دند
| دند | |
| |
| انسانی دند | |
دند، نکے، کیلشیم دے بنے، سخت، چٹے رنگ دے وکھالے نیں جیڑے ریڑھ دی ہڈی والے جنوراں دے منہ وچ پائے جاندے نیں۔ دند خوراک نوں کھان ویلے نکا کرن لئی چبان، چیرن لئی کم آندے نیں جے خوراک نوں اسانی نال نگلیا تے ہضم کیتا جا سکے۔ انسان چ 32 دند ہوندے نیں۔ دند دی جڑاں اتلے جباڑے (میگزلا) تے تھلویں جباڑے ( مینڈیبل) وچ ہُندیاں نیں اَتے مسوڑیاں نال ڈھکیاں ہوندیاں نیں۔ دند، وکھری کثافت اتے سختی دے ٹشواں دے بنے ہوندے نیں۔
دند میملاں دے پنڈے دے سب توں واضح وکھالے ہوندے نیں تے لمے چر تک رہندے نیں۔ انساناں وچ دوجے میملاں وانگوں دنداں دے دو سیٹ ہوندے نیں۔ دنداں دا پہلا سیٹ جناں نوں "دد دے دند" وی آکھی دا اے، 6 مہینے دی عمر وچ شروع ہوندا اے۔ کاکیاں نوں دند نکلن ویلے پیڑ ہوندی اے۔
وکھالہ
[سودھو]دنداں دے وکھالے دی پڑھت نوں "ڈینٹل اناٹمی" آکھیدا اے۔ ایس پڑھت وچ دنداں دی اگائی، وکھائی تے ونڈائی ایہدے وچ پڑھی جاندی اے۔ ایس توں علاوہ وکھرے دنداں اتے اوہناں دے وکھالیاں دے ناں وی رکھے جاندے نیں۔ انج اد دند گرو، علاج کرن ویلے دند دی فوری پہچان کر سکدا اے۔
دند دا چٹا حصہ کراؤن اخواندا اے تے "اینیمل" نال ٹعکیا ہوندا اے۔ دند دی جڑ "ڈینٹن" اخواندی اے تے "سیمینٹم" نال ٹعکی ہوندی اے۔ جس تھاں کراؤن تے جڑ جڑدے نیں اوہنوں "سیمینٹو اینیمل جنکشن" آکھی دا اے، ایہنوں دند دی تون وی آکھدے نیں۔ ڈینٹن وچ جڑ تے گودا نالیاں ہوندیاں نیں۔ دند وچ اک یا یک توں ود جڑاں ہو سکدیاں نیں۔ کینائن تے زیادہ تر پری مولر دنداں وچ اک جڑ ہوندی اے۔ پہلے میگزلری پری مولراں تے میندیبولر مولراں وچ دو جڑاں ہوندیاں نیں۔ میگزلری مولراں وچ ترے جڑاں ہوندیاں نیں۔
انساناں وچ دد دے 20 تے پکے 32 دند ہوندے نیں۔ دنداں دی ونڈاں وچ "انسائیزر (سامنے دے دند)"، "کینائن (چیرن پھاڑن آلے لمے دند)"، "پری مولر (پچھلے نکے دند)" تے "مولر (پچھلے وڈے دند/ داڑھ)" دند آندے نیں۔ "انسائیزر" دندان دا کم چکی وڈنا ہوندا اے جیویں گاجر، کیلے یا سیب نوں چکی پانا۔ "مولر" دنداں دا کم شیواں نوں چبان دا اے۔
اگائی
[سودھو]دنداں دی اگائی اک اوکھا عمل اے جیہدے وچ دند ایمبریانک ولگناں توں بندے نیں، اگدے نیں تاں فیر منہ وچ اُتے آوندے نیں۔ بہت ساری جندڑیاں وچ دند ہُندے نیں پر اوہناں وچ وی دنداں دی اگائی اندانی دند ورگی ہُندی اے۔ دند بنن دا عمل کاکا بنن ویلے توں ای کاکا تھیلی وچ شروع ہو جاندا ہے۔
دند اگائی دے عمل نوں سمجھن لئی کافی کھوج کیتی جا رہی ہے، ایہہ منیا جاندا اے کے دند بنن دا عمل "برانکیئل آرک" توں شروع ہوندا ہے۔
دنداں دی اگائی دے اے مرحلے ہوندے نیں: 1- بڈ مرحلہ، 2- ٹوپی، 3- گھنٹی، 4- آخری اگائی۔ دنداں دی اگائی اک مسلسل ہون آلا عمل اے، ایہنوں مرحلیاں وچ ونڈن دا مقصد اے جے ایہنوں اسانی نال سمجھیا جائے۔
دند بڈ ، ولگناں دا اک اکٹھ اے جیدے توں دند بندا اے۔ ایہدے ترے حصے پوندے نیں:1- اینیمل آرگن، 2- ڈینٹل پیپیلا، 3- ڈینٹل فالیکل
پلیگ: دنداں تے بیکٹیریا نال بنن آلی حیاتی فلم جو پیلی دسی اے۔ کیوٹیاں: دنداں دے گلن سڑن نوں کیوٹیاں بننا آکھیدا اے۔ ایہدے نال دنداں وچ پیڑ ہُندی اے، دند ڈھے سکدے نیں تے انفیکشن ہو سکدا اے۔
باہرلے جوڑ
[سودھو] |
وکیمیڈیا کامنز چ مورتاں: دند |
باہرلے انگ : - سر · متھا · مُکھ · اکھ · نک · بُلھ · ٹھوڈی · کن · ہتھ · انگلاں · انگوٹھا · چیچی · نون٘ہہ · لت · بان٘ہہ · جباڑھا · بال · پیر · گوڈا · گوڈے دی چپݨی · گٹا · چھاتی · کھل · موڈھا · دھوݨ · گھنڈی · سینا · پِنّی · ڈھڈ · دُھنّی · لَک · ڈھُوہ · پَٹ
اندرلے انگ : - کلیجا · دل · نکی آندر · گردے · معدہ · پھپھڑے · آنڈاتھیلی · پینکریاز · دماغ · ہڈی · وڈی آندر · پِتّا · لہو
مونہہ دے اندرلے انگ : - مون٘ہہ · جیبھ · دند · حلق · حلق دا کاں