۱۳۶۳	تبریز
۱۹	ساکو مجلومیان	۱۳۶۵–۱۳۶۳	ارومیه
۲۰	هایراپت مگردیچیان	۱۳۶۵–۱۲۹۸	تبریز
۲۱	طاطاوس ملک صیادیان	۱۳۶۵–۱۲۸۴	تبریز
۲۲	آرمن تِر آوانِسیان	۱۳۶۶–۱۳۲۸	تهران
۲۳	همایاک محمودیان	۱۳۶۶–۱۳۲۹	تهران
۲۴	وازگن غریبیان ساکی	۱۳۶۶–۱۳۳۵	تهران
۲۵	سروژ وسکانیان	۱۳۶۰–۱۳۱۷	تهران
۲۶	ژیلبرت وسکانیان	۱۳۶۰–۱۳۵۲	تهران

لاپتہ فوجی

ایران عراق جنگ وچ لاپتہ ہونے والے فوجیاں دے نام:

قطار	نام	گمشدہ تریخ	غائب جگہ
۱	ہراچ ہاکوپیان	۱۳۶۶–۱۳۴۴	قصر شیريں - ۱۳۹۹ وچ انہاں د‏‏ی لاشاں دریافت ہوئیاں تے انہاں نو‏ں آرمینیائی مزار وچ دفن کيتا گیا۔
۲	ہنرک ٹیر آوانسیئن	۱۳۶۶–۱۳۴۴	باباہادی ہائٹس
۳	اوہان یاریجانیان	۱۳۶۷–۱۳۴۴	مہران
۴	ہراندھاکوپیان میلگارڈی	۱۳۶۷–۱۳۴۷	شرهانی

آزادگان

ایران عراق جنگ وچ آزاد ہونے والےآں دے نام:

ردیف	نام	تریخ اسارت	محل اسارت
۱	ادوارد تِر مادو	۱۳۵۹	سر پل ذهاب
۲	آندرانیک نظریان	۱۳۶۵	مهران
۳	اُوهانس عزیزیان	۱۳۶۷	نهرعنبر
۴	آلبرت قهرمانیانس	۱۳۶۷	سومار
۵	آلبرت استپانیان	۱۳۶۷	فکه
۶	وازریک قدیمی	۱۳۶۷	مهران
۷	آرمان بندری	۱۳۶۷	مهران
۸	سرکیس داوتیانس	۱۳۶۷	کوشک (طلائیه)
۹	مائیس کشیشیان	۱۳۶۷	موسیان
۱۰	ورژ میناسیان	۱۳۶۷	نهرعنبر
۱۱	رایموند گریگوریان	۱۳۶۷	زبیدات
۱۲	هامو بارسقیان	۱۳۶۷	سومار
۱۳	ژرژیک نظری	۱۳۶۷	دهلران
۱۴	آلکساندر گاسپاریانس	۱۳۶۷	زبیدات
۱۵	سِمیک وارطانیان	۱۳۶۷	شرهانی
۱۶	آرموند فولادیان	۱۳۶۷	نفت شهر
۱۷	باگرات کشیش آبنوسی	۱۳۶۷	قصرشیرین
۱۸	اِمیا گریگوریان	۱۳۶۷	سومار
۱۹	ژوزف نظری مسیحی	۱۳۶۷	نفت شهر
۲۰	ادموند مددی	۱۳۶۷	بعقوبه
۲۱	سارو یعقوبیان	۱۳۶۷	سر پل ذهاب
۲۲	آواک میر آواکیان	۱۳۶۷	تکاب
۲۳	آیواز خداوردیان	۱۳۶۷	قصرشیرین
۲۴	ساکو آندریاس کنارکی	۱۳۶۷	میمک
۲۵	آلکس دِر هاروتونیان	۱۳۶۷	نفت شهر
۲۶	رافیک الله وردی	۱۳۶۷	میمک
۲۷	هاملت ظُهرابیان	۱۳۶۷	گیلانغرب
۲۸	سورن هاکوپیان	۱۳۶۷	میمک – دشت هلاله
۲۹	هامازاسپ یِسائی هاروطونیان	۱۳۶۷	نفت شهر
۳۰	وازگن ولدی	۱۳۶۷	سومار
۳۱	وارطان سرانیان	۱۳۶۷	سر پل ذهاب
۳۲	ژیرایر آبنوسیان	۱۳۶۷	سر پل ذهاب
۳۳	کارِن باباخانیانس	۱۳۶۷	سومار
۳۴	فرانکو منصوری	۱۳۶۷	سومار
۳۵	خاژاک آلکسانیان	۱۳۶۷	سومار

فوجی تجربہ کار

ایران عراق جنگ وچ سابق فوجیاں دے نام:

ردیف	نام	تریخ جراحت	محل جراحت
۱	رافیک خدابخشیان	۱۳۶۲	؟
۲	روبرت حق وردیان	۱۳۶۲	؟
۳	هراچ شیروانیان	۱۳۶۸	سلیمانیه
۴	واروژ خدابخشیان	۱۳۶۶	مریوان
۵	آندرانیک ایبرانوسیان	۱۳۶۶	نفت شهر
۶	روبیک کشیشیان	۱۳۶۷	شرهانی
۷	سارو شاهمرادیان	۱۳۶۷	دهلران
۸	روبن الله دادی	۱۳۶۷	دهلران
۹	یوری بابخانیان	۱۳۶۷	شرهانی
۱۰	هاملت زادوریان	۱۳۶۷	دهلران
۱۱	گِوُرگ گِوُرگیان	۱۳۵۷	زبیدات
۱۲	نژدیک شاهوردیان	۱۳۵۹	مریوان
۱۳	پطروس صادقی	۱۳۵۹	؟
۱۴	روبیک مهرابی	۱۳۵۹	جاده بانه به سرشت
۱۵	ادیک آقاخانیان	۱۳۵۹	جنوب
۱۶	آنوشاوان شامیریان	۱۳۵۹	گیلانغرب
۱۷	ژوزف خانلریان	۱۳۶۰	دزفول
۱۸	واروژ طهماسی	۱۳۶۰	اشنویه
۱۹	رازمیک قاسمیان	۱۳۶۱	؟
۲۰	آلبرت آبرامیانس	۱۳۶۱	گیلانغرب
۲۱	جانسون آرابو	۱۳۶۱	کوشک
۲۲	مگردیچ دِر مگردیچیان	۱۳۶۱	سومار
۲۳	رازمیک هاکوپیان	۱۳۶۱	جاده سومار به اسلام‌آباد غرب
۲۴	واهیک پانوسیان	۱۳۶۲	مریوان
۲۵	میناس گبری مسیحی	۱۳۶۲	خط پدافندی شلمچه
۲۶	والوت سرکیسیان	۱۳۶۲	ارتفاعات پنجوین
۲۷	رافیک پطروسیان سهرابی	۱۳۶۲	؟
۲۸	ویگن مهدیخانی	۱۳۶۲	پایگاه زید – شرق بصره
۲۹	روبرت آزلباریان	۱۳۶۳	تپه شهید احمدوند – مریوان
۳۰	هاسو کشیش دانیالیان	۱۳۶۳	تپه شهید احمدوند – مریوان
۳۱	هاک ملکونیان	۱۳۶۳	چناره سنندج
۳۲	فردیناند گریگوری حسرتیان	۱۳۶۳	نهرعنبر
۳۳	آلفرد کشیشیان	۱۳۶۴	تنگه چزابه
۳۴	هامیک سلیمانیان	۱۳۶۴	دهلران
۳۵	نوریک محمودی	۱۳۶۴	پیرانشهر
۳۶	یرواند باغومیان	۱۳۶۴	اشنویه
۳۷	ملکوم راتوسی	۱۳۶۴	کلایش
۳۸	ویگن آواکیمیان	۱۳۶۴	جزیره مجنون
۳۹	آشوت خداوردی مسیحی	۱۳۶۴	غرب کشور
۴۰	روبیک سرکیسیان نژاد	۱۳۶۴	سیدکان (شمال غرب کشور)
۴۱	فرِد آوانِس	۱۳۶۴	ارتفاعات کله قندی
۴۲	هِنری هاروطون کرم	۱۳۶۴	مریوان
۴۳	هراند نظریان زاده	۱۳۶۴	میمک
۴۴	رایموند یعقوبیان	۱۳۶۴	؟
۴۵	سپاهان سرکیسیان	۱۳۶۴	خسروآباد
۴۶	ویگن غریبی	۱۳۶۴	منطقه عملیاندی خرمال
۴۷	روبرت آودیسیان	۱۳۶۴	گیلانغرب
۴۸	واروژ نظریان	۱۳۶۴	شلمچه
۴۹	رافی انجیلیان	۱۳۶۴	دهلران
۵۰	واروژ زرگریان	۱۳۶۴	سومار
۵۱	رازمیک خداوردیان	۱۳۶۴	کردستان
