علی العریضی
اہل بیت | |
---|---|
علی العریضی | |
علي بن جعفر الصادق بن محمد الباقر بن علي زين العابدين بن الحسين بن علي بن أبي طالب | |
معلومات شخصیت | |
مقام پیدائش | |
مقام وفات | |
کنیت | ابو حسن |
لقب | العریضی |
مذہب | اسلام |
فرقہ | اہل سنت |
اولاد | محمد بن علی عریضی |
والد | امام جعفر صادق |
بہن/بھائی | امام موسیٰ کاظم ، اسماعیل ابن جعفر ، عبد اللہ بن جعفر صادق ، اسحاق بن جعفر صادق ، محمد بن جعفر الصادق
|
رشتے دار | بہن ، بھائی: فاطمہ بنت جعفر صادق ، ام فروہ بنت جعفر اسماء بنت جعفر ، موسى كاظم اسماعيل بن جعفر، عبد اللہ بن جعفر صادق اسحاق بن جعفر صادق ، عباس بن جعفر محمد بن جعفر صادق ، |
خاندان | بنو ہاشم |
عملی زندگی | |
پیشہ | محدث |
شعبۂ عمل | روایت حدیث |
ترمیم |
علی العریضی بن جعفر صادق بن محمد باقر (130ھ – 210ھ) ، آپ اہل بیت دے اک امام ، شیخ ، محدث تے امام جعفر صادق دے بیٹے نيں۔ [۱]
نسب
[سودھو]علی بن جعفر صادق بن محمد باقر بن علی زین العابدین بن حسین سبط بن علی بن ابی طالب بن عبدالمطلب بن ہاشم بن عبد مناف بن قصی بن کلاب بن مرہ بن کعب بن لوی بن غالب بن فہر بن مالک بن نضر بن کنانہ بن خزیمہ بن مدرکہ بن الیاس بن مضر بن نزار بن معد بن عدنان۔[۲]
ولادت و پرورش
[سودھو]وہ مدینہ منورہ وچ 130ھ وچ اپنے والد امام جعفر صادق دی زندگی دے آخر وچ پیدا ہوئے، جنہاں دا انتقال سنہ 148ھ وچ ہويا، اوہ اپنے والد دی اولاد وچ سب توں چھوٹے نيں، تے آپ دی والدہ ام ولد سی۔آپ دی پرورش آپ دے بھائی امام موسیٰ کاظم نے کيتی۔[۳]
حالات زندگی
[سودھو]علی العریضی بن جعفر صادق ، جنہاں نوں سیدنا علی العریضی دے ناں توں جانیا جاندا سی ، جعفر صادق دا پُتر تے امام اسماعیل ، امام موسیٰ کاظم، عبد اللہ الفتاح تے محمد الدباج دا بھائی سی ۔ اوہ العریضی دے لقب توں سن ۔ کیونجے اوہ مدینہ توں 4 میݪ دے فاصلے اُتے واقع عریض نامی اک علاقے وچ رہندے سن ۔ اج ایہ مسجد نبوی دے مشرق وچ اک گنجان آباد علاقہ اے۔ جداں کہ اس شہر دے مؤرخ علی بن موسیٰ نے اپنے خط 1303ھ وچ مدینہ منورہ تے عریض پنڈ دے مشرقی حصے دا ذکر کردے ہوئے لکھیا اے: حرہ دی چوٹی پر، کوہ احد دے خشم دے سامنے، علی العریضی ابن جعفر صادق دا مزار اے۔ اس وچ اک مسجد تے گنبد دے نال اک مینار اے جس دے مغرب وچ بوہت سارے کھیت تے کنويں نيں۔۔[۴]
خروج مکہ
[سودھو]عباسی ریاست تے عباسی خاندان دے خلافت دے آغاز دے بعد توں، اس دور وچ عباسیاں دے خلاف بہت ساریاں علوی تحریکاں نمودار ہوئیاں، جو اپنی خلافت دے حق دا مطالبہ کردیاں سی، ایہ صورتحال خلافت عباسیہ دے ابتدائی دور وچ ہور خراب ہُندی گئی۔ جداں تک مورخین نے ابو العباس السفاح دے ابتدائی ایام تے مامون الرشید سنہ 200ھ دے درمیان تقریباً تِیہہ علوی بغاوتاں نوں شمار کيتا جاندا اے۔ خلیفہ مامون الرشید دے زمانے وچ عباسی خلافت نوں جنہاں سب توں ودھ خطرناک تحریکاں دا سامنا کرنا پيا اوہ سنہ 199ھ وچ ابو سرایا شیبانی تے محمد بن ابراہیم طباطبا دیاں تحریکاں سی ایہ تحریکاں کوفہ وچ تے فیر بصرہ، اہواز، واسط، یمن تے مکہ تک پھیل گئی سی۔ لیکن سنہ 200ھ وچ خلیفہ مامون الرشید انہاں تحریکاں نوں ختم کرنے تے علویاں دے قبضے نوں واپس کرنے وچ کامیاب ہو گیا۔۔ ابو سرایا شیبانی دی تحریک دے بعد حسین بن حسن افطس تے انہاں دے ساتھی مدینہ وچ محمد بن جعفر صادق دے پاس آئے تے انہاں توں خلافت دے لئی انہاں توں بیعت کرنے نوں کہیا، تاکہ کوئی دو اختلاف نہ ہوݨ۔ اس اُتے اس نے انکار کر دتا، تاں اوہ اس دے نال نئيں رکے جداں تک کہ اس نے انہاں دی درخواست دا جواب نہ دتا۔انہاں نے مکہ وچ عباسی سپاہیاں نال جنگ کيتی تے شکست کھا کر محمد بن جعفر نوں سنہ 200ھ وچ واپس عباسیاں دے حوالے کے دتا۔[۵][۶][۷].[۸]
شیوخ
[سودھو]آپ نے متعدد ائمہ توں علم حاصل کيتا۔ :[۹][۱۰]
- والد جعفر صادق بن محمد باقر
- ھائی موسى كاظم بن جعفر صادق
- حسن بن زيد بن حسن بن علی
- حسين بن زید بن علی زين العابدين
- سفيان بن سعيد ثوری
- احمد بن شبيب حبطی
- شعبہ بن حجاج عتكی
- عبد اللہ بن جعفر زہری
- معتب مولى ابی جعفر صادق
تلامذہ
[سودھو]آپ دے تلامذہ وچ تھلے لکھے قابل ذکر نيں:[۱۱][۱۲]
- پُتر: احمد شعرانی بن علی عريضی
- پُتر: محمد نقيب بن علی عريضی
- حفيده عبد الله بن حسن بن علي العريضي
- پوتا: اسماعیل بن محمد بن اسحاق
- علی بن حسن بن علی بن عمر اشرف
- زید بن علی بن حسين بن زید شہید
- حسين بن زید بن علی بن حسين بن زید شہید
- عبد الرحمن بن شيبہ حزامی
- سلمہ بن شبيب نيشاپوری
- احمد بن محمد بزی
- عبد العزيز بن عبد اللہ اويسی
- نصر بن علی جہضمی
- ابراہیم بن عبد اللہ مدنی
- عبد الرحمن بن محمد ازدی
- عبد العزيز بن عبد الرحمن بن وہب
- محمد بن نضر مروزی
- ہارون بن موسى فروری
روایت حدیث
[سودھو]میرے توں ابن قدامہ نے بیان کیتا، کہیا اسيں توں عمر بن محمد نے بیان کیتا، کہیا اسيں توں ابن الملک نے تے کہیا کہ اسيں توں ابوبکر قاضی نے بیان کیتا، انہاں نے کہیا کہ اسيں توں ابو احمد غطریفی نے بیان کیتا، کہیا اسيں توں عبد الرحمٰن بن مغیرہ نے بیان کیتا، کہیا اسيں توں نصر بن علی نے بیان کيتا۔ کہیا اسيں توں علی بن جعفر بن محمد نے بیان کیتا، میرے توں میرے بھائی موسیٰ نے میرے توں اپنے والد دی روایت توں، اپنے والد محمد دی روایت توں، اپنے والد علی دی سند توں، اپنے والد دی سند توں، اپنے دادا علی دی سند توں، کہ نبی صلی اللہ علیہ وسلم نے آپ صلی اللہ علیہ وسلم نے حسن تے حسین رضی اللہ عنہ دا ہتھ پھڑیا تے فرمایا: ”جو مجھ نال محبت کرے، تے انہاں دونے توں، تے انہاں دونے دے باپ تے انہاں دونے دی ماں نال محبت کرے، تاں اوہ قیامت دے دن میرے درجات وچ میرے نال ہوئے گا۔ اسنوں ترمذی نے روایت کيتا اے۔۔ [۱۳][۱۴]
