سانحہ 11 ستمبر 2001ء
ستمبر 11 attacks | |
---|---|
| |
مقام |
|
تاریخ | ۱۱ ستمبر ۲۰۰۱ 8:46 a.m. – 10:28 a.m. (EDT) |
نشانہ |
|
حملے دی قسم | |
ہلاکتاں | 2,996
(2,977 متاثرین + 19 اغواکار) |
زخمی | 6,000+ |
مرتکبین | القاعدہ[۱] (ویکھو also responsibility تے hijackers) |
11 ستمبر 2001ء دنیا دی تاریخ دا اوہ افسوس نک سنگ میل سی جس نے دنیا نوں ہلا کر رکھ دتا ۔ امریکا وچ چار فضائی مسافر بردار طیارے اغوا کرکے خودکش انداز وچ امریکی سرمایہ دارانہ برتری دی علامت ورلڈ ٹریڈ سینٹر نال ٹکرا دتے گئے۔ جس دے نتیجے وچ ہزاراں انسان ہلاک ہوئے تے پوری دنیا وچ خوف دا عالم طاری رہیا ۔ خبراں دے مطابق ایہ جہاز القاعدہ دے ارکن نے اغوا کر لئے سن جس دا بعد وچ ثبوت و اعتراف وی ملیا ۔ اس دہشت گردی واقعہ نوں امریکیاں نے 9/11(نائن الیون) دا نام دتا۔
سانحہ
[سودھو]11 ستمبر 2001ء صبح قریباً اٹھ بجے ایہ حادثات پے در پے رونما ہوئے ۔ پہلے اک مسافر بردار بوئنگ طیارہ 757 نیو یارک دے 110 منزلہ ٹاور توں ٹکرایا اس دے اٹھارہ منٹ بعد ہی دوسرا بوئنگ 757 وی دوسرے ٹاور توں ٹکرا گیا ۔ دو مسافر ہوائی جہاز نیویارک وچ ورلڈ ٹریڈ سینٹر دی بلند و بالا عمارتاں توں ٹکرا گئے جنہاں توں ایہ عمارتاں منہدم ہو گئياں۔ اس کےٹھیک اک گھنٹے بعد اک ہور اغوا شدہ مسافر جہاز بوئنگ 757 وی امریکی محکہ دفاع دے ہیڈ کوارٹر پینٹا گان اُتے گرایا گیا جس توں پینٹا گان جزوی طور اُتے تباہ ہو گیا ۔ ۔ آدھے گھنٹے بعد اک ہور جہاز دے متعلق خبر آئی کہ جسنوں اغوا کر کے وائٹ ہاؤس دی طرف لے جایا جا رہیا سی ایہ وی بوئنگ 757 سی جسنوں پنسلوانیا دے مقام اُتے لڑاکا طیاراں دے ذریعے مار گرایا گیا ۔
واقعات
[سودھو]پہلے صبح 8 بج کر 46 منٹ اُتے سب توں پہلے 5 دہشت گرداں نے امریکن ہوابازی دا مسافر طیارہ فلائٹ -11 ورلڈ ٹریڈ سینٹر دے شمالی ٹاور -1 توں ٹکرا دتا ۔ تے اس دے کچھ دیر بعد 9 بج کر 30 منٹ اُتے اک دوسرا طیارہ یونائٹڈ ایئر لائن فلائٹ 175 نوں وی جنوبی ٹاور -2 توں ٹکرا دتا ۔ تے اسی وقت 9 بج کر 37 منٹ اُتے پینٹاگان دی عمارت توں وی پنج ہائی جیکراں دے ہتھوں اغواہ شدہ طیارہ امریکی ایئرلائنز پرواز 77 گرایا گیا ۔ ہور تھوڑی دیر بعد تیسرا طیارہ جو یونائٹڈ ایئر لائن فلائٹ 93 سی اسنوں 4 ہائی جیکراں نے وائٹ ہاؤس دی طرف لے جانے دی کوشش کيتی ۔ مگر شانکس ولی ، پنسلوانیا دے قریب لڑاکا طیاراں دے ذریعے اسنوں مار گرایا گیا ۔ ایہ وقت سی 10 بج کر 30 منٹ ۔ انہاں تمام حملےآں وچ جہازاں وچ موجود تمام مسافر مارے گئے ۔ ختم ہونے توں پہلے کئی مسافراں نے اپنے اپنے موبائل سیل دے ذریعے اپنے مختلف جگہاں اُتے فون کر کے اطلاعات داں ۔ انہاں تمام اطلاعات نوں بعد وچ منظم کیتا گیا تا کہ اس حادثے وچ ہونے والے اندرونی واقعات نوں تفصیل توں جوڑا جا سکے ۔
