اسحاق بن جعفر صادق
| اہل بیت | |
|---|---|
| اسحاق بن جعفر صادق | |
| تخطيط لاسم إسحاق بن جعفر الصادق ملحق رضی اللہ تعالی عنہ | |
 | |
| معلومات شخصیت | |
| جم |
|
| وفات |
|
| رہائش | قاہرہ |
| کنیت | ابو محمد |
| لقب | الہاشمی - المؤتمن - الحزین |
| مذہب | اسلام |
| فرقہ | اہل سنت |
| زوجہ | نفيسہ بنت حسن بن زيد بن حسن بن علی بن ابی طالب |
| والد | جعفر صادق |
| والدہ | حمیدہ بریریہ |
| بہن/بھائی | |
| رشتے دار | اولاد : محمد ، حسن حسين ، جعفر قاسم ، ام كلثوم بھائی : إسماعيل ، عبد اللہ |
| عملی زندگی | |
| نسب | اسحاق بن جعفر صادق بن محمد باقر بن علی زین العابدین بن حسین بن علی بن ابی طالب |
| ابن حجر دی رائے | صدوق |
| ذہبی دی رائے | صدوق |
| پیشہ | محدث |
| شعبۂ عمل | روایت حدیث |
ترمیم  | |
ابو محمد اسحاق بن جعفر صادق ، آپ اک فقیہ تے ثقہ حدیث نبوی دے راوی نيں ۔[۱] آپ مدینہ منورہ وچ العریض وچ پیدا ہوئے ۔ آپ دی والدہ دا نام حمیدہ بربریہ اے، آپ دے بھائی ، بہن موسیٰ کاظم ، محمد الدباج، تے فاطمہ الکبریٰ نيں۔ [۲]
نسب
[سودھو]اسحاق بن جعفر صادق بن محمد باقر بن علی زین العابدین بن حسین بن علی بن ابی طالب ہاشمی ۔
حالات زندگی
[سودھو]سنہ 193ھ وچ اسحاق بن جعفر اپنی اہلیہ محترمہ نفیسہ تے اپنے خاندان دے باقی افراد دے نال ہجرت کر کے 26 رمضان 193ھ نوں قاہرہ پہنچے تاں اہل مصر نے انہاں دا استقبال کيتا۔ اسحاق بن جعفر اپنے خاندان دے نال قاہرہ وچ اک مصری تاجر جمال الدین بن عبداللہ بن جصاص دے گھر رہندے سن، فیر کئی مہینےآں دے بعد ام ہانی دے گھر چلے گئے تے اوتھے توں ابو سرایا ایوب بن صابر دے گھر چلے گئے۔ جدوں محترمہ نفیسہ نے محسوس کيتا کہ انہاں دے پاس آنے والے لوکاں دی وڈی تعداد گھر دے مالک نوں پریشان کر رہی اے تاں اس نے مصر چھڈݨ دا فیصلہ کيتا تے لوک اس دے فیصلے توں گھبرا گئے تے مصر دے گورنر سری بن حاکم نے انہاں نوں جانے توں روکیا ، مداخلت کیتی تے انہاں توں کہیا: اے خدا دے رسول دی دھی، میں آپ دی شکایت نوں دور کرنے دا ذمہ دار آں، اس دے بعد اس نے انہاں نوں اک بہتر کشادہ گھر عطا کيتا چنانچہ وچ مصر وچ ٹھہر گئے ۔ مؤرخین نے بیان کيتا اے کہ: اسحاق بن جعفر انہاں لوکاں وچوں سن جو رسول اللہ صلی اللہ علیہ وسلم توں ودھ مشابہت رکھدے سن، تے اسحاق بن جعفر اپنے بھائی موسیٰ کاظم دی امامت اُتے ایمان رکھدے سن، تے اس نے اپنے والد صادق دی وصیت نوں بیان کيتا سی۔ انہاں دے بھائی کاظم دی امامت دے نال نال الرضا دی امامت اُتے انہاں دا عقیدہ تے انہاں دے بھائیاں دی طرف توں انہاں دی امامت اُتے اعتراض کرنے دے بعد انہاں نوں متعدد القابات دتے گئے: المدنی، الہاشمی، الموتمن ، الحزین ۔ [۳][۴][۵][۶]
شیوخ تے تلامذہ
