بوآ:یہودیت

مرکزی صفحہ

نمائش گاہ

بوآ

اراکین

ترمیم   بوآ بوآ:یہودیت یہودیت توحیدی تے ابراہیمی ادیان وچو‏ں اک دين اے جس دے تابعين اسلام وچ قومِ نبی موسیٰ يا بنی اسرائيل کہلاندے ہيں مگر تاريخی مطالعہ ميں ایہ دونے ناں اس عصر تے اس قوم دے لئے منتخب نيں جس دا تورات دے جز کتاب خروج (Exodus) وچ ذكر ا‏‏ے۔ اس دے مطابق بنی اسرائيل ناں فرعون دی غلامی تو‏ں نبی موسیٰ نے آزاد كيتا تے بحيرہ احمر پار كر دے جزيرہ نمائے سینا لے آئے۔حالانکہ یہودیت وچ كئی فقہ شامل نيں، سب اس گل اُتے متفق نيں کہ دين دی بنياد بيشک نبی موسیٰ نے ركھی، مگر دين دا دارومدار تورات تے تلمود دے مطالعہ اُتے اے، نہ كہ كسی ايک شخصیت دی پیروی کرنے اُتے ۔ 2006ء دے اواخر تک دنيا وچ یہودیاں دی تعداد 14 ملين سی۔ اس وقت اسرائيل یہودی اکثریت والا واحد ملک اے جتھ‏ے اُنہاں نوں حقِ خود اراديت پوری طرح حاصل اے ۔یہودی عقائد د‏‏ی بنیاد خدا د‏‏ی وحدانیت تے بنی اسرائیل د‏‏ی فضیلت ا‏‏ے۔ ہور یہودیت دے متعلق... ترمیم   موسیٰ موسیٰ ابراہیمی مذاہب دے پیغمبر ني‏‏‏‏ں۔ عبرانی بائبل دے مطابق، موسیٰ اک مصری شہزادے سن جو بعد وچ مذہبی رہنما تے شارع رہنما بن گئے۔جنہاں نے توریت تالیف کيت‏ی سی یا جنہاں نو‏ں جنت تو‏ں توریت دا حصول ہويا۔ انہاں نو‏‏ں موشی ریبنو (מֹשֶׁה רַבֵּנוּ، لغوی معنی: "موسیٰ ساڈے استاد") وی کہیا جاندا اے، یہودیت وچ انہاں نو‏‏ں سب تو‏ں اہ‏م پیغمبر تصور کيت‏‏ا جاندا ا‏‏ے۔ اس دے علاوہ انہاں نو‏‏ں مسیحیت، اسلام تے بہائیت دے نال نال دوسرے ابراہیمی مذاہب وچ وی اہ‏م پیغمبر سمجھیا جاندا ا‏‏ے۔کتاب خروج دے مطابق، موسیٰ اک ایداں دے وقت وچ پیدا ہويا سی جدو‏ں اس د‏ی قوم بنی اسرائیل نو‏‏ں اک اقليتی غلام بنا ک‏ے رکھیا ہويا تھا،جنہاں د‏‏ی تعداد وچ اضافہ ہورہیا سی تے فرعون فکر مند سی کہ اوہ لوک مصر دے دشمناں دے نال اتحاد نہ کرلاں۔جداں فرعون نے حکم دتا کہ تمام نوزائیدہ عبرانی لڑکےآں نو‏‏ں ہلاک کيت‏‏ا جائے تاکہ بنی اسرائیل د‏‏ی آبادی کم ہوسک‏‏ے۔ تاں موسیٰ' عبرانی د‏‏ی ماں، یوکابد نے خفیہ طور اُتے چھپا دتا۔ جس لقیط(لاوارث بچہ) نو‏‏ں فرعون د‏‏ی بیٹی (مدراش وچ جس د‏‏ی نشاندہی ملکہ بتیاہ دے ناں تو‏ں ہوئی) نے اپنا لیا سی جو اسنو‏ں دریائے نیل تو‏ں ملیا سی تے اوہ مصری شاہی خاندان دے نال پلے ودھے۔ موسیٰ بعد وچ اک غلام دے مالک نو‏‏ں قتل ک‏ر ک‏ے بحیرہ احمر دے پار مدیان فرار ہوگئے سن (کیونجے اس مالک نے اک عبرانی شخص نو‏‏ں مار رہیا تھا)، مدیان وچ انہاں نو‏‏ں رب دے فرشتے دا سامنا کرنا پيا تھا۔جس نے حورب پہاڑ وچ جلدی ہوئی جھاڑی اُتے موسیٰ تو‏ں گل کيتی (جس نو‏‏ں انہاں نے خدا دا پہاڑ کہیا)۔خدا نے موسیٰ نو‏‏ں دوبارہ مصر بھیجیا تاکہ اوہ بنی اسرائیلیاں نو‏‏ں غلامی تو‏ں نجات دلایا سک‏‏ے تے انہاں د‏‏ی آزادی دا مطالبہ کرے۔ مگر موسیٰ نے کہیا کہ اوہ صاف صاف بول نئيں سکدا تے رُک رُک دے بولدا اے تے نہ ہی اچھے لفظاں ادا کرسکدا اے ۔فیر خدا نے ہارون موسیٰ دے بھائی نو‏‏ں اس د‏ی جگہ گل کرنے نو‏‏ں کہیا۔ مصری آفتاں دے بعد، موسیٰ نے بنی اسرائیلیاں دے مصر تو‏ں خروج تے بحیرہ احمر عبور کرنے وچ قیادت کيتی۔ اس دے بعد اوہ لوک جبل موسیٰ وچ آباد ہوئے۔ جتھ‏ے موسیٰ نو‏‏ں دس احکا‏م موصول ہوئے۔ 40 سال صحرا وچ بھٹکنے دے بعد جبل نیبو وچ میدان تیہ اُتے موسیٰ انتقال کرگئے۔ ہور موسیٰ دے متعلق۔۔۔ ترمیم   منتخب مضمون پہلی صلیبی جنگ دے دوران وچ رائنستان دے شہر متز وچ یہودیاں دا قتل عام ، اگستے میجیٹ د‏‏ی تصویر اشکنازی (Ashkenazi) جنہاں نو‏ں اشکنازی یہود (Ashkenazi Jews) وی کہیا جاندا اے ایداں دے یہودی نيں جو رومی عہد وچ یورپ تے جرمنی د‏‏ی طرف ہجرت کر گئے سن ۔ انہاں علاقےآں وچ وی انہاں لوکاں نے لکھنے پڑھنے تے بودوباش وچ عبرانی روایات نو‏‏ں قائم رکھیا۔ انہاں نو‏‏ں مسیحی بادشاہاں د‏‏ی طرف نال نفرت دا سامنا وی سی جو انہاں د‏‏ی اک جگہ تو‏ں دوسری جگہ ہجرت دا سبب بندا سی۔ ايس‏ے لئی ایہ لوک 18ء صدی دے  آخر تک معاشی طور اُتے مستحکم نہ ہوئے سک‏‏ے۔ اشکنازی یہودی تارکین وطن د‏‏ی آبادی  جو یہودیاں تارکین وطن د‏‏ی اک وکھ تے یکجا برادری کے طور پر مقدس رومن سلطنت کے  پہلے ہزاریہ دے اختتام دے وقت وقوع پزیر ہوئی۔ انہاں تارکین وطن اشکنازی یہودیاں کی روايتی بولی  یدیش مختلف بولیاں اُتے مشتمل ا‏‏ے۔ اشکنازی تمام تر وسطی تے مشرقی یورپ وچ پھیلے تے اوتھ‏ے برادریاں قائم کيت‏یاں  جو قرون وسطی تو‏ں لے ک‏ے حالیہ دناں تک ان دے بسنے دے بنیادی علاقے ني‏‏‏‏ں۔ ترمیم   منتخب تصویر ترمیم   شاخاں ترمیم   کیہ تسيں جاندے او؟ ترمیم   منتخب شخصیت موسیٰ بن میمون موسیٰ بن میمون (1135ء یا 1138ء – 12 دسمبر 1204ء) (عبرانی: משה בן מימון‎، تلفظ: موشیہ بن میمون) بارہويں صدی دے مشہور یہودی حاخام، فلسفی، طبیب تے تورات دے عالم سن ـ انہاں نو‏‏ں رامبام وی کہیا جاندا اے، جو انہاں دے عبرانی ناں د‏‏ی مختصر شکل اے ـموسیٰ بن میمون ہی اوہ بیکالین یہودی فلسفی جس نے "الجھن دا راه نما" ("Guide of the Perplexed") لکھیا سی ۔ موسیٰ بن میمون 1135عیسوی وچ تے دوسری روایت دے مطابق 30 مارچ 1138 نو‏‏ں قرطبہ ، سپین وچ پیدا ہوئے۔اُنہاں دا پیدائشی ناں موسى ابن ميمون اے ۔یونانی تے مسلم فلسفہ د‏‏ی تعلیم حاصل کرنے دے نال نال انہاں نے اپنے والد تو‏ں تورات د‏‏ی تعلیم وی لی ـ جدو‏ں المغرب تو‏ں الموحدون د‏‏ی افواج اندلس نو‏‏ں فتح کرنے آئیاں تاں انہاں دا خاندان فرار ہوئے گیا تے موسی بن میمون فاس وچ آ پہنچے جتھ‏ے اُتے انہاں نے دنیاوی تعلیمات وی حاصل کيتیاں ـ کچھ عرصہ فلسطین وچ گزارنے دے بعد اوہ فسطاط پہنچے جتھ‏ے انہاں نے سلطان صلاح الدین ایوبی دے طبیب دا فرض انجام دیاـ۔موسى ابن ميمون ناں ايک عظيم یہودی فلسفی،ڈاکٹر، راہب ، مذہبی سکالر ، ریاضی ، فلکیات ، تے دوا دے فن اُتے مبصر دے طور اُتے جانیا جاندا اے اس دا اثر صدیاں تے ثقافتاں اُتے پھیلا ہويا اے .وه سپین وچ پیدا ہوئے سن تے اپنے والد تو‏ں تعلیم حاصل كى جواک یہودی جج تها وه قاہرہ وچ جا بسے ، تے مصر دے دو وزرا صلاح الدين اورمحمد فاضل کےسركارى معالج بن گئے تے یہودی معاشرہ دے چیف ربی بھى۔ اپنى كتاب (Guide of the Perplexed) وچ اوہ فلسفیانہ دلیل دا استعمال کردا اے کہ بائبل تے یہودی عقيده ارسطو كى سوچ تو‏ں متنازع نئيں اے . موسى بن ميمون دے ایمان دے تیرہ اصول (Thirteen Principles of Faith) یہودی عبادت گاہاں وچ ہن تک پڑھی جاندے نيں انہاں دا لقب ، رامبام، راہب موشے بن ميمون دا مخفف اے عالم انہاں دے سال پیدائش اُتے متفق نئيں نيں اوہ کثیر زبانی سن ،تے انہاں د‏‏ی تحقیق زیادہ عربی وچ اے برکلن ، نیویارک ، سان فرانسسکو تے مونٹریال دے ہسپتال اس دے ناں اُتے نيں۔ ترمیم   مصادر ویب سائٹ ترمیم   گٹھاں ترمیم   یہودی موضوعات ترمیم   متعلقہ بوہے ترمیم   تسيں کیہ کيہ ک‏ر سکدے او ترمیم   ویکیمیڈیا منصوبہ جات وچ بوہے کیہ نيں؟ | لسٹ بوہے | منتخب بوہے بوہے نو‏‏ں تازہ کرو