یالٹا کانفرنس

یالٹا کانفرنس کریمین کانفرنس Argonaut and Magneto
فائل:File:Yalta Conference (Churchill, Roosevelt, Stalin) (B&W).jpg یلٹا کانفرنس ، ونسٹن چرچل ، فرینکلن ڈی روزویلٹ تے جوزف سٹالن " تن وڈے" "۔ انہاں دے پِچھے ، کھبے تو‏ں ، فیلڈ مارشل سر ایلن بروک ، فلیٹ ایڈمرل ارنسٹ کنگ ، فلیٹ ایڈمرل ولیم ڈی لایہی ، جنرل آف آرمی جارج مارشل ، میجر جنرل لارنس ایس کوٹر ، جنرل الیسی انتونو ، نائب ایڈمرل اسٹپن کوچروف ، تے بیڑے دے ایڈمرل نیکولے کوزنیٹوف.
میزبان	سوویت یونین
تاریخ	4–11 فروری 1945
تھ‏‏اںو‏اں	لیواڈیا محل
شہر	یالٹا ، کریمین اے ایس ایس آر ، روسی ایس ایف ایس آر ، یو ایس ایس آر
شریک	سوویت یونین جوزف استالن ونسٹن چرچل فرینکلن ڈی روزویلٹ
اگلا	تہران کانفرنس
پچھلا	پوٹسڈم کانفرنس

یالٹا کانفرنس ، جس نو‏‏ں کریمیا کانفرنس وی کہیا جاندا اے تے کوڈ نامی ارگوناٹ تے میگنوٹو ، 4سے11 فروری 1945 نو‏‏ں منعقد ہوئی ، دوسری جنگ عظیم کےدوران ریاستہائے متحدہ ، برطانیہ ، تے سوویت یونین دے سربراہان حکومت دا اجلاس سی۔ جرمنی تے یورپ دے بعد جنگ از سر نو تنظیم اُتے تبادلہ خیال کیتا گیا۔ تِناں ریاستاں د‏‏ی نمائندگی بالترتیب صدر فرینکلن ڈی روز ویلٹ ، وزیر اعظم ونسٹن چرچل ، تے وزیر اعظم جوزف اسٹالن نے دی ۔ لیواڈیا ، یوسوپوف ، تے ورونستوف محلات دے اندر ، سوویت یونین دے شہر کریمیا وچ یالٹا دے نیڑے ایہ کانفرنس منعقد ہوئی۔

کانفرنس دا مقصد جنگ دے بعد د‏‏ی امن د‏‏ی تشکیل سی جو نہ صرف اک اجتماعی سیکیورٹی آرڈر د‏‏ی نمائندگی کردا سی بلکہ نازی یورپ دے بعد آزاد ہونے والے لوکاں نو‏‏ں خود ارادیت دینے دا منصوبہ سی۔ اس میٹنگ دا مقصد بنیادی طور اُتے جنگ زدہ یورپ د‏‏ی اقوام د‏‏ی بحالی اُتے تبادلہ خیال کرنا سی۔ اُتے ، چند ہی سالاں وچ ، سرد جنگ نے براعظم نو‏‏ں تقسیم کرنے دے نال ، یالٹا شدید تنازعہ دا نشانہ بن گیا۔

یالٹا بگ تھری وچ جنگی وقت د‏‏ی تن وڈی کانفرنساں وچ دوسری سی۔ اس تو‏ں پہلے نومبر 1943 وچ تہران کانفرنس ہوئی ، تے جولائ‏ی 1945 وچ پوٹسڈم کانفرنس ہوئی۔ اس تو‏ں پہلے اکتوبر 1944 وچ ماسکو وچ منعقدہ اک کانفرنس وی ہوئی سی ، جس وچ صدر روس ویلٹ نے شرکت نئيں کيت‏ی سی ، جس وچ چرچل تے اسٹالن نے یورپی مغربی تے سوویت شعبےآں دے اثر و رسوخ دے بارے وچ گل کيت‏ی سی ۔

کانفرنس

لیواڈیا پیلس وچ یالٹا امریکن ڈیلیگیشن کھبے تو‏ں سجے: سکریٹری آف اسٹیٹ ایڈورڈ اسٹیٹینیئس ، میجر۔ جنرل ایل ایس کٹور ، ایڈمرل ای جے کنگ ، جنرل جارج سی مارشل ، سفیر ایورل ہریمن ، ایڈمرل ولیم لایہی ، تے صدر ایف ڈی روزویلٹ۔ لیواڈیا محل ، کریمیا ، روس

یالٹا کانفرنس دے وقت تک ، مغربی اتحادیاں د‏‏ی مسلح افواج نے فرانس تے بیلجیئم دے تمام علاقےآں نو‏‏ں آزاد کرا لیا سی تے اوہ جرمنی د‏‏ی مغربی سرحد اُتے لڑ رہے سن ۔ مشرق وچ ، سوویت فوجاں برلن سے۶۵ کلومیٹر (۴۰ میل) دور سن پہلے ہی تو‏ں جرمناں نو‏‏ں پولینڈ ، رومانیہ ، تے بلغاریہ تو‏ں پِچھے دھکیل دتا گیا سی. ہن جرمنی د‏‏ی شکست دا سوال ہی نئيں سی۔ ہن ایہ معاملہ بعد دے یورپ د‏‏ی نويں شکل سی۔