[سودھو]شیوخ
- سعيد بن مسلم مدنی.[۷]
- عبد الرحمن بن ابی بكر مليكی ۔
- عبد الرحمن بن عبد العزيز امامی ۔
- عبد اللہ بن حسين ہلالی ۔
- عبد اللہ بن جعفر زہری ۔
- كثير بن عبد اللہ مزنی ۔
- محمد بن عبد الرحمن جدعانی ۔
- موسى بن جعفر كاظم ۔
- محمد بن عبد اللہ كنانی ۔
- محمد بن عبد اللہ لیثی ۔
تلامذہ
- بكر بن محمد ازدی[۸]
- يعقوب بن كاسب مدنی
- عبد اللہ بن ابراہیم جعفری ۔
جراح تے تعدیل
[سودھو]- شیخ مفید نے کہیا: اسحاق بن جعفر نیک،عابد متقی تے محنتی لوکاں وچوں نيں، انہاں توں اک حدیث مروی اے۔
- ابن کسب انہاں توں روایت کردے تاں کہندے: ثقہ رضی اسحق بن جعفر نے میرے توں بیان کيتا۔
- الکلینی نے کہیا: اوہ اپنے بھائی دی علی بن موسیٰ دی وصیت دے گواہاں وچوں سن ۔[۹]
- شبستری نے انہاں دے بارے وچ کہیا: اک ثقہ تے قابل تعریف امام حدیث عالم، تے اوہ محنتی، نیک، صالح تے متقی سن ۔
- یحییٰ بن معین نے کہیا: مین اسنوں صدوق نئيں دیکھدا، جداں کہ بخاری نے اسنوں کتاب القراء خلف الامام، ترمذی تے ابن ماجہ نے نقل کيتا اے۔
- ابن عقدہ نے انہاں دا ذکر شیعہ الرجال وچ کیتا اے تے کہیا اے: اسنوں الحزن کہیا جاندا سی۔ کیونجے اسنوں کدی ہنستے ہوئے نئيں دیکھیا
- جمال الدین احمد بن عنبہ نے طالب دی پھُپھی دے بارے وچ کہیا: اوہ اک عظیم محدث سن تے شیعاں دی اک جماعت نے انہاں توں امامت دا دعویٰ کيتا جدوں سفیان بن عیینہ انہاں توں روایت کردے تاں کہندے: ثقہ رضی اسحاق بن جعفر نے میرے توں بیان کیا.[۱۰]
- مقریزی نے اپنی تدبیر وچ کہیا: اوہ نیکی، نیکی، فضیلت والے لوکاں وچوں سن تے انہاں دے بارے وچ احادیث روایت کيتی گئی سی۔
- عثمان الدارمی نے ابن معین دی سند اُتے کہیا: "میرے خیال وچ اوہ صدوق دے سوا کچھ نئيں سی۔"
- ابن حبان نے کتاب الثقات وچ اس دا ذکر کيتا اے تے کہیا اے کہ اوہ غلط اے۔
- شیخ نمازی شہرودی نے کہیا:وہ ثقہ تے ممتاز اے۔
- شیخ محی الدین مامقانی نے کہیا: اسحاق ساڈے قابل احترام راویاں وچوں اے جو ثقہ اے تے اس دی روایت نوں صحیح مننا چاہیے۔
- جناب علی علوی عمری نے کہیا: اوہ اک ثقہ تے فضیلت والے حدیث دے عالم سن، جنہاں دا لقب الموتمن سی۔ ذہبی نے کہیا: قابل قبول اے۔ البرقی نے انہاں دا شمار اصحاب الباقر، الصادق تے کاظم وچ کیہ اے۔[۱۱][۱۲][۱۳][۱۴][۱۵][۱۰]
ازواج و اولاد
[سودھو]اسحاق نے نفیسہ بنت حسن بن زید بن امام الحسن مجتبیٰ نال شادی کيتی، جو مصر وچ مدفون نيں، انہاں دے بچے سن : محمد، حسن، جعفر، قاسم تے حسین نيں۔[۱۶][۱۷][۱۸]
حوالے
[سودھو]- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ ۱۰.۰ ۱۰.۱ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ ابن حزم۔ جمهرة أنساب العرب۔ الأول (الخامسة ایڈیشن)۔ دار المعارف۔ صفحہ: 60