11 ستمبر 2001 دے حملے | |
تھاں |
نیو یارک |
تریخ |
منگل، 11 ستمبر 2001 |
موتاں | 3017 |
پھٹڑ | 6291 |
حملے دا ویلا | 8:46 سویرے 10:28 |
11 ستمبر 2001 دے حملے امریکہ تے وڈے ناپ تے سوچے سمجے القاعدہ دے خودکش حملے سن۔ اوس سویرے القائدہ دے 19 جانبازاں نے 4 مسافر حعازاں نوں اغوا کیتا تے دو نوں نیو یارک دے ورلڈ ٹریڈ سنٹر دے جوڑے ٹاوراں نال ٹکرا دتا۔ دوویں ٹاور دو کینٹیاں دے اندر ڈگ پۓ تے اوناں دے ڈگن نال نال والے بنے اچے کوٹھے وی ڈگ گۓ یا اوہ ٹٹ گۓ۔ تیجا جعاز پینٹاگون نال آرلنگٹن ورجینیا وچ ٹکرایا۔ چوتھا پنسلوانیا ج ڈگ گیا۔
امریکہ نے ایدے بدلے چ القاعدہ دے گڑھ افغانستان تے ہلہ بول دتا۔ امریکہ چ آن جان لئی ڈاڈے قنون بناۓ گۓ۔ امریکہ دی سٹاک ایکسچینج ڈک پئی تے جدوں اوہ کھلی تے اودے چ مندی نظر آئی۔ 11 ستمبر دے ایس کم نے تریخ دی ٹور نوں موڑ دتا۔
بعد از سانحہ
[سودھو]طیاراں دے ٹکرائے جانے دے بعد جو دو ٹاور نشانہ بنے اوہ چند ہی منٹاں بعد زمین بوس ہوگئے تے نال ہی اپنے اک تیسرے ٹاور نوں وی تباہ کر چلے ۔ حادثے دے وقت اس بلڈنگ وچ دس ہزار افراد سن ۔
ان واقعات دے بعد پورے امریکا ميں ریڈ الرٹ کر دتا گیا ۔ امریکا نے اپنے میکسکو تے کینیڈا توں ملنے والے سرحد نوں بند کر دتا ۔
امریکی فضاواں وچ جنگی طیاراں نے پروازاں شروع کرداں ۔ امریکی بحری بیڑے حرکت وچ آ گئے ۔ تمام ایئر پورٹس بند کر دتے گئے تے کسی عام طیارے نوں پرواز دی اجازت نہيں دتی گئی ۔ تمام سرکاری عمارتاں نوں خالی کرا لیا گیا وار سرکاری تنصیابت اُتے فوج متعین کر دتی گئی۔ جنرل سروسز ایڈمنسٹریشن نے ہدایت جاری کر دتی کہ ورجینیا ، میری لینڈ ، پنسلوانیا تے مغربی ورجینیا وچ تمام عدالتاں تے دفاتر تا حکم ثانی بند رہيں گے ۔ اسی طرح کانگریس دی عمارت خالی کرالی گئی ۔ اوہ تمام 19 عمارتاں جو پولیس دے کنٹرول وچ سن بند کر دتی گئی ۔ اسی طرح تمام ضلعی حکومتاں دے دفاتر بند کرا دتے گئے۔ ورجینیا ریلوے ایکسپریس نوں معطل کر دتا گیا ۔ تے یونین اسٹیشن توں تمام ٹریناں دی آمد و رفت بند ہوگئی ۔ بساں دے نال پینٹا گون میٹرو ریل اسٹیشن وی بند کر دتا گیا ۔ ریاست میری لینڈ دے تمام اسکولاں وچ چھیويں کر دتی گئی تے جارج ٹاؤن یونی ورسٹی وچ کلاسز معطل کر دتی گئياں ۔ دنیا دی سب توں وڈی تجارتی شاہراہ وال اسٹریٹ اُتے سناٹا چھا گیا ۔
نقصانات
[سودھو]اس حملے وچ 2977 انسانی جاناں دا نقصان ہويا ۔ (ہر سال امریکا ميں لگ بھگ 50,000 لوگ افیم نما نشہ آور ادویات دے استعمال توں مر جاندے نيں۔)[۲]