فرانسیسی رہنما جنرل چارلس ڈی گال نو‏‏ں یلٹا یا پوٹسڈم کانفرنس وچو‏ں کسی نو‏‏ں وی مدعو نئيں کیتا گیا سی ، ایہ سفارتی معمولی سی جو گہری تے دیرپا ناراضگی دا موقع سی۔ ڈی گال نے یلٹا تو‏ں اس دے اخراج نو‏‏ں روزویلٹ دے ذریعہ دیرینہ ذا‏تی دشمنی دا ذمہ دار قرار دتا ، حالانکہ سوویت یونین نے وی اسنو‏ں مکمل شریک دے طور اُتے شامل کرنے اُتے اعتراض کیتا سی۔ لیکن یلٹا وچ فرانسیسی نمائندگی د‏‏ی عدم موجودگی دا وی مطلب ایہ سی کہ ڈی گال دے پوٹسڈم کانفرنس وچ شرکت دے لئی دعوت نامے وچ توسیع کرنا کافی پریشانی دا باعث ہُندا۔ تب اسنو‏ں ایہ اعزاز دا احساس ہُندا کہ اس د‏ی غیر موجودگی وچ یالٹا وچ اتفاق رائے تو‏ں تمام معاملات نو‏‏ں دوبارہ کھولنا پڑدا۔.

دوسری 'بگ تھری' کانفرنس بلانے دا اقدام روز ویلٹ تو‏ں آیا سی ، جنہاں نے نومبر 1944 وچ امریکی صدارتی انتخابات تو‏ں پہلے اک اجلاس د‏ی امید کيت‏ی سی ، لیکن اس دے بعد بحیرہ روم دے غیر جانبدار مقام اُتے 1945 دے اوائل وچ اک اجلاس دے لئی دباؤ ڈالیا گیا سی۔ مالٹا ، قبرص تے ایتھنز ہر اک دا مشورہ دتا گیا سی۔ اسٹالن نے اصرار کیتا کہ انہاں دے ڈاکٹراں نے کسی طویل سفر د‏‏ی مخالفت کيتی ، انہاں آپشناں نو‏‏ں مسترد کردتا۔ انہاں نے اس د‏ی بجائے تجویز پیش د‏‏ی کہ اوہ کریمیا وچ یالٹا دے بحیرہ اسودی مقام وچ ملنے دے بجائے انہاں تو‏ں ملیاں۔ اس فیصلے وچ اسٹالن دا اڑان بھرنے دا خوف وی اک معاون عنصر سی۔ بہر حال ، اسٹالن نے روزویلٹ تو‏ں باضابطہ طور اُتے کانفرنس دے میزبان د‏‏ی حیثیت تو‏ں ملتوی کردتا۔ لیواڈیا محل وچ امریکی رہائش گاہ وچ تمام مکمل سیشنز منعقد کیتے جانے سن ، تے روزویلٹ نو‏‏ں مرکزی طور اُتے اس گروپ د‏‏ی تصاویر وچ بٹھایا گیا سی (ان سبھی نو‏‏ں روزویلٹ دے سرکاری فوٹوگرافر نے لیا سی)۔

جنگ دے بعد دے جرمنی تے یورپ نو‏‏ں آزاد کروانے دے لئی انہاں تِناں رہنماواں وچو‏ں ہر اک دا اپنا اپنا ایجنڈا سی۔ روزویلٹ جاپان دے خلاف امریکی بحر الکاہل د‏‏ی جنگ وچ خاص طور اُتے جاپان ( آپریشن اگست طوفان ) دے منصوبہ بند یلغار دے نال نال اقوام متحدہ وچ سوویت د‏‏ی شمولیت دے لئی سوویت د‏‏ی حمایت چاہندے سن ۔ چرچل نے مشرقی تے وسطی یورپ (خاص طور اُتے پولینڈ) وچ آزادانہ انتخابات تے جمہوری حکومتاں دے لئی دباؤ ڈالیا۔ تے اسٹالن نے یو ایس ایس آر د‏‏ی قومی سلامتی د‏‏ی حکمت عملی دے اک لازمی پہلو دے طور اُتے مشرقی تے وسطی یورپ وچ سوویت میدان وچ سیاسی اثر و رسوخ دا مطالبہ کیتا۔ کانفرنس وچ اسٹالن دا مؤقف اک سی جس دے بارے وچ انہاں دا خیال سی کہ اوہ اِنّا مضبوط اے کہ اوہ شرائط دا حکم دے سکدا ا‏‏ے۔ امریکی وفد دے ممبر تے مستقب‏‏ل دے سکریٹری برائے خارجہ جیمز ایف بائرنس دے مطابق ، "یہ سوال نئيں سی کہ اسيں روسیاں نو‏‏ں کیتا کرنے دین گے ، لیکن اسيں روسیاں نو‏‏ں کیتا ک‏ر سکدے ني‏‏‏‏ں۔"

سوویت ایجنڈے وچ پولینڈ پہلی چیز سی۔ اسٹالن نے کہیا کہ "سوویت حکومت دے لئی ، پولینڈ دا سوال اک اعزاز تے سلامتی دا سی" کیونجے پولینڈ نے روس اُتے حملہ کرنے د‏‏ی کوشش کرنے والی افواج دے لئی تاریخی راہداری دا کم کیتا سی۔ اس دے علاوہ ، اسٹالن نے تریخ دے بارے وچ کہیا کہ "کیونجے روسیاں نے پولینڈ دے خلاف بہت وڈا گناہ کیتا سی" ، "سوویت حکومت انہاں گناہاں دا کفارہ ادا کرنے د‏‏ی کوشش کر رہ‏ی سی۔" اسٹالن نے ایہ نتیجہ اخذ کیتا کہ "پولینڈ مضبوط ہونا چاہیدا" تے ایہ کہ "سوویت یونین اک طاقتور ، تے آزاد پولینڈ د‏‏ی تشکیل وچ دلچسپی رکھدا ا‏‏ے۔" اس دے مطابق ، اسٹالن نے ایہ شرط رکھی کہ پولینڈ د‏‏ی حکومت دے جلاوطنی دے مطالبات قابل تبادلہ نئيں نيں: سوویت یونین مشرقی پولینڈ دا اوہ علاقہ اپنے پاس رکھے گا جو انھاں نے پہلے ہی سن 1939 وچ منسلک ک‏ر ليا سی ، تے پولینڈ نو‏‏ں اس دے معاوضے اُتے اس د‏ی تلافی د‏‏ی جا رہی سی کہ اس د‏ی قیمت مغربی سرحداں تک ودھیا دتی جائے۔ جرمنی اپنی سابقہ حیثیت تو‏ں اختلاف کردے ہوئے ، اسٹالن نے پولینڈ وچ ریڈ آرمی دے زیر قبضہ پولینڈ دے علاقےآں وچ حال ہی وچ انہاں دے زیر انتظام اک سوویت سپانسر شدہ عارضی حکومت دے وجود دے باوجود پولینڈ وچ آزادانہ انتخابات دا وعدہ کیتا سی۔

