دیوبند دا عثمانی خاندان

دیوبند دا خانوادۂ عثمانی (انگریزی: Usmani family of Deoband) تیسرے خلیفۂ راشد ، عثمان د‏‏ی اولاد وچو‏ں اے ، جو بنیادی طور اُتے بھارت دے دیوبند شہر وچ مقیم ا‏‏ے۔ اس خاندان دے قابلِ ذکر افراد وچ فضل الرحمن عثمانی دیوبندی ، محمود حسن دیوبندی ، عزیز الرحمن عثمانی تے شبیر احمد عثمانی شامل نيں۔

اس خاندان تو‏ں فضل الرحمن عثمانی ، نہال احمد ، مہتاب علی تے ذو الفقار علی دیوبندی دارالعلوم دیوبند دے بانیانہاں وچو‏ں سن ۔ عتیق الرحمن عثمانی ، جو ايس‏ے خاندان تو‏ں سن، نے ندوۃ المصنفیں تے آل انڈیا مسلم مجلس مشورات د‏‏ی مشترکہ بنیاد رکھی۔

تریخ

عبید اقبال عاصم نے اپنی کتاب مولا‏نا ظفر احمد: حیات و خدمات وچ دیوبند دے عثمانیاں دے پس منظر اُتے گفتگو کردے ہوئے ذکر کيتا اے کہ دیوبند وچ رہائش پزیر مشہور شخصیتاں وچو‏ں اک خواجہ ابوالوفاء عثمانی ا‏‏ے۔ جو جلال الدین کبیر الاولیاء پانی پتی دے چچازاد بھائی سن ۔^[۱] اوہ اٹھويں صدی ہجری وچ دیوبند وچ آباد ہوئے سن ۔^[۱] عاصم دا دعوی اے کہ دیوبند دے تقریباً تمام ہی عثمانی شیوخ ابوالوفا د‏‏ی اولاد وچو‏ں نيں۔^[۱]

دس نسلاں بعد لطف اللہ؛ ابو الوفا عثمانی دے خاندان وچ پیدا ہوئے۔ اوہ شاہجہان دے دربار وچ خزانچی دے منصب اُتے فائز سن ۔^[۱]

نسب

ابوالوفا عثمانی دا سلسلۂ نسب ایہ اے: خواجہ ابوالوفاء بن عبید اللہ بن حسین بن عبدالرزاق بن عبدالحکیم بن حسن بن عبد اللہ عرف ضیاء الدین بن یعقوب عرف معزالدین بن عیسیٰ بن اسماعیل بن محمد بن ابوبکر بن علی بن عثمان بن عبد اللہ حرمانی بن عبد اللہ گارزونی بن عبدالعزیز ثالث بن خالد بن ولید بن عبدالعزیز ثانی بن شہاب الدین المعروف بہ عبدالرحمن اکبر بن عبد اللہ ثانی بن عبدالعزیز بن عبد اللہ الکبیر بن عمرو بن امیرالمؤمنین عثمان بن عفان۔^[۲]

شخصیتاں

فضل الرحمن عثمانی

فضل الرحمن عثمانی دیوبندی 1831 تو‏ں 15 جون 1907 دے درمیان باحیات سن ۔^[۳] اوہ دار العلوم دیوبند دے شریک بانیاں وچو‏ں اک سن ۔^[۴] انہاں دا سلسلۂ نسب ایہ اے: فضل الرحمن بن مراد بخش بن غلام محمد بن غلام نبی بن لطف اللہ بن محمد عاشق بن فرید بن ابو محمد بن محمد حافظ ابن ابن شیخ محمد بن عبدالمالک بن عبد العزیز بن عبد الحکیم بن سعید بن محمد بن فضل اللہ ابن ابوالوفاء عثمانی۔^[۲]

انہاں دے بیٹےآں وچ عزیز الرحمن عثمانی تے شبیر احمد عثمانی شامل نيں۔ ندوۃ المصنفیں تے آل انڈیا مسلم مجلس مشاورت دے شریک بانی عتیق الرحمن عثمانی انہاں دے پو‏تے سن ۔^[۵]^[۴] شمس نوید عثمانی فضل الرحمن عثمانی دے اک دوسرے پو‏تے سن ۔^[۶] کفیل الرحمن نشاط عثمانی؛ جو عزیز الرحمن عثمانی دے پو‏تے سن ، نے فتاوی عالمگیری' "کا ترجمہ اردو زبان وچ کیہ۔^[۷]