اس دے نال ہی امریکا تے اس دے حامیاں نوں مالی بحران دا شکار ہونا پيا ۔ عالمی مارکیٹ کریش ہونا شروع ہو گئی جو چوبیس گھنٹےآں بعد کسی حد تک سنبھلنے لگی سی ۔
حملےآں دی اطلاع عام ہُندے ہی عالمی منڈی وچ تیل تے سونے دی قیمتاں وچ فوری اضافہ ہو گیا تے یورپی کرنسی یورو دے مقابلے وچ ڈالر کر نقصان پہنچیا ۔ لندن دی مارکیٹ وچ اگلے ماہ یعنی اکتوبر دے لئی تیل دی قیمتيں 27۔26 ڈالر توں ودھ کر 30 اعشاریہ دس ڈالر تک جا پہنچیاں جدوں کہ نیو یارک وچ تیل دی مارکیٹ حملےآں دی اطلاع دے نال ہی بند ہوگئی ۔
اسی طرح سونے دی قیمت وچ لگ بھگ 19 ڈالر فی اونس دا اضافہ ہو گیا۔
دنیا بھر دی مالیاتی منڈیاں افراتفری دا شکار ہوگئياں ۔ دنیا دا سب توں وڈا اسٹاک ایکسچینج نیویارک بند کر دتا گیا ۔ برطانیہ وچ لندن اسٹاک ایکسچینج نوں خالی کرا لیا گیا ۔ جرمنی ، پیرس ، ٹوکیو ، بون تے ماسکو وغیرہ دی مارکیٹاں وچ بھاری خسارہ ہويا ۔
تباہی دے نتیجے وچ انشورنس کمپنیاں نے نقصان دا تخمینہ 15 ارب ڈالر تک لگایا ۔[۳]
امدادی کم
[سودھو]ورلڈ ٹریڈ سینٹر دے جڑواں عمارت وچ سینکڑاں تجارتی دفاتر ، سرکاری ، نیم سرکاری ایجنساں دے مراکز تے عالمی تنظیماں دے دفاتر سن ۔ ہر اک ٹاور وچ 21 ہزار شیشے دی کھڑکیاں ۔ ہر ٹاور وچ 95 لفٹس سن۔ تیس سال پہلے تعمیر ہونے والی ایہ عمارت اسٹیل تے کنکریٹ دا اک بے پناہ اسٹرکچر سی ۔ جس دا ملبہ صاف کرنے تے بچ جانے والےآں نوں باہر نکالنے وچ کئی دن تے بے پناہ کوشش صرف ہوئی ۔
سانحے دا پس منظر
[سودھو]القاعدہ دے جہادی اراکین نے ایہ حملہ مسلم دنیا اُتے امریکا دی جارحیت و اسلام مخالف پالیسیاں دی مخالفت وچ کیتا ۔ جس توں انہاں دا خیال سی کہ اس توں امریکا دی کمر ٹُٹ جائے گی ۔[حوالہ درکار] مگر خلاف توقع امریکا نے پوری دنیا توں اپنے لئی ہمدردی سمیٹ کر مسلم امہ اُتے عرصہ حیات تنگ کرنے دی شروعات کر پائی ۔[حوالہ درکار] اک خیال دے مطابق ایہ حملہ تے اوہدی منصوبہ بندی تو القاعدہ ارکن نے دی مگر جِنّا زیادہ فائدہ امریکیوں نوں ہويا اسنوں دیکھ کر لگدا اے کہ ایہ حملہ خود امریکیوں دی خواہش و منصوبہ بندی اُتے ہی کیتا گیا ۔ سانچہ:Dubious
القاعدہ
[سودھو]القاعدہ تنظیم ، جس دی بنیادی شروعات روس افغانستان جنگ دے بعد ہونے والے افغان خانہ جنگی دے دوران وچ ہوئی ۔
اسامہ بن لادن
[سودھو]مشہور اسلامی شدت پسند تنظیم القاعدہ دا سربراہ جس دی سربراہی و قیادت وچ اس حملے دے سر انجام دتا گیا ۔
خالد شیخ
[سودھو]اس سانحے دا ماسٹر مائنڈ ۔ جداں بعد وچ پاکستان توں گرفتار کیتا گیا ۔
القاعدہ مجاہدین