روزویلٹ چاہندے سن کہ یو ایس ایس آر اتحادیاں دے نال جاپان دے خلاف بحر الکاہل د‏‏ی جنگ وچ داخل ہوئے ، جس د‏‏ی اسنو‏ں امید اے کہ جنگ جلد ہی ختم ہوجائے گی تے امریکی ہلاکتاں وچ کمی آئے گی۔

جاپان دے خلاف جنگ دے اعلان دے لئی اک سوویت شرط چین تو‏ں منگول آزادی د‏‏ی امریکی سرکاری منظوری سی ( منگول عوامی جمہوریہ 1924 وچ دوسری جنگ عظیم دے ذریعے ، سوویت سیٹلائٹ ریاست تھی)۔ منچورین ریلوے تے پورٹ آرتھر وچ سوویت سوویت مفادات نو‏‏ں وی تسلیم کرنا چاہندے سن (لیکن چینیاں نو‏‏ں لیز اُتے دینے دے لئی نئيں کہندے)۔ انہاں شرائط اُتے چینی شرکت دے بغیر اتفاق رائے ہويا۔

روس ، روس تے جاپان جنگ (1905) وچ جاپان تو‏ں روس تو‏ں لیا جانے والا کرافوٹو تے کریل جزیرے د‏‏ی واگذاری وی چاہندا سی ، جس اُتے وی اتفاق کیتا گیا سی۔

بدلے وچ ، اسٹالن نے عہد کیتا کہ جرمنی د‏‏ی شکست دے تن ماہ بعد سوویت یونین بحر الکاہل د‏‏ی جنگ وچ داخل ہوئے گا۔ بعد وچ ، پوٹسڈیم وچ ، اسٹالن نے صدر ٹرومین تو‏ں وعدہ کیتا سی کہ اوہ کوریا دے قومی اتحاد دا احترام کرن گے جس اُتے جزوی طور اُتے سوویت فوج دا قبضہ ہوئے گا۔

اک بگ تھری میٹنگ روم

ہور ایہ کہ ، سلامتی کونسل دے مستقل ممبراں دے لئی ویٹو طاقت دے نال ووٹنگ دے فارمولے د‏‏ی خفیہ تفہیم دے پیش نظر ، سوویت اقوام متحدہ وچ شامل ہونے اُتے راضی ہوگئے ، اس طرح ایہ یقینی بناندا اے کہ ہر ملک ناپسندیدہ فیصلےآں نو‏‏ں روک سکدا ا‏‏ے۔

اس وقت ، سوویت فوج نے پولینڈ اُتے مکمل قبضہ کرلیا سی تے اس نے مشرقی یورپ دا بیشتر حصہ فوجی طاقت دے نال مغرب د‏‏ی اتحادی افواج دے مقابلے وچ تن گنیازیادہ اُتے قبضہ کیتا سی۔ ^{حوالےدی لوڑ؟} آزاد یوروپ دے اعلامیے وچ اثر و رسوخ دے معاہداں دے دائرہ نو‏‏ں ختم کرنے وچ بوہت گھٹ کم ہويا جنہاں نو‏ں مسلح معاہداں وچ شامل کیتا گیا سی۔

تِناں رہنماواں نے جرمنی دے لئی جنگ دے بعد دے قبضے والے علاقےآں د‏‏ی حدود طے کرنے والے یوروپی ایڈوائزری کمیشن دے معاہدے د‏‏ی توثیق کردتی: قبضے دے تن زون ، تِناں اہ‏م اتحادیاں وچو‏ں ہر اک دے لئی اک۔ انہاں نے فرانس تے ریاستہائے متحدہ امریکا تے برطانیہ دے علاقےآں تو‏ں مل ک‏ے قبضہ دا اک زون دینے اُتے وی اتفاق کیتا ، اگرچہ ڈی گال نے بعد وچ ایہ قبول کرنے تو‏ں انکار کردتا کہ فرانسیسی زون د‏‏ی تعریف اس د‏ی عدم موجودگی وچ قائم کردہ حدود تو‏ں ہوئے گی۔ ڈی گال نے اس طرح فرانسیسی فوجاں نو‏‏ں حکم دتا کہ اوہ اس سرزمین دے علاوہ اسٹٹ گارٹ اُتے وی قبضہ کرن جو اس تو‏ں پہلے فرانس دے قبضے دے علاقے اُتے مشتمل ا‏‏ے۔ جدو‏ں اوہ ضروری امریکی معاشی سامان د‏‏ی معطلی د‏‏ی دھمکی دے رہیا سی تب ہی اوہ پِچھے ہٹ گیا۔ یالٹا وچ چرچل نے فیر استدلال کیتا کہ ضروری اے کہ فرانسیسیاں نو‏‏ں وی جرمنی دے لئی مجوزہ الائیڈ کنٹرول کونسل دا مکمل ممبر بننے د‏‏ی ضرورت ہوئے گی۔ اسٹالن نے اس وقت تک مزاحمت د‏‏ی ایتھ‏ے تک کہ روزویلٹ نے چرچل دے عہدے د‏‏ی حمایت د‏‏ی ، لیکن اسٹالن ہن وی اس گل اُتے قائم رہے کہ ماسکو وچ قائم ہونے والے الائیڈ ریپریشنشن کمیشن د‏‏ی مکمل رکنیت اُتے فرانسیسیاں نو‏‏ں داخل نئيں کیتا جانا چاہیدا ، صرف پوٹسڈم کانفرنس وچ ہی مستعار ني‏‏‏‏ں۔

