ہیلیئم

شمصر

نشانیاں
ناں، ایٹمی نمبر، نشانی	شمصر، He, 2
ٹولی	نوبل گیس
گروپ، پیریڈ، بلاک	18, 1, s
ایٹمی پعار
وکھالہ
خصوصیات
ابلن نمبر	منفی272.20 سیلسیس
پگلن نمبر	منفی268.93 سیلسیس
گوڑا	0.1786 گرام/لٹر
الیکٹرونیگیٹیوٹی	صفر

ہیلیئم یا شمصر اک کیمیائی عنصر اے، جیدا جوہری عدد 2 تے جوہری پعار 4.002602 اے۔ ایدا کیمیائی نشان He۔ ایہ اک بے رنگی، بنا کسے ذیقے دی، بنا زہر توں اک نوبل گیس اے۔ سارے عناصر چ سب توں کٹ ابلن تے پگھلن عدد شمصر دا اے تے صرف فارغہ (gas) دی مورت چ ریندی اے سواۓ انت حالتاں چ۔ آبساز (hydrogen) دے مگرون ساری کائنات چ سب توں بوتا پایا جان آلا عنصر وی ہیلیم اے تے ساڈے تارہ سمندر، چٹا راہ دا 24٪ شمصر اے۔

1868 چ شمصر نوں اک فرانسیسی گرو نے سورج گرہن دے دوران ایہدیاں طیفی لیناں دی مورت چ پہچاݨیا تے نارمن لوکائر نے وی اینوں اوسے ویلے ویکھیا تے ایدا ناں ہیلیم رکھیا۔ 1903 چ امریکہ چ شمصر وڈے پیمانے تے قدرتی فارغہ دے ذخائر نال لبی، تے اج تک امریکہ شمصر دا سب توں بوتا دین آلا دیس اے۔

شمصر ترتاش

شمصر نوں ٹھنڈا کرن واسطے وی ورتیا جاندا اے، خاص طور تے فوق موصل (superconductor) مقناطیس ٹھنڈے کرن واسطے شمصر نوں ورتیا جاندا اے جیناں نوں MRI سکیناں چ ورتیا جاندا اے۔ اینوں ویلڈنگ چ کردیاں بچاؤ واسطے ورتیا جاندا اے۔ تقریبا ادی بنائی گئی شمصر چقمین (silicon) ویفر بنان واسطے کرسٹل ودان چ ورت جاندی اے۔ ایدی کٹ مقدار نوں غباریاں تے ہوائی جعازاں چ ورتیا جاندا اے۔ سینس گرو شمصر-4 دیاں دو مورتاں نوں مقداری میکانیات (quantum mechanics) تے سپر فلوایڈٹی (superfluidity) نوں سمجن واسطے ورتدے پۓ نیں۔ فوق ایصلات (superconductivity) وی اک حالت اے جیڑی کے سب توں بوتی ٹھنڈی تھاں تے ہوندی اے جس واسطے شمصر نوں ورتیا جاندا اے۔ شمصر دوجا سب توں ہلکا عنصر اے تے کائنات چ وی دوجا سب توں بوتا پایا جان آلا۔ اے کائنات چ دوجے تمام پارے عنصراں توں 12 گناں بوتا پایا جاندا اے۔ سورج تے مشتری چ وی شمصر وڈی مقدار چ مجود اے۔ شمصر جوہری ائتلاف (nuclear fusion) تے جوہری تابکاری چ وی بندا اے۔ کائنات دا بوتا شمصر-4 دے بارے چ خیال اے کے اے بگ بینگ دے دوران بنیا سی۔ سورج توں ادے وزن دے تارے جوہری ائتلاف توں شمصر بنا سکدے نیں۔

شمصر ہوا توں ہلکی ہوندی اے تے اے بوت اچائی تے اے اس واسطے اے زمین دی فضا چ صرف 0.00052٪ اے۔ زمین تے تقریبا جنی وی شمصر اے ساری دی ساری تقریبا تابکاری دی وجہ توں اے۔ تابکاری ج ایلفا ذرہ شمصر دا نویہ (nucleus) ہوندا اے۔ اے شمصر قدرتی فارغہ دے نال پھس جاندی اے۔ ایدی مقدار قدرتی فارغہ چ 7٪ ہوندی اے، اینوں فریکشنل ڈسٹلیشن دے نال کڈیا جاندا اے۔