لکھتاں
[سودھو]آپ دی مشہور کتاب:
- «مسائل علي بن جعفر» جس دے بارے وچ اس نے اپنے بھائی موسیٰ کاظم توں پُچھیا سی۔[۱۵]
اولاد
[سودھو]آپ دے گیارہ بیٹے سن : حسین، جعفر اعظم، عیسیٰ، قاسم، علی ، جعفر اصغر، کلثم ، حسن، محمد نقیب، احمد شعرانی، تے علیہ۔ انہاں دے بعد چار سن : احمد شعرانی، محمد نقیب، حسن تے جعفر اصغر۔ انہاں دی اولاد نوں العریض کہیا جاندا اے تے اوہ بوہت سارے نيں۔[۱۶][۱۷][۱۸]
وفات
[سودھو]آپ دی وفات سنہ 210ھ وچ ہوئی تے آپ نوں العریض پنڈ وچ دفن کيتا گیا ۔ جو اج مدینہ دے رہائشی محلےآں وچوں اک اے۔ انہاں دا مزار نظر آندا سی تے اودوں تک اس دی ریارت کيتی جاندی سی جداں تک کہ اسنوں مسمار نئيں کيتا گیا تے اس دے نشانات 1423ھ وچ جمادی الآخرہ دے تیسرے سوموار دی صبح نوں مٹ گئياں۔[۱۹][۲۰][۲۱][۲۲]
مزار
[سودھو]ایران وچ دو مزارات انہاں توں منسوب نيں۔
- پہلا مقام قم وچ اے تے اسنوں "باب الجنۃ" کہیا جاندا اے تے ایہ اک ایسا مزار اے جتھوں لوک برکت حاصل کرنے دے لئی جاندے نيں تے اس دی تعمیر دا زمانہ اٹھويں صدی ہجری دا پہلا نصف اے۔
- دوسرا سیمنان شہر وچ اک باغ دے وچکار اے جس وچ اک اُچا گنبد اے تے اک بہت کشادہ صحن اے۔ ایسا لگدا اے کہ قبر قم وچ تے اک سمنان وچ دو تے لوکاں دی اے جو اس دی اولاد وچوں ناں دسدے نيں، لہذا سب توں مکمل شخص ذہن وچ آندا اے، جداں کہ اکثر ہُندا اے، تے اس اُتے شک کيتا جاندا اے۔ آپ دی اصل قبر العریض وچ اے جداں کہ اہل مدینہ نوں معلوم اے۔[۲۳]
حوالے
[سودھو]- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
- ↑ يوسف بن عبد الله جمل الليل (2002)۔ الشجرة الزكية في الأنساب وسير آل بيت النبوة (PDF)۔ الرياض، السعودية: مكتبة جل المعرفة۔ صفحہ: 518
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
- ↑ إبراهيم بن ناصر ابن طباطبا (1388 هـ)۔ متنقلة الطالبية (PDF)۔ النجف، العراق: المطبعة الحيدرية۔ صفحہ: 224
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
- ↑ البصرة منذ بداية العصر العباسي حتى سنة ( 247 هـ / 861 م )۔ صفحہ: 85۔ ۰۳ جون ۲۰۱۳ میں اصل سے آرکائیو شدہ
- ↑ علي بن الحسين الأصفهاني (2006)۔ مقاتل الطالبيين (PDF)۔ بيروت، لبنان: مؤسسة الأعلمي للمطبوعات۔ صفحہ: 440
- ↑ عارف أحمد عبد الغني (1996)۔ تاريخ أمراء المدينة المنورة۔ دمشق، سوريا: دار كنان۔ صفحہ: 162۔ ۱۴ مئی ۲۰۲۳ میں اصل سے آرکائیو شدہ
- ↑ أحمد بن علي العسقلاني (1414 هـ)۔ تهذيب التهذيب (PDF)۔ السابع۔ القاهرة، مصر: دار الكتاب الإسلامي۔ صفحہ: 293۔ 6 سبتمبر 2021 میں اصل (PDF) سے آرکائیو شدہ
- ↑ عبد الرحمن بن محمد المشهور (1404 هـ)۔ شمس الظهيرة (PDF)۔ الأول۔ جدة، السعودية: عالم المعرفة۔ صفحہ: 45۔ 23 نوفمبر 2020 میں اصل (PDF) سے آرکائیو شدہ