۵۲	روبیک طوروسیان	۱۳۶۴	؟
۵۳	ادوارد نظری مسیحی	۱۳۶۴	سومار
۵۴	نوریک بابایی	۱۳۶۵	نهرعنبر
۵۵	کرانول بارسقیان	۱۳۶۵	حاجی عمران
۵۶	روبرت زرگریان	۱۳۶۵	سومار
۵۷	سارو آرُغ	۱۳۶۵	فکه
۵۸	آندرانیک گریگوریان	۱۳۶۵	مهران
۵۹	وارطان کشیشیان	۱۳۶۵	تنگه چزابه
۶۰	فردریک کدخدازاده	۱۳۶۵	پادگان حمید
۶۱	آرشالوس آقابابائیان	۱۳۶۵	فکه
۶۲	سارو خدابخشیان	۱۳۶۵	؟
۶۳	وارطان الیاسی	۱۳۶۵	سومار
۶۴	گئورگ خانگلدیان	۱۳۶۵	سومار
۶۵	رافیک بُقوزیان	۱۳۶۵	نفت شهر
۶۶	آرارات طهماسیان	۱۳۶۵	سومار
۶۷	گورگن غیوندیان	۱۳۶۵	سومار
۶۸	زاون آبراهامیان	۱۳۶۵	شلمچه
۶۹	واهیک میرزاخانیان	۱۳۶۵	دهلران
۷۰	آوِدیک مالیانس	۱۳۶۶	مهران
۷۱	آلفرد وارطانیان	۱۳۶۶	خط پدافندی شرهانی
۷۲	ژرارد هاروطونیانس	۱۳۶۶	سومار
۷۳	یوریک بدویان	۱۳۶۶	پنجوین
۷۴	واهان بارسقیان	۱۳۶۶	؟
۷۵	نورایر طهماسیان	۱۳۶۶	ارومیه
۷۶	وازگن مارگوسیان	۱۳۶۶	؟
۷۷	ویگن خاچیانس	۱۳۶۶	نهرعنبر
۷۸	آرمناک مانوکیان	۱۳۶۶	حاج عمران
۷۹	گارنیک اروجیان	۱۳۶۶	کوشک
۸۰	آلِکس یوسفیان	۱۳۶۶	میمک
۸۱	نوریک پانوسیان	۱۳۶۶	زبیدات
۸۲	هویک عیوضیانس	۱۳۶۶	شرهانی
۸۳	گارابید کمرزری	۱۳۶۶	مریوان
۸۴	آلفرد یعقوبی	۱۳۶۶	حسینیه خوزستان
۸۵	آرا بابومیان	۱۳۶۷	ابوغریب
۸۶	رافیک شکوریان	۱۳۶۷	مهران
۸۷	آرامازد وارتانیان	۱۳۶۷	ایلام
۸۸	شاهین میرزایانس	۱۳۶۷	خوشاکو (آذربایجان غربی)
۸۹	وازگن خاچیکیان	۱۳۶۷	منطقه بیات
۹۰	واچیک گریگوریان	۱۳۶۷	؟
۹۱	روبیک آقاجانیان	۱۳۶۷	فکه
۹۲	روبرت بوداغیان	۱۳۶۷	حاج عمران
۹۳	آرارات شاهینیان	۱۳۶۷	سر پل ذهاب
۹۴	آلبرت شیروانیان	۱۳۶۷	ساوان
۹۵	آلفرد میرزاخانیان	۱۳۶۷	سومار
۹۶	رافیک محمودلو	۱۳۶۷	سرپل ذهاب
۹۷	وارطان زرگریان	۱۳۶۷	مریوان
۹۸	آلفرد عابدی	۱۳۶۷	فکه
۹۹	واهه مانوک زاده	۱۳۶۷	قصر شیرین
۱۰۰	گریگور خدادای	۱۳۶۷	سومار
۱۰۱	آرارات آقاخانیان	۱۳۶۸	سه راهی زرین آباد
۱۰۲	زوریک غیوندیان	۱۳۶۸	سه راهی شیاکوه
۱۰۳	روبیک قره پتیان	۱۳۶۹	نفت شهر
۱۰۴	مگردیچ آراکلیان	۱۳۶۹	مریوان
۱۰۵	والُد بزیک	۱۳۶۹	گیلانغرب
۱۰۶	ماسیس آساطوریان	۱۳۶۴	حاج عمران
۱۰۷	آلبرت محمود لو	۱۳۶۴	دیوان دره