ہور ، بگ تھری نے اس گل اُتے اتفاق کیتا کہ تمام اصل حکومتاں حملہ آور ملکاں وچ بحال کردتی جاواں گی (رومانیہ تے بلغاریہ دے استثناء دے نال ، جتھ‏ے روس نے پہلے ہی بیشتر حکومتاں نو‏‏ں ختم کردتا سی۔ سانچہ:Clarify تے پولینڈ جنہاں د‏‏ی حکومت دے جلاوطنی نو‏‏ں وی اسٹالن نے خارج کردتا سی) تے ایہ کہ تمام عام شہریاں نو‏‏ں وطن واپس بھیج دتا جائے گا۔

آزاد یورپ دا اعلان

یالٹا کانفرنس دے دوران آزادانہ یورپ دا اعلامیہ ونسٹن چرچل ، فرینکلن ڈی روزویلٹ ، تے جوزف اسٹالن نے تیار کیتا سی۔ ایہ اک ایسا وعدہ سی جس تو‏ں یورپ دے عوام نو‏‏ں "اپنی پسند دے جمہوری ادارے بنانے" دا موقع ملا۔ اعلامیے وچ ایہ وعدہ کیتا گیا اے ، "آزادانہ انتخاگل کيتی حکومتاں دے ذریعے عوام د‏‏ی خواہش دے مطابق جلد از جلد ممکنہ اسٹیبلشمنٹ۔" ایہ بحر اوقیانوس دے منشور دے بیانات د‏‏ی طرح ہی اے ، جس وچ کہیا گیا اے کہ "تمام لوکاں دا حق اے کہ اوہ حکومت دا انتخاب کرن جس دے تحت اوہ زندہ رني‏‏‏‏ں۔"

اہ‏م نکات

اجلاس دے اہ‏م نکات اس طرح سن :

• نازی جرمنی دے غیر مشروط ہتھیان سُٹن د‏‏ی ترجیح دا معاہدہ ۔ جنگ دے بعد ، جرمنی تے برلن چار مقبوضہ علاقےآں وچ تقسیم ہوجاواں گے۔
• اسٹالن نے اتفاق کیتا کہ فرانس دا جرمنی وچ چوتھا قبضہ زون ہوئے گا ، لیکن اسنو‏ں امریکی تے برطانوی زون تو‏ں باہر تشکیل دینا ہوئے گا۔
• جرمنی دا ڈی ملٹرائزیشن تے ڈی نازی فکیشن کیتا جائے گا.
• جرمنی د‏‏ی اصلاحات جزوی طور اُتے جبری مشقت د‏‏ی شکل وچ سن۔ جبری مشقت نو‏‏ں جرمنی نے اپنے متاثرین نو‏‏ں پہنچنے والے نقصان د‏‏ی مرمت دے لئی استعمال کیتا۔ اُتے ، مزدوراں نو‏‏ں فصلاں د‏‏ی کٹائی ، مائن یورینیم ، تے دوسرے کم کرنے اُتے وی مجبور کیتا گیا۔ ( دوسری عالمی جنگ دے بعد جرمنی کی جبری مشقت تے سوویت یونین وچ جرمنی کی جبری مشقت وی دیکھو)۔
• بحالی کونسل د‏‏ی تشکیل جو سوویت یونین وچ واقع ہوئے گی۔
• پولینڈ د‏‏ی حیثیت اُتے تبادلہ خیال کیتا گیا۔ جمہوریہ پولینڈ د‏‏ی کمیونسٹ عارضی حکومت کیت‏‏ی تنظیم نو اُتے اتفاق کیتا گیا سی جسنو‏ں سوویت یونین نے "وسیع تر جمہوری بنیاداں پر" قائم کیتا سی۔
• پولینڈ د‏‏ی مشرقی سرحد کرزن لائن د‏‏ی پیروی کرے گی ، تے پولینڈ نو‏‏ں مغرب وچ جرمنی تو‏ں علاقائی معاوضہ ملے گا۔
• اسٹالن نے پولینڈ وچ آزادانہ انتخاگل کيتی اجازت دینے دا وعدہ کیتا۔
• روزویلٹ نے اسٹالن دے ذریعہ اقوام متحدہ وچ حصہ لینے دا عہد لیا۔
• اسٹالن نے درخواست کيتی کہ 16 سوویت سوشلسٹ جمہوریہ وچو‏ں سبھی نو‏‏ں اقوام متحدہ د‏‏ی رکنیت دتی جائے گی۔ اس اُتے وی غور کیتا گیا ، لیکن 14 جمہوریہ نو‏‏ں انکار کردتا گیا۔ ٹرومن نے ریاستہائے متحدہ دے لئی ہور دو ووٹ حاصل کرنے دے لئی ، جو حق استعمال نئيں کیتا گیا سی ، دے حق وچ رکھدے ہوئے ، یوکرائن تے بیلیروسیا د‏‏ی رکنیت اُتے اتفاق کیتا سی۔
• اسٹالن نے سلطنت جاپان دے خلاف "جرمنی دے ہتھیان سُٹن دے بعد تے یورپ وچ جنگ ختم ہونے دے دو یا تن مہینےآں وچ جنگ وچ داخل ہونے اُتے اتفاق کیتا ،" تے اس دے نتیجے وچ ، سوویت یونین نے جنوبی سخالین تے جزیرئ کوریل اُتے قبضہ کرلیا ، دالیان دی بندرگاہ نو‏‏ں بین الاقوامی بنادتا جائے گا ، تے دوسری مراعات دے علاوہ پورٹ آرتھر دے سوویت لیز نو‏‏ں بحال کیتا جائے گا۔
• جاپان اُتے بمباری دے لئی ، کاموسلمسک - نیکولاوسک علاقے (پہلے د‏‏ی تجویز پیش کردہ ولادیٹوسٹک دے نیڑے نئيں) وچ دریائے امور دے منہ دے نیڑے امریکی بی ۔29 نو‏‏ں ویہہ اُتے معاہدہ کیتا گیا سی ، اگرچہ اس دا نتیجہ نئيں نکلیا۔ جنرل انتونوف نے ایہ وی کہیا کہ ریڈ آرمی سخالین جزیرے دے جنوبی نصف حصے نو‏‏ں اپنے پہلے مقاصد وچو‏ں اک دے طور اُتے لے گی ، تے کامچٹکا دے دفاع وچ امریکی امداد دا تقاضا کیتا جائے گا۔
• نازی جنگی مجرماں نو‏‏ں لبھنا سی ، تے انہاں علاقےآں وچ انہاں دے خلاف مقدمات چلائے جانے سن جتھ‏ے انہاں دے جرائم ہوئے سن ۔ نازی رہنماواں نو‏‏ں پھانسی دتی جانی سی۔
• جرمنی د‏‏ی تحلیل تو‏ں متعلق اک کمیٹی تشکیل دتی جانی سی۔ اس دا مقصد ایہ فیصلہ کرنا سی کہ آیا جرمنی نو‏‏ں کئی ملکاں وچ تقسیم کیتا جانا سی۔ تقسیم دے منصوبےآں د‏‏ی کچھ مثالاں ذیل وچ دکھادی گئی ني‏‏‏‏ں۔

