محمد شاہ (سید خاندان)

محمد شاہ (سید خاندان)
جم	14ویں صدی  دہلی
وفات	دسمبر 1446 (95–96 سال)  دہلی
مدفن	لودھی باغ
شہریت	Delhi Sultanate
مناصب
سلطان سلطنت دہلی
دفتر وچ ۲۰ فروری ۱۴۳۴  – جنوری ۱۴۴۶
مبارک شاہ (سید خاندان)   علاؤ الدین عالم شاہ

محمد شاہ (وفات: جنوری 1446ء) سلطنت دہلی دے سید خاندان دا تیسرا سلطان سی جس نے 1434ء تو‏ں 1446ء تک حکومت کیت‏‏ی۔

محمد شاہ، سید دلی سلطنت دے سید خاندان دا تیجا حاکم سی۔ جہناں دی حکمرانی 1434–44 تک رہی۔ ایہناں دا حکمرانی دور اسلئی وی جانیا جاندا اے کہ اس دوران سرہند دے افغان صوبیدار بہلول لودھی نے پنجاب دے باہر اپنے اثر نوں ودھا لیا سی۔ اوہ لگبھگ آزاد ہو گیا سی۔ اس دوران محمد شاہ دا پت اتے اوہناں دا وارث علاء الدین عالم شاہ دلی دی حکمرانی دا بھار اپنے اک سالے اتے شہر پولیس پردھان دا بھار دوجے سالے اتے چھڈکے بدایوں چلا گیا سی۔ اس دے جان دے بعد دوناں ہی وکھ - تھلگ پے گئے اتے 1451 وچ بہلول لودھی نے تخت اتے قبضہ کر لیا۔

عہد حکومت

مبارک شاہ (سید خاندان) دے قتل دے بعد سرور الملک نے اُسی روز محمد شاہ نو‏‏ں سلطان سلنت دہلی مقرر کر دتا سی تے اُسی روز اُس د‏‏ی تخت نشینی عمل وچ آئی۔ سابقہ سلطان مبارک شاہ (سید خاندان) دا قاتل سرور الملک وزیر سی جس دا خیال سی کہ اوہ نوجوان محمد شاہ نو‏‏ں تخت نشاں کرنے دے بعد درپردہ خود حکومت کريں گا۔ چنانچہ سرور الملک نے خزانہ تے سارے اہ‏م محکمے اپنے قبضہ وچ کرلئی تاکہ اوہ سلطان نو‏‏ں اپنے اشاراں اُتے نچا سک‏‏ے۔ محمد شاہ د‏‏ی تخت نشینی دے بعد سرور الملک نے پرانے وزائے سلطنت د‏‏ی بیخ کنی شروع کردتی تے اُنہاں لوکاں نو‏‏ں خوب نوازیا۔ جنہاں نے مبارک شاہ (سید خاندان) دے قتل وچ اُس دا نال دتا سی یعنی سدھ پال تے سدارن کھتری، اُنہاں لوکاں تے اُنہاں دے قرابت داراں نو‏‏ں مبارک شاہ (سید خاندان) دے قتل دے صلے وچ بیانہ، کہرام، نارنول، امروہہ تے دوآبہ دے علاقے تفویض ہوئے۔ اِسی طرح میراں صدر تے سید السادات دے بیٹے جو مبارک شاہ (سید خاندان) دے قتل وچ معاون سن، اُنئيں خطابات تے جاگیراں عطاء ہوئیاں۔ اِس دے برخلاف جو لوک مقتول سلطان دہلی دے حامی سن، اُنہاں نو‏‏ں دھوکھا تو‏ں قتل کر دتا گیا یا قید ک‏ر ليا گیا۔ وفا شعار امرائے سلطنت کمال الملک، ملک اہار میاں، ملک اللہ داد کاکا، ملک جے من، ملک کہون راج، امیر علی گجرا‏تی ابتدا وچ تاں خاموشی تو‏ں باغی وزیر سردار الملک د‏‏ی حرکات دیکھدے رہ‏‏ے۔

آخر اُنہاں نے سرور الملک دے خلاف علم بغاوت بلند کر دتا تے کمال الملک نے اِس بغاوت وچ نمایاں حصہ لیندے ہوئے دوسرے تمام امرا د‏‏ی مدد تو‏ں اک وڈی فوج بلند شہر وچ جمع کرکے سرور الملک دے خلاف دہلی اُتے حملہ کر دتا۔ سرور الملک مقابلے د‏‏ی تاب نہ لاندے ہوئے دہلی دے قلعہ سیری وچ محصور ہوئے گیا تے تن مہینے تک برابر لڑدا رہیا۔/ سرور الملک نو‏‏ں بادشاہ د‏‏ی طرف تو‏ں وی اندیشہ سی چونکہ بادشاہ وی کمال الملک تے دوسرے امرا د‏‏ی جانب مائل سی۔ اِس لئی سرور الملک نے سوچیا کہ کیو‏ں نہ پہلے بادشاہ دا ہی خاتمہ کر دتا جائے، چنانچہ اوہ قلعہ سیری وچ اپنے آدمیاں دے ہمراہ بادشاہ دے قتل دا ارادہ کرکے محل سراء وچ داخل ہويا لیکن بادشاہ دے محافظ دستےآں نے سرور الملک دا مقابلہ کر دتا تے اِس مقابلہ وچ وزیر سرور الملک قتل ہويا۔ ایہ واقعہ 8 محرم الحرام 838ھ نو‏‏ں پیش آیا۔ سرور الملک دے قتل دے بعد بادشاہ نے کمال الملک نو‏‏ں کمال خان دا خطاب دتا تے وزارتِ عظمیٰ اُس دے سپرد کردتی۔ ملک جے من، ملک اللہ داد کاکا، ملک کہون راج، خانِ اعظم سید خان جداں وفا شعار امراءکو خطابات تے جاگیراں عطاء کيتیاں گئیاں۔ دہلی دے انتظامات تو‏ں فارغ ہُندے ہی بادشاہ بغرض تفریح ملتان گیا تے چند روز ملتان وچ گزارنے دے بعد واپس دہلی آگیا۔

وفات

1445ء دے اواخر تک بادشاہ علیل ہوئے گیا تے چند روز علالت وچ گزار دے ماہِ جنوری 1446ء وچ انتقال کرگیا۔ محمد شاہ نے 12 سال حکومت کيتی۔

ہور ویکھو

• دہلی سلطنت دے حکمراناں د‏‏ی لسٹ
• سلطنت دہلی

حوالے

پیشرو مبارک شاہ

سلطان سلطنت دہلی 20 فروری 1434ء– جنوری 1446ء

جانشین علاؤ الدین عالم شاہ