مورتاں

• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 
• 

منحصر سوالات

• ایران دے آرمینیائی
• زوریک مرادیان
• ویگن کاراپتیان
• ایران عراق جنگ وچ اشوری

منابع

• گل مریم. نشر حیات با همکاری انتشارات سریر وابسته به بنیاد حفظ آثار و نشر ارزش‌های دفاع مقدس. ص. 864 صفحه.
• جنگ تحمیلی هشت ساله و ارامنهٔ ایران. بنیاد انتشاراندی خلیفه‌گری ارامنه تهران. ۱۳۹۲. ص. 310 صفحه.
• سارکسیان، گارون. جنگ تحمیلی ۸ ساله و ارامنه ایران. فهرست کتاب‌های ترجمه‌شده از ارمنی به فارسی.
• "{{{title}}}". نقش اقلیت‌های دینی در دفاع مقدس. http://www.ibna.ir/vdcaaene.49n6i15kk4.html. 
• "{{{title}}}". اجرای مراسم مذهبی بر مزار شهدای ارامنه. https://web.archive.org/web/20160324022215/http://norjugha.ir/fa/2012-08-07-06-23-26/90-%D8%A7%D8%AC%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D9%85%D8%B1%D8%A7%D8%B3%D9%85-%D9%85%D8%B0%D9%87%D8%A8%DB%8C-%D8%A8%D8%B1-%D9%85%D8%B2%D8%A7%D8%B1-%D8%B4%D9%87%D8%AF%D8%A7%DB%8C-%D8%A7%D8%B1%D8%A7%D9%85%D9%86%D9%87-%D8%AF%D8%B1-%D8%AC%D9%86%DA%AF-%D8%AA%D8%AD%D9%85%DB%8C%D9%84%DB%8C-%D8%B9%D8%B1%D8%A7%D9%82-%D8%A7%DB%8C%D8%B1%D8%A7%D9%86%D8%8C-%D8%A8%D9%87-%D9%85%D9%86%D8%A7%D8%B3%D8%A8%D8%AA-%D8%B3%DB%8C-%D9%88%DA%86%D9%87%D8%A7%D8%B1%D9%85%DB%8C%D9%86-%D8%B3%D8%A7%D9%84%DA%AF%D8%B1%D8%AF-%D9%BE%DB%8C%D8%B1%D9%88%D8%B2%DB%8C-%D8%A7%D9%86%D9%82%D9%84%D8%A7%D8%A8-%D8%A7%D8%B3%D9%84%D8%A7%D9%85%DB%8C. 
• =content.id&id=99299 "{{{title}}}". یادی از شهدای ارامنه. http://hayat.ir/?a =content.id&id=99299. 
• "{{{title}}}". این مسلسل به دست عراقی‌ها نمی‌افتد. http://www.tabnak.ir/fa/news/193665/این-مسلسل-به-دست-عراقی‌ها-نمی‌افتد-تصاویر. 
• =13920513001124 "{{{title}}}". میهمانی لاله‌ها در گلزار شهدای ارامنه. http://www.farsnews.com/newstext.php?nn =13920513001124. 
• "{{{title}}}". گفتگوی اختصاصی فارس با مادر شهید «روبرت آودیسیان». http://www.berasad.com/fa/content/view/6631/. 
• =2&pageid= 563&newsview =51020 "{{{title}}}". تشییع پیکر شهید روبرت آودیسیان از جانبازان ارامنه دوران دفاع مقدس. http://payam.tct.ir/?siteid =2&pageid= 563&newsview =51020. سانچہ:پیوند مرده
• "{{{title}}}". شهید رازمیک خاچاطوریان. http://www.hamshahrionline.ir/details/218147. 
• "{{{title}}}". یادی از شهدای ارامنه جنگ تحمیلی. http://www.netiran.net/group/1232/discussion/34874/. سانچہ:پیوند مرده
• "{{{title}}}". خاطرات یک هموطن ارمنی از اسارت در اردوگاه‌های بعثی. خبر آن لاین. http://www.khabaronline.ir/detail/266215/culture/book. 
• "{{{title}}}". دفاع مقدس، «زوریک» را از یاد نخواهد برد. جام جم آنلاین. http://jamejamonline.ir/online/1204660045435604559. 
• "{{{title}}}". حضور باتری ساز معروف در دوران دفاع مقدس از ارامنه فریدن. http://fereydanna.ir/1783/باتری-ساز-معروف-فریدنی-در-دوران-دفاع-مق. سانچہ:پیوند مرده
• "{{{title}}}". «گل مریم» در میان لاله‌های جنگ ایران و عراق. https://www.imna.ir/news/189046/گل-مریم-در-میان-لاله-های-جنگ-ایران-و-عراق. 
• "{{{title}}}". شهدای ارامنه، غیورمردانی که در کنار رزمندگان به شهادت رسیدند. http://www.irna.ir/fa/News/82775918. 
• "{{{title}}}". شهدا، جانبازان و اسرای ارمنیان محله مجیدیه جنوبی. http://alikonline.ir/fa/news/social/item/1322-شهدا،-جانبازان-و-اسرای-ارمنيان-محله-مجیدیه-جنوبی. 

باہرلے جوڑ

• جنوبی مجیدیہ دے پڑوس دے شہید، سابق فوجی تے آرمینیائی قیدی سانچہ:مردہ ربط
• توحیدی مذاہب دے شہداء دے مقبراں نو‏‏ں ڈیوڈورائز کرنا تے شیلنگ کرنا
• htt

فوٹ نوٹ