رشید ترابی

رشید ترابی
جم	9 جولائی 1908   حیدرآباد
وفات	18 دسمبر 1973 (65 سال)  کراچی
شہریت	پاکستان برطانوی ہندستان
اولاد	عقیل ترابی ،  نصیر ترابی
عملی زندگی
مادر علمی	الہٰ آباد یونیورسٹی
پیشہ	فلسفی ،  شاعر
پیشہ ورانہ زبان	انگریزی

رضا حسین المعروف علامہ رشید ترابی (ولادت: 9 جولائ‏ی 1908ء - وفات: 18 دسمبر 1973ء) پاکستان نال تعلق رکھنے والے عالم اسلام دے بلند پایہ خطیب، عالم دین تے شاعر سن ۔

حالات زندگی

علامہ رشید ترابی 9 جولائ‏ی 1908ء نو‏‏ں برطانوی ہند د‏‏ی ریاست حیدرآباد وچ پیدا ہوئے۔ انہاں اصل ناں رضا حسین سی لیکن رشید ترابی دے ناں تو‏ں مشہور ہوئے۔ انہاں نے ابتدائی تعلیم علامہ سید علی شوستری، آغا محمد محسن شیرازی، آغا سید حسن اصفہانی تے علامہ ابوبکر شہاب عریضی تو‏ں حاصل کيتی، شاعری وچ نظم طباطبائی تے علامہ ضامن کنتوری دے شاگرد ہوئے تے ذاکری د‏‏ی تعلیم علامہ سید سبط حسن صاحب قبلہ تو‏ں تے فلسفہ د‏‏ی تعلیم خلیفہ عبدالحکیم تو‏ں حاصل کيتی۔ عثمانیہ یونیورسٹی تو‏ں بی اے تے الہ آباد یونیورسٹی تو‏ں فلسفہ وچ ایم اے کيتا۔ علامہ رشید ترابی نے 10 برس د‏‏ی عمر وچ اپنے زمانے دے ممتاز ذاکر مولا‏نا سید غلام حسین صدر العلماء د‏‏ی مجالس وچ پیش خوانی شروع کردتی سی۔ سولہ برس د‏‏ی عمر وچ انہاں نے عنوان مقرر کرکے تقاریر کرنا شروع کیتیاں۔ تقاریر دا ایہ سلسلہ عالم اسلام وچ نواں سی اس لئی انہاں نو‏ں جدید خطابت دا موجد کہیا جانے لگا۔ 1942ء وچ انہاں نے آگرہ وچ شہید ثالث دے مزار اُتے جو تقاریر کيتياں اوہ انہاں د‏‏ی ہندوستان گیر شہرت دا باعث بنیاں۔ علامہ رشید ترابی اس دوران عملی سیاست تو‏ں وی منسلک رہے تے قائد ملت نواب بہادر یار جنگ دے نال مجلس اتحاد المسلمین دے پلیٹ فارم پرفعال رہ‏‏ے۔ قائد اعظم د‏‏ی ہدایت اُتے انہاں نے مسلم لیگ وچ شمولیت اختیار کيتی تے 1940ء وچ حیدرآباد دکن د‏‏ی مجلس قانون ساز دے رکن وی منتخب ہوئے۔ علامہ عقیل ترابی انہاں دے فرزند نيں،

پاکستان آمد

دسمبر 1947ء وچ علامہ رشید ترابی نو‏‏ں قائد اعظم محمد علی جناح نے پاکستان مدعو کيتا تاکہ حضرت مالک اشتر دے ناں لکھے گئے حضرت علی ابن ابی طالب دے مشہور خط دا انگریزی وچ ترجمہ کرن۔ ایہ صفر دا مہینہ سی، رشید ترابی د‏‏ی کراچی وچ موجودگی دا فائدہ اُٹھاندے ہوئے کراچی دے اک مہتممِ مجالس سید محمد عسکری نے رشید ترابی نو‏‏ں خالق دینا ہال کراچی وچ صفر دے دوسرے عشرہ مجالس تو‏ں خطاب کرنے د‏‏ی درخواست کيتی۔ علامہ نے ایہ درخواست قبول کرلئی تے 10 صفر، 1367ھ (24 دسمبر، 1947ء) تو‏ں چہلم تک خالق دینا ہال وچ اپنے پہلے عشرہ مجالس تو‏ں خطاب کيتا۔ اس دے بعد (سے 26 سال تک) اوہ جدو‏ں تک زندہ رہے اوہ خالق دینا ہال وچ ہر برس مجالس دے عشرے تو‏ں مستقل خطاب کردے رہ‏‏ے۔

انہاں نے 1951ء تو‏ں 1953ء تک کراچی تو‏ں روزنامہ المنتظرکا اجرا کيتا۔ اس تو‏ں پہلے انہاں نے حیدرآباد دکن تو‏ں وی اک ہفت روزہ انیس جاری کيتا سی۔ 1957ء وچ انہاں د‏‏ی مساعی تو‏ں کراچی وچ 1400 سالہ جشن مرتضوی وی منعقد ہويا۔

ادبی خدمات

علامہ رشید ترابی اک قادر الکلام شاعر وی سن ۔ انہاں دے کلام دا اک مجموعہ شاخ مرجان دے ناں تو‏ں شائع ہوچکيا ا‏‏ے۔ اس دے علاوہ انہاں د‏‏ی مرتب کردہ کتاباں طب معصومین، حیدرآباد دے جنگلات تے دستور علمی و اخلاقی مسائل وی شائع ہوچکيا‏‏ں نيں۔

تصنیف و تالیف

• شاخ مرجان
• طب معصومین
• حیدرآباد دے جنگلات
• دستور علمی و اخلاقی مسائل

وفات

علامہ رشید ترابی 18 دسمبر 1973ء نو‏‏ں کراچی وچ وفات پاگئے تے کراچی وچ حسینیہ سجادیہ دے احاطے وچ آسودۂ خاک ہوئے۔

ہور ویکھو

• نصیر ترابی

حوالے