موسا جلیل

موسا جلیل
(تاتاری وچ: Муса Җәлил)
جم	15 فروری 1906
وفات	25 اگست 1944 (38 سال)
وجہ وفات	سر قلم
رہائش	اورسک (۱۹۲۵–۱۹۲۶)
شہریت	روسی سلطنت روسی سوویت وفاقی اشتراکی جمہوریہ سویت یونین
جماعت	سویت یونین دی کمیونسٹ پارٹی
عملی زندگی
پیشہ	جنگی نامہ نگار ،  شاعر ،  مترجم ،  لکھاری
پیشہ ورانہ زبان	روسی ،  تاتاری
عسکری خدمات
وفاداری	سویت یونین
لڑائیاں تے جنگاں	مشرقی محاذ (دوسری جنگ عظیم)
اعزازات
آرڈر آف لینن سوویت اتحاد دے ہیرو لینن پرائز
دستخط
باب ادب

موسا جلیل Mussa Jalil Musa Çəlil Муса Җәлил
جم	موسا مصطفووچ فروری 15, 1906(1906-02-15)ء مصطفینہ، اورنبرگ، روسی سلطنت
موت	اگست ۲۵, ۱,۹۴۴(1944-08-25) (عمر 38 سال)ء پلوتزینسی (Plötzensee), جرمنی
قلمی ناں	موسا جلیل
کم کِتہ	شاعر، ڈراما نویس، صحافی، مدیر
بولی	تاتاری
قومیت	تاتارستان
نسل	تاتار
مادر علمی	ماسکو یونیورسٹی
وڈے کم	موآبٹ جیل دی بیاض ڈاکیتا آزادی
وڈے اعزاز	لینن انعام ہیرو آف سوویت یونین

موسا جلیل روسی بولی: Муса Джалиль, Муса Мустафович Залялов, Musa Mustafovich Zalyalov, سانچہ:IPA-all (پیدائش: 15 فروری 1906ء - وفات: 25 اگست 1944ء) سوویت تاتار شاعر، ڈراما نویس، صحافی تے لینن انعام یافتہ شاعر نيں۔

حالات زندگی

تاتار شاعر تے سوویت شاعری دے مسلمہ استاد موسا جلیل 15 فروری 1906ء نو‏‏ں روسی سلطنت وچ اورنبرگ صوبے دے چھوٹے تو‏ں تاتار پنڈ مصطفینہ وچ غریب کسان دے گھر پیدا ہوئے۔ ابتدائی تعلیم اورنبرگ دے خسینیہ مدرسہ وچ حاصل کيتی۔ 1931ء وچ کازان چلے گئے جتھ‏ے انہاں نے اپنے آپ نو‏‏ں تخلیقی و سماجی کم دے لئی وقف کر لیا۔ 1939ء وچ انجمن مصنفین تاتارستان دے سربراہ منتخب ہوئے۔

جدوں حب الوطنی دی جنگ عظیم شروع ہوئی تب تک اوہ سوویت تاتاری ادب دے رہنما تسلیم کیتے جاندے سن ۔ اوہ رضاکارانہ طور اُتے محاذ اُتے لڑنے گئے جتھ‏ے 1942ء دی گرمیاں وچ وولخوفسکی محاذ اُتے شدید زخمی ہوئے تے بے ہوشی دی حالت وچ دشمن نے انھاں نوں قیدی بنا لیا۔ جنگی قیدییاں دے درمیان انھاں نے خفیہ فاشزم مخالف کم وڈی سرگرمی نال کیتا۔

موسا جلیل نے 1939ء تو‏ں 1941ء تک تاتار اسٹیٹ اکیڈمک اوپیرا تے بیلٹ تھیٹر، کازان وچ شعبہ ادب دے سربراہ دے طور اُتے کم کیتا۔ بعد ازاں آپ دی خدمات دے اعتراف وچ 1956ء وچ تھیٹر دا نام موسا جلیل دے نام تو‏ں موسوم کیتا گیا۔

نازی جرمن خفیہ پولیس گستاپو نے اک غدار دی جاسوسی اُتے انھاں اپنی تحویل وچ لے لیا جتھ‏ے انھاں نے اک کمیونسٹ دے شایانِ شان حوصلے تے دلیری دا ثبوت دتا۔ فاشسٹاں دی قید وچ انھاں نے اپنی مشہور و معروف "موآبٹ جیل دی بیاض" لکھی جسنو‏ں انھاں نے خفیہ فاشزم مخالف کارکناں دے سپرد کر دتا تے جو جنگ دے بعد شاعر دے وطن پہنچی۔ خود شاعر نو‏‏ں فاشسٹ جلاداں نے قتل کر دتا۔

اعزازات

• 1956ء - نو‏‏ں لینن انعام روس
• 1956ء- کازان وچ "تاتار اسٹیٹ اکیڈمک اوپیرا تے بیلٹ تھیٹر" موسا جلیل دے نام موسوم کیتا گیا تاتارستان
• 1957ء - ہیرو آف سوویت یونین روس
• 2014ء - موسا جلیل لائبریری دا افتتاح رومانیہ

وفات

موسا جلیل 25 اگست 1944ء نو‏‏ں پلوتزینسی (Plötzensee)، جرمنی وچ دورانِ قید فاشسٹ جلاداں نے قتل کر دتا۔

حوالے