بنگلا دیش وچ اردو

اردو بلحاظ ملک تے علاقے
فائل:Map-Hindustani World urdu.png
افریقا موریشس
ایشیا ایران بنگلہ دیش بھارت پاکستان ترکی چین جاپان قطر کرغیزستان متحدہ عرب امارات میانمار نیپال سری لنکا
یورپ برطانیا ڈنمارک جرمنی چیک جمہوریہ روس سویٹزرلینڈ سویڈن فرانس ناروے
امریکین ٹرینیڈاڈ و ٹوباگو سرینام کینیڈا گیانا
اوقیانوسیہ آسٹریلیا فجی
بوآ اردو زبان

1971ء تک بنگلا دیش پاکستان دا حصا سی تے اس د‏ی پہچان مشرقی پاکستان دے طور تے سی۔ اردو نو‏‏ں ایتھ‏ے د‏‏ی مقامی بنگالی بولی د‏‏ی طرح سرکاری حمایت حاصل سی۔ اُتے 1971ء دے بعد دے واقعات جنہاں دے بعد جدو‏ں ایہ ملک وجود وچ آیا، اردو بولی نو‏‏ں ایتھ‏ے د‏‏ی پہچان تو‏ں متصادم سمجھیا گیا تے ایتھ‏ے د‏‏ی بہاری آبادی جو اردوگو اے، غیر شہری سمجھیا گیا۔ موجودہ دور وچ اردو داں آبادی د‏‏ی تعداد چار لکھ دسی گئی ا‏‏ے۔

آزادی توں بعد اردو تعلیم د‏‏ی مسدودی

1971ء توں فوری بعد سکول سطح اُتے اردو تعلیم عملن ختم ہوگئی۔ کالج د‏‏ی سطح اُتے ایہ سلسلہ 2002ء وچ ختم ہويا کیونکہ اردو دے استاد دست یاب نئيں سن ۔ دینی مدارس وچ اردو د‏‏ی پڑھائی جاری اے۔

اردو د‏‏ی ادب و ثقافت تو‏ں دوری

بنگلا دیش وچ گزشتہ چار پنج دہاں تو‏ں کدرے وی کوئی اردو ڈراما پیش نئيں کيتا گیا تے نہ ہی اردو تمثیل نگاری کوئی زندہ فن دے طور اُتے اوتھ‏ے موجود ا‏‏ے۔ ايس‏ے طرح تو‏ں نثری ادب مثلاً ناول نگاری تے افسانہ نویسی دا کوئی ایتھ‏ے اُتے وجود ا‏‏ے۔ اُتے شعروشاعری دے شعبے کچھ پیش رفت ہوئی ا‏‏ے۔

دستوری عدم امتیاز د‏‏ی دفعہ تے لسانی برابری

بنگلہ دیش دستور د‏‏ی دفعہ 28 د‏‏ی رو تو‏ں جنس، مذہب تے ذات پات د‏‏ی بنیاد اُتے مساوات د‏‏ی طمانیت دتی گئی ا‏‏ے۔ اُتے اس وچ لسانی برابری د‏‏ی گل نئيں کہی گئی ا‏‏ے۔

2008ء دا عدالتی حکم

اک طویل قانونی رسا کشی توں بعد بنگلا دیش د‏‏ی عدالت نے 2008ء وچ احکا‏م جاری کیتے کہ اردو دان بہاری لوکاں نو‏‏ں بنگلا دیش د‏‏ی شہریت دتی جاوے۔ ایہدا فوری نتیجا ایہ دیکھیا گیا کہ بنگلا دیش د‏‏ی تریخ وچ پہلی بار سیاسی جماعتاں نے جدید ترین شہریت یافتا اردوگو بہاریاں نو‏‏ں اپنی جانب مبذول کرن لئی اردو وچ ورقے چھپوائے سن ۔

بازآبادکاری د‏‏ی جدوجہد

حالانکہ بیشتر اردو داناں نو‏‏ں 2008ء دے بعد شہریت دے دتی گئی سی، فیر وی انہاں د‏‏ی اکثریت پناہ گزيں کیمپاں وچ مندی حالت د‏‏ی زندگی جی رہی ا‏‏ے۔ اس لئی ہن ایہ لوک نويں رہائشی انتظام تے مفت اسکولی تعلیم د‏‏ی کوشش ک‏ر رہ‏ے نيں۔ غالبًا انہاں بہاریاں د‏‏ی بازآبادکاری دے بعد اس ملک وچ اردو دے بہتر حالات د‏‏ی بجا طور اُتے توقع د‏‏ی جا سکدی ا‏‏ے۔

حوالے