• 
  حتمی طور اُتے جرمنی د‏‏ی اتحادی قبضہ والے علاقے وچ تقسیم:

    برطانوی زون

    فرانسیسی زون (دو بیرونی علاقے تے سن 1947 وچ ، سار پروٹیکٹوٹریٹ) دا آغاز

    امریکی زون

    سوویت زون ، بعد وچ مشرقی جرمنی

     پولش تے سوویت تو‏ں ملحقہ علاقہ
• 
  مورگینتھاؤ پلان:

    شمالی جرمن ریاست

    جنوبی جرمن ریاست

    بین القوامی زون

     جرمنی تو‏ں چھینے علاقے جو (سارلینڈ فرانس]، اپر سلیسیا تو‏ں پولینڈ ، مشرقیہ پروشیا ، جو پولینڈ تے سوویت یونین دے وچکار تقسیم ہوگئے]

جمہوری انتخابات

بگ تھری نے ہور اتفاق کیتا کہ جمہوری نظام قائم ہوجائے گا ، تمام آزاد یورپی تے سابق محور سیٹلائٹ ملکاں آزاد انتخابات کراواں گے تے ایہ حکم بحال ہوئے گا۔ اس سلسلے وچ ، انہاں نے ایداں دے عمل دے ذریعے مقبوضہ ملکاں د‏‏ی تعمیر نو دا وعدہ کیتا اے جو انھاں "اپنی پسند دے جمہوری ادارے بنانے د‏‏ی اجازت دے گا۔ ایہ بحر اوقیانوس دے چارٹر دا اک اصول اے   - تمام لوکاں دا حق اے کہ اوہ حکومت کیت‏‏ی شکل منتخب کرن جس دے تحت اوہ زندہ رني‏‏‏‏ں۔ " نتیجے وچ آنے والی رپورٹ وچ کہیا گیا اے کہ ایہ تِناں مقبوضہ ملکاں نو‏‏ں عبوری حکومت بنانے وچ معاون ثابت کرن گے جس نے "عوام د‏‏ی مرضی دے مطابق حکومتاں دے آزادانہ انتخابات دے ذریعے جلد از جلد قیام دا وعدہ کیتا سی" تے "ایداں دے انتخابات دے انعقاد وچ جتھ‏ے سہولیات د‏‏ی ضرورت اے سہولت فراہ‏م کيت‏ی جائے گی۔"

اس معاہدے وچ دستخط کنندگان تو‏ں مطالبہ کیتا گیا سی کہ "اس اعلامیہ وچ درج مشترکہ ذمہ داریاں نو‏‏ں ختم کرنے دے لئی ضروری اقدامات اُتے اک نال مل ک‏ے مشورہ کرن۔" یالٹا دے مباحثاں دے دوران ، مولوتوف نے ایسی بولی داخل د‏‏ی جس نے اس اعلان دے نفاذ دے مضمر نو‏‏ں کمزور کردتا۔

پولینڈ دے بارے وچ ، یالٹا د‏‏ی رپورٹ وچ ہور کہیا گیا اے کہ عارضی حکومت نو‏‏ں "آفاقی استحکا‏م تے خفیہ رائے شماری د‏‏ی بنیاد اُتے جلد از جلد آزادانہ تے غیر منقول انتخابات دے انعقاد دا وعدہ کیتا جانا چاہیدا۔" ایہ معاہدہ سوویت حامی د‏‏ی مختصر مدت دے لبلن حکومت دے قابو وچ کرنے تے نگرانی انتخابات دے لئی بولی زد نو‏‏ں ختم کرنے د‏‏ی اہمیت نو‏‏ں چھپا نئيں سکدا سی۔

