خراسان
خراسان ایران دا اہم تے قدیم صوبہ اے ۔ خراسان ایران دا اک اہم تے قدیم صوبہ سی ۔ اس وچ پہلے اوہ علاقے شامل سن جو ہن شمال مغربی افغانستان وچ شامل نيں۔ ایہ صوبہ مشرق وچ بدخشاں تک پھیلا ہويا سی تے اوہدی شمالی سرحد دریائے جیحون تے خوارزم سن ۔ نیشابور، مرو، ہرات تے بلخ اس صوبے دے راجگڑھ رہے نيں۔
پرانا خراسان (سانچہ:Lang-pal, فارسی: خراسان Xorāsān/Xorâsân 
listen (help·info)) فارس دے اتلے لہندے وچّ پیندا اک تریخی خطہ ہے،[۱] جس وچّ اج دا افغانستان، ترکمانستان، ازبکستان، تاجکستان اتے چڑھدا ایران دے بہت سارے حصے شامل سن۔ اس وچّ کدے کدے سوگدا اتے ماوراء النہر علاقہ شامل کیتے جاندے سن۔ دھیان دیو کہ موجودہ ایران وچّ اک خراسان صوبہ ہے، جو اس تریخی خراسان علاقے دا صرف اک صرف ہے۔
ناں دا ماخذ
[سودھو]وچکارلی فارسی وچّ خر دا مطلب سورج (اج دی فارسی وچّ خورشید) اتے اسان جاں ایان دا مطلب آؤنا ہندا ہے۔ خراسان دا مطلب ہے اوہ جگہ جتھوں سورج آؤندا ہووے یعنی مشرقی زمین۔ ایہہ نام اس لئی پیا کیونکہ خراسان علاقہ ایران دے ولوں چڑھدا وچّ ہے۔[۲]
جغرافیہ
[سودھو]خراسان چ پہلے اوہ سارے علاقے شامل سن جہڑے ہن شمال مغربی افغانستان اے ، تے مشرق چ بدخشان تک پھیلیا ہوئیا سی ۔ اسدی شمالی سرحد آمو دریا تے خوارزم سن ۔ نیشاپور ، مرو ،ہرات ،تے بلخ اسدے راجگھر رہے نیں ۔ ہن اسدا صدر مقام مشہد مقدس اے ۔ مشرقی خراسان بمع شہر ہرات ہن افغانستان دی حدود چ شامل اے ۔
تریخ
[سودھو]
رقبہ
[سودھو]خراسان ایران دے اس اتر-پوربی صوبے دا نام ہے، جو اتر وچّ روسی کاسپیئن پردیش نال جڑیا ہویا ہے۔ اترک ندی چاٹ تکّ اسدی بھوگولک سیما نردھارت کردی ہے۔ اسدے پورب وچّ افغانستان، پچھم وچّ استراباد، شاہرد، سیمنان، دمدھان اتے یجد دے ایرانی پرانت اتے دکھن وچّ کیرمان ہے۔ اس پرکار اسدا کھیترپھل 25,000 ورگمیل ہے۔ خراسان دا سارا دھراتلی بھاگ پہاڑی، ماروتھلی جاں نمکین جھیل دا نیواں گرت ہے۔ دکھن وچّ پہاڑی بھاگ دی اچائی 11,000 توں لے کے 13,000 تکّ ہے۔
کھیتی باڑی اتے کھنج
[سودھو]خراسان وچّ کھوہاں اتے وچّ وچّ وچّ لپت ہو جان والیاں ندیاں دوارا سنجے جان والے بہت سارے نخلستان ملدے ہن۔ آتریک اتے کشاپھ دیاں اپجاؤ گھاٹیاں وچّ کھادھ انّ، کپاہ، تماکو، چوقندر اتے پھلاں دی کھیتی ہندی ہے۔ ایہہ پرانت کیسر، پستا، گوند، کاشٹھپھل، کمبل، کھال اتے نیلمنی آدی دے لئی پرسدھ ہن۔ اتھے لوہا، سیسہ، لون، سونا، تانبہ اتے بلور وی پایا جاندا ہ۔
برآمد دیاں وستواں
[سودھو]میشید خراسان صوبے دی راجدھانی ہے۔ ایہہ سڑک دوارا ہور پرمکھ نگراں نال جڑی ہے۔ ملّ دی نظر توں برآمد دیاں وستواں کرموار: قالین، چمڑہ اتے کھلّ، افیم، عمارتی لکڑی، کپاہ دیاں چیزاں، سلک اتے نیلمنی ہن۔
ہور ویکھو
[سودھو]حوالے
[سودھو]- ↑ Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
- ↑ The Abbasid Revolution, M. A. Shaban, CUP Archive, 1979, ISBN 978-0-521-29534-5, ... As the word Khurasan means literally the land of the east ...