منسا موسی
منسا موسی | |
---|---|
منسا موسی 1375 (کاتالان اٹلس مورت) | |
مالی سلطنت دا موسی | |
راج ویلہ | 1312 – 1337 (25 سال) |
پیشرو | ابوبکری II |
جانشین | مغان موسی |
شریک حیات | اناری کوناتے |
نسل | مغان موسی |
خاندان | کیئٹا راج ٹبر |
پیؤ | کانکوؤ موسی |
جم | 1280 نیڑے مالی |
موت | 1337 نامعلوم |
مذہب | اسلام |
منسا موسی سلطنت مالی دا سب توں مشہور تے نیک ناں حکمران سی ۔ جس نے 1312ء توں 1337ء تک حکومت کیتی اس دے دور چ مالی دی سلطنت اپنے عروج تے پہنچ گئی سی ۔ ٹمبکٹو تے گاد دے مشہور شہر فتح ہوئے تے سلطنت دیاں حداں چڑھدے چ گاد توں لہندے چ وڈا سمندر اوقیانوس تے اتلے چ تفازہ دیاں لون دیاں کاناں توں دکھن چ ساحلی جنگلاں تک پھیل گئیاں سن ۔ منسا نوں سب توں ودھ شہرت اسدے حج دے سفر توں لبھی جہڑا اسنے 1324ء چ کیتا ۔ ا یہہ سفر اینا شاندار سی کہ اسدی وجہ توں منسا موسی دی شہرت ناصرف اسلامی دنیا بلکہ تاجراں راہیں یورپ تک اسدا ناں پہنچ گئیا ۔ اس سفر چ منسا موسی نے اینا ودھ سونا خرچ کیتا کہ مصر چ کئی ورہے سونے دیاں قیمتاں ڈگیاں رہیاں ۔ منسا موسی مکہ توں اپنے نال اک اندلسی معمار ابواسحاق ابراہیم الساحلی نوں لیائیا ، جس نے بادشاہ دے حکم نال گاد تے ٹمبکٹو چ پکیاں اٹاں دیاں دو مسیتاں اساریاں تے ٹمبکٹو چ اک محل بنائیا ۔ مالی دے علاقے چ اوس ویلے پکیاں اٹاں دا رواج نئیں ہوئیا سی ۔ منسا موسی دے ویلے پہلی وار مالی دے تعلقات باہرلے ملکاں نال بنے چنانچہ مراکش دی مرینی سلطنت سلطان ابوالحسن نال اسدے چنگے تعلقات سن ۔ منسا موسی درویش صفت تے نیک حکمران سی ، اسدے عدل تے انصاف دے کئی قصے تریخ چ لکھے ہوئے نیں ۔ منسا دے مگروں مالی دی سلطنت دا زوال شروع ہو گئیا تے اک اک کر کے سارے علاقے ہتھ چوں نکل گئے تے 1654ء چ شہر گاد دے سونگھائی حکمران نے مالی دی سلطنت دا خاتمہ کر دتا ۔ مشہور سیاح ابن بطوطہ نے ایسے منسا دے بھائی سلیمان بن ابوبکر دی حکومت دے دوران مالی دی سلطنت چ اک سال توں ودھ چر قیام کیتا تے ٹمبکٹو دی سیر وی کیتی تے علاقے دی خوشحالی تے امن دی تعریف کیتی ۔
ہور ویکھو
[سودھو]پیشرو ابوبکری II |
مالی سلطنت دا منسا 1312–1337 |
جانشین مغان |
باہرلے جوڑ
[سودھو]- History Channel: Mansa Moussa: سونے آلا حج
- African Legends page
- Al-Umari's description of Mansa Musa's 1324 visit to Cairo Archived 2011-09-26 at the وے بیک مشین
- Mansa Musa Archived 2006-05-24 at the وے بیک مشین, from Black History Pages