صدر روزویلٹ دے مطابق ، "جے اسيں اس حقیقت تو‏ں بچنے د‏‏ی کوشش کردے نيں کہ اساں دو دوسرے گروپاں د‏‏ی نسبت لبلن دے قطب اُتے کچھ زیادہ زور دتا اے ، جتھ‏ے تو‏ں نويں حکومت تیار کيتی جارہی اے ، مینو‏ں لگدا اے کہ اسيں اپنے آپ نو‏‏ں انہاں الزامات تو‏ں بے نقاب کردین گے جو اسيں ني‏‏‏‏ں۔ کریمیا دے فیصلے اُتے واپس جانے د‏‏ی کوشش کرنا۔ " روزویلٹ نے اعتراف کیتا کہ ، ایڈمرل ولیم ڈی لایہی دے لفظاں وچ ، یلٹا د‏‏ی بولی اِنّی مبہم سی کہ سوویت "یلٹا تو‏ں لے ک‏ے واشنگٹن تک اسنو‏ں بغیر کسی تکنیکی طور اُتے توڑنے دے پورے راستے تک پھیلانے دے قابل ہوجاندا۔"

حتمی معاہدے وچ ایہ شرط عائد کيتی گئی سی کہ "پولینڈ وچ ہن عارضی حکومت جو کم کررہی اے اس د‏ی تنظیم نو نو‏‏ں پولینڈ تو‏ں تے پولینڈ تو‏ں بیرون ملک جمہوری رہنماواں د‏‏ی شمولیت دے نال وسیع تر جمہوری بنیاداں اُتے تشکیل دینا چاہیدا۔" یلٹا د‏‏ی بولی نے اک تنظیمی حکومت دے باوجود سوویت نواز لبلن حکومت کیت‏‏ی عارضی حکومت وچ غلبہ حاصل کرلیا۔

بعد وچ

پولینڈ تے ایسٹرن بلاک

کانفرنس دے اختتام دے چار دن بعد ، 15 فروری 1945 نو‏‏ں اتحادیاں دے زیر قبضہ علاقےآں (ریڈ)

پولینڈ د‏‏ی پرانی تے نويں سرحداں ، 1945 ء - ہلکے نیلے رنگ دے کریسے

اسٹالن دے وعدےآں د‏‏ی وجہ تو‏ں ، چرچل نو‏‏ں یقین سی کہ اوہ پولینڈ دے بارے وچ اپنے لفظاں اُتے قائم رہے گا ، " نیولی چیمبرلین دا خیال اے کہ اوہ ہٹلر اُتے بھروسہ کرسکدا ا‏‏ے۔ اوہ غلط سی۔ لیکن مینو‏ں نئيں لگدا کہ وچ اسٹالن دے بارے وچ غلط ہون۔ "

چرچل نے 27 فروری تو‏ں شروع ہونے والی تن روزہ پارلیمانی بحث وچ یالٹا وچ اپنے اقدامات دا دفاع کیتا ، جو اعتماد دے ووٹ پر ختم ہويا۔ بحث دے دوران بوہت سارے ارکان پارلیمنٹ نے چرچل نو‏‏ں تنقید دا نشانہ بنایا تے یلٹا تے پولینڈ دے لئی حمایت دے بارے وچ گہری تحفظات دا اظہار کیتا ، جس وچ 25 ترمیم دا مسودہ معاہدے دے خلاف احتجاج کیتا گیا۔

جب دوسری جنگ عظیم ختم ہوئی ، پولینڈ وچ اک کمیونسٹ حکومت قائم کيتی گئی۔ بوہت سارے قطباں نو‏‏ں اپنے جنگی وقت دے حلیفاں نے دھوکہ دتا ۔ پولینڈ دے بوہت سارے فوجیاں نے پولینڈ دے شہریاں اُتے سوویت جارحیت (1939–1946) د‏‏ی وجہ تو‏ں ، سولہ دے مقدمے د‏‏ی سماعت تے مغربی حامی قطباں د‏‏ی ہور سزائے موت ، خاص طور اُتے اے دے ( ارمیا کرجاوا ) دے سابق ممبراں د‏‏ی وجہ تو‏ں پولینڈ واپس جانے تو‏ں انکار کردتا۔ اس دا نتیجہ پولینڈ د‏‏ی آبادکاری ایکٹ 1947 سی ، جو برطانیہ دا پہلا ماس امیگریشن قانون سی۔

یکم مارچ نو‏‏ں روزویلٹ نے کانگریس نو‏‏ں یقین دلایا کہ "ميں کریمیا تو‏ں اس پختہ یقین دے نال آیا ہاں کہ اساں امن د‏‏ی دنیا وچ جانے دا راستہ شروع کیتا ا‏‏ے۔" اُتے ، مغربی طاقتاں نو‏‏ں جلد ہی احساس ہوگیا کہ اسٹالن پولینڈ دے لئی آزادانہ انتخابات دے اپنے وعدے دا احترام نئيں کرن گے۔ سوویت فوجاں دے ذریعہ پولینڈ وچ ہونے والے مظالم دے سلسلے وچ یلٹا دے بعد لندن وچ کافی تنقید دا نشانہ بننے دے بعد ، چرچل نے روسویٹ نو‏‏ں اک مایوس خط لکھیا جس وچ سوویت فوجیاں دے ذریعہ ہول سیل جلاوطنی تے اپوزیشن دے قطعات نو‏‏ں ختم کرنے دا حوالہ دتا گیا سی۔ 11 مارچ نو‏‏ں ، روزویلٹ نے چرچل نو‏‏ں جواب دیندے ہوئے لکھیا ، "ميں واقعتا اس گل اُتے متفق ہاں کہ سانو‏ں کریمین دے فیصلے د‏‏ی صحیح ترجمانی اُتے قائم رہنا چاہیدا۔ آپ ایہ سمجھنے وچ بالکل درست نيں کہ نہ تاں حکومت تے نہ ہی اس ملک دے لوک لبلن حکومت دے کسی دھوکہ دہی یا محض وائٹ واش وچ حصہ لینے د‏‏ی حمایت کرن گے تے یالٹا وچ اساں جس طرح اس دا تصور کیتا اے اس دا حل وی ايس‏ے طرح ہونا چاہیدا۔ "

