زیتواتوروک دا امن معاہدہ
پیس آف سیتواتوروک (یا سیتواتوروک دا معاہدہ ) اک امن معاہدہ سی جس نے سلطنت عثمانیہ تے ہیبسبرگ بادشاہت دے وچکار پندرہ سال دی جنگ نوں 11 نومبر 1606 نوں ختم کیتا۔ ایہ معاہدہ امن معاہداں دے اس نظام دا حصہ سی جس نے اسٹیفن بوسکے (1604–1606) دی ہیبس برگ بغاوت نوں ختم کردتا۔
یہ معاہدہ 24 اکتوبر تے 11 نومبر 1606 ء دے درمیان دریائے اٹاو (ہنگری: زسیٹوا) دے سابقہ منہ ، جو شاہی ہنگری (اج سلوواکیہ دا حصہ اے ) دے ڈینوب وچ وگدا اے ، دے سابقہ منہ اُتے ، گل کيتی گئی سی۔ ایہ مقام بعد وچ ریڈواڈ ناد ڈناجوم (ہنگری: ڈناراڈویانی) دی میونسپلٹی دا اک حصہ ، اٹوسکی ٹا (ہنگری: Zsitvatorok) دی چھوٹی سی بستی بن جائے گا۔
اس امن اُتے 20 سال دی مدت دے لئی دستخط کیتے گئے سن تے سفارتی مورخین نے مختلف طریقےآں توں اس دی ترجمانی دی اے۔ عثمانی ترک تے اس معاہدے دی ہنگری دی متون دے درمیان اختلافات نے مختلف تشریحات دی حوصلہ افزائی دی ، مثلا ہنگری دے لوکاں نے جنگ توں پہلے دتے گئے 30،000 گلڈین دی سالانہ خراج دے بجائے 200،000 فلورنز نوں خراج پیش کیتا جدوں کہ عثمانی متن نے ایہ جان لیا کہ ادائیگی تن سال بعد دہرایا جانا سی۔ اس معاہدے دے تحت رائل ہنگری دے علاقے وچ عثمانی دی پرت مار دی مہمات اُتے پابندی عائد کردتی گئی سی ، تے ایہ شرط رکھی گئی سی کہ عثمانی حکمرانی وچ ہنگری دی آبادیاں پنڈ دے ججاں دے ذریعہ خود ٹیکس وصول کرسکدی نيں۔ عثمانیاں نے وی رئیساں دے ٹیکس توں پاک مراعات دا اعتراف کیتا۔ اُتے ، عثمانیاں نے کدی وی انہاں شرائط دی تعمیل نئيں کيتی۔
اس معاہدے اُتے سلطنت احمد اول تے آسٹریا دے آرچڈیوک متھیاس نے مقدس رومی سلطنت دی جانب توں دستخط کیتے سن ۔ 9 دسمبر نوں متھیاس دے بھائی شہنشاہ روڈولف دوم نے معاہدے دی توثیق کيتی۔ [۱] طویل جنگ دے دوران عثمانیاں دی ہیبسبرگ دے علاقے (رائل ہنگری) وچ ہور دخل نہ پانے دا انہاں دی پہلی جغرافیائی سیاسی شکست سی۔ اُتے ، معاہدہ نے دونے فریقاں دے مفاد دے لئی نصف صدی تک ہبسبرگ-عثمانی سرحد اُتے حالات نوں مستحکم کردتا۔ اگلے برساں دے دوران ہیبسبرگ نوں شدید گھریلو مخالفت دا سامنا کرنا پئے گا۔ تے عثمانیاں نے داخلی سرکشی دے علاوہ اپنے محاذاں ( پولینڈ تے ایران ) دے دوسرے حصےآں وچ کھلی کشمکش کيتی۔
سیتواتوروک وچ ، پہلی بار ، عثمانی سلطان نے - جس نے قسطنطنیہ دے زوال دے بعد توں قیصر روم (رومن سلطنت دا سیزر ) دا خطاب دتا سی - نے رومی بادشاہ دی حیثیت دی برابری نوں پادشاہ (شہنشاہ ،) دے لقب توں پہچان لیا۔ یا زیادہ لفظی طور اُتے ، "ماسٹر کنگ") ، جو سلطان دا اپنا لقب سی۔ اسنوں تقویم پسندی کی قبولیت دے طور اُتے دیکھیا جاندا سی ، جس وچ شاہی تسلط مغرب (مقدس رومن سلطنت) تے مشرق (عثمانی سلطنت) وچ تقسیم کیتا جائے گا۔ اس توں پہلے ، عثمانی سفارت کاری وچ ، رومی بادشاہ نوں ویانا دا محض کرال (بادشاہ) سمجھیا جاندا سی۔ اگلے یوروپی حکمران جس نوں اس سطح دی عزت توں راضی کیتا جائے گا ، معاہدہ کوچک کیناری دے سن 1774 وچ روس دی کیتھرین اعظم سی۔ [۲][۳]
اس معاہدے وچ صریح سلطنت عثمانیہ دے اک اہم کردار دے طور اُتے ، کریمین خانیت نوں واضح طور اُتے شامل کیتا گیا سی۔ [۴]
حوالے
[سودھو]- ↑ Kenneth Meyer Setton, The Papacy and the Levant, 1204–1571, Volume IV: The Sixteenth Century from Julius III to Pius V (Philadelphia: American Philosophical Society, 1984), p. 1097, n. 191.
- ↑ Bernard Lewis, What Went Wrong?: Western Impact and Middle Eastern Response (Oxford University Press, 2002), pp. 12 and 164, n. 3. In the Russian treaty, the title was Padischag (in Italian).
- ↑ Mehmet Sinan Birdal, The Holy Roman Empire and the Ottomans: From Global Imperial Power to Absolutist States (I. B. Tauris, 2011), p. 6.
- ↑ Kenneth Meyer Setton, Venice, Austria, and the Turks in the Seventeenth Century (American Philosophical Society, 1991), p. 22.
ہور پڑھو
[سودھو]- Bayerle, Gustav (1980). "The compromise at Zsitvatorok". Archivum Ottomanicum 6: 5–53.