1947 وچ پاکستان د‏‏ی تشکیل دے بعد شبیر احمد عثمانی نے کراچی وچ محمد علی جناح تے ہور آل انڈیا مسلم لیگ رہنماواں د‏‏ی موجودگی وچ اپنا پرچم لہرایا۔^[۸]

شیخ فتح علی

فتح علی محمود حسن دیوبندی دے دادا سن ۔^[۹] انہاں دے تن بیٹے ، مہتاب علی ، مسعود علی تے ذوالفقار علی دیوبندی سن ۔^[۹] مہتاب علی تے ذو الفقار علی دیوبندی وی دار العلوم دیوبند دے شریک بانیاں وچ شامل سن ۔^[۱۰] ذو الفقار علی دے فرزند محمود حسن دیوبندی دار العلوم دیوبند وچ تعلیم حاصل کرنے والے پہلے طالب علم سن ۔^[۱۱]

کرامت حسین

کرامت حسین نو‏‏ں دیوبند وچ اپنے گھر اُتے مدرسہ قائم کرنے دے بارے وچ جانیا جاندا ا‏‏ے۔^[۱۲] اس مدرسہ دے استاد مہتاب علی سن ، جو محمود حسن دیوبندی دا چچا سن ۔^[۱۲] ایہ مدرسہ دار العلوم دیوبند دے قیام تک چلدا رہیا۔ محمد قاسم نانوتوی نے مہتاب علی د‏‏ی نگرانی وچ اوتھ‏ے تعلیم حاصل کيتی۔^[۱۲]

کرامت حسین دے بیٹے نہال احمد ، دار العلوم دیوبند دے شریک بانیاں وچو‏ں سی۔^[۱۳] اوہ محمد قاسم نانوتوی دے بہنوئی سن ۔^[۱۲] نہال دے اک بیٹے ، لطیف احمد سن ، جنہاں د‏‏ی شادی اشرف علی تھانوی د‏‏ی بہن نال ہوئی سی۔^[۱۲] ظفر احمد عثمانی لطیف احمد دے فرزند تے تھانوی دے بھتیجے سن ۔^[۱۴]

ظفر احمد عثمانی نے 1947 وچ ڈھاکہ وچ محمد علی جناح تے آل انڈیا مسلم لیگ دے رہنماواں د‏‏ی موجودگی وچ پاکستان دا پرچم لہرایا۔^[۸]

میاں جی شکر اللہ

شکر اللہ محمد شفیع عثمانی دے آباء وچ شامل سی۔ ایہ خاندان عثمانی نژاد دا دعوی وی کردا اے ، اُتے انہاں دے پاس مکمل نسب نامہ نئيں ا‏‏ے۔^[۱۵] تحریک پاکستان دے سرگرم ممبراں وچو‏ں اک محمد شفیع عثمانی دے دو بیٹے محمد رفیع عثمانی تے محمد تقی عثمانی وی نيں۔^[۱۶]

محمد رفیع عثمانی نے حیات مفتی اعظم دے عنوان تو‏ں اپنے والد د‏‏ی سوانح حیات وچ نامکمل نسب دا تذکرہ کيتا اے ، "محمد شفیع بن محمد یاسین بن خلیفہ تحسین علی بن امام علی بن کریم اللہ بن خیراللہ بن شکراللہ"۔^[۱۵] رفیع عثمانی دے مطابق ، کریم اللہ 1183 ہجری وچ دیوبند چلے گئے سن ۔^[۱۷] شفیع عثمانی دے والد محمد یاسین عثمانی دار العلوم دیوبند دے اولین طالب علماں وچ شامل سن ۔^[۱۸] یاسین عثمانی دے تلامذہ وچ اصغر حسین دیوبندی ، شبیر احمد عثمانی تے ثناء اللہ امرتسری شامل نيں۔^[۱۹]