[سودھو]القاعدہ ارکن جنہيں القاعدہ مجاہدین وی کہیا جاندا اے ، گیارہ ستمبر دے حملےآں دے لئی انتہائی شدت و جوش خروش دا مظاہرہ کردے ہوئے نہ صرف اس منصوبے نوں پایہ تکمیل تک پہنچایا بلکہ واقعے دے بعد امریکیوں نوں ہور حقارت و طنز دا نشانہ بنایا [حوالہ درکار]۔ جدوں کہ چھوٹے موٹے حملےآں دا سلسلہ وی جاری رہیا جس وچ ست جولائی لندن حملہ ، میڈرڈ بم دھماکا تے بالی بم دھماکے قابل ذکر ہيں ۔
سرمایہ دارانہ نظام و امریکیوں دے خلاف نفرت
[سودھو]القاعدہ تنظیم نے اسلامی شدت پسندی نوں ہويا دینے دے لئی یہود نصاری دے جس برائی نوں نمایاں کیتا اس وچ سرمایہ دارانہ نظام خاص طور اُتے قابل ذکر اے ۔ سرمایہ دارانہ نظام ، جس دے نتیجے وچ ساری دنیا دی دولت محض چند سرمایہ داراں دے ہتھ وچ محدود ہو جاندی اے [حوالہ درکار] تے اوہ باقی پسماندہ تے ترقی پذری دنیا نوں اپنے اشاراں اُتے نچاندے ہيں سانچہ:Clarify ۔ اس دے مقابلے اُتے اسلام دے معیشتی نظام دی اہمیت مختلف سطحاں تے مکتاباں فکر اُتے پیش کيتی جاندی رہی ۔ جس دے نتیجے وچ یورپی تے امریکی اقوام دے لئی مسلم عوام وچ کافی نفرت پایا جاندا سی ۔
محرکات
[سودھو]افغانستان خانہ جنگی دے اثرات کسی حد تک کم ہو جانے دے نتیجے وچ القاعدہ تنظیم نے اپنے مقاصد دا رخ ہن امریکا دی طرف کر ليا سی ۔ جس دے لئی اسنوں کسی وڈے ہلچل دی ضرورت سی ۔ اس مقصد دے لئی چھوٹے موٹے حملے تو جاری سن مگر اس وڈے حملے دی وی تیاری انتہائی خفیہ طریقے توں جاری سی ۔ کیوں کہ اج تک امریکا نے اپنے خطے توں باہر نکل کر دوسرے ملکاں اُتے جارحیتسانچہ:Clarify دی سی لیکن کسی نے ایہ نہيں سنیا کہ امریکا اُتے کسی نے حملہ کیتا ہو[حوالہ درکار] تے ایہ انوکھا کارنامہ کر دکھایا القاعدہ نے ۔ اس کارنامے دا القاعدہ نوں دنیا بھر شدت پسند مسلماناں دی نظراں وچ اسلامی غلبے دی امیداں دا مرکز بنا دتا تے اسامہ بن لادن نوں دیوندا سمان ۔
قبل از سانحہ
[سودھو]حملے دے لئی القاعدہ نے کئی سال پہلے توں منصوبہ بندی کر رکھی سی ۔ جس دا نتیجہ بالآخر 11 ستمبر 2001 نوں نظر آیا ۔
حملے دی منصوبہ بندی
[سودھو]القاعدہ دی طرف توں حملے دی منصوبہ بندی وچ انتہائی رازداری ورتیا گیا جس دا اندازہ اس گل توں لگایا جا سکدا اے کہ حملے دے لئی طیاراں دی اڑان دی تربیت جنہاں دہشت گرداں نے لی ۔ انہاں نوں وی آخر تک پتہ نہيں سی کہ ایہ ٹریننگ کس حملے دے منصوبہ بندی دا حصہ اے ۔ [حوالہ درکار]
طیاراں دا اغوا
[سودھو]اس حملے دے لئی کل چار طیاراں نوں اغوا کیتا گیا ۔
لیری سلور اسٹیون