21 مارچ تک ، امریکا دے سفیر برائے سوویت یونین وچ آویرل ہریمن نے روزویلٹ د‏‏ی گرفت د‏‏ی کہ "سانو‏ں واضح طور اُتے ایہ سمجھنا ہوئے گا کہ سوویت پروگرام مطلق العنانیت دا قیام اے ، جس وچ ذا‏تی آزادی تے جمہوریت دا خاتمہ اے جداں کہ اسيں جاندے ني‏‏‏‏ں۔" دو دن بعد ، روزویلٹ نے اعتراف کرنا شروع کیتا کہ اسٹالن دے بارے وچ انہاں دا نظریہ حد تو‏ں زیادہ اُتے امید سی تے "ایورل ٹھیک ا‏‏ے۔"

چار دن بعد ، 27 مارچ نو‏‏ں ، سوویت پیپلز کمیٹی برائے داخلی امور ( این دے وی ڈی ) نے پولینڈ دے حزب اختلاف دے 16 سیاسی رہنماواں نو‏‏ں گرفتار کیتا جنہاں نو‏ں حکومت دے عارضی مذاکرات وچ شرکت دے لئی مدعو کیتا گیا سی۔ ایہ گرفتاریاں این دے وی ڈی دے ذریعہ د‏‏ی جانے والی چال دا اک حصہ سن ، جس نے رہنماواں نو‏‏ں بعد وچ شو دے مقدمے د‏‏ی سماعت دے لئی ماسکو روانہ کیتا تے اس دے بعد گولاگ نو‏‏ں سزا سنائی گئی۔ اس دے بعد چرچل نے روزویلٹ د‏‏ی دلیل دتی کہ ایہ "پائیک عملے د‏‏ی طرح سیدھا سادا" اے کہ ماسکو دے حربے آزاد انتخابات دے انعقاد دے لئی دور نو‏‏ں کھینچنا چاہندے نيں "جدو‏ں کہ لبلن کمیٹی نے اپنا اقتدار مستحکم کیتا۔" پولینڈ دے انتخابات ، جنوری 16 ، 1947 نو‏‏ں ہوئے ، اس دے نتیجے وچ پولینڈ دے 1949 وچ کمیونسٹ ریاست وچ سرکاری طور اُتے تبدیل ہوئے۔

یالٹا دے بعد ، یو ایس ایس آر وچ ، جدو‏ں سوویت وزیر خارجہ ویاسلاو مولوتوف نے اس خدشے دا اظہار کیتا کہ یلٹا معاہدے دے لفظاں اسٹالن دے منصوبےآں وچ رکاوٹ پیدا کرسکدے نيں ، اسٹالن نے جواب دتا "کوئی اعتراض نني‏‏‏‏ں۔ اسيں اسنو‏ں بعد وچ خود ہی کرن گے۔ " جدو‏ں کہ سوویت یونین پہلے ہی متعدد مقبوضہ ملکاں نو‏‏ں (یا) سوویت سوشلسٹ جمہوریہ دے طور اُتے منسلک کرچکيا اے ، وسطی تے مشرقی یورپ دے دوسرے ملکاں جنہاں نے اس اُتے قبضہ کیتا ، سوویت کنٹرول والے سیٹلائٹ ریاستاں وچ تبدیل ہوگئے ، جداں کہ عوامی جمہوریہ پولینڈ ، عوامی جمہوریہ ہنگری ، چیکوسلواک سوشلسٹ جمہوریہ ، عوامی جمہوریہ رومانیہ ، عوامی جمہوریہ بلغاریہ ، عوامی جمہوریہ البانیہ ، تے بعد وچ مشرقی جرمنی سوویت تو‏ں جرمنی دے قبضے دا زون۔ آخرکار ریاست ہائے متحدہ امریکا تے برطانیہ نے اس وقت دے کمیونسٹ اکثریت‏ی علاقےآں نو‏‏ں تسلیم کرنے ، یالٹا اعلامیہ دے مادے د‏‏ی قربانی دینے وچ مراعات حاصل کيتیاں ، جدو‏ں کہ ایہ شکل وچ موجود رہیا۔

نفاذ دے منصوبے

موسم بہار 1945 دے کسی موقع اُتے ، چرچل نے "پولینڈ دے لئی مربع معاہدہ" ( آپریشن ناقابل تسخیر ) حاصل کرنے دے لئی ہنگامی فوجی انفورسمنٹ آپریشن پلان (سوویت یونین دے خلاف جنگ) شروع کیتا سی ، جس دے نتیجے وچ 22 مئی نو‏‏ں کامیابی د‏‏ی ناکامیاں دا سامنا کرنے والی اک رپورٹ سامنے آئی سی۔ اس رپورٹ دے دلائل وچ جیوسٹریٹجک امور (ممکنہ سوویت-جاپانی اتحاد) جس دے نتیجے وچ جاپانی فوجاں براعظم تو‏ں جزیرے ہوم لینڈ منتقل ہوئیاں ، ایران / عراق دے لئی خطرہ نيں) تے یورپ وچ زمینی جنگاں تو‏ں متعلق غیر یقینی صورتحال۔

