موسا جلیل

موسا جلیل
Mussa Jalil
Musa Çəlil
Муса Җәлил
موسا جلیل; Mussa Jalil; Musa Çəlil; Муса Җәлил
جم	موسا مصطفووچ; فروری 15, 1906ء; مصطفینہ، اورنبرگ، روسی سلطنت
موت	اگست ۲۵, ۱,۹۴۴ (عمر 38 سال)ء; پلوتزینسی (Plötzensee), جرمنی
قلمی ناں	موسا جلیل
کم کِتہ	شاعر، ڈراما نویس، صحافی، مدیر
بولی	تاتاری
قومیت	تاتارستان
نسل	تاتار
مادر علمی	ماسکو یونیورسٹی
وڈے کم	موآبٹ جیل دی بیاض; ڈاکیتا; آزادی
وڈے اعزاز	لینن انعام; ہیرو آف سوویت یونین

موسا جلیل
(تاتاری وچ: Муса Җәлил)


جم	15 فروری 1906 ^[۱]^[۲]
وفات	25 اگست 1944 (38 سال)^[۳]^[۴]^[۱]^[۲]^[۵]
وجہ وفات	سر قلم
رہائش	اورسک (۱۹۲۵–۱۹۲۶)
شہریت	روسی سلطنت روسی سوویت وفاقی اشتراکی جمہوریہ سویت یونین
جماعت	سویت یونین دی کمیونسٹ پارٹی
عملی زندگی
پیشہ	جنگی نامہ نگار ، شاعر ، مترجم ، لکھاری
پیشہ ورانہ زبان	روسی ، تاتاری
عسکری خدمات
وفاداری	سویت یونین
لڑائیاں تے جنگاں	مشرقی محاذ (دوسری جنگ عظیم)
اعزازات
آرڈر آف لینن سوویت اتحاد دے ہیرو لینن پرائز
دستخط



باب ادب
ترمیم

موسا جلیل روسی بولی: Муса Джалиль, Муса Мустафович Залялов, Musa Mustafovich Zalyalov, سانچہ:IPA-all (پیدائش: 15 فروری 1906ء - وفات: 25 اگست 1944ء) سوویت تاتار شاعر، ڈراما نویس، صحافی تے لینن انعام یافتہ شاعر نيں۔

حالات زندگی

تاتار شاعر تے سوویت شاعری دے مسلمہ استاد موسا جلیل 15 فروری 1906ء نو‏‏ں روسی سلطنت وچ اورنبرگ صوبے دے چھوٹے تو‏ں تاتار پنڈ مصطفینہ وچ غریب کسان دے گھر پیدا ہوئے۔ ابتدائی تعلیم اورنبرگ دے خسینیہ مدرسہ وچ حاصل کيتی۔ 1931ء وچ کازان چلے گئے جتھ‏ے انہاں نے اپنے آپ نو‏‏ں تخلیقی و سماجی کم دے لئی وقف کر لیا۔ 1939ء وچ انجمن مصنفین تاتارستان دے سربراہ منتخب ہوئے۔^[۶]

جدوں حب الوطنی دی جنگ عظیم شروع ہوئی تب تک اوہ سوویت تاتاری ادب دے رہنما تسلیم کیتے جاندے سن ۔ اوہ رضاکارانہ طور اُتے محاذ اُتے لڑنے گئے جتھ‏ے 1942ء دی گرمیاں وچ وولخوفسکی محاذ اُتے شدید زخمی ہوئے تے بے ہوشی دی حالت وچ دشمن نے انھاں نوں قیدی بنا لیا۔ جنگی قیدییاں دے درمیان انھاں نے خفیہ فاشزم مخالف کم وڈی سرگرمی نال کیتا۔^[۷]

موسا جلیل نے 1939ء تو‏ں 1941ء تک تاتار اسٹیٹ اکیڈمک اوپیرا تے بیلٹ تھیٹر، کازان وچ شعبہ ادب دے سربراہ دے طور اُتے کم کیتا۔ بعد ازاں آپ دی خدمات دے اعتراف وچ 1956ء وچ تھیٹر دا نام موسا جلیل دے نام تو‏ں موسوم کیتا گیا۔^[۸]

نازی جرمن خفیہ پولیس گستاپو نے اک غدار دی جاسوسی اُتے انھاں اپنی تحویل وچ لے لیا جتھ‏ے انھاں نے اک کمیونسٹ دے شایانِ شان حوصلے تے دلیری دا ثبوت دتا۔ فاشسٹاں دی قید وچ انھاں نے اپنی مشہور و معروف "موآبٹ جیل دی بیاض" لکھی جسنو‏ں انھاں نے خفیہ فاشزم مخالف کارکناں دے سپرد کر دتا تے جو جنگ دے بعد شاعر دے وطن پہنچی۔ خود شاعر نو‏‏ں فاشسٹ جلاداں نے قتل کر دتا۔^[۷]

