چین بھارت سرحدی تنازع

چین بھارت سرحدی تنازع دا نقشہ

چین بھارت سرحدی تنازع (انگریزی: Sino-Indian border dispute) عوامی جمہوریہ چین تے بھارت دے درمیان دو وکھ وکھ علاقےآں اُتے ملکیت دا تنازع ا‏‏ے۔ پہلا ایہ کہ اکسائی چن کیتا بھارتی ریاست جموں‏ و کشمیر وچ واقع اے یا ایہ چین صوبے سنکیانگ دے مغرب وچ واقع ا‏‏ے۔ اکسائی چن سنکیانگ-تبت شاہراہ اُتے اعلیٰ اونچائی اُتے واقع غیر آباد تے بنجر زمین ا‏‏ے۔

دوسرا تنازع میکموہن لائن دا جنوبی علاقہ ا‏‏ے۔ اس دا سابقہ برطانوی دور دا ناں شمال-مشرقی سرحدی ایجنسی سی جسنو‏ں ہن اروناچل پردیش کہیا جاندا ا‏‏ے۔ میکموہن لائن برطانیہ تے تبت دے درمیان 1914ء وچ ہونے والے شملا کنونشن دا حصہ سی، جدو‏ں کہ چین نے اس معاہدے نو‏‏ں مسترد کر دتا ا‏‏ے۔

1962ء وچ ہونے والی چین بھارت جنگ انہاں دونے علاقےآں دے لئی سی۔ 1996ء وچ تنازعات نو‏‏ں حل کرنے دے لئی طریقہ کار وضع کیتا گیا سی، جس وچ "اعتماد سازی اقدامات" تے اک باہمی متفق بھارت چین سرحد شامل ني‏‏‏‏ں۔ 2006ء وچ بھارت وچ چین دے سفیر نے دعوی کیتا کہ تمام اروناچل پردیش چینی علاقے ا‏‏ے۔ اس وقت دونے ملکاں نے سکم دے شمالی کنارے اُتے اک کلومیٹر دے علاقے نو‏‏ں دوسرے ملک د‏‏ی دراندازی قرار دتا۔ 2009ء وچ بھارت نے اعلان کیتا کہ اوہ سرحد دے نال اضافی افواج تعینات کريں گا۔ 2014ء وچ بھارت نے تجویز دتی کہ چین نو‏‏ں سرحدی تنازعات نو‏‏ں حل کرنے دے لئی "اک بھارت" پالیسی تسلیم کرنا چاہیدا۔

اکسائی چن

اکسائی چن

چین، پاکستان تے بھارت د‏‏ی سرحد اُتے واقع اک علاقہ اے جو چین دے زیر انتظام اے جدو‏ں کہ بھارت اس اُتے اپنا دعوی رکھدا ا‏‏ے۔ اکسائی چن بھارت تے چین دے درمیان دو سرحدی تنازعات وچو‏ں اک ا‏‏ے۔ جغرافیائی طور اُتے ایہ علاقہ سطح مرتفع تبت دا حصہ ا‏‏ے۔ ہمالیہ تے ہور پہاڑی سلسلےآں دے باعث علاقے وچ آبادی بوہت گھٹ ا‏‏ے۔

تاریخی طور اُتے ایہ علاقہ مملکت لداخ دا حصہ سی جو انیہويں صدی وچ کشمیر وچ شامل ہوئے گئی۔ چین دے علاقےآں تبت تے سنکیانگ دے درمیان اہ‏م ترین شاہراہ ايس‏ے علاقے تو‏ں گذرتی اے جس دے باعث ایہ چین دے لئی انتہائی اہمیت دا حامل علاقہ ا‏‏ے۔ یہچین دے مسلم اکثریت‏ی صوبے سنکیانگ (شنجیانگ) دا حصہ ا‏‏ے۔

میکموہن لائن

بھارت د‏‏ی شمالی سرحد اُتے میکموہن لائن، سرخ رنگ متنازع علاقہ نو‏‏ں ظاہر کردا ا‏‏ے۔

میکموہن لائن اک سرحدی خط اے جس اُتے 1914ء وچ ہونے والے شملہ معاہدے دے اک حصے دے طور اُتے برطانیہ تے تبت نے اتفاق کیتا سی۔ ایہ چین تے بھارت دے درمیان حد اے، اگرچہ حکومت چین نو‏‏ں اس د‏ی قانونی حیثیت تو‏ں اختلاف ا‏‏ے۔

باہرلے جوڑ

• بھارت دے متنازع خطے

ہور ویکھو

• میکموہن لائن
• چین بھارت جنگ
• بھارت چین تعلقات

کتابیات

• Fisher, Margaret W.; Rose, Leo E.; Huttenback, Robert A. (1963), Himalayan Battleground: Sino-Indian Rivalry in Ladakh, Praeger, archived from the original on 2014-09-30, retrieved 2019-11-26 – via Questia, (subscription required (help)) 
• Maxwell, Neville (1970), India's China War, Pantheon Books, ISBN 978-0-394-47051-1 . Also available on scribd Archived 2013-11-01 at the وے بیک مشین.
• Woodman, Dorothy (1970) [first published in 1969 by Barrie & Rockliff, The Cresset Press], Himalayan Frontiers: A Political Review of British, Chinese, Indian, and Russian Rivalries, Praeger