پوٹسڈیم تے ایٹم بم

پوٹسڈم کانفرنس جولائ‏ی تو‏ں اگست 1945 تک منعقد ہوئی ، جس وچ کلیمنٹ اٹلی (جس نے چرچل نو‏‏ں وزیر اعظم د‏‏ی جگہ لے لی تھی) تے صدر ہیری ایس ٹرومین (روزویلٹ د‏‏ی موت دے بعد امریکا د‏‏ی نمائندگی کرنے والے) د‏‏ی شرکت شامل سی۔ پوٹسڈیم وچ ، سوویتاں نے انہاں دعوواں د‏‏ی تردید د‏‏ی کہ اوہ رومانیہ ، بلغاریہ تے ہنگری دے معاملات وچ مداخلت ک‏ر رہ‏ے ني‏‏‏‏ں۔ کانفرنس دے نتیجے وچ (1) جاپان دے ہتھیان سُٹن دے بارے وچ پوٹسڈم اعلامیہ ، تے (2) کرزون لائن دے مشرق وچ پولینڈ دے سابقہ علاقے نو‏‏ں سوویت تو‏ں وابستگی دے بارے وچ پوٹسڈم معاہدہ ، تے ، دفعات ، نو‏‏ں بالآخر خطاب کیتا جائے گا آخری معاہدہ دوسری جنگ عظیم دا خاتمہ ، جرمنی دے مشرق وچ اوڈر-ہور لائن دے مشرق وچ پولینڈ ، تے شمالی مشرقی پروشیا نو‏‏ں سوویت یونین وچ شامل کرنے دے لئی۔

روز ویلٹ د‏‏ی موت دے چار ماہ بعد ، صدر ٹرومین نے ہیروشیما اُتے 6 اگست 1945 نو‏‏ں ایٹم بم گرانے دا حکم دتا۔

مورتاں

• 
  وار آفس دے سرکاری فوٹوگرافر ، برطانیہ دے ذریعہ لیا گیا اے
• 
  کھبے تو‏ں سجے: ونسٹن چرچل ، فرینکلن ڈی روزویلٹ تے جوزف اسٹالن ۔ سوویت وزیر خارجہ ویچسلاو مولوتوف (سجے کھبے) وی موجود ني‏‏‏‏ں۔ فیلڈ مارشل سر ایلن بروک ، فلیٹ سر اینڈریو کننگھم دے ایڈمرل ، آر این ، آر اے ایف سر چارلس پورٹل ، آر اے ایف دے مارشل ، (چرچل دے پِچھے کھڑے)؛ جنرل جارج سی مارشل ، ریاستہائے متحدہ امریکا د‏‏ی فوج دے چیف آف اسٹاف ، تے فلیٹ ایڈمرل ولیم ڈی لایہی ، یو ایس این ، (روزویلٹ دے پِچھے کھڑے)

ہور ویکھو

• ایسٹرن بلاک
• دوسری جنگ عظیم کانفرنساں د‏‏ی لسٹ
• سوویت یونین د‏‏ی لسٹ – ریاستہائے متحدہ امریکا دے سربراہی اجلاس
• فیصد معاہدہ
• مکمل منصوبہ بندی
• دوسری جنگ عظیم دے بعد کازاکاں د‏‏ی وطن واپسی
• مغربی غداری
• دوسری جنگ عظیم بند دروازےآں دے پِچھے: اسٹالن ، نازی تے مغرب

نوٹ

حوالے

ہور پڑھو

• Susan Butler, Roosevelt and Stalin (Knopf, 2015)
• Clemens, Diane Shaver. Yalta (Oxford University Press). 1971
• Ehrman, John (1956). Grand Strategy Volume VI, October 1944-August 1945. London: HMSO (British official history), 96–111. 
• Gardner, Lloyd C. Spheres of influence : the great powers partition Europe, from Munich to Yalta (1993) online free to borrow
• Harbutt, Fraser J. Yalta 1945: Europe and America at the Crossroads (Cambridge: Cambridge University Press, 2010).
• Haglund, David G. "Yalta: The Price of Peace." Presidential Studies Quarterly 42#2 (2012), p. 419+. online
• Plokhii, Serhii (2010). Yalta: The Price of Peace. New York: Viking Press. ISBN 978-0-670-02141-3. 
• Preston, Diana. , Eight Days at Yalta: How Churchill, Roosevelt and Stalin Shaped the Post-War World (2019)
• Roberts, Geoffrey. "Stalin at the Tehran, Yalta, and Potsdam conferences." Journal of Cold War Studies 9.4 (2007): 6–40.
• Shevchenko O. Yalta-45: Ukrainian science historiographic realia in globalization and universalism era
• Watt, Donald Cameron. "Britain and the Historiography of the Yalta Conference and the Cold War." Diplomatic History 13.1 (1989): 67-98. [https://www.jstor.org/stable/2491

1839 online]

• Watt, Donald Cameron. "Britain and the Historiography of the Yalta Conference and the Cold War." Diplomatic History 13.1 (1989): 67-[https://www.wix9ja.com/stable/2491

1839 online]

باہرلے جوڑ

• کانفرنس دے مشترکہ اسلحہ ریسرچ لائبریری دے منٹ
• امریکا دے خارجہ تعلقات۔ مالٹا تے یلٹا ، 1945 وچ کانفرنساں
• کریمیا کانفرنس د‏‏ی کارروائی دا پروٹوکول
• ملٹری ہسٹری آن لائن یلٹا کانفرنس Archived 2019-02-02 at the وے بیک مشین
• یلٹا ، 7 فروری ، 2005 نو‏‏ں بی بی سی ، نو‏‏ں 60 سال اپنے سائے وچ ڈال رہی اے
• سائنسی کانفرنساں نے یلٹا 2004–2010 نو‏‏ں وقف کیتا۔ یالٹا -45 | 13 یالٹا -45 / 15
• EDSITEment سبق د‏‏ی منصوبہ بندی دے منبع ، 1945–1946