[سودھو]اک یہودی سرمایہ کار جس نے اس سانحے توں چند ماہ پہلے ورلڈ ٹریڈ سینٹر نوں نجکاری دے ذریعے لیز اُتے خریدا تے سانحے دے نتیجے وچ اس نے جو انشورنس کلیم کیتا اوہ 3 اعشاریہ 55 بلین ڈالر دا سی مگر اس وچ اس دا موقف سی کہ اسنوں دگنیا معاوضہ دتا جائے یعنی 7 اعشاریہ 1 بلین ڈالر کیوں کہ اس سانحے وچ دو جہاز ٹکرائے سن ۔
فوری اثرات بعد از سانحہ
[سودھو]اس سانحے دے بعد پوری دنیا دی ہمدردی اس وقت امریکا دے نال ہوگئياں ۔
مذمت
[سودھو]دنیا دے تمام ملکاں تے تنظیماں دی طرف توں اس حملے دی مذمت کيتی گئی ۔ جس وچ مسلمان عرب ملکاں قابل ذکر ہيں ۔
اعتراف جرم
[سودھو]پہلے تو اس واقعے دا الزام امریکی صدر بش جونیئر نے القاعدہ اُتے لگایا۔ بعد ازاں افغانستان اُتے حملے دے بعد اسامہ بن لادن دے اعتراف گفتگو اُتے مبنی ویڈیو ٹیپ توں اس گل دا ثبوت وی مل گیا ۔
مسلماناں دے نال رویہ
[سودھو]سانحے دے نتیجے وچ بعد پوری دنیا بالخصوص امریکا و یورپ وچ مسلمان دہشت دی علامت بن گئے ۔[حوالہ درکار] تے حکومتی مشنریاں نے بے گناہ مسلماناں اُتے وی ظلم و ستم سانچہ:Clarify دے پہاڑ توڑنے شروع کر دتے سانچہ:Dubious
دہشت گردی دے خلاف امریکا ميں سختی
[سودھو]امریکی مسلماناں اُتے زمین تنگ کر دتی گئی انہاں دا ہر قسم دا بائیکٹ کیتا جاندا رہیا [حوالہ درکار] تے رہی سہی جگہاں اُتے غیر مسلم انہاں توں خوف زدہ ہر کر وکھ ہو جاتے[حوالہ درکار] ۔ جدوں کہ القاعدہ تے شدت مسلماناں دی تلاش وچ امریکی ایجنسیاں دی طرف بے گناہ مسلمان شہریاں نوں تفتشی مقاصد دے تحت اٹھانے دا سلسلہ شروع ہويا جسنوں بعد ازاں قانون سازی دے ذریعے مزيد تقویت دتی گئی ۔ جس دے بعد مسلمان اپنی پہچان توں بد ظن ہونے لگے ۔ [حوالہ درکار]
دیر پا اثرات بعد از سانحہ
[سودھو]مسلماناں دا جو تاثر پوری دنیا وچ خراب ہويا اسنوں درست کرنے وچ کافی عرصہ لگیا ۔ سانچہ:Clarify
جنگ
[سودھو]انہاں اندوہناک ہلاکتےآں نے امریکا نوں پوری دنیا اُتے جنگ مسلط کرنے دا بہترین موقع دتا سانچہ:Clarify جس دے لئی سب توں پہلے نشانہ بنیا افغانستان
افغانستان امریکا جنگ
[سودھو]سانحے دے مرکزی ذمہ دار اسامہ بن لادن جو انہاں دناں افغانستان وچ نو تعمیر شدہ طالبان حکومت دے سائے وچ رہ رہے سن ۔ انہاں دی گرفتاری دے لئی امریکا نے افغانستان دا رخ کیتا ۔ اولین طور اُتے گرفتاری دا اصولی مطالبہ کیتا گیا [کدوں؟] ۔ جو حسب توقع سانچہ:Whom مسترد کر دتا گیا ۔ جس دے بعد امریکا نے افغانستان اُتے تن اطراف توں حملہ کر دتا تے چند ہی دناں وچ افغانستان توں طالبان حکومت دا خاتمہ کر ڈالا ۔ مگر طالبان سربراہ ملا عمر تے القاعدہ رہنما اسامہ بن لادن فیر وی ہتھ نہيں آئے ۔
دہشت گردی دے خلاف جنگ تے پاکستان
[سودھو]اُتے مذکور افغانستان حملے دے لئی سب توں زیادہ قربانی دا بکرا سانچہ:Clarify پاکستان نوں بنایا گیا ۔ اس وقت دے پاکستان دے سربراہ چیف آف آرمی اسٹاف جنرل پرویز مشرف نوں امریکی حکم نے اک فون کیتا تے افغانستان دے خلاف جنگ کرنے دے لئی پاکستان دی سرزمین منگی تے نال ہی ایہ دھمکی وی دتی کہ تعاون نہ ہونے دی صورت وچ پاکستان نوں پتھر دے دور وچ دھکیل دتا جائے گا ۔ اوہ دن اے تے اج دا دن امریکا دے دہشت گردی دے جنگ کيتی قیمت پاکستان ادا کر رہیا اے سانچہ:Clarify ۔
عراق امریکا جنگ
[سودھو]سانچہ:Off-topic افغانستان اُتے حملے دے بعد امریکا دے ہتھ کھل گئے سن جس دے بعد اس نے امریکا نوں اکھاں دکھانے والے سانچہ:Clarify مسلم عراق دے خلاف جارحیت سانچہ:Clarify دا آغاز کیتا تے صدر صدام اُتے ایٹمی ہتھیاراں رکھنے دا الزام دی آڑ وچ عراق اُتے قبضہ کیتا تے عراقی تیل اُتے خوب عیش سانچہ:Clarify اڑائی ۔
بھارتی پارلیمنٹ حملہ
[سودھو]سانچہ:Off-topic سانحہ 11 ستمبر تے اوہدی آڑ وچ افغانستان اُتے حملے دے بعد بھارت نے وی اپنے پارلیمنٹ اُتے حملے دا ڈراما کیتا تے امریکا دی طرح پاکستان اُتے جنگ مسلط کرنے دی کوشش کيتی جو پاکستان دے سر اُتے امریکا دا ہتھ ہونے دی وجہ توں ناکام ہوئی تے بھارت نوں خاموش بیٹھنا پيا ۔ [حوالہ درکار]
تہذیباں دا تصادم
[سودھو]سانحہ 11 ستمبر نوں بعض دانشوراں تے تجزیہ کاراں نے تہذیباں دا تصادم قرار دتا ۔ جس دی بنیاد صدر بش دا اوہ بیان سی کہ جس وچ انہاں نے سانحہ 11 ستمبر تے اس دے جواب وچ کيے گئے افغانستان حملےآں نوں صلیبی جنگاں دا تسلسل قرار دتا ۔
عالمی طاقتاں دا توازن
[سودھو]اسی دی دہائی وچ سوویت اتحاد دا شیرازہ بکھرنے دے بعد امریکا نوں دنیا دا سپر پتے منیا جا رہیا سی مگر سانحہ 11 ستمبر نے امریکا دے وی طاقت تے حفاظتی قوانین دا بھرم کھول دتا تے نال ہی دنیا نوں ایہ احساس دلایا کہ اس دنیا وچ پسے ہوئے مسلمان وی اک طاقت دا جذبہ لئی ہوئے نيں ۔
تفتیشی مراحل
[سودھو]11 ستمبر یعنی نائن الیون بعد جِنّے منہ اِنّی گلاں دا سلسلہ شروع ہو گیا ۔ جس وچ بعض افوانيں وی شامل رہيں تے بعض پیشنگوئیاں دی تحقیق دا کم تازہ کیتا گیا ۔ سب توں زيادہ شہرت سولہويں صدی دے مشہور فرانسیسی نوسٹرا ڈیمس دی پیش گوئیاں نوں ملی ۔ اس دے علاوہ اس واقعے توں پہلے ہونے والے بعض چھوٹے چھوٹے واقعات وی میڈیا تفتیش دی زد وچ آئے ۔ جداں 1981ء وچ پاکستان انٹرنیشنل ایئر لائنز نے اپنا اک اشتہار چھپوایا سی جس وچ اک طیارے نوں ورلڈ ٹریڈ سینٹر توں تقریباً ٹکراندے دکھایا گیا ۔ [۳] اس دے علاوہ 1995ء وچ بننے والے بچےآں دے مشہور کارٹون "جانی براوو" دا اک سین وی زیر بحث آیا جس وچ مرکزی کردار دے پِچھے اک دکن اُتے پوسٹر لگیا ہويا سی اس پوسٹر وچ ورلڈ ٹریڈ سینٹر دا اوہی بعد از سانحہ منظر دا خاکہ بنا سی تے لکھیا سی Comming Soon یعنی جلد آ رہیا اے ۔
ایف بی آئی تفتیش
[سودھو]پنچایت برائے سانحہ گیارہ سمتبر
[سودھو]متاثرہ عمارتاں دے انہدام وچ شبہ
[سودھو]سی آئی اے
[سودھو]- "حقیقت ایہ سی کہ CIA نوں ایہ اطلاع مل چکی سی"
- the fact that the CIA becomes aware of this information [۴]
تعمیر نو
[سودھو]یادگار و آثار
[سودھو]سانحے دے بعد بلڈنگ دا ملبہ صاف کرنے بعد اس جگہ گراؤنڈ زیرو دے نام توں یادگار بنایا گیا ۔ اس دے علاوہ اس بلڈنگ دے قریب اک چھوٹی سی مسجد وی بنانے اُتے تنازعہ ہویا[حوالہ درکار] ۔ کیوں کہ امریکی اسلام توں سخت خوف زدہ ہو گئے سن سانچہ:Dubious ۔
بینک ڈکیتی؟
[سودھو]ورلڈ ٹریڈ سینٹر وچ زمین توں 70 فٹ دی گہرائی وچ وڈے وڈے تہہ خانے سن جنہاں وچ سونے چاندی دے وڈے ذخیرے سن جو اس سانحے دے بعد غائب نيں۔ خیال رہے کہ ورلڈ ٹریڈ سینٹر دی سیکوریٹی دا ٹھیکہ امریکی صدر بش دے چھوٹے بھائی ماروِن بش دے پاس سی ۔[۵]
ساتواں ٹاور
[سودھو]ستويں ٹاور توں کوئی ہوائی جہاز نئيں ٹکرایا سی مگر اوہ وی ٹاور نمبر اک ہور دو دی طرح گر گیا۔ ماہرین دے مطابق سرکاری بیان غلط اے کہ اگ لگنے دی وجہ توں ساتواں ٹاور گرا۔ ایہ ٹاور اسٹیل دے فریم توں بنیا ہویا سی تے ایہ دنیا دی اسٹیل دے فریم والی پہلی بلڈنگ اے جو اگ لگنے توں گر گئی۔[۶]
پینٹاگون
[سودھو]امریکی ڈیفنس سیکریٹری ڈونالڈ رمزفیلڈ (Donald Rumsfeld) نے 10 ستمبر 2001ء نوں اپنی تقریر وچ اعتراف کيتا کہ ڈیفنس بجٹ وچ 2300ارب ڈالر دا گھپلا موجود اے جس دا سراغ نئيں لگایا جا سکدا۔ اگلے دن صبح 9 بج کر 37 منٹ اُتے ہائی جیک شدہ طیارہ پینٹاگون دی عمارت دے عین ايسے حصے توں جا ٹکرایا جتھے بجٹ اینالیسٹ (analysts) دے دفاتر سن ۔[۷]
اگرچہ کہ اک بازو توں دوسرے بازو تک طیارے دی چوڑائی 38 میٹر سی مگر ٹکر کے بعد پینٹاگون دی بلڈنگ وچ ہونے والا سوراخ صرف 6 میٹر چوڑا سی تے زمین توں دوسری منزل اُتے سی۔ حکومت کیتی طرف توں دسیا گیا کہ طیارہ لینڈنگ پوزیشن وچ سی۔ اس طیارے دے پہیاں (Landing gears) دی اونچائی 13 میٹر ہُندی اے جدوں کہ طیارہ صرف 10 میٹر دی بلندی اُتے ٹکرایا۔
ٹکر دی جگہ توں طیارے دا کوئی حصہ یا مسافراں دی باقیات بالکل نئيں ملیاں۔ حکومتی بیان ایہ اے کہ جہاز ٹکراندے ہی بھاپ بن گیا۔ تریخ وچ کدی ایسا نئيں ہويا۔
یہ کس قدر عجیب اتفاق اے کہ جس وقت اغوا شدہ طیارے اپنے اہداف اُتے ٹکرانے والے سن اس وقت پینٹاگون نے اک "وار گیم" چلایا ہويا سی جس دی وجہ توں ائر ٹریفک کنٹرولرز نوں اپنے ریڈار اسکرین اُتے بھوت طیارے نظر آ رہے سن ۔[۷]
اقتباس
[سودھو]- اسامہ بن لادن دا بیان جو بی بی سی نے چھاپا سی کہ امریکا وچ حکومت دے اندر اک ہور حکومت اے۔
"I was not involved in the September 11 attacks in the United States nor did I have knowledge of the attacks. There exists a government within a government within the United States. The United States should try to trace the perpetrators of these attacks within itself... That secret government must be asked as to who carried out the attacks. … The American system is totally in control of the Jews, whose first priority is Israel, not the United States."
Osama bin Laden statement, published by BBC[۸]
ہور ویکھو
[سودھو]- دہشت اُتے جنگ
مکھ لیکھ لئی ویکھو: دہشت اُتے جنگ#نو گیارہ
- ↑ سائیٹ غلطی:نا منیا جان والا
<ref>
ٹیگ کوئی لکھت نئیں دتی گئی اتے پتےcbc-2004
لئی۔ - ↑ China Is Using Fentanyl As "Chemical Warfare" Against US, Experts Say
- ↑ ۳.۰ ۳.۱ طاہر جاوید مغل (2001). "امریکا ميں قیامت صغری", تاریخی حادثات اول, 67.
- ↑ “The Watchdogs Didn’t Bark: The CIA, NSA, and the Crimes of the War on Terror,” by John Duffy and Ray Nowosielski.
- ↑ nine one one was the most elaborate, most successful, bank heist in History.
- ↑ Major University Study Finds "Fire Did Not Bring Down Tower 7 On 9/11"
- ↑ ۷.۰ ۷.۱ Escobar: We Are All Hostages Of 9/11
- ↑ "There exists a government within a government within the United States" -Osama bin Laden
- انڈپنڈنٹ، 11 ستمبر 2010ء، "Robert Fisk: Nine years, two wars, hundreds of thousands dead – and nothing learnt"
- مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے
- All articles with unsourced statements
- Articles with unsourced statements
- ٹُٹے ہوئے جوڑاں آلے صفحے
- All pages needing cleanup
- Vague or ambiguous time
- 2001ء وچ ریاستہائے متحدہ امریکا
- 2001ء وچ ریاستہائے متحدہ وچ جرائم
- 2001ء وچ ریاستہائے متحدہ وچ قتل
- 2001ء وچ قتل عام
- امریکیت مخالف
- براعظم امریکا
- پنسلوانیا وچ 2001ء
- تاریخ ریاستہائے متحدہ (1991–تاحال)
- تاریخ ریاستہائے متحدہ امریکا
- تاریخ ورجینیا
- حق تلفیاں و دہشتگردیاں
- ریاست ہائے متحدہ امریکا ميں دہشت گردی دے واقعات
- ریاستہائے متحدہ وچ عمارات و ساخات اُتے حملے
- ریاستہائے متحدہ وچ قتل عام
- ستمبر 2001ء دی سرگرمیاں
- فلم شدہ موتاں
- فوجی تنصیبات اُتے حملے
- گیارہ ستمبر دے حملے
- نفرت اُتے مبنی جرائم
- نیو یارک وچ 2001ء
- ورجینیا وچ 2001ء
- امریکہ
- نیو یارک شہر