اعزازات

1956ء - نو‏‏ں لینن انعام روس
1956ء- کازان وچ "تاتار اسٹیٹ اکیڈمک اوپیرا تے بیلٹ تھیٹر" موسا جلیل دے نام موسوم کیتا گیا تاتارستان
1957ء - ہیرو آف سوویت یونین روس
2014ء - موسا جلیل لائبریری دا افتتاح رومانیہ

وفات

موسا جلیل 25 اگست 1944ء نو‏‏ں پلوتزینسی (Plötzensee)، جرمنی وچ دورانِ قید فاشسٹ جلاداں نے قتل کر دتا۔^[۹]

حوالے

↑ ^۱.۰ ^۱.۱ ابارٹ لوک آئی ڈی: https://cs.isabart.org/person/120189 — اخذ شدہ بتاریخ: ۱ اپریل ۲۰۲۱
↑ ^۲.۰ ^۲.۱ Great Russian Encyclopedia Online ID (old version): https://old.bigenc.ru/text/1951308 — اخذ شدہ بتاریخ: ۱۳ اکتوبر ۲۰۲۱ — عنوان : Большая российская энциклопедия — ناشر: The Great Russian Encyclopedia — اجازت نامہ: works protected by copyrights
↑ وصلة : https://d-nb.info/gnd/118962671 — اخذ شدہ بتاریخ: ۲۷ اپریل ۲۰۱۴ — اجازت نامہ: Creative Commons CC0 License
↑ Brockhaus Enzyklopädie online ID: https://brockhaus.de/ecs/enzy/article/djälil-musa — subject named as: Musa Djälil — اخذ شدہ بتاریخ: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷
↑ full work available at URL: https://chuvenc.ru/ — عنوان : Чувашская энциклопедия — ناشر: Chuvash publishing company — ISBN 978-5-7670-1471-2
↑ موسا جلیل، دی سٹی آف کازان، آفیشل ویب پورٹل آف مئیر کازان at www.kzn.ru Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
↑ ^۷.۰ ^۷.۱ موج ہوائے عصر، ظ انصاری / تقی حیدر، رادوگا اشاعت گھر ماسکو،سوویت یونین، 1985ء، ص 259-260،آئی ایس بی این نمبر5-05-000346-6
↑ تاتارموسا جلیل اسٹیٹ اکیڈمک اوپیرا و بیلٹ تھیٹر، کازان ویب سائٹ at kazan-opera.ru Error: unknown archive URL (archived [Date missing])
↑ موسا جلیل یادگار، تاتارستان ثقافتی ورثہ Archived 2016-02-20 at the وے بیک مشین

[a5f412b78f5e9fe5c804f901aebf4fa2df85fbb4-1] ۱.۰ ^۱.۱ ابارٹ لوک آئی ڈی: https://cs.isabart.org/person/120189 — اخذ شدہ بتاریخ: ۱ اپریل ۲۰۲۱

[65b1896d63d3f692bc4aeaba0ee857db2ad6aa73-2] ۲.۰ ^۲.۱ Great Russian Encyclopedia Online ID (old version): https://old.bigenc.ru/text/1951308 — اخذ شدہ بتاریخ: ۱۳ اکتوبر ۲۰۲۱ — عنوان : Большая российская энциклопедия — ناشر: The Great Russian Encyclopedia — اجازت نامہ: works protected by copyrights

[e3f7e60fd57a19a620f403bcf0bc3c7519ed92fc-3] وصلة : https://d-nb.info/gnd/118962671 — اخذ شدہ بتاریخ: ۲۷ اپریل ۲۰۱۴ — اجازت نامہ: Creative Commons CC0 License

[1c986d0a1bf437887cd76471a2feda6879419fc7-4] Brockhaus Enzyklopädie online ID: https://brockhaus.de/ecs/enzy/article/djälil-musa — subject named as: Musa Djälil — اخذ شدہ بتاریخ: ۹ اکتوبر ۲۰۱۷

[c542b04aa30414665569573e09d92c5769b5b331-5] ull work available at URL: https://chuvenc.ru/ — عنوان : Чувашская энциклопедия — ناشر: Chuvash publishing company — ISBN 978-5-7670-1471-2

[6] موسا جلیل، دی سٹی آف کازان، آفیشل ویب پورٹل آف مئیر کازان at www.kzn.ru Error: unknown archive URL (archived [Date missing])

[ReferenceA-7] ۷.۰ ^۷.۱ موج ہوائے عصر، ظ انصاری / تقی حیدر، رادوگا اشاعت گھر ماسکو،سوویت یونین، 1985ء، ص 259-260،آئی ایس بی این نمبر5-05-000346-6

[8] تاتارموسا جلیل اسٹیٹ اکیڈمک اوپیرا و بیلٹ تھیٹر، کازان ویب سائٹ at kazan-opera.ru Error: unknown archive URL (archived [Date missing])

[9] موسا جلیل یادگار، تاتارستان ثقافتی ورثہ Archived 2016-02-20 at the وے بیک مشین

[۱]

[۲]

[۳]

[۴]

[۵]

[۶]

[۷]

[۸]

[۹]