عبد الرحمان اوزاعی
عبد الرحمان اوزاعی | |
---|---|
(عربی وچ: عبد الرحمن الأوزاعي) | |
جم | سنہ 707 [۱][۲] |
وفات | سنہ 774 (66–67 سال)[۱][۲] |
وجہ وفات | اختناق |
شہریت | اموی خلافت |
مذہب | اسلام |
فرقہ | اہل سنت و جماعت |
عملی زندگی | |
استاذ | عطاء بن ابی رباح ، امام محمد باقر ، قتادہ بن دعامہ ، ابن شہاب زہری ، امام مالک ، ابراہیم بن ابی عبلہ |
تلمیذ خاص | سفیان ثوری ، امام مالک ، عبد اللہ ابن مبارک |
پیشہ | فقیہ ، الٰہیات دان ، فلسفی |
پیشہ ورانہ زبان | عربی [۵] |
شعبۂ عمل | فقہ |
باب اسلام | |
ترمیم |
بیروت، شام، مراکش تے اندلس دے امام عالی مقام الامام الحافظ ابو عمرو عبد الرحمن بن عمرو بن یُحمد اوزاعی اک مشہور و معروف محدث سن تے اپنے زمانے وچ اہل شام دے امام ہويا کردے سن ـ موجودہ زمانے وچ شہر لبنان وچ انہاں دے القاب وچ اک لقب "امام العیش المشترک" دا وادھا کيتا جاندا اے، کیونجے یہود و نصاری دے تعلق توں انہاں دا موقف نہایت نرمی اُتے مبنی ہويا کردا تھاـ ايسے طرح انہاں دا اک دوسرا لقب "شفیع النصاری" وی مشہور اے، اس لقب دا پس منظر ایہ اے کہ اک دفعہ جبل لبنان دے رہنے والے مسیحیاں دے گروہ نے بغاوت کردتی تے اطاعت توں منہ پھیر لیا، لہذا شام دے والی تے عباسی خلیفہ ابو جعفر منصور دونے نے جبل لبنان وچ رہنے والی مسیحیاں نوں شہر بدر کرنے دا عزم کیا، تاں امام اوزاعی فرمان خلافت دے سامنے مضبوطی توں ڈٹ گئے تے انہاں نوں انصاف دا حوالہ دیندے ہوئے کہیا کہ اک ٹکڑے دی بغاوت دے سبب پوری جماعت نوں سزا دینا بالکل درست نئيں اے، انہاں دے اس فیصلے نوں دیکھدے ہوئے فرمان شاہی واپس لے لی گئی تے جبل لبنان دے رہائشی حکومت کیتی پھڑ توں بچ گئے تے انہاں نے امام اوزاعی دے احسان نوں یاد رکھیا۔[۶]
راجح قول ایہ اے کہ امام اوزاعی دی پیدائش شہر بعلبک وچ ہوئی، انہاں نے اپنے بچپن دے کچھ ایام کرک بقاعیہ نامی پنڈ وچ فقر تے یتیمی دی حالت گزارے، فیر اپنی ماں دے نال شہر بیروت کوچ کرگئےـ اس توں پہلے اوہ اپنے اہل خانہ دے نال دمشق وچ رہیا کردے سن، انہاں نے حلب حماة، قنسرین تے ہور کئی شہراں وچ نقل مکانی دی ـ انہاں نوں اوزاعی اس وجہ توں کہیا جاندا اے کہ الاوزاع اک یمنی حمیری قبیلہ سی جو ذی الکلاع بن قحطان توں نکلیا سی، جس دے کچھ افراد دمشق وچ باب الفرادیس دے نیڑے ٹھہرے، جس جگہ انہاں دا قیام سی اس پنڈ نوں "الاوزاع" کہیا جاندا سی، علما، فقہا تے مؤرخین نے امام اوزاعی دے والدماجد، والدہ ماجدہ تے ماماں وغیرہ دے بارے وچ اس دے علاوہ کچھ نئيں لکھیا جِنّا امام صاحب نے خود دسیا اے، مگر انہاں نے اشارہ کيتا اے کہ امام صاحب دے اک چچحالے سن تے ایہ چیز ثابت شدہ اے کہ امام نے اک توں زیادہ مرتبہ شادیاں دی نيں، انہاں دی تن بچیاں تے اک بچہ سی، انہاں دی بیٹیاں توں انہاں دے دو پوتے وی ہوئے۔[۷]
