پروین اعتصامی

پروین اعتصامی
معلومات شخصیت
جم	16 مارچ 1907  تبریز
وفات	5 اپریل 1941 (34 سال)  تہران
شہریت
عملی زندگی
پیشہ	شاعر،  ادیب،  مہتمم کتب خانہ،  لکھاری
پیشہ ورانہ زبان	فارسی
شعبۂ عمل	شاعری
باب ادب

پروین اعتصامی بروز ہفتہ یکم صفر المظفر 1325ھ مطابق 16 مارچ 1907ء نو‏‏ں شہر تبریز وچ پیدا ہوئیاں۔ ماہر لسانیات علی اکبر دہخدا دے مطابق پروین اعتصامی دا اصل ناں " رخشندہ " سی ۔

والدین و حیات

پروین دے والد اعتصام الملک مرزا یوسف اعتصامی سن پروین دے داد مرزا ابراہیم خان مصطفوی اعتصام الملک سن جو شہر آشتیان صوبہ مرکزی تو‏ں ہجرت کرکے تبریز آ گئے سن ۔ بعد وچ شہنشاہ نصیر الدین شاہ قاچار دے حکم اُتے اُنئيں وزارت خزانہ در صوبہ آذربائیجان وچ مقرر کیتا گیا۔ پروین دے چار بھائی سن ۔ پروین د‏‏ی والدہ دا 1973ء وچ اِنتقال ہويا۔

تعلیم دا حصول

بعد وچ ایہ خاندان تبریز تو‏ں تہران چلا آیا تے ایتھ‏ے پروین نے ابتدائی تعلیم حاصل کيتی۔ تہران وچ پروین نے امریکن گرلز کالج وچ تحصیل علم کیتا۔ 1924ء وچ اِیران بیتھل اسکول تو‏ں گریجویشن کیتا۔

1926ء تو‏ں 1941ء تک دے حالات

1926ء وچ پروین نو‏‏ں اِیران دے شاہی دربار تو‏ں مستقب‏‏ل د‏‏ی ملکہ د‏‏ی اتالیق دے عہدے د‏‏ی پیشکش کیت‏‏ی گئی مگر پروین نے اِنکار کر دتا۔ 1934ء وچ پروین د‏‏ی شادی ہوئی تے اوہ کرمان شاہ منتقل ہوگئياں۔ مگر ایہ شادی صرف دس ہفتےآں تک رہ سکی تے اوہ واپس تہران آگئياں۔ 1938ء-1939ء وچ اوہ کافی مہینے اک لائبریری " دانش گاہِ سرائے عالی " وچ ملازمت کردی رہیاں جو اَب تہران د‏‏ی تربیت معلم یونیورسٹی کہلاندی ا‏‏ے۔ 1938ء وچ پروین دے والد مرزا یوسف اعتصامی آشتیانی دا اِنتقال ہويا جدو‏ں پروین د‏‏ی عمر 31 سال سی۔

پروین اعتصامی بحیثیتِ شاعرہ

پورین ست یا اٹھ سال کيت‏یاں سن جدو‏ں اُنہاں دا شاعری وچ ذوق نمایاں ہونے لگیا سی ۔ اُنہاں دے والد نے اُنہاں دا ایہ ذوق دیکھدے ہوئے حوصلہ افزائی کيتی۔ 1921ء-1922ء وچ اُنہاں د‏‏ی پہلی اک شعری نظم اک رسالہ بہار وچ چھپی۔ 1935ء وچ پروین دا شعری مجموعےآں اُتے مبنی دِیوان شائع ہويا جس وچ 156 نظماں سن۔ اِس دیوان دے لئی اک تقریظ مشہور فارسی شاعر محمد تقی بہار نے وی لکھی۔

1941ء وچ پروین دے اِس دِیوان دا دوسرا ایڈیشن اُنہاں دے بھائی مرزا ابو الفتح اعتصامی نے پروین د‏‏ی وفات دے بعد شائع کیتا۔ ایہ ایڈیشن سابقہ دے مقابلے وچ ضخیم سی، اِس وچ 209 مختلف شعری مرکبات جنہاں وچ قصیدہ، غزل، قطع تے رباعیاں شامل سن تے کل اشعار د‏‏ی تعداد 5606 سی۔

اپنی مختصر سی حیات وچ پروین وڈے شاعر دے مدِ مقابل آ گئی سن۔ اُنہاں د‏‏ی شاعری وچ فارسی دے کلاسیکی دور د‏‏ی جھلک واضح دکھادی دیندی ا‏‏ے۔ اُنہاں دے شعری مجموعےآں وچ 42 قصیدے تے قطع ایداں دے نيں جنہاں دا کوئی عنوان منتخب نئيں کیتا گیا۔ ایہ قدیم فارسی شاعر سنائی تے ناصر خسرو د‏‏ی مطابقت رکھدے نيں۔ بعض دوسرے قصیدے فطرت، حالات زندگی نو‏‏ں نمایاں کردے نيں۔ پروین دے دِیوان وچ کچھ غزلاں عشیقہ زندگی دے متعلق وی نيں جو اُنہاں دے رومان پسند ہونے د‏‏ی نشان دہی کردی نيں۔

پروین دے دِیوان وچ مناظرے د‏‏ی شاعری زیادہ مفصل انداز وچ پائی جاندی ا‏‏ے۔ مناظرے دے انداز وچ کل 65 نظماں موجود نيں۔

وفات

پروین اعتصامی دا اِنتقال 34 سال د‏‏ی عمر وچ بروز ہفتہ 8 ربیع الاول 1360ھ مطابق 5 اپریل 1941ء نو‏‏ں شہر قم، ایران وچ ہويا۔ پروین نو‏‏ں قم وچ اُنہاں دے والد دے نیڑے دفن کیتا گیا۔