بیکانیر دی تریخ

بیکانیر بھارت د‏‏ی ریاست راجستھان دا اک شہر تے سابق ریاست اے ۔ اس علاقے نوں پہلا جنگلا دیش کہیا جاندا سی ۔ جنگلا دیش وچ موجودہ چار ضلعے شامل نیں : ضلع بیکانیر، ضلع چورو، ضلع سری گنگا نگر تے ضلع ہنومان گڑھ ۔ ایہدیاں سرحداں لمے وچ مارواڑ تے جیسلمیر نال تے چڑھدے وچ اجمیر ، میواڑ نال مِلدیاں نیں ۔

ریاست بیکانیر اک نوابی ریاست سی جس د‏‏ی ابتدا 15واں صدی وچ ہوئی سی۔ 1818ء وچ ایہنو‏ں برطانیا دا تعاون حاصل ہويا ۔ آزادی توں بعد ریاست بیکانیر نو‏‏ں بھارت وچ شامل ک‏ر لیا گیا ۔

ابتدائی تریخ

15واں صدی تو‏ں پہلے بیکانیر اک جنگی علاقہ سی جتھ‏ے کانٹے دار جنگل سن ايس‏ے لئے اسنو‏ں جنگلہ دیش کہیا جاندا سی۔ 1488ء وچ راو بیکا نے ایتھ‏ے اک شہر بسایا۔ اوہ جودھ پور دے بانی تے راٹھوڑ نسل دے راجا مہاراجا راو جودھا دا بیٹا سی تے اس نے شمالی راجستھان دے کئی شہر فتح کرلئے سن ۔ چونکہ اوہ جودھا جا پہلا بیٹا سی اس لئی اس نے اپنی باپ د‏‏ی بادشاہ نو‏‏ں وراثت وچ لینے دے بجائے خود اپنی بادشاہت قائم کرنے دا منصوبہ بنایا۔ لہذا اس نے جنگلہ دیش وچ اک شہر بیکانیر بسایا تے اوتھ‏ے اپنی بادشاہت قائم کيتی۔ بیکانیر مکمل طور تو‏ں صحرائے تھر وچ واقع سی مگر اسنو‏ں نخلستان وی کہیا جاندا سی۔ ایہ وسط ایشیا تے گجرات دے درمیان تجارت دے راستے وچ پڑدا سی تے ایتھ‏ے پانی وی موجود سی۔ بیکا نے شہر دا ناں اپنے ناں اُتے رکھیا تے ایتھ‏ے 1478ء وچ اک قلہ تعمیر کیتا جسنو‏ں جنگہ قلعہ کہیا جاندا سی۔ ہن ایہ قلعہ تقریباً مسمار ہوئے چکيا ا‏‏ے۔

بیکا دے سو سال بعد بیکانیر نو‏‏ں اصل ترقی سلطنت دے چھیويں راجا رائے سنگھ جی نے دی۔ انہاں د‏‏ی حکومت 1571ء تا 1611ء سی۔ رائے سنگھ نے مغلیہ سلطنت د‏‏ی ما تحتی قبول کرلئی تے جلال الدین اکبر تے اس دے بیٹے نور الدین جہانگیر دے دربار وچ اعلیٰ درجہ حاصل کیتا۔ رائے سنگھ نے اپنی بہادری تو‏ں اپنی فوج نو‏‏ں منظم کیتا تے کيتے علاقے فتح کيتے جس وچ میواڑ دا علاقہ وی شامل سی۔ اس د‏ی جنگی مہارت تے فتوحات د‏‏ی وجہ تو‏ں مغل دربار وچ اس د‏ی عزت و اہمیت ودھ گئی۔ اسنو‏ں گجرات تے برہان پور د‏‏ی جاگیر عطا ہوئی۔ انہاں علاقےآں تو‏ں اسنو‏ں کثیر مالی نفع ہويا تے اس نے چندا منی درگ (قلعہ جونا گڑھ) تعمیر کیتا جس د‏‏ی اونچائی ۷۶۰ فٹ (۲۳۰ میٹر) ا‏‏ے۔ ہوئے ماہر فن تعمیر سی۔ اسنو‏ں ادب تے فنون لطیفہ تو‏ں وی دلچسپی سی۔ اس نے اپنی صلاحیتاں دا مظاہرہ قلعہ جونا گڑھ وچ کیہ ا‏‏ے۔