صمد ورگون

صمد ورگون
(آذربائیجانی وچ: Səməd Vurğun)
پیدائشی نام	(آذربائیجانی وچ: Səməd Yusif oğlu Vəkilov)
جم	21 مارچ 1906   یکشاری سلاہلی
وفات	27 مئی 1956 (50 سال)  باکو
وجہ وفات	پھیپھڑوں کا سرطان ،  سرطان
مدفن	الے آف ہانر
طرز وفات	طبعی موت
شہریت	روسی سلطنت آذربائیجان جمہوری جمہوریہ سویت یونین
جماعت	سویت یونین دی کمیونسٹ پارٹی
رکن	سوویت انجمن مصنفین
عملی زندگی
مادر علمی	ماسکو سٹیٹ یونیورسٹی
پیشہ	شاعر ،  استاد جامعہ ،  ڈراما نگار ،  سیاست دان
پیشہ ورانہ زبان	آذری
تحریک	سوشلیسٹ ریئلزم
اعزازات
اسٹیٹ اسٹالن اعزاز، دوسری ڈگری اسٹیٹ اسٹالن اعزاز، دوسری ڈگری  آرڈر آف لینن  آرڈر آف دی ریڈ بینر آف لیبر  آرڈر آف لینن
دستخط
باب ادب

صمد ورگون Samad Vurgun
جم	صمد وکیلوف مارچ 21, 1906(1906-03-21) قازاخ، آذربائیجان
موت	مئی 27, 1956(1956-05-27) باکو، آذربائیجان، سوویت یونین
قلمی ناں	صمد ورگون
کم کِتہ	مصنف
بولی	آذربائیجانی
قومیت	آذربائیجان
نسل	آذربائیجانی
مادر علمی	ماسکو اسٹیٹ یونیورسٹی
صنف	شاعری، ڈراما
وڈے کم	فرہاد تے شیریں آدمی پنڈ دی صبح بہار حلفِ شاعر طلوعِ آفتاب
وڈے اعزاز	لینن انعام سوویت ریاستی اسٹالن انعام

صمد ورگون آذری بولی بولی: Səməd Vurğun (پیدائش: صمد وکیلوف، 21 مارچ 1906ء - وفات: 27 مئی 1956ء) آذربائیجان دے قومی شاعر، ڈراما نویس، رکن آذربائیجان سائنس اکادمی، رکن کمیونسٹ پارٹی آف سوویت یونین، لینن انعام یافتہ تے عوامی کارکن نيں۔

حالات زندگی

صمد ورگون آذربائیجان دے ضلع قازاخ دے پنڈ سلاہلی وچ 21 مارچ 1906ء نو‏‏ں زمیندار دے گھر پیدا ہوئے۔ صمد ورگون حالے صرف 6 سال دا سی کہ 28 سالہ ماں دا انتقال ہو گیا۔ باپ یوسف آغا تے نانی عائشہ خانم نے صمد دی پرورش کيتی۔ ابتدائی تعلیم اپنے پنڈ وچ حاصل کیتی ۔ 1922ء وچ باپ یوسف آغا تے بعد ازاں نانی عائشہ خانم دا انتقال ہو گیا۔ 1929ء ماسکو یونیورسٹی دے ادبی اسکول وچ داخل ہوئے۔

ادبی خدمات

صمد ورگون آذربائیجان دے ممتاز شاعر نيں جنہاں دا شمار سوویت شاعری دے اساتذہ وچ ہوندا اے۔ 1930ء وچ صمد دی سیاسی تے غنائی نظماں دی کتاب "حلفِ شاعر" شائع ہوئی۔ 1930ء – 1940ء دا دور صمد دی شاعرانہ زندگی وچ جوش و خروش دا دور سی 1936ء – 1937ء وچ صمد ورگون نے نہ صرف نويں شاعرانہ تخلیقات کيتیاں بلکہ تراجم دی طرف وی رجحان ہويا تے الیکزاندر پشکن دا مشہور و معروف منظوم ناول " ایوگنی اونیگن" دا روسی تو‏ں آذربائیجانی وچ ترجمہ کیتا۔ اس ترجمہ اُتے صمد ورگون نو‏‏ں "پشکن کمیٹی" دے جانب تو‏ں "پشکن انعام" دتا گیا۔ انہاں نے تاراس شیوچنکو، میکسم گورکی، جمبول جبائیف تے بوہت سارے دوسرے ادیباں دی تخلیقات آذربائیجانی بولی وچ ترجمہ کيتیاں ۔ 1937ء وچ منظوم ڈراما "واقف" تخلیق کیتا۔ جس تو‏ں انہاں نو‏ں عالمی شہرت ملی۔ 1939ء وچ صمد ورگون نے نظامی گنجوی دے 800 سالہ جشن وچ فعال طور اُتے حصہ لیا، نظامی گنجوی اُتے مضمون شائع کیتا، تقریر کیتی تے نظامی گنجوی دی مشہور تخلیق "لیلی مجنوں" دا منظوم ترجمہ وی کیتا۔ 1939ء وچ شاعری دی کتاب "آزاد الہام" تے 1941ء وچ "شیریں تے فرہاد" شائع ہوئی۔ 1941ء وچ صمد ورگون نو‏‏ں انہاں دے ڈراما "واقف" اُتے "اسٹالن انعام" تو‏ں نوازیا گیا۔ 1945ء وچ صمد ورگون نو‏‏ں "آذربائیجان سائنس اکادمی" دا مکمل رکن منتخب کیتا گیا۔ اسی سال باکو وچ "ثقافتی روابط دی سوسائٹی برائے ایران" قائم کيتی گئی، صمد نو‏‏ں اس سوسائٹی دا چیئرمین منتخب کیتا گیا۔ 1945ء وچ فلسفیانہ ڈراما "انسان" تخلیق کیتا۔ 1947ء وچ صمد ورگون سوویت یونین دی اعلیٰ سوویت دے وفد دے ہمراہ برطانیہ تو‏ں ہوندے ہوئے برلن گئے۔ 1948ء وچ صمد نے "عالمی کانگرس برائے ثقافتی کارکنان" منعقدہ پولینڈ وچ شرکت کيتی۔ 1951ء وچ "سوویت-بلغاریہ فرینڈشپ سوسائٹی" دی طرف تو‏ں بلغاریہ دا دورہ کیتا۔ 1953ء وچ "آذربائیجان دی سائنس اکادمی" دے نائب صدر منتخب ہوئے۔

آذربائیجان وچ 70 سڑکاں، 7 کتب خانے، 20 اسکول، 5 ثقافتی مراکز، 5 پارک، 4 سنیما صمد ورگون دے نام منسوب نيں۔

لکھتاں

شاعری

• حلفِ شاعر
• آزاد الہام

نظماں

• پنڈ دی صبح
• بہار
• طلوعِ آفتاب

تراجم

• ایوگنی اونیگن
• لیلی مجناں

ڈراما

• خانلار
• واقف
• شیریں فرہاد
• انسان

اعزازات

• لینن انعام روس
• 1941ء - سوویت ریاستی اسٹالن انعام روس
• 1943ء – آذربائیجان دا قومی شاعرآذربائیجان
• 1976ء - صمد ورگون دی یاد وچ ڈاک ٹکٹ دا اجرا روس
• 2006ء - صمد ورگو ن دی یاد وچ ڈاک ٹکٹ دا اجرا آذربائیجان

وفات

صمد ورگون دا 50 سال دی عمر وچ 27 مئی 1956ء نو‏‏ں آذربائیجان دے سب تو‏ں وڈے شہر تے راجگڑھ باکو وچ انتقال ہو گیا۔

حوالے