بیر سنگھ

بیر سنگھ دا جنم ترن تارن نیڑے دے پنڈ گگوبوآ وچ ہویا سی۔ اوہناں نے سکھ فوج وچ بھرتی ہو کے مہاراجہ رنجیت سنگھ دی کشمیر اتے پشاور نوں فتح کرن دیاں فوجی مہماں وچ حصہ لیا سی۔ کئی سال فوجی نوکری کرن مگروں اوہناں نے ضلع راولپنڈی وچ کری دے اک سکھ توں سنت بابا بھاگ سنگھ توں متاثر ہو کے فوجی سیوا چھڈی دتی اتے سکھ دھرم دے پرچارک بن گئے اتے اپنا ڈیرہ نورنگ آباد وچ قائم کر لیا۔ اوہناں دی تبلیغ توں متاثر ہوکے ماجھے دے علاقے وچ اوہناں دی مانتا ودھ گئی اتے انگنت لوک اوہناں دے شاگرد بن گئے، اتھوں تک کہ 4500 شاگرداں لئی ڈیرے وچ روزانہ لنگر تیار کرن دا پربندھ کیتا جان لگا۔ بابا بیر سنگھ دا اثر ہولی-ہولی اینا ودھ گیا کہ پرانے ویلے دی بندوق رکھن والے 1200 سپاہی اتے 3000 گھوڑ سوار اوہناں دی سیوا وچ حاضر رہن لگے۔ مہاراجہ رنجیت سنگھ دے 1839 وچ اکال چلانا کر جان بعد جو اتار-چڑائی لہور دے سکھ دربار وچ ہون لگے، اوہناں توں بابا بیر سنگھ بہت دکھی سن اتے سکھ راج دی چڑھدی کلا لئی فکرمند سن۔ اس سنکٹمئی سمیں وچ سکھ فوجی اتے کسان ورگ اگوائی لین لئی اوہناں کول پہنچن لگے۔ اتھوں تک کہ اس سمیں دے کئی سرکڈھّ سردار اتے درباری وی اوہناں دے ڈیرے وچ جاندے سن، جنہاں وچوں پرمکھ عطر سنگھ سندھاوالیا، کنور کشمیرا سنگھ، کنور پشورا سنگھ، مشہور سکھ جرنیل ہری سنگھ نلوا دا پتر جواہر سنگھ نلوا اتے دیوان بساکھا سنگھ سن۔ اس اکٹھ نال بابا بیر سنگھ دا نورنگ آباد وکھے ڈیرہ اک پرکار نال لہور دے سکھ دربار اتے ڈوگریاں دے غلبے خلاف بغاوت دا مرکز بن گیا۔ ہری سنگھ ڈوگرا، جو اس سمیں سکھ راج دا پردھان منتری سی، نورنگ آباد وکھے ہو رہیاں سرگرمیاں نوں جر نہ سکیا کیوں جو ایہہ سارا کجھ اس دی اپنی ہوند لئی خطرے دا سوچک سی۔ اس خطرے نوں مولوں مکاؤن لئی اس نے میاں لابھ سنگھ دی اگوائی ہیٹھ 20،000 فوجی اتے 50 توپاں بابا بیر سنگھ دے ڈیرے اتے حملہ کرن لئی بھیج دتیاں جنہاں نے 7 مئی، 1844 نوں نورنگ آباد دے ڈیرے نوں گھیر لیا۔ بابا جی نے اپنے بھرا سکھ فوجیاں نال لڑن توں اپنے ساتھیاں نوں منع کر دتا۔ بابا بیر سنگھ، کنور کشمیرا سنگھ، عطر سنگھ سندھاوالیا اتے بابا بیر سنگھ دے سینکڑے شاگرد گولیباری وچ مارے گئے۔ جس سمیں توپ دا گولہ بابا جی نوں لگا اوہ اس سمیں گورو گرنتھ صاحب دی تابیا بیٹھ کے سمادھی ستھت سن۔

حوالے

http://www.advancedcentrepunjabi.org/eos/BIR٪20SINGH٪20BABA٪20٪281768-1844٪29.html