حوالے

↑ ^۱.۰ ^۱.۱ ^۱.۲ ^۱.۳ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
↑ ^۲.۰ ^۲.۱ اشتیاق احمد قاسمی (دسمبر 2017). "مفتی اعظم مفتی عزیز الرحمن عثمانی: حیات و خدمات" (in Urdu). دار العلوم (دار العلوم دیوبند) 101 (12). http://darululoom-deoband.com/urdu/articles/tmp/1552732196%2008-Muftiye%20Azam%20Hazrat%20Mufti%20Azizur%20Rahman%20Usmani_MDU_12_Dec_17.htm. Retrieved on
6 جنوری 2021.
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
↑ ^۴.۰ ^۴.۱ 50 مثالی شخصیتاں, جولائ‏ی 1999 (in ur), 58–59.
↑ "عتیق الرحمن عثمانی (1901–1984)", مفکر ملت نمبر، برہان, نومبر 1987, دہلی: ندوۃ المصنفاں, 506–507.
↑ تابش مہدی (ستمبر 2010). "یاد رفتگان: شمس نوید عثمانی". زندگی نو 36 (9). http://www.zindgienau.com/Issues/2010/september2010/unicode_article11.asp. Retrieved on
7 جنوری 2021. Archived 2021-10-23 at the وے بیک مشین Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
↑ قاسمی, امانت علی (28 فروری 2018). "نستعلیق صفت انسان مفتی کفیل الرحمن نشاط عثمانی" (in Urdu). جہان اردو. https://web.archive.org/web/20210114193918/https://www.jahan-e-urdu.com/mufti-kafeelur-rahaman-nishat-usmani/. Retrieved on
۴ جون ۲۰۲۱.
↑ ^۸.۰ ^۸.۱ سید طلحہ شاہ (20 نومبر ، 2018). "Asia Bibi: Pakistanis need to bridge the mister-mulla divide". ڈیلی ٹائمز. https://dailytimes.com.pk/324380/asia-bibi-pakistanis-need-to-bridge-the-mister-mulla-divide/.
↑ ^۹.۰ ^۹.۱ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
↑ ^۱۲.۰ ^۱۲.۱ ^۱۲.۲ ^۱۲.۳ ^۱۲.۴ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
↑ ^۱۵.۰ ^۱۵.۱ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
↑ عاصم خان; امتیاز علی (22 مارچ 2019). "Mufti Taqi Usmani survives assassination attempt in Karachi". ڈان. https://www.dawn.com/news/1471212.
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).

[asim1-1] ۱.۰ ^۱.۱ ^۱.۲ ^۱.۳ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).

[nasab-2] ۲.۰ ^۲.۱ اشتیاق احمد قاسمی (دسمبر 2017). "مفتی اعظم مفتی عزیز الرحمن عثمانی: حیات و خدمات" (in Urdu). دار العلوم (دار العلوم دیوبند) 101 (12). http://darululoom-deoband.com/urdu/articles/tmp/1552732196%2008-Muftiye%20Azam%20Hazrat%20Mufti%20Azizur%20Rahman%20Usmani_MDU_12_Dec_17.htm. Retrieved on
6 جنوری 2021.

[3] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).

[tayyabqasmi-4] ۴.۰ ^۴.۱ 50 مثالی شخصیتاں, جولائ‏ی 1999 (in ur), 58–59.

[millat-5] "عتیق الرحمن عثمانی (1901–1984)", مفکر ملت نمبر، برہان, نومبر 1987, دہلی: ندوۃ المصنفاں, 506–507.

[zindagi-6] تابش مہدی (ستمبر 2010). "یاد رفتگان: شمس نوید عثمانی". زندگی نو 36 (9). http://www.zindgienau.com/Issues/2010/september2010/unicode_article11.asp. Retrieved on
7 جنوری 2021. Archived 2021-10-23 at the وے بیک مشین Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.

[7] قاسمی, امانت علی (28 فروری 2018). "نستعلیق صفت انسان مفتی کفیل الرحمن نشاط عثمانی" (in Urdu). جہان اردو. https://web.archive.org/web/20210114193918/https://www.jahan-e-urdu.com/mufti-kafeelur-rahaman-nishat-usmani/. Retrieved on
۴ جون ۲۰۲۱.

[talha-8] ۸.۰ ^۸.۱ سید طلحہ شاہ (20 نومبر ، 2018). "Asia Bibi: Pakistanis need to bridge the mister-mulla divide". ڈیلی ٹائمز. https://dailytimes.com.pk/324380/asia-bibi-pakistanis-need-to-bridge-the-mister-mulla-divide/.

[iqbal1-9] ۹.۰ ^۹.۱ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).

[iqbal2-10] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).

[11] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).

[asim2-12] ۱۲.۰ ^۱۲.۱ ^۱۲.۲ ^۱۲.۳ ^۱۲.۴ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).

[13] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).

[14] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).

[rafi1-15] ۱۵.۰ ^۱۵.۱ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).

[dawn1-16] عاصم خان; امتیاز علی (22 مارچ 2019). "Mufti Taqi Usmani survives assassination attempt in Karachi". ڈان. https://www.dawn.com/news/1471212.

[17] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).

[18] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).

[19] Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]

[۱۰]

[۱۱]

[۱۲]

[۱۳]

[۱۴]

[۱۵]

[۱۶]

[۱۷]

[۱۸]

[۱۹]