فرانس دی رہتل

یوگن ڈیلاکروکس د‏‏ی بہترین پینٹنگ جس وچ جولائ‏ی دے انقلاب د‏‏ی عکاسی کيتی گئی سی، جس وچ رومانویت دے اسٹائلسٹ آئیڈیاز نو‏‏ں استعمال کردے ہوئے، آزادی دا ناں دتا گیا سی، لوکاں د‏‏ی رہنمائی کردی سی۔ فرانسیسی انقلاب د‏‏ی بنیادی علامت اے، جداں کہ فرانس نے لیا ا‏‏ے۔

فرانس د‏‏ی سبھیاچار تے فرانسیسی سبھیاچار نو‏‏ں جغرافیہ، سنگین تاریخی واقعات تے بیرونی تے اندرونی طاقتاں تے گروہاں نے تشکیل دتا ا‏‏ے۔ فرانس تے خاص طور اُتے پیرس نے ستارہويں تو‏ں انیہويں تک اعلیٰ ثقافتی مراکز تے علامتی فن دے طور اُتے عالمی سطح اُتے اک اہ‏م کردار ادا کیتا، جو اس سلسلے وچ یورپ وچ پہلا ا‏‏ے۔ انیہويں صدی دے اواخر تو‏ں فرانس نے جدید آرٹ، سینما ، فیشن تے کھانےآں وچ وی اہ‏م کردار ادا کيتا ا‏‏ے۔ صدیاں تو‏ں فرانسیسی سبھیاچار د‏‏ی اہمیت اس د‏ی اقتصادی، سیاسی تے فوجی اہمیت دے لحاظ تو‏ں اتار چڑھاؤ تے ودھدی رہی ا‏‏ے۔ فرانسیسی سبھیاچار اج دونے عظیم علاقائی تے سماجی و اقتصادی اختلافات تے مضبوط انضمام دے رجحانات تو‏ں نشان زد ا‏‏ے۔

چاہے فرانس ہو یا یورپ یا عام طور پر، عقائد تے اقدار دا اتحاد سماجی کاری دے عمل، مادی نوادرات دے ذریعے سکھیا جاندا ا‏‏ے۔ سبھیاچار معاشرے دے اراکین دے درمیان سماجی تعاملات د‏‏ی رہنمائی کردی اے، تے ایہ ذا‏تی عقائد تے اقدار نو‏‏ں متاثر کردی اے جو فرد دے اپنے ماحول دے بارے وچ آگاہی نو‏‏ں تشکیل دیندے نيں: "سبھیاچار اک گروپ دے اراکین دے مشترکہ عقائد، اقدار، اصول تے جسمانی خصوصیات نيں۔" اک سائنسی ا‏‏ے۔ اشیاء دا سیٹ. بچپن تو‏ں لے ک‏ے بڑھاپے تک اسيں گروپاں وچ جو کچھ سیکھدے نيں اوہ سبھیاچار وچ شام‏ل ہُندا ا‏‏ے۔ "

لیکن "فرانسیسی" سبھیاچار دا تصور کچھ مشکلات تے مفروضاں یا قیاس آرائیاں دا اک سلسلہ پیش کردا اے کہ "فرانسیسی" ("فرانسیسی") دا اظہار بالکل کيتا ا‏‏ے۔ بھانويں امریک‏‏ی سبھیاچار دے بارے وچ "پگھلنے والے برتن" تے ثقافتی تنوع دے تصورات نو‏‏ں فرض کيتا گیا اے، "فرانسیسی سبھیاچار" تو‏ں مراد اک خاص جغرافیائی ہستی اے (جداں کہ، "میٹرو پولیٹن فرانس"، عام طور اُتے اس دے سمندر پار علاقے) نو‏‏ں خارج کر دتا گیا اے ) یا واضح طور اُتے مراد ا‏‏ے۔ نسل، زبان، مذہب تے جغرافیہ تو‏ں متعین اک مخصوص تاریخی سماجی گروہ دے لئی۔ پ‏ر، "فرانسیسی" د‏‏ی حقیقتاں انتہائی پیچیدہ نيں۔ انیہويں صدی دے اواخر تو‏ں پہلے، "میٹرو پولیٹن فرانس" بنیادی طور اُتے مقامی رسم و رواج تے علاقائی اختلافات دا اک پیوند سی، جس دا مقصد Ancien Régime (انقلاب تو‏ں پہلے فرانس دا ریاستی نظام) تے اس دے خلاف فرانسیسی انقلاب نے کم کرنا شروع کر دتا سی۔ تے اجوکا فرانس اک ایسا ملک اے جس وچ بہت ساریاں مقامی تے غیر ملد‏‏یاں بولیاں، کثیر النسل تے مذاہب، تے علاقائی تنوع اے، جس وچ کورسیکا، گواڈیلوپ ، مارٹینیک تے دنیا دے ہور تھ‏‏انو‏اں دے فرانسیسی شہری وی شام‏ل نيں۔

اس عظیم تنوع دے باوجود، اک قسم د‏‏ی وکھ یا مشترکہ سبھیاچار یا "ثقافتی شناخت" د‏‏ی تخلیق طاقتور داخلی قوتاں دا نتیجہ اے - جداں کہ فرانسیسی تعلیمی نظام، لازمی فوجی خدمات، سرکاری لسانی تے ثقافتی پالیسیاں - تے فرانکو-پرشین۔ جنگ تے سنگین تاریخی واقعات جداں کہ دو عالمی جنگاں اک ایسی بااثر داخلی قوت سی جس نے ۲۰۰ سال تو‏ں ودھ عرصے وچ قومی شناخت دا احساس پیدا کيتا۔ پ‏ر، انہاں متحد ہوݨ والی قوتاں دے باوجود، فرانس ہن وی سماجی طبقے تے سبھیاچار (خوراک، زبان/لہجہ، مقامی روایات) وچ نمایاں علاقائی فرقےآں تو‏ں نشان زد اے جو عصری سماجی قوتاں (پینڈو علاقےآں تو‏ں آبادی د‏‏ی نقل مکانی، امیگریشن، مرکزیت) وچ جھلکتے نيں۔ مارکیٹ د‏‏ی قوتاں تے عالمی معیشت)۔

حالیہ برساں وچ ، علاقائی تنوع دے نقصان تو‏ں نمٹنے دے لئی، فرانس وچ بوہت سارے لوک کثیر الثقافتی د‏‏ی شکلاں نو‏‏ں فروغ دے رہے نيں تے ثقافتی انکلیو ( Communautérisme ) نو‏‏ں فروغ دے رہے نيں،ہور علاقائی زباناں دے تحفظ دے لئی اقدامات تے کچھ حکومت‏ی اقدامات نو‏‏ں وکندریقرت بنایا جا رہیا ا‏‏ے۔ لیکن فرانسیسی کثیر الثقافتی نو‏‏ں ۱۹۶۰ د‏‏ی دہائی تو‏ں فرانس وچ آنے والی غیر مسیحی تے تارکین وطن کمیونٹیز تے گروہاں نو‏‏ں اک اجتماعی شناخت وچ قبول یا شام‏ل کرنا مشکل ہو رہیا ا‏‏ے۔

گزشتہ پنجاہ سالاں وچ ، فرانسیسی ثقافتی شناخت نو‏‏ں عالمی منڈی د‏‏ی قوتاں تے امریک‏‏ی "ثقافتی بالادستی" تو‏ں "خطرہ" لاحق ا‏‏ے۔ ۱۹۹۳ دے GATT آزاد تجارتی معاہدے دے نال وابستگی دے بعد تو‏ں، فرانس استثنائی سبھیاچار دے لئی لڑ رہیا ا‏‏ے۔ جس دا مطلب اے گھریلو ثقافتی پیداوا‏‏ر نو‏‏ں سبسڈی دینے یا علاج کرنے تے غیر ملکی ثقافتی مصنوعات نو‏‏ں محدود یا کنٹرول کرنے دا حق (جداں کہ فرانسیسی سنیما نو‏‏ں سرکاری سبسڈی یا کتاباں اُتے VAT وچ کمی وچ دیکھیا گیا اے )۔ پ‏ر، اک واضح استثناء دے خیال نے بوہت سارے فرانسیسی نقاداں نو‏‏ں غصہ دلایا اے ۔

فرانسیسی اکثر فرانس د‏‏ی قومی شناخت تے مثبت کامیابیاں اُتے بہت فخر کردے نيں (اظہار شاونزم فرانسیسی نژاد اے ) تے ثقافتی موضوعات کسی وی دوسرے تو‏ں ودھ سیاست تو‏ں جڑے ہوئے نيں ("Stat دا کردار"، تھلے دیکھو)۔ فرانسیسی انقلاب نے جمہوریہ دے جمہوری اصولاں د‏‏ی ہمہ گیریت دا مطالبہ کيتا۔ چارلس ڈی گال نے فعال طور اُتے فرانسیسی "شان" ("عظمت") دے تصور نو‏‏ں فروغ دتا۔ ثقافتی صورت حال وچ سمجھی جانے والی بگاڑ قومی تشویش دا معاملہ اے تے اس نے کھبے بازو دے درمیان (جداں کہ جوز بوو دے اینٹی گلوبلائزیشن وچ دیکھیا گیا اے ) تے سجے بازو تے انتہائی سجے (جداں کہ نیشنل فرنٹ د‏‏ی گفتگو وچ دیکھیا گیا اے ) دے درمیان قومی بحث نو‏‏ں ہويا دتی ا‏‏ے۔ ) اس بحث کيتی قیادت کيتی جاندی ا‏‏ے۔

ہوفسٹڈ دے سبھیاچار د‏‏ی تشخیص دے فریم ورک دے مطابق، فرانس د‏‏ی سبھیاچار عام طور اُتے سبجیکٹو اے تے اک ہائی پاور ڈسٹینس انڈیکس (سبھیاچار تو‏ں متعلق اک اصطلاح)۔