امام اوزاعی دی زندگی دو اہم سیاسی زمانےآں وچ گزری، لہذا انہاں نے دولت بنی امیہ دی بساط الٹتے تے دولت عباسیہ نوں قائم ہُندے دیکھیا، انہاں دے معاصر خلفاء وچ ؛ الولید بن عبدالملک، سلیمان بن عبد الملک، عمر بن عبد العزیز، یزید بن عبد الملک، ابراہیم بن الولید، مروان بن محمد، ابو العباس السفاح تے ابو جعفر منصور سن ـ امام اوزاعی دا زمانہ علم دی فراوانی تے علما، فقہا، قراء تے محدثین دی کثرت دا زمانہ سی اس زمانے دی اہم شخصیتاں وچوں؛ مالک بن انس، جعفر الصادق، سفیان ثوری، حسن بصری، محمد بن سیرین، ابو حنیفہ، لیث بن سعد تے ہور علما سن ـ امام اوازعی اپنے زمانے دے بوہت سارے علما توں علمی، فقہی تے جرأت وچ فوقیت رکھدے سن، انہاں نے مسائل فقہیہ دے تعلق توں تیرہ سال دی عمر توں ہی فتوی دینے شروع کردئے سن تے ستاراں سال دی عمر تک پہونچدے ہوئے مسائل عقائدیہ وچ وی فتوی دینے لگےـ امام اوزاعی اس اسلامی قاعدے "الرحلة فی طلب العلم" اُتے بہت مضبوطی توں ایمان رکھدے سن، ايسے سبب انہاں نے یمامہ، بصرہ، مدینہ منورہ تے بیت المقدس وغیرہ دا سفر کیا، کئی مرتبہ حج بیت اللہ کیا، ایہی وجوہات سن کہ اوہ علوم دینیہ و شرعیہ وچ بہت گہرائی وگیرائی رکھدے سن، امام اوزاعی نے اموی و عباسی دور وچ دو بار قضا دا منصب ٹھکرایا، تاں جدوں انہاں یزید بن ولید دے زمانے وچ قاضی بنائے گئے تاں صرف اک دفعہ عدالت وچ آئے فیر استعفی دے دتا، انہاں دا ایمان سی کہ قضا دا منصب بہت اہم ذمہ داری اے، کسی عام انسان دے لئی ایہ ذمہ داری بہت مشکل اے۔[۸]
حوالے
[سودھو]- ↑ ۱.۰ ۱.۱ فرینس دا ببلیوٹیک نیشنل آئی ڈی: https://catalogue.bnf.fr/ark:/12148/cb13744533x — subject named as: ʿAbd al-Raḥmān al- Awzāʿī — مصنف: Bibliothèque nationale de France — عنوان : اوپن ڈیٹا پلیٹ فارم — اجازت نامہ: Open License
- ↑ ۲.۰ ۲.۱ Diamond Catalog ID for persons and organisations: https://opac.diamond-ils.org/agent/32135 — subject named as: ʿAbd al-Raḥmān al-Awzāʿī
- ↑ وصلة : https://d-nb.info/gnd/119129345 — اخذ شدہ بتاریخ: ۱۳ دسمبر ۲۰۱۴ — اجازت نامہ: Creative Commons CC0 License
- ↑ وصلة : https://d-nb.info/gnd/119129345 — اخذ شدہ بتاریخ: ۳۱ دسمبر ۲۰۱۴ — اجازت نامہ: Creative Commons CC0 License
- ↑ سوڈوک شناختی: https://www.idref.fr/074348051 — اخذ شدہ بتاریخ: ۲ مئی ۲۰۲۰ — عنوان : Identifiants et Référentiels — ناشر: Agence bibliographique de l'enseignement supérieur
- ↑ أحمد بن يحيى بن جابر بن داود البلاذريّ (1988م). فُتوح البُلدان، الجزء الثاني. بيروت - لُبنان: دار ومكتبة الهلال. صفحة 167.
- ↑ حسان علي حلاق (1431هـ - 2010م). موسوعة العائلات البيروتية: المُجلَّد الأوَّل (الطبعة الأولى). بيروت - لبنان: دار النهضة العربية. صفحة 51 – 52. ISBN 9786144021415.
- ↑ أبو زرعة الدمشقي، تحقيق: خليل المنصور (1417هـ - 1996م). تاريخ أبي زرعة الدمشقي (حديث رقم 2320) (الطبعة الأولى). بيروت - لبنان: دار الكتب العلمية.
- مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے
- صفحات مع خاصیت P227
- مضامین جنہاں وچ فرانسیسی بولی دا متن شامل اے
- مضامین جنہاں وچ عربی بولی دا متن شامل اے
- 707 دے جم
- 774 دیاں موتاں
- صفحات مع خاصیت P1066
- صفحات مع خاصیت P802
- ویکی ڈیٹا توں ماخوذ شعبۂ عمل
- اموی دور دے علما
- بیروت دیاں شخصیتاں
- تبع تابعی راویان حدیث
- علمائے اہلسنت
- اٹھويں صدی دی عرب شخصیتاں