- ↑ محمد بن علي خرد (2002)۔ غرر البهاء الضوي ودرر الجمال البديع البهي۔ القاهرة، مصر: المكتبة الأزهرية للتراث۔ صفحہ: 451
- ↑ يوسف بن عبد الرحمن المزي (1413 هـ)۔ تهذيب الكمال في أسماء الرجال (PDF)۔ العشرون۔ بيروت، لبنان: مؤسسة الرسالة۔ صفحہ: 352
- ↑ محمد بن أحمد الذهبي (1416 هـ)۔ ميزان الاعتدال في نقد الرجال (PDF)۔ الخامس۔ بيروت، لبنان: دار الكتب العلمية۔ صفحہ: 144۔ 6 فبراير 2022 میں اصل (PDF) سے آرکائیو شدہ
- ↑ محمد بن أحمد الذهبي (1413 هـ)۔ الكاشف في معرفة من له رواية في الكتب الستة (PDF)۔ الثاني۔ جدة، السعودية: دار القبلة للثقافة الإسلامية۔ صفحہ: 36
- ↑ علي بن جعفر العريضي (1409 هـ)۔ مسائل علي بن جعفر ومستدركاتها (PDF)۔ مشهد، إيران: المؤتمر العالمي للإمام الرضا عليه السلام۔ 6 فبراير 2022 میں اصل (PDF) سے آرکائیو شدہ
- ↑ علي بن محمد العمري (1422 هـ)۔ المجدي في أنساب الطالبيين (PDF)۔ قم، إيران: مكتبة آية الله العظمى المرعشي النجفي۔ صفحہ: 332
- ↑ أحمد بن علي ابن عنبة (1430 هـ)۔ عمدة الطالب الصغرى في نسب آل أبي طالب (PDF)۔ قم، إيران: مكتبة آية الله العظمى المرعشي النجفي۔ صفحہ: 132۔ 16 أبريل 2021 میں اصل (PDF) سے آرکائیو شدہ
- ↑ محمد بن عمر بن الحسن الرازي (1419 هـ)۔ الشجرة المباركة في أنساب الطالبيّة۔ قم، إيران: مكتبة آية الله العظمى المرعشي النجفي۔ صفحہ: 124
- ↑ عبد الحي بن أحمد الحنبلي (1408 هـ)۔ شذرات الذهب في أخبار من ذهب (PDF)۔ الثالث۔ دمشق، سوريا: دار ابن كثير۔ صفحہ: 49
- ↑ محمد بن أحمد الذهبي۔ العبر في خبر من غبر (PDF)۔ الأول۔ بيروت، لبنان: دار الكتب العلمية۔ صفحہ: 282۔ 30 ديسمبر 2020 میں اصل (PDF) سے آرکائیو شدہ
- ↑ عبد الله بن أسعد اليافعي (1417 هـ)۔ مرآة الجنان وعبرة اليقظان في معرفة ما يعتبر من حوادث الزمان (PDF)۔ الثاني۔ بيروت، لبنان: دار الكتب العلمية۔ صفحہ: 37
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1 at line 4444: attempt to call field 'set_selected_modules' (a nil value).
باہرلے جوڑ
[سودھو]- علي بن جعفر بن محمد بن علي بن الحسين بن علي بن أبي طالب - موسوعة الحديث.
- مضامین جنہاں وچ اردو بولی دا متن شامل اے
- صفحات مع خاصیت P40
- صفحات تستخدم قالب:صندوق معلومات شخص مع وسائط غير معروفة
- مدینہ منورہ وچ وفات پانے والیاں شخصیتاں
- 825 دیاں موتاں
- 210ھ دیاں موتاں
- ہاشمی شخصیتاں
- مدینہ منورہ وچ پیدا ہوݨ والیاں شخصیتاں
- ستويں صدی دیاں عرب شخصیتاں
- راویان حدیث
- اہل بیت
- نويں صدی دیاں عباسی شخصیتاں
- اٹھويں صدی دیاں عباسی شخصیتاں
- نويں صدی دیاں شخصیتاں
- صفحات مع ویکی ڈیٹا حوالے
- والد ویکی ڈیٹا توں ماخوذ
- 130ھ دے جم