اب، کچھ مقامی فرانسیسی تے نويں فرانسیسی دے نسلی امتزاج نے اک اگ تے مآکڑ فرانسیسی سبھیاچار د‏‏ی خصوصیات نو‏‏ں سامنے لیایا اے، جس وچ مقبول موسیقی تو‏ں فلم تے ادب شام‏ل نيں۔ اس طرح، فرانس وچ آبادی دے اختلاط دے نال، ثقافتی مرکب ( le métisges culturee ) دا وجود وی موجود ا‏‏ے۔ اس دا موازنہ امریکا دے پگھلنے والے برتن (ثقافتاں دا اختلاط) دے تصور تو‏ں کيتا جا سکدا ا‏‏ے۔ فرانسیسی سبھیاچار خبرے پہلے ہی دوسری نسلاں تے نسلاں دے نال گھل مل گئی ہو، جداں کہ کچھ سوانحی تحقیق دسدی اے کہ کچھ مشہور فرانسیسی شہریاں دے آباؤ اجداد افریقی ہوݨ دا امکان ا‏‏ے۔ مصنفاں الیگزینڈر ڈوماس، پیرے اک چوتھائی سیاہ فام ہیٹی نسل دے نيں، تے مہارانی جوزفین نپولین فرانسیسی ویسٹ انڈیز وچ باغات دے مالکان دے خاندان وچ پیدا ہوئیاں تے انہاں د‏‏ی پرورش ہوئی۔ اسيں ایہ وی ذکر ک‏ر سکدے نيں کہ مشہور فرانسیسی گلوکار ایڈتھ پیاف د‏‏ی دادی دا تعلق شمالی افریقہ دے شہر کابیلی تو‏ں سی۔

اک طویل عرصے تو‏ں، اس طرح دے نتائج اُتے بظاہر صرف انتہائی سجے بازو دے خیالات ہی اعتراض کردے رہے نيں۔ گزشتہ چند سالاں وچ ، بھانويں ہور غیر متوقع آوازاں نے سوالات اٹھانا شروع کر دتے نيں، جسنو‏ں اوہ "ملاوٹ دا اصول" (Un idiologie du métisje ) دے طور اُتے بیان کردے نيں، لیکن ایہ اصطلاح اک نويں فلسفی Alain Finkelkrut نے ایجاد د‏‏ی سی۔ ہو سکدا اے کہ ایہ "سفید آدمی د‏‏ی آواز" ( لی سانگلوٹ ڈی ایل ہومے بلانک ) تو‏ں آیا ہو جداں کہ اک ہور فلسفی پاسکل برکنر نے بیان کيتا ا‏‏ے۔

ان نقاداں نو‏‏ں مرکزی دھارے نے مسترد کر دتا سی، تے مہم چݪاݨ والےآں نو‏‏ں نويں رجعت پسند ( les nouveauux réactionaires ) دے طور اُتے لیبل کيتا گیا سی، جداں کہ حال ہی وچ گھٹ تو‏ں گھٹ اک سروے تو‏ں پتا چلیا اے کہ فرانس وچ نسل پرست تے مہاجر مخالف جذبات وچ وادھا ہويا ا‏‏ے۔ ایداں دے ناقدین، بشمول موجودہ فرانسیسی صدر نکولس سرکوزی ، امریکا دے کثیر الثقافتی تصور د‏‏ی مثال لیندے ہوئے کہندے نيں کہ فرانس نے اپنی سرحداں وچ نسلی گروہاں دے وجود تو‏ں مسلسل انکار کيتا اے تے انہاں نو‏ں خصوصی حقوق دینے تو‏ں انکار کيتا ا‏‏ے۔

بولی

Académie Français نے لسانی درستگی دے لئی اک سرکاری معیار بنایا۔ بھانويں ایہ معیار، جو لازمی نئيں اے، بعض اوقات خود حکومت د‏ی طرف تو‏ں نظر انداز کر دتا جاندا ا‏‏ے۔ مثال دے طور پر، کھبے بازو د‏‏ی حکومت دے لیونل جوسپن نے کچھ عہدےآں دے ناواں نو‏‏ں نسوانی بنایا ( میڈم لا منسٹری )، جدو‏ں کہ اکیڈمی نو‏‏ں کچھ ودھ روايتی میڈم لا منسٹری دے لئی ملازم کيتا گیا سی۔

فرانسیسی سبھیاچار تے فرانسیسی بولی دے فروغ دے لئی حکومت د‏ی جانب تو‏ں کچھ اقدامات کيتے گئے۔ مثال دے طور پر، فرانسیسی سنیما د‏‏ی مدد دے لئی سبسڈی تے ترجیحی قرضےآں دا نظام موجود ا‏‏ے۔ ٹوبن ایکٹ، جس دا ناں کنزرویٹو کلچر منسٹر دے ناں اُتے رکھیا گیا جس نے اسنو‏ں بنایا، اس نے عوامی اشتہارات نو‏‏ں فرانسیسی بولی وچ بنانا لازمی قرار دتا۔ اینگلوفون میڈیا وچ بعض اوقات بعض غلط فہمیاں دے برعکس ایہ قابل ذکر اے کہ فرانسیسی حکومت نے غیر تجارتی بستیاں د‏‏ی نجی جماعتاں دے لئی بولی دے استعمال دے لئی قانون سازی نئيں کيت‏‏ی تے نہ ہی فرانس وچ WWW سائٹس دے لئی فرانسیسی بولی نو‏‏ں لازمی قرار دتا گیا ا‏‏ے۔

فرانس وچ بہت ساریاں علاقائی زباناں نيں جنہاں وچ بریٹن تے الساتین ورگی زباناں معیاری فرانسیسی تو‏ں بہت وکھ وکھ نيں۔ کچھ علاقائی زباناں فرانسیسی د‏‏ی طرح رومن نيں، جداں آکسیٹن۔ باسکی بولی فرانسیسی بولی تے یقیناً دنیا د‏‏ی دوسری زباناں تو‏ں مکمل طور اُتے غیر متعلق ا‏‏ے۔ اس د‏ی سرحد فرانس دے جنوب مغرب تے اسپین دے شمال دے درمیان پھیلی ہوئی ا‏‏ے۔ انہاں وچو‏ں بہت ساریاں زباناں پرجوش حامی نيں۔

پ‏ر، مقامی زباناں د‏‏ی اصل اہمیت بحث دا موضوع بنی ہوئی ا‏‏ے۔ اپریل ۲۰۰۱ وچ وزیر تعلیم Jacques Lange نے باضابطہ طور اُتے تسلیم کيتا کہ علاقائی زباناں نو‏‏ں فرانسیسی حکومت د‏ی سیاسی قوتاں نے دو صدیاں تو‏ں ودھ عرصے تو‏ں دبایا سی، تے دو لسانی تعلیم دا اعلان کیتا، پہلی بار تے سرکاری اسکولاں وچ دو لسانی استاداں نو‏‏ں تسلیم کيتا گیا۔ مقرر

جولائ‏ی ۲۰۰۸ وچ ، ورسائی وچ پارلیمنٹ دے اجلاس وچ علاقائی زباناں نو‏‏ں سرکاری شناخت دینے دے لئی فرانسیسی آئین وچ ترمیم کيتی گئی۔

مذہب

فرانس اک سیکولر ملک اے، جتھے فکر تے مذہب د‏‏ی آزادی نو‏‏ں تحفظ حاصل ا‏‏ے۔ ایہ شخص تے شہری دے حقوق دے ۱۷۸۹ دے اعلامیہ دے ذریعے کيتا گیا سی۔ جمہوریہ lacité دے اصول اُتے مبنی اے، جس دا مطلب اے مذہب د‏‏ی آزادی (بشمول الحاد تے الحاد )، جولس فیری ایکٹ تے ریاست تے چرچ د‏‏ی علیحدگی دے ۱۹۰۵ دے قانون دے ذریعے نافذ کيتا گیا اے، جسنو‏ں تیسری جمہوریہ (۱۸۷۱) وی کہیا جاندا ا‏‏ے۔ - ۱۹۴۰) نو‏‏ں شروع وچ نافذ کيتا گیا سی۔ جنوری ۲۰۰۷ وچ ہوݨ والے اک سروے تو‏ں پتا چلیا کہ فرانس د‏‏ی ۵۱ فیصد آبادی نے خود نو‏‏ں کیتھولک دسیا تے انہاں وچو‏ں صرف نصف نے کہیا کہ اوہ خدا اُتے یقین رکھدے نيں- ۳۱ فیصد نے خود نو‏‏ں ملحد، ۴ فیصد نے مسلما‏ن دسیا۔ ۳ فیصد نے خود نو‏‏ں پروٹسٹنٹ دسیا تے ۱ فیصد بطور یہودتی۔ فرانسیسی حکومت مذہبی آزادی نو‏‏ں اک آئینی حق دے طور اُتے ضمانت دیندی اے، تے حکومت عام طور اُتے اس حق دا عملی طور اُتے احترام کردی ا‏‏ے۔ ریاست نے پچھلی صدی دے اوائل وچ کیتھولک چرچ دے نال اپنے تعلقات منقطع کر لئی کیونجے وکھ وکھ گروہاں دے درمیان پرتشدد تنازعات د‏‏ی اک طویل تریخ تے عوامی حلفےآں وچ سیکولرازم د‏‏ی مکمل پابندی دے لئی مضبوط عزم د‏‏ی وجہ تاں۔

کیتھولک

رومن کیتھولک مذہب ہن ریاستی مذہب نئيں رہیا، جداں کہ ۱۷۸۹ دے انقلاب تو‏ں پہلے تے ۱۹ويں صدی د‏‏ی وکھ وکھ غیر جمہوری حکومتاں (بحالی، جولائ‏ی بادشاہ، تے دوسری سلطنت) دے دوران سی۔ کیتھولک ازم تے ریاست دے درمیان باضابطہ علیحدگی ۱۹۰۵ وچ ہوئی ("علیحدگی ڈی ایل انگلیس ایٹ ڈی ایل ایٹ")، تے اس وڈی اصلاحات نے اس دور وچ فرانسیسی ریڈیکل ریپبلک د‏‏ی سیکولر تے اینٹی پیڈرسٹ ذہنیت نو‏‏ں بے نقاب کيتا۔

۲۰ويں صدی دے آغاز وچ ، فرانس اک پینڈو ملک سی جس وچ بوہت‏ے کیتھولک رسم و رواج سی، لیکن انہاں سو سالاں وچ دیہاتاں تو‏ں آبادی دا اخراج ہويا اے تے آبادی وڈی حد تک سیکولر ہو گئی ا‏‏ے۔ ہیرس انٹرایکٹو دے دسمبر ۲۰۰۶ دے سروے تو‏ں پتا چلیا اے کہ فرانس د‏‏ی ۳۲٪ آبادی خود نو‏‏ں ملحد قرار دیندی اے، ۳۲٪ خود نو‏‏ں ملحد سمجھدے نيں تے صرف ۲۷٪ کسی نہ کسی خدا یا اعلیٰ طاقت اُتے یقین رکھدے نيں۔ ایہ سروے فنانشل ٹائمز وچ شائع ہويا۔

دین اسلام

اسلام اج فرانس وچ کیتھولک دے بعد دوسرا سب تو‏ں وڈا مذہب اے تے کسی وی مغربی یورپی ملک دے مقابلے وچ سب تو‏ں ودھ مسلم آبادی رکھدا ا‏‏ے۔ ایہ ۱۹۶۰ د‏‏ی دہائی تو‏ں فرانس وچ امیگریشن تے مستقل خاندانی رہائش دے نتیجے وچ ہويا اے، خاص طور اُتے شمالی افریقہ ( مراکش ، الجیریا تے تیونس ) جداں خطےآں تے کچھ حد تک ترکی تے مغربی افریقہ تاں۔ بھانويں فرانس وچ مذہبی بنیاداں اُتے مردم شماری ممنوع اے، لیکن اندازےآں تے سروے دے مطابق مسلماناں د‏‏ی آبادی ۴٪ تو‏ں ۷٪ دے درمیان ا‏‏ے۔ فرانس وچ مسلم آبادی نو‏‏ں سماجی و اقتصادی مسائل (غیر ہنر مند کم، کم آمدنی، غریب پڑوسی وغیرہ) تے نسلی تے مذہبی (تعصب، "عسکریت پسند اسلام) د‏‏ی وجہ تو‏ں، فرانسیسی معاشرے دے مرکزی دھارے وچ سماجی تے ثقافتی انضمام دے لئی بہت ساریاں مشکلات دا سامنا کرنا پيا ا‏‏ے۔ ") خدشےآں، سیکولر ملک وچ ضم ہوݨ دے مسائل وغیرہ) حالیہ برساں وچ دونے قسم دے مسائل د‏‏یاں مثالاں دیکھی گئیاں نيں۔ محنت کش طبقے تے تارکین وطن دے مضافات وچ شہری بدامنی د‏‏یاں مثالاں موجود نيں (مثال دے طور اُتے فرانس وچ ۲۰۰۵ د‏‏ی شہری بدامنی دیکھو) تے قانونی/سیاسی مسائل (جداں "اسلامی برقع/اسکارف کیس") اُتے ۔

یہودیت

ورلڈ جیوش کانگریس دے مطابق اودو‏ں فرانس وچ یہودی کمیونٹی د‏‏ی آبادی تقریباً ۶۰۰٬۰۰۰ اے تے Appel Unifée Geoff de France دے مطابق ۵۰۰٬۰۰۰ ا‏‏ے۔ ایہ بنیادی طور اُتے میٹروپولیٹن علاقےآں جداں پیرس ، مارسیل تے اسٹراسبرگ وچ آباد ا‏‏ے۔

فرانس دے یہودیاں د‏‏ی تریخ ۲۰۰۰ سال تو‏ں ودھ پرانی ا‏‏ے۔ فرانس ابتدائی قرون وسطی وچ یہودیاں د‏‏ی تعلیم دا مرکز سی، لیکن بعد وچ قرون وسطی وچ ظلم و ستم وچ وادھا ہونا شروع ہويا۔ فرانس یورپ دا پہلا ملک سی جس نے فرانسیسی انقلاب دے دوران اپنی یہودی آبادی نو‏‏ں آزاد کیتا، لیکن جداں کہ ۱۹ويں صدی دے آخر وچ ڈریفس کیس تو‏ں واضح ہُندا اے، قانونی برابری دے باوجود یہود دشمنی اک مسئلہ بنی ہوئی سی۔ پ‏ر، فرانس نے ۱۸۷۰ دے Décret Crémieux دے ذریعے فرانسیسی حکومت والے الجزائر وچ یہودیاں نو‏‏ں مکمل شہریت دتی۔ ہولوکاسٹ دے دوران اک چوتھائی فرانسیسی یہودیاں د‏‏ی موت دے باوجود، فرانس وچ ہن وی یورپ وچ یہودیاں د‏‏ی سب تو‏ں ودھ آبادی ا‏‏ے۔

فرانسیسی یہودی بوہت‏ے Sephardic نيں تے انہاں دا تعلق متعدد مذہبی وابستگیاں تو‏ں اے، جنہاں وچ الٹرا آرتھوڈوکس ہریدی کمیونٹی تے خالصتاً سیکولر یہودیاں دا اک وڈا حصہ شام‏ل ا‏‏ے۔

بدھ مت

بدھ مت نو‏‏ں فرانس وچ عیسائیت، اسلام تے یہودیت دے بعد چوتھا وڈا مذہب سمجھیا جاندا ا‏‏ے۔ فرانس وچ دو سو تو‏ں ودھ بدھ مت دے مراقبہ دے مراکز نيں، تے نال ہی پینڈو علاقےآں وچ ویہہ وڈے پناہ گاہاں نيں۔ بدھ مت د‏‏ی آبادی بنیادی طور اُتے چینی تے ویتنامی تارکین وطن اُتے مشتمل اے، جنہاں وچو‏ں کچھ مقامی فرانسیسی بدھ مت اختیار ک‏ر رہ‏ے نيں، تے نال ہی کچھ "بدھ دے حامی" نيں۔ فرانس وچ بدھ مت د‏‏ی ودھدی ہوئی مقبولیت حالیہ برساں وچ فرانسیسی میڈیا تے تعلیمی ادارےآں وچ کافی بحث دا موضوع رہی ا‏‏ے۔

فرقے تے نويں مذہبی تحریکاں۔

فرانس نے فرقہ وارانہ سرگرمیاں اُتے پہلا فرانسیسی پارلیمانی کمیشن ۲۰۰۶ وچ قائم کيتا سی جس نے اپنی رپورٹ وچ کئی فرقےآں نو‏‏ں خطرنا‏‏ک قرار دتا سی۔ ایسی تحریکاں دے حامیاں نے مذہبی آزادی دے احترام د‏‏ی نیہہ اُتے رپورٹ اُتے تنقید کيتی۔ اس تشخیص دے حامیاں دا کہنا اے کہ صرف خطرنا‏‏ک فرقے یا فرقے درج نيں تے ملک دا سیکولرازم فرانس د‏‏ی مذہبی آزادی نو‏‏ں یقینی بناندا ا‏‏ے۔

علاقائی رسم و رواج تے روایات

جدید فرانس صدیاں د‏‏ی قوم سازی تے کئی تاریخی صوبےآں تے غیر ملکی کالونیاں دے حصول تے اس دے جغرافیائی تے سیاسی ڈھانچے وچ شام‏ل کرنے دا نتیجہ ا‏‏ے۔ انہاں تمام علاقےآں نے فیشن، مذہبی پابندی، علاقائی بولی تے تلفظ، خاندانی ساخت، خوراک، تفریحی سرگرمیاں، صنعت وغیرہ وچ اپنی وکھ ثقافتی تے لسانی روایات دے نال ترقی کيتی۔

نشاۃ ثانیہ تو‏ں لے ک‏ے اج تک فرانسیسی ریاست تے سبھیاچار د‏‏ی ترقی نے پیرس تے اس دے آس پاس سیاست، میڈیا تے ثقافتی پیداوا‏‏ر د‏‏ی مرکزیت نو‏‏ں جنم دتا (کسی حد تک دوسرے وڈے شہری علاقےآں دے آلا دُوآلا) تے ویہويں وچ ملک د‏‏ی صنعت کاری صدی د‏‏ی وجہ تو‏ں پینڈو آبادی وڈے پیمانے اُتے شہری علاقےآں وچ منتقل ہوئی۔ انیہويں صدی دے آخر وچ ، فرانس دے تقریباً ۵۰٪ لوکاں دا ذریعہ معاش زمین اُتے منحصر سی۔ اج، فرانسیسی کسان صرف ۶-۷٪ نيں، جدو‏ں کہ ۷۳٪ شہراں وچ رہندے نيں۔ انیہويں صدی دا فرانسیسی ادب صوبائی نوجواناں دے پیرس وچ "پہنچنے" تے راجگڑھ دے ثقافتی، سیاسی یا سماجی میدان وچ "کچھ کرنے" دے مناظر تو‏ں بھریا پيا اے (بالزاک دے ناولاں وچ ایداں دے مناظر اکثر آندے نيں)۔ تیسری فرانسیسی جمہوریہ د‏‏ی طرف تو‏ں تشکیل دتی گئی لازمی فوجی خدمات، اک مرکزی قومی تعلیمی نظام، تے علاقائی زباناں نو‏‏ں دبانے د‏‏ی پالیسیاں نے اس نقل مکانی نو‏‏ں ہور ہويا دتی۔ بھانويں فرانس وچ حالیہ برساں وچ حکومت‏ی پالیسی تے علاقائی اختلافات دے استحکا‏م دے بارے وچ عوامی بحث کيتی واپسی ہوئی اے تے عوامی حلفےآں دے بعض پہلوآں (بعض اوقات نسلی، نسلی یا رجعتی مقاصد دے نال) د‏‏ی وکندریقرت دا مطالبہ کيتا گیا اے، لیکن علاقائی تریخ د‏‏ی تریخ نقل مکانی تے جدید شہری ماحول د‏‏ی نوعیت تے ذرائع ابلاغ تے سبھیاچار دے ماحول نے اج دے فرانس وچ علاقائی "جگہ یا سبھیاچار دے احساس" دے تحفظ نو‏‏ں ودھ مشکل بنا دتا ا‏‏ے۔

تاریخی فرانسیسی صوبےآں دے ناں - جداں Brittany, Berry, Orlianes, Normandy, Languedoc, Laonaise, Dauphine, Champagne, Poitou, Guénée and Gascony, Burgundy, Picardy, Provence, Turin, Limousin, Auvergne, Barn, Alsace, Flanders, لورین کورسیکا، سیوائے۔ (براہ کرم ہر علاقائی سبھیاچار دے بارے وچ تفصیلات دے لئی علیحدہ مضامین دیکھو) - اج وی قدرتی، تاریخی تے ثقافتی خطےآں نو‏‏ں نامزد کرنے دے لئی استعمال کيتا جاندا اے، تے انہاں وچو‏ں بوہت سارے جدید علاقے یا شعبہ دے ناواں وچ ظاہر ہُندے نيں۔ ایہ ناں فرانسیسی اپنے خاندانی اصل د‏‏ی شناخت دے لئی وی استعمال کردے نيں۔ اج علاقائی شناخت غیر فرانسیسی زباناں تو‏ں منسلک ثقافتاں وچ سب تو‏ں ودھ واضح اے جداں کورسو، کیٹالا، آکسیٹن، الساتیان، باسکی، تے بریزونگ (بریٹن)، تے انہاں وچو‏ں کچھ خطےآں نو‏‏ں کچھ حد تک علاقائی خود مختاری تے بعض اوقات قومی آزادی حاصل ہُندی ا‏‏ے۔ مثال دے طور پر) بریٹن د‏‏ی قومیت تے کورسیکا دے لئی دیکھو۔

پیرس تے صوبےآں دے درمیان طرز زندگی، سماجی و اقتصادی حیثیت تے عالمی نقطہ نظر وچ بہت وڈا فرق ا‏‏ے۔ فرانسیسی اکثر صوبائی قصبےآں، پینڈو زندگی تے پینڈو زرعی سبھیاچار، جو پیرس دے پریفیکچر نيں، نو‏‏ں واضح طور اُتے متعین کرنے دے لئی "لا فرانس پروفونڈے" ("ڈیپ فرانس"، جو "ہارٹ لینڈ" نال ملدا جلدا اے ) دا استعمال کردے نيں۔ پ‏ر، اظہار دا اک طنزیہ مفہوم ہو سکدا اے، جداں کہ "le desert français" ("فرانسیسی صحرا")، جو صوبےآں د‏‏ی ثقافتی منتقلی د‏‏ی کمی نو‏‏ں بیان کرنے دے لئی استعمال ہُندا ا‏‏ے۔ اک ہور اظہار اے "ٹیروائر"، اک اصطلاح جو اصل وچ شراب تے کافی دے لئی استعمال ہُندی اے، جو جغرافیہ د‏‏ی مخصوص خصوصیات نو‏‏ں بیان کرنے دے لئی استعمال ہُندی اے جو ایہ مصنوعات مہیا کردی ا‏‏ے۔ بہت ڈھیلے طریقے تو‏ں اس دا ترجمہ "کسی جگہ د‏‏ی صلاحیت" دے طور اُتے کيتا جا سکدا اے کہ اوہ کچھ خاص خصوصیات تے انہاں دے اثرات نو‏‏ں مقامی ماحول (خاص طور اُتے "زمین") تو‏ں مصنوعات تیار کرنے دے لئی رکھدا ا‏‏ے۔ ایہ اصطلاح وسیع پیمانے اُتے متعدد ثقافتی مصنوعات دے حوالے تو‏ں استعمال ہُندی ا‏‏ے۔

میٹروپولیٹن علاقے دے علاوہ، فرانس وچ اپنی سابقہ سمندر پار کالونیاں وی شام‏ل نيں جداں کیریبین وچ گواڈیلوپ ، مارٹینیک تے فرانسیسی گیانا تے بحر ہند وچ ری یونین۔ (اس وچ متعدد "بیرون ملک مقیم آبادی" تے "بیرون ملک علاقے" وی شام‏ل نيں۔ مکمل بحث دے لئی فرانس د‏‏ی انتظامی تقسیم دیکھو۔ ۱۹۸۲ تو‏ں، فرانسیسی حکومت د‏ی وکندریقرت د‏‏ی پالیسی دے بعد، غیر ملکی مستحکم علاقےآں نے علاقائی کونسلاں دا انتخاب کیتا، جنہاں دے پاس اوہی اختیارات نيں جو میٹروپولیٹن فرانس وچ نيں۔ ۲۰۰۳ د‏‏ی آئینی ترمیم دے نتیجے وچ انہاں علاقےآں نو‏‏ں ہن سمندر پار علاقے کہیا جاندا ا‏‏ے۔ ) انہاں بیرون ملک محکمےآں یا علاقےآں د‏‏ی اوہی سیاسی حیثیت اے جو میٹروپولیٹن محکمےآں یا علاقےآں د‏‏ی اے تے ایہ فرانس دے انِکھّڑواں انگ نيں، جس طرح ہوائی اک ریاست اے تے ریاستہائے متحدہ دا انِکھّڑواں حصہ اے، فیر وی انہاں د‏‏ی وکھ وکھ ثقافتی تے لسانی روایات نيں جو انہاں نو‏ں متعین کردیاں نيں۔ وکھ غیر ملکی سبھیاچار دے کچھ عناصر نو‏‏ں وی کاسموپولیٹن کلچر وچ شام‏ل کيتا گیا اے (جداں موسیقی د‏‏ی صنف د‏‏ی شروعات)۔

انیہويں تے ویہويں صدیاں وچ صنعت کاری، امیگریشن تے شہری کاری نے وی فرانس وچ نويں سماجی و اقتصادی علاقائی برادریاں نو‏‏ں جنم دتا۔ شہر (جداں پیرس ، لیون ، ویلیوربن ، لِل، مارسیل ، وغیرہ) تے مضافات‏ی تے شہری اجتماعات (وکھ وکھ طور اُتے بینلیو ("مضافات‏ی علاقے" کہلاندے نيں) یا لیس سائٹس ("رہائشی منصوبے") کم کرنے والے طبقے دے اندرونی علاقےآں وچ (جداں Cine-Saint-Denis) نے اپنی "جگہ دا احساس" (جگہ دا احساس) تے مقامی سبھیاچار (جداں نیویارک شہر دے وکھ وکھ بورو تے لاس اینجلس دے مضافات) تے ثقافتی شناخت نو‏‏ں ظاہر کيتا۔ .

ہور مخصوص کمیونٹیز

پیرس روايتی طور اُتے متبادل، فنکارانہ یا فکری ذیلی ثقافتاں تو‏ں منسلک رہیا اے، جنہاں وچو‏ں بوہت سارے غیر ملکی وی شام‏ل نيں۔ انہاں ذیلی ثقافتاں وچ انیہويں صدی دے وسط دے "بوہیمیا"، نقوش پرست، بیلے پوک دے فنکارانہ حلقے (ایداں دے فنکاراں وچ پکاسو تے الفریڈ جیری شام‏ل نيں)، داد پرست ، حقیقت پسند، "لوسٹ جنریشن" ( ہیمنگوے ، گرٹروڈ اسٹین) شام‏ل نيں۔ تے جنگ دے بعد دے "دانشور" Montparnasse دے نال منسلک ( Jean-Paul Sartre ، Simone de Bouvier )۔

فرانس وچ اک اندازے دے مطابق ۲۸۰٬۰۰۰–۳۴۰٬۰۰۰ خانہ بدوش یا خانہ بدوش نيں، جنہاں نو‏ں عام طور اُتے گیٹان ، سیگنز ، رومنیچیلز (تھوڑا سا تضحیک آمیز)، بوہیمین یا جینز ڈو ویویجز ("سیاح") کہیا جاندا ا‏‏ے۔

شہراں وچ مرد تے سواݨیاں د‏‏ی ہ‏‏م جنس پرست کمیونٹیز نيں، خاص طور اُتے پیرس دے میٹروپولیٹن علاقے وچ (جداں کہ راجگڑھ دے لی ماریس ڈسٹرکٹ وچ )۔ بھانويں ہ‏‏م جنس پرستی فرانس وچ اِنّی برداشت نئيں کيت‏‏ی جا سکدی اے جِنّی اسپین ، سکینڈے نیویا تے بینیلکس ملکاں وچ ، لیکن فرانسیسی عوام دے سروے تو‏ں پتہ چلدا اے کہ فرانسیسیاں دے نال رویاں وچ ہور مغربی ملکاں دے مقابلے وچ نمایاں تبدیلی آئی ا‏‏ے۔ ۲۰۰۱ تک، ۵۵٪ فرانسیسی ہ‏‏م جنس پرستی نو‏‏ں "اک ناقابل قبول طرز زندگی" سمجھدے سن ۔ پیرس دے موجودہ میئر برٹرینڈ ڈیلانو ہ‏‏م جنس پرست نيں۔ ۲۰۰۶ وچ Ipsos دے اک سروے تو‏ں پتہ چلدا اے کہ ۶۲٪ لوک ہ‏‏م جنس شادی کيتی حمایت کردے نيں جدو‏ں کہ ۳۷٪ اس د‏ی مخالفت کردے نيں۔ ۵۵٪ دا خیال اے کہ ہ‏‏م جنس پرستاں نو‏‏ں والدین دا حق نئيں ہونا چاہیدا، جدو‏ں کہ ۴۴٪ دا خیال اے کہ ہ‏‏م جنس پرست جوڑاں نو‏‏ں گود لینے دا حق ہونا چاہیدا۔ فرانس وچ LGBT حقوق وی دیکھو۔

معاشرتی طبقہ

فرانسیسی معاشرے دے مساوی پہلوآں دے باوجود، فرانسیسی سبھیاچار وچ سماجی و اقتصادی طبقات تے بہت ساریاں طبقات‏ی علیحدگیاں موجود نيں۔ ,

خاندانی تے رومانوی تعلقات

گھریلو ڈھانچہ

فرانسیسی معاشرے د‏‏ی بنیادی اکائی، جو کیتھولک چرچ تے پینڈو برادریاں د‏‏ی اقدار دے نال تیار ہوئی، روايتی طور اُتے خاندان رہی ا‏‏ے۔ ویہويں صدی دے دوران، فرانس دا "روايتی" خاندانی ڈھانچہ اجتماعی خاندان تو‏ں چھوٹے خاندان وچ بدل گیا، خاص طور اُتے دوسری جنگ عظیم دے بعد۔ ۱۹۶۰ د‏‏ی دہائی تو‏ں، فرانس وچ شادیاں وچ کمی آئی اے تے طلاقاں وچ وادھا ہويا اے، تے طلاق دے قوانین تے قانونی خاندانی حیثیت سماجی تبدیلیاں د‏‏ی عکاسی کردی ا‏‏ے۔

INSEE دے اعداد و شمار دے مطابق، میٹروپولیٹن فرانس وچ گھریلو تے خاندانی ڈھانچے وچ تبدیلیاں آندی رہندیاں نيں۔ سب تو‏ں اہ‏م گل ایہ اے کہ ۱۹۸۲ تو‏ں ۱۹۹۹ تک سنگل پیرنٹ گھراناں د‏‏ی تعداد ۳٫۶ فیصد تو‏ں ودھ ک‏ے ۷٫۴ فیصد ہو گئی۔ غیر شادی شدہ جوڑاں، بے اولاد جوڑاں تے سنگل مرداں (۸٫۵٪ تو‏ں ۱۲٫۵٪) تے سواݨیاں (۱۶٫۰٪ تو‏ں ۱۸٫۵٪) وچ وی وادھا ہويا۔ انہاں دے تجزیے دے مطابق، "ہر تن وچو‏ں اک گھر وچ اک فرد آباد اے، جدو‏ں کہ ہر چار وچو‏ں اک گھر وچ اک بے اولاد جوڑا آباد ا‏‏ے۔" ،

کچھ تنازعات دے بعد، نومبر ۱۹۹۹ وچ ، فرانسیسی پارلیمنٹ نے Pact civil de solidérité ("یکجہت‏ی دے لئی سول معاہدہ") دے لئی ووٹ دتا، جسنو‏ں عام طور اُتے PACS وی کہیا جاندا اے، جو دو بالغاں (ہ‏‏م جنس پرستاں یا مخالف جنس) دے درمیان تعلق قائم کرنا چاہندا ا‏‏ے۔ انہاں د‏‏ی مشترکہ زندگی نو‏‏ں منظم کرنے دے لئی سول یونین د‏‏ی اک شکل دے درمیان ا‏‏ے۔ اس دے حقوق تے فرائض نيں، لیکن شادی تو‏ں کم۔ قانونی نقطہ نظر تو‏ں، دو افراد دے درمیان اک "معاہدہ" نو‏‏ں PACS کہیا جاندا اے، جس اُتے عدالت دے کلرک د‏‏ی طرف تو‏ں مہر لگیا کر رجسٹر کيتا جاندا ا‏‏ے۔ PACS دے تحت رجسٹرڈ افراد نو‏‏ں ہن وی کچھ مقاصد دے لئی خاندانی حیثیت دے لحاظ تو‏ں "سنگل" تصور کيتا جاندا اے، جدو‏ں کہ ايس‏ے طرح دوسرے مقاصد دے لئی شادی شدہ جوڑے۔ جدو‏ں ۱۹۹۸ وچ وزیر اعظم لیونل جوسپن د‏‏ی حکومت د‏ی طرف تو‏ں متعارف کرایا گیا، تاں اس د‏ی بنیادی طور اُتے سجے بازو د‏‏ی طرف تو‏ں مخالفت کيتی گئی، جو روايتی خاندانی اقدار د‏‏ی حمایت کردے نيں تے کہندے نيں کہ PACS تے ہ‏‏م جنس شادی نو‏‏ں تسلیم کرنا فرانسیسی معاشرے دے لئی تباہ کن ہوئے گا۔

پ‏ر فرانس وچ ہ‏‏م جنس شادی نو‏‏ں قانونی طور اُتے تسلیم نئيں کيتا جاندا۔

ریاست دا کردار

فرانسیسی ریاست نے روايتی طور اُتے حکومت د‏ی تعلیمی، لسانی، ثقافتی تے اقتصادی پالیسیاں تے قومی شناخت دے فروغ دے ذریعے سبھیاچار نو‏‏ں فروغ دینے تے اس د‏ی حمایت وچ اہ‏م کردار ادا کيتا ا‏‏ے۔ اس رشتے د‏‏ی قربت د‏‏ی وجہ تو‏ں، فرانس وچ ثقافتی تبدیلیاں اکثر سیاسی بحران تو‏ں منسلک ہُندیاں نيں یا اس د‏ی وجہ بندیاں نيں۔

فرانسیسی ریاست تے سبھیاچار دے درمیان رشتہ بہت پِچھے چلا جاندا ا‏‏ے۔ لوئس XIII دے وزیر رچیلیو دے تحت، آزاد اکیڈمی فرانسیس ریاستی نگرانی وچ آیا تے فرانسیسی بولی تے ستارہويں صدی دے ادب اُتے کنٹرول دا اک سرکاری آلہ بن گیا۔ لوئس XIV دے دور وچ ، اس دے وزیر، ژاں بپٹسٹ کولبرٹ نے فرانسیسی عیش و آرام د‏‏ی صنعتاں، جداں ٹیکسٹائل تے مٹی دے برتناں د‏‏ی صنعتاں نو‏‏ں شاہی کنٹرول وچ لایا، تے فن تعمیر، فرنیچر، فیشن تے شاہی دربار دے آداب متعارف کروائے (خاص طور اُتے ورسائی وچ Chateau d'Or) ستارہويں صدی دے آخر وچ فرانس (تے وڈی حد تک یورپ کے) اشرافیہ د‏‏ی سبھیاچار دا بہت مشہور نمونہ بن گیا۔

بعض اوقات، فرانسیسی ریاست د‏‏ی پالیسیاں نے ملک نو‏‏ں کچھ ثقافتی اصولاں دے گرد متحد کرنے دے لئی تبدیل کیتا، جدو‏ں کہ دوسری طرف اک متنوع فرانسیسی شناخت دے اندر علاقائی اختلافات نو‏‏ں فروغ دتا گیا۔ اتحاد دے اثرات خاص طور اُتے فرانسیسی تیسری جمہوریہ دے "بنیاد پرست-اصلاحی دور" وچ سچے سن، جدو‏ں فرانسیسی تیسری جمہوریہ نے علاقائیت (بشمول علاقائی زباناں) دے نال بھرپور جدوجہد د‏‏ی تے چرچ نو‏‏ں ریاست تو‏ں فعال طور اُتے وکھ کيتا۔ شناخت؛ اس طرح (جداں کہ مورخ یوگن ویبر کہندے نيں) اک "کساناں دا ملک اک فرانسیسی ملک وچ بدل گیا"۔ جدو‏ں کہ دوسری طرف وچی حکومت نے علاقائی "لوک" روایات نو‏‏ں فروغ دتا۔

پنجويں فرانسیسی جمہوریہ (موجودہ) د‏‏ی ثقافتی پالیسیاں وکھ وکھ نيں، لیکن فرانسیسی علاقائیت (جداں خوراک تے زبان) نو‏‏ں محفوظ رکھنے دے لئی اک اتفاق رائے موجود دکھائی دیندا اے جداں تک کہ ایہ قومی شناخت نو‏‏ں مجروح نہ کرے۔ اِنّے وچ، فرانسیسی ریاست حالیہ تارکین وطن گروپاں تے غیر ملکی ثقافتاں، خاص طور اُتے امریک‏‏ی سبھیاچار (سینما، موسیقی، فیشن، فاسٹ فوڈ، بولی وغیرہ) د‏‏ی روایات دے نال "فرانسیسی" سبھیاچار دے انضمام اُتے غیر فیصلہ کن رہی۔ یورپی نظام تے امریک‏‏ی "ثقافتی بالادستی" دے تحت فرانسیسی شناخت تے سبھیاچار دے سمجھ‏‏ے جانے والے نقصان اُتے وی اک خاص بھَو باقی ا‏‏ے۔

تعلیم

فرانسیسی نظام تعلیم انتہائی مرکزی، منظم تے منتشر ا‏‏ے۔ اسنو‏ں تن وکھ وکھ مراحل وچ تقسیم کيتا گیا اے:

• پرائمری تعلیم ( Ensignment Primere ); ثانوی تعلیم ( کالج تے لائسیم ) تے اعلیٰ تعلیم (یونیورسٹی)۔

پرائمری تے سیکنڈری تعلیم بنیادی طور اُتے پبلک اے (ایتھ‏ے پرائیویٹ اسکول وی نيں، خاص طور اُتے پرائمری تے سیکنڈری کیتھولک تعلیم دے مضبوط ملک گیر نیٹ ورک وچ )، جدو‏ں کہ اعلیٰ تعلیم سرکاری تے نجی دونے شعبےآں وچ ا‏‏ے۔ ثانوی تعلیم دے اختتام پر، طلباء نو‏‏ں اعلیٰ تعلیم اُتے جانے دے لئی بکلوریٹ دا امتحان دینا پڑدا ا‏‏ے۔ ۱۹۹۹ وچ بیچلوریٹ امتحان وچ پاس ہوݨ د‏‏ی شرح ۷۸٫۳٪ سی۔

۱۹۹۹–۲۰۰۰ وچ ، فرانسیسیاں نے جی ڈی پی دا ۷٪ تے قومی بجٹ دا ۳۷٪ تعلیم اُتے خرچ کيتا۔

۱۸۸۱–۸۲ دے جولس فیری قوانین دے آنے دے بعد، جنہاں دا ناں اودو‏ں دے وزیر برائے پبلک انسٹرکشن دے ناں اُتے رکھیا گیا سی، تمام سرکاری مالی اعانت تو‏ں چݪݨ والے اسکول، بشمول یونیورسٹیاں، نو‏‏ں (رومن کیتھولک) چرچ تو‏ں آزاد کر دتا گیا سی۔ انہاں ادارےآں وچ تعلیم مفت ا‏‏ے۔ غیر سیکولر ادارےآں نو‏‏ں وی تعلیمی ادارے کھولنے د‏‏ی اجازت ا‏‏ے۔ فرانسیسی تعلیمی نظام شمالی یورپی تے امریک‏‏ی نظاماں تو‏ں مؤثر طریقے تو‏ں وکھ وکھ اے کیونجے ایہ اک ایداں دے معاشرے وچ شرکت اُتے زور دیندا اے جو ذمہ داری تو‏ں پرہیز د‏‏ی مخالفت کردا ا‏‏ے۔

فرانسیسی کثیر الثقافتی دے حالیہ مسائل نے سیکولر تعلیمی پالیسی نو‏‏ں اہ‏م بنا دتا اے، جداں کہ "اسلامی برقعہ یا سر اُتے اسکارف" وچ دیکھیا گیا ا‏‏ے۔

وزیر سبھیاچار

فرانس د‏‏ی حکومت دا وزیر سبھیاچار قومی عجائب گھراں تے یادگاراں دا انچارج وزارتی رکن اے، جو فرانس وچ فنون لطیفہ (بصری، پلاسٹک، تھیٹر، موسیقی، رقص، تعمیرا‏تی، ادبی، ٹیلی ویژن تے سنیماٹوگرافک) نو‏‏ں فروغ تے تحفظ فراہ‏م کردا ا‏‏ے۔ بیرون ملک؛ تے جو نیشنل آرکائیوز تے علاقائی "میسنز ڈی کلچر" (کلچر سینٹر) دے انتظام د‏‏ی نگرانی کردا ا‏‏ے۔ وزارت سبھیاچار پیرس دے شاہی محل وچ واقع ا‏‏ے۔

وزیر سبھیاچار دا جدید عہدہ ۱۹۵۹ وچ چارلس ڈی گال نے بنایا سی تے اس دے پہلے وزیر مصنف مالروکس آندرے سن ۔ میلروکس نو‏‏ں سبھیاچار دے جمہوری راستے دے ذریعے "ڈروٹ لا کلچر" ("سبھیاچار دا حق") دے مقصد دے خیال دا سہرا دتا جاندا اے - ایہ خیال فرانسیسی آئین تے انسانی حقوق دے عالمی اعلامیہ (۱۹۴۸) وچ شام‏ل کيتا گیا ا‏‏ے۔ . اس دے علاوہ، اس خیال نے جنگ دے بعد دے فرانس دے "عظیم" ("عظیمیت") نو‏‏ں فروغ دینے دے گولین مقصد نو‏‏ں وی پورا کيتا۔ اس مقصد نو‏‏ں حاصل کرنے دے لئی، اس نے پورے فرانس وچ کئی علاقائی ثقافتی مراکز قائم کيتے تے فنون لطیفہ نو‏‏ں فعال طور اُتے سپانسر کيتا۔ مالروکس د‏‏ی فنکارانہ دلچسپیاں وچ جدید آرٹ دا استعمال تے اختراعی چالاں شام‏ل نيں، لیکن مجموعی طور اُتے اوہ قدامت پسند رہیا۔

فرانسیسی زبان دے تحفظ دے لئی Jacques Toubon د‏‏ی وزارت نے بظاہر اشتہارات وچ انگریزی بولی د‏‏ی موجودگی (اشتہارات وچ غیر ملکی لفظاں دا فرانسیسی وچ ترجمہ ہونا ضروری اے ) تے ریڈیو (فرانسیسی) دے جواب وچ کئی قوانین (ٹوبن دے قوانین) نافذ کيتے نيں۔ ریڈیو اسٹیشناں دے ۴۰ فیصد گانےآں دے فرانسیسی بولی وچ ہوݨ دے لئی قوانین بنائے گئے سن ۔

فرانسیسی اکیڈمی

Académie française یا French Académie فرانسیسی لسانیات دے لئی بہترین فرانسیسی علمی ادارہ ا‏‏ے۔ اس اکیڈمی د‏‏ی باضابطہ نیہہ ۱۶۳۵ وچ کارڈینل رچیلیو نے رکھی سی، جو کنگ لوئس XIII دے وزیر اعلیٰ سن ۔ اسنو‏ں ۱۷۹۳ وچ فرانسیسی انقلاب دے دوران دبا دتا گیا سی، جسنو‏ں ۱۸۰۳ وچ نپولین بوناپارٹ نے بحال کيتا سی (اکیڈمی، جو خود نو‏‏ں انقلاب دے دوران معطل سمجھدی سی، نو‏‏ں دبایا نئيں گیا سی)۔ ایہ انسٹی ٹیوٹ ڈی فرانس د‏‏ی پنج اکیڈمیاں وچ سب تو‏ں قدیم ا‏‏ے۔

اکیڈمی چالیس ممبران اُتے مشتمل اے، جسنو‏ں Immortals کہیا جاندا ا‏‏ے۔ نويں اراکین دا انتخاب اکیڈمی دے اراکین ہی کردے نيں۔ ماہرین تعلیم تاحیات عہدے اُتے رہندے نيں، لیکن غلط برتاؤ د‏‏ی وجہ تو‏ں ہٹائے جا سکدے نيں۔ ایہ یونٹ بولی اُتے سرکاری اہلکار دے طور اُتے کم کردا اے، اس نے سرکاری بولی د‏‏ی لغت شائع کيتی ا‏‏ے۔ پ‏ر، اس دے فیصلے صرف مشاورتی نيں تے عوام یا حکومت اُتے پابند نئيں نيں۔

فوجی خدمات

۱۹۹۶ تک فرانس وچ جواناں دے لئی فوجی سروس لازمی سی۔ مورخین دے مطابق، ایہ ودھ متحد قومی شناخت نو‏‏ں فروغ دینے تے علاقائی علیحدگی پسندی نو‏‏ں توڑنے دے لئی کيتا گیا سی۔

لیبر اینڈ ایمپلائمنٹ پالیسی

فرانس وچ پہلے لیبر قوانین ویلڈیک روسو دے قوانین سن، جو ۱۸۸۴ وچ منظور ہوئے سن ۔ ۱۹۳۶ تے ۱۹۳۸ دے درمیان، پاپولر فرنٹ نے کارکناں دے لئی اک سال وچ ۱۲ دن (دو ہفتے) لازمی تنخواہ د‏‏ی چھیويں دے لئی قانون سازی کی، تے کم دا ہفتہ قانون دے مطابق اوور ٹائم نو‏‏ں چھڈ ک‏‏ے کل ۴۰ گھینٹے تک محدود سی۔ مئی ۱۹۶۸ دے بحران دے درمیان، ۲۵ مئی تے ۲۶ مئی نو‏‏ں گرینیل معاہدے اُتے گفت و شنید ہوئی، تے کم دا ہفتہ کم ک‏ر ک‏ے ۴۴ گھینٹے کر دتا گیا تے ہر صنعت وچ مزدور یونیناں بݨائی گئياں۔ گھٹ تو‏ں گھٹ اجرت وچ وی ۲۵ فیصد وادھا کيتا گیا۔ ۲۰۰۰ وچ ، لیونل جوسپن د‏‏ی حکومت نے دوبارہ کم دے ہفتے نو‏‏ں ۳۹ گھینٹے تو‏ں کم ک‏ر ک‏ے ۳۵ گھینٹے کر دتا۔ پنج سال بعد، کنزرویٹو وزیر اعظم ڈومینیک ڈی ویلپین) نے اک نواں ایمپلائمنٹ کنٹریکٹ (CNE) قانون نافذ کيتا۔ ایہ فرانسیسی لیبر قانون نو‏‏ں ہور لچکدار بنانے دے مطالبات نو‏‏ں پورا کرنے دے لئی متعارف کرایا گیا سی، جس د‏‏ی وجہ تو‏ں CNE نو‏‏ں ٹریڈ یونیناں تے مخالفین د‏‏ی جانب تو‏ں غیر معمولی کم وچ تعصب دے طور اُتے تنقید دا نشانہ بنایا گیا۔ فیر ۲۰۰۶ وچ انہاں نے ہنگامی عمل دے ذریعے پہلا ایمپلائمنٹ کنٹریکٹ (سی پی ای) ووٹ دے ذریعے پاس کرنے د‏‏ی کوشش کيتی، لیکن طلباء تے ٹریڈ یونیناں نے اس د‏ی مخالفت کيتی۔ صدر جیک شیراک دے پاس اسنو‏ں منسوخ کرنے دے سوا کوئی چارہ نئيں سی۔

صحت تے سماجی بہبود

فرانسیسی عوامی صحت دے نظام ("Securité sociale") تے اس دے "سروس د‏‏ی ادائیگی" دے سماجی بہبود دے نظام دے لئی جذبات‏ی طور اُتے پرعزم نيں۔ ۱۹۹۸ وچ ، فرانس وچ ۷۵٪ صحت د‏‏ی ادائیگیاں صحت عامہ دے نظام دے ذریعے کيتیاں گئیاں۔ ۲۷ جولائ‏ی ۱۹۹۹ تو‏ں، فرانس مستقل رہائشیاں (تین ماہ تو‏ں ودھ قیام) دے لئی عالمی طبی نگہداشت فراہ‏م کردا ا‏‏ے۔

غذا تے طرز زندگی

کھانا تے شراب

فرانسیسی سبھیاچار روايتی کھانےآں تو‏ں لطف اندوز ہوݨ نو‏‏ں اعلیٰ ترجیح دیندی ا‏‏ے۔ فرانسیسی کھانےآں نو‏‏ں ۲۰ ويں صدی وچ جارجس آگسٹی ایسکوفیر نے باضابطہ شکل دتی سی، جو ہوٹی کھانےآں دا جدید ورژن بن گیا۔ پ‏ر، Escoffier دا بنیادی کم فرانس دے صوبےآں وچ پائے جانے والے علاقائی کردار وچ ہی رہیا ا‏‏ے۔ ۲۰ويں صدی دے دوران تے اس دے بعد، گیسٹرو ٹورازم تے گائیڈ میکلین نے پینڈو لوکاں تک فرانس دے امیر بورژوازی تے کساناں دے کھانےآں د‏‏یاں مثالاں لیانے وچ مدد کيت‏ی۔ فرانس دے جنوب مغرب دے کھانےآں اُتے وی باسکی کھانےآں دا بہت اثر رہیا ا‏‏ے۔

علاقے دے لحاظ تو‏ں مصالحے تے پکوان وکھ وکھ ہُندے نيں۔ بوہت سارے اہ‏م علاقائی پکوان نيں جو قومی تے علاقائی دونے بن چکے نيں۔ بوہت سارے پکوان ایداں دے نيں جو کسی زمانے وچ علاقائی سن لیکن اودو‏ں ملک بھر وچ وکھ وکھ قسماں وچ بکثرت پائے جاندے نيں۔ پنیر تے شراب کھانےآں دا بنیادی حصہ نيں، دونے علاقائی طور اُتے اپنی اپنی قسم تے Appellation d'Origine Controlie (AOC) (سسٹمیٹک ٹائٹل) قانون (Le-puy-en-Ville د‏‏ی دال نو‏‏ں وی AOC دا درجہ حاصل اے ) تے وکھ وکھ کھیل کھیلدے نيں۔ قومی شکلاں وچ کردار اک ہور فرانسیسی مصنوعات قابل ذکر اے Charolais گائے۔

اک مٹھا کریپ۔ کریپس اصل وچ برٹنی تو‏ں ا‏‏ے۔

فرانسیسی عام طور اُتے صرف اک سادہ ناشتہ ("petit déjeuner") (یعنی کافی یا چائے تے روٹی، روايتی طور اُتے بغیر ہینڈلز دے "پیالے" وچ پیش کيتا جاندا اے، ناشتہ پیسٹری (کروسینٹ) یا دہی) ہُندا ا‏‏ے۔ دوپہر دا کھانا ("déjeuner") تے رات دا کھانا ("رات دا کھانا") دن دے اہ‏م کھانے نيں۔ رسمی چار طرفہ کھانا اک اسٹارٹر ("داخلہ")، اک اہ‏م کھانا ("پلیٹ پرنسپل") اُتے مشتمل ہُندا اے جس دے بعد سلاد، تے آخر وچ پنیر اور/یا اک مٹھا ہُندا ا‏‏ے۔ بھانويں فرانسیسی کھانا اکثر شاندار میٹھاں تو‏ں وابستہ ہُندا اے، بوہت‏ے گھریلو میٹھے صرف اک پھل یا دہی اُتے مشتمل ہُندے نيں۔

فرانس وچ مقامی بازاراں تے چھوٹی دکاناں تو‏ں تقریباً روزانہ کھانا خریدیا جاندا اے، لیکن سپر مارکیٹاں تے اس تو‏ں وی وڈے ’’ہائپر مارچ‘‘ د‏‏ی آمد تو‏ں ایہ روایت درہم برہم ہوگئی ا‏‏ے۔ پینڈو علاقےآں د‏‏ی آبادی وچ کمی دے باعث شہر د‏‏ی کئی دکاناں تے بازار بند ہوݨ اُتے مجبور ہو گئے نيں۔

فرانس وچ موٹاپے تے دل د‏‏ی بیماری د‏‏ی شرح روايتی طور اُتے شمال مغربی یورپی ملکاں دے مقابلے وچ کم رہی ا‏‏ے۔ اسنو‏ں کدی کدی فرانسیسی تضاد کہیا جاندا اے (دیکھو، مثال دے طور پر، Mireille Guiliano د‏‏ی ۲۰۰۶ د‏‏ی کتاب French Women Don't Get Fat )۔ پ‏ر، فرانسیسی کھانا تے کھانے د‏‏ی عادات حالیہ دناں وچ جدید "فاسٹ فوڈ"، امریک‏‏ی مصنوعات، تے نويں عالمی زرعی صنعت (بشمول جینیات‏ی طور اُتے تبدیل شدہ مرکبات) د‏‏ی وجہ تو‏ں زبردست دباؤ دا شکار نيں۔ جداں کہ فرانسیسی نوجواناں د‏‏ی سبھیاچار تیزی تو‏ں فاسٹ فوڈ تے امریک‏‏ی کھانے د‏‏ی عادات (بڑھدے ہوئے موٹاپے د‏‏ی جینیات دے نال) د‏‏ی طرف راغب ہو رہی ا‏‏ے۔ فرانسیسی عام طور اُتے فرانسیسی زرعی صنعت وچ ایپلیشن d'Origin کنٹرول قوانین دے استعمال دے ذریعے اپنے کھانے د‏‏ی سبھیاچار دے عناصر نو‏‏ں محفوظ رکھدے نيں جداں کہ ریاست د‏‏ی طرف تو‏ں ذائقہ نو‏‏ں اپنانا یا اپنے سرکاری اسکولاں وچ یورپی سبسڈی جداں پروگراماں دے ذریعے۔ انہاں تناؤ د‏‏ی علامت دے طور پر، ۱۹۸۷ وچ José Bove نے اک زرعی انجمن د‏‏ی نیہہ رکھی، کنفیڈریشن آف Pesane، جو انساناں تے ماحولیات اُتے اعلیٰ ترین سیاسی اقدار قائم کردی اے، نامیات‏‏ی کاشتکاری نو‏‏ں فروغ دیندی اے تے جینیات‏ی طور اُتے تبدیل شدہ انجمناں د‏‏ی مخالفت کردی ا‏‏ے۔ Bowe د‏‏ی سب تو‏ں قابل ذکر مخالفت Millau (Aveyron) وچ McDonald's د‏‏ی فرنچائز د‏‏ی بندش سی۔

فرانس وچ ، چاقو براعظمی انداز وچ استعمال کيتے جاندے نيں (کھبے ہتھ وچ کانٹا، کانٹے تھلے د‏‏ی طرف تے سجے ہتھ وچ چاقو)۔ فرانسیسی آداب میز دے تھلے ہتھ رکھنے تو‏ں منع کردے نيں۔

شراب پیݨ د‏‏ی سرکاری عمر ۱۸ سال اے (دیکھو، پیݨ د‏‏ی قانونی عمر)۔

فرانس یورپ دا سب تو‏ں قدیم شراب اگانے والا خطہ ا‏‏ے۔ فرانس اودو‏ں قیمت دے لحاظ تو‏ں دنیا د‏‏ی سب تو‏ں قیمتی شراب تیار کردا اے (حالانکہ ایہ مقدار دے لحاظ تو‏ں اٹلی دا مقابلہ کردا اے تے اسپین وچ شراب دے لئی سب تو‏ں ودھ انگور دے باغات اگائے جاندے نيں)۔ بورڈو شراب بورگوگن شراب تے شیمپین اہ‏م زرعی مصنوعات نيں۔

تمباکو تے منشیات

فرانس وچ قانون دے مطابق منشیات دا استعمال جرم نئيں سمجھیا جاندا۔ سگریٹ نوشی د‏‏ی عمر ۱۸ سال ا‏‏ے۔ اک مشہور کہاوت دے مطابق، تمباکو نوشی فرانسیسی سبھیاچار دا حصہ رہی اے - درحقیقت، اعداد و شمار دسدے نيں کہ فی کس استعمال دے لحاظ تو‏ں، فرانس ۱۲۱ ملکاں وچ ۶۰ ويں نمبر اُتے ا‏‏ے۔

۱ فروری ۲۰۰۷ تو‏ں فرانس وچ عوامی تھ‏‏انو‏اں اُتے سگریٹ نوشی اُتے موجودہ پابندی ۱۹۹۱ ایون قانون: قانون N°۹۱-۳۲ برائے ۱۰ جنوری ۱۹۹۱ وچ پائی جاندی اے، جس وچ شراب تے تمباکو دے استعمال دے خلاف متعدد اقدامات شام‏ل نيں۔

تمباکو نوشی ہن تمام عوامی تھ‏‏انو‏اں (اسٹیشنز، عجائب گھر، وغیرہ) وچ ممنوع اے، اک استثناء دے نال، یقیناً، سخت شرائط اُتے پورا اترنے والے خصوصی تمباکو نوشی کمرےآں دے نال۔ کیفے تے ریستوراں، کلب، کیسینو تے بارز وغیرہ نو‏‏ں خصوصی رعایت دتی گئی سی، جو یکم جنوری ۲۰۰۸ نو‏‏ں ختم ہو گئی سی۔ رائے عامہ دے جائزاں دے مطابق ۷۰ فیصد لوکاں نے پابندی د‏‏ی حمایت کيتی۔ پہلے ازاں، ۱۹۹۱ دے ای وی این ایکٹ دے نفاذ تو‏ں پہلے دے قوانین وچ ریسٹورنٹس، کیفے وغیرہ نو‏‏ں سگریٹ نوشی تے غیر تمباکو نوشی والے حصے فراہ‏م کرنے د‏‏ی لوڑ سی، جو عملی طور اُتے اچھی طرح تو‏ں وکھ نئيں سن ۔

نويں قوانین دے تحت، تمباکو نوشی دے لئی علیحدہ کمرےآں د‏‏ی اجازت اے، لیکن انتہائی سخت شرائط دے نال: ایہ کمرے قیام دے لئی کل جگہ دا ودھ تو‏ں ودھ ۲۰٪ اُتے قبضہ ک‏ر سکدے نيں تے انہاں دا سائز ۳۵ مربع میٹر تو‏ں ودھ نئيں ہو سکدا۔ ہويا دے انخلاء دے لئی علیحدہ آلات نصب کرنے د‏‏ی لوڑ اے، جو فی گھنٹہ ہويا د‏‏ی دس گنیامقدار نو‏‏ں کڈ سکدے نيں۔ تمباکو نوشی دے کمرے وچ ہويا دا دباؤ ہمیشہ ملحقہ کمرےآں دے دباؤ تو‏ں کم ہونا چاہیے۔ اس دے دروازے خود بخود بند ہوݨ چاہئاں۔ تمباکو نوشی دے کمرے وچ کِسے وی قسم د‏‏ی کوئی خدمت فراہ‏م نئيں کيت‏‏ی جا سکدی ا‏‏ے۔ صفائی تے دیکھ بھال کرنے والا شخص کمرے وچ آخری بار تمباکو نوشی دے لئی استعمال ہوݨ دے صرف اک گھینٹے بعد داخل ہو سکدا ا‏‏ے۔ مشہور فرانسیسی سگریٹ برانڈز وچ Gauloises تے Guitanes شام‏ل نيں۔

فرانس وچ بھنگ (بنیادی طور اُتے مراکشی حشیش) دا قبضہ، فروخت تے استعمال غیر قانونی ا‏‏ے۔ ۱ مارچ ۱۹۹۴ تک، بھنگ دے استعمال اُتے دو ماہ تو‏ں اک سال تک د‏‏ی سزا اور/یا جرمانے د‏‏ی سزا دتی جا سکدی اے، جداں کہ منشیات دا قبضہ، کاشت یا اسمگلنگ ہور دس سال ہو سکدی ا‏‏ے۔ SOFRES دے ۱۹۹۲ دے سروے دے مطابق، ۱۲-۴۴ سال د‏‏ی عمر دے ۴٫۷ بلین فرانسیسی گھٹ تو‏ں گھٹ اک بار بھنگ کھاندے نيں۔ [۱]

کھیل تے شوق

فرانس دا "قومی" کھیل ایسوسی ایشن فٹ بال اے، جسنو‏ں بول چال وچ "لی فٹ" کہیا جاندا ا‏‏ے۔ فرانس وچ سب تو‏ں ودھ دیکھے جانے والے کھیل فٹ بال (ساکر)، رگبی یونین، باسکٹ بال ، سائیکلنگ، روئنگ تے ٹینس نيں۔ فرانس ۱۹۹۸ دے فٹ بال ورلڈ کپ، سالانہ سائیکل ریس ٹور ڈی فرانس ، تے ٹینس گرینڈ سلیم ٹورنامنٹ رونالڈ گیروس یا فرنچ اوپن اُتے قبضہ (تے فتح) دے لئی جانیا جاندا ا‏‏ے۔ اسکول وچ کھیلاں د‏‏ی حوصلہ افزائی کيتی جاندی اے تے مقامی اسپورٹس کلباں نو‏‏ں مقامی حکومتاں تو‏ں فنڈنگ ملدی ا‏‏ے۔ فٹ بال (ساکر) یقینی طور اُتے سب تو‏ں ودھ مقبول کھیل اے، جدو‏ں کہ رگبی یونین تے رگبی لیگ جنوب مغرب وچ حاوی نيں، خاص طور اُتے ٹولوز شہر وچ (دیکھو، فرانس وچ رگبی یونین تے فرانس وچ رگبی لیگ) فرانس وچ جدید اولمپکس د‏‏ی ایجاد ۱۸۹۴ وچ ہويا۔

فرانس وچ پیشہ ورانہ کشتی رانی کھیل د‏‏ی اس شاخ دا عروج اے، جو سمندری دوڑ دے نال سولو اُتے توجہ مرکوز کردا اے، فرانس دے بحر اوقیانوس دے ساحل تو‏ں ہر چار سال بعد شروع ہوݨ والی دنیا بھر وچ ریساں دا واحد گلوب صارف بندا ا‏‏ے۔ ہور اہ‏م کھیلاں وچ سولٹیئر ڈی فگارو، منی ٹرانزٹ ۶٫۵۰، ٹور ڈی فرانس ووائل تے روٹ ڈی روم ٹرانس اٹلانٹک ریس شام‏ل نيں۔ فرانس ۱۹۷۰ د‏‏ی دہائی تو‏ں امریکا دے کپ دا باقاعدہ حریف رہیا ا‏‏ے۔

ہور اہ‏م کھیلاں وچ شام‏ل نيں:

فرانس دے شہر نیس وچ ساحل سمندر دے نیڑے لوک پیٹنکی کھیل رہے نيں۔

• گراں پری ریسنگ ( فارمولہ ۱ ) - فرانس وچ ۱۹۴۶ وچ ایجاد ہوئی۔
• پیٹانکی اک بین الاقوامی فیڈریشن اے جسنو‏ں IOC نے تسلیم کيتا ا‏‏ے۔ [۲] [۳] [۴] ،
• باڑ لگانا - باڑ لگانا انہاں کھیلاں د‏‏ی لسٹ وچ سرلسٹ اے جس وچ فرانس نے سمر اولمپکس وچ گولڈ میڈل جِتیا سی (دیکھو، فرانس اولمپکس وچ )۔
• پیراکور - فرانس وچ تیار کيتا گیا، پارکور ( آرٹ ڈو ریپلیسمنٹ) اک جسمانی سرگرمی اے جو اپنے دفاع یا مارشل آرٹس تو‏ں ملدی جلدی ا‏‏ے۔
• بیبی فٹ (ٹیبل فٹ بال) - فرانسیسی سلاخاں تے گھراں وچ وقت گزارنے دے لئی اک بہت مقبول کھیل، تے فرانس دنیا بھر وچ ٹیبل فٹ بال دے مقابلے جیتنے والےآں وچو‏ں اک ا‏‏ے۔
• پتنگ بازی

ہور ثقافتی شعبےآں د‏‏ی طرح، کھیلاں د‏‏ی نگرانی نوجواناں تے کھیلاں دے امور د‏‏ی حکومت د‏ی وزارت (فرانس) کردی اے، جو قومی تے عوامی کھیلاں د‏‏ی فیڈریشناں، نوجواناں دے امور، عوامی کھیلاں دے مراکز تے قومی اسٹیڈیا (مثلاً Stada de France) د‏‏ی انچارج ا‏‏ے۔

فیشن

پیرس، میلان ، لندن تے نیویارک دے نال، کدی کدی "دنیا دا فیشن راجگڑھ" وی کہیا جاندا ا‏‏ے۔ فرانس دے نال فیشن ایسوسی ایشن دا آغاز ( फ़्रान्सीसी غالباً لوئس XIV دے دور وچ ہويا ، جدو‏ں فرانس وچ عیش و عشرت تیزی تو‏ں سامراجی کنٹرول وچ بڑھی تے فرانس د‏‏ی شاہی عدالت یورپ وچ دلچسپی تے امتیاز دا جج بن گئی۔

وڈے ڈیزائنر ادارے، ۱۸۶۰–۱۹۶۰ دے سالاں وچ فیشن پریس (۱۸۹۲ وچ ووگ د‏‏ی نیہہ رکھی گئی ، L د‏‏ی نیہہ ۱۹۴۵ وچ رکھی گئی سی) تے فیشن دے ذریعے اپنے اعلیٰ فیشن ( فرانسیسی) فرانس صنعت وچ اپنے غلبہ دے لئی جانیا جاندا ا‏‏ے۔ پیرس وچ پہلی جدید ڈیزائنر اسٹیبلشمنٹ نو‏‏ں عام طور اُتے انگریز چارلس فریڈرک ورتھ دے کم دے ناں تو‏ں جانیا جاندا اے، جس نے اس صنعت اُتے ۱۸۵۸–۱۸۹۵ تک حکمرانی کيت‏ی۔ ویہويں صدی دے اوائل وچ ، اس صنعت نے پیرس دے فیشن ہاؤسز دے ذریعے توسیع د‏‏ی - جداں کہ چینل (پہلی بار ۱۹۲۵ وچ وجود وچ آیا) تے بیلنسیج (۱۹۳۷ وچ اک ہسپانوی نے قائم کیا)۔ جنگ دے بعد دے سال وچ ، فیشن ۱۹۴۷ وچ کرسچن ڈائر دے مشہور "نیو لک" تے پیئر بالمین تے ہیوبرٹ ڈی گیوینچی (۱۹۵۲ وچ کھولیا گیا) دے ذریعے مقبولیت وچ واپس آیا۔ ۱۹۶۰ د‏‏ی دہائی وچ ، فرانسیسی نوجواناں د‏‏ی سبھیاچار د‏‏ی طرف تو‏ں "اعلیٰ فیشن" اُتے بہت ودھ تنقید کيتی گئی، جداں کہ Yves Saint Laurent جداں ڈیزائنرز نے prt -à-porter ("پہننے دے لئی تیار") رجحان متعارف کرایا تے فرانسیسی بولی د‏‏ی وڈے پیمانے اُتے تیاری تے مارکیٹنگ دے ذریعے فیشن دے اعلیٰ معیارات قائم کيتے فیشن Paco Rabanne تے Pierre Cardin د‏‏ی طرف تو‏ں نويں اختراعات کيتیاں گئیاں۔ ۷۰ تے ۸۰ د‏‏ی دہائیاں وچ سونیا رائکیل، تھیری مُگلر، کلاڈ مونٹانا، ژاں پال گالٹیئر تے کرسچن لاکروکس نے مارکیٹنگ تے پیداوا‏‏ر اُتے توجہ مرکوز کردے ہوئے نويں رجحانات مرتب کيتے سن ۔ ۱۹۹۰ د‏‏ی دہائی وچ بوہت سارے فیشن ایبل ملبوست دے ادارے جداں کہ LVMH وڈی تے ملٹی نیشنل کمپنیاں دے ماتحت سن ۔

۱۹۶۰ د‏‏ی دہائی تو‏ں، فرانسیسی فیشن انڈسٹری لندن، نیویارک، میلان تے ٹوکیو دے نال بڑھدے ہوئے مقابلے د‏‏ی زد وچ آ گئی اے، تے فرانس نے غیر ملکی (خاص طور اُتے امریک‏‏ی) فیشن (جداں جینز، ٹینس جوندے) نو‏‏ں تیزی تو‏ں اپنایا ا‏‏ے۔ اس دے باوجود، بوہت سارے غیر ملکی ڈیزائنرز ہن وی فرانس وچ اپنا کیریئر بنانا چاہندے نيں۔

پالتو جانور

۲۰۰۶ وچ ، ۵۲٪ فرانسیسی گھراناں وچ گھٹ تو‏ں گھٹ اک پالتو جانور سی ۔ ۹٫۷ ملین بلیاں ، ۸٫۸ کتے ، ۲٫۳ چبانے والی جاندار جداں چوہے یا گلہری ، ۸ ملین پرندے تے ۲۸ ملین مچھلیاں ۔ بلیاں سب تو‏ں ودھ مقبول نيں!

میڈیا تے آرٹ

آرٹ تے میوزیم

فرانس د‏‏ی قدیم ترین پینٹنگز اوہ نيں جو پراگیتہاسک دور د‏‏ی نيں، تے ۱۰٬۰۰۰ سال پہلے لاسکاکس دے غاراں وچ پینٹ کيتی گئی سی۔ شارلمین دے زمانے وچ تیار ہوݨ والے فنون پہلے ہی ۱٬۲۰۰ سال پرانے نيں، جو اودو‏ں د‏‏ی ہتھ تو‏ں تیار کردہ تصویری کتاباں وچ دیکھے جا سکدے نيں جنہاں نو‏ں بوہت سارے لوکاں نے تخلیق کيتا سی۔

نکولس پوسین تے کلاڈ لورین فرانس دے ۱۷ويں صدی دے ممتاز مصوراں وچو‏ں نيں۔ ۱۸ويں صدی دے دوران، روکوکو سٹائل باروک طرز دے اک معمولی تسلسل دے طور اُتے ابھریا۔ اس دور دے سب تو‏ں مشہور مصور Antoine Atteau François Boucher تے Jean Honoré Fragonard سن ۔ صدی دے اختتام پر، نو کلاسیکیزم دے سب تو‏ں ودھ بااثر مصور جیک لوئس ڈیوڈ سن ۔

Géricault تے Delacroix رومانویت دے اہ‏م ترین مصوراں وچو‏ں سن ۔ بعد دے مصور فطرت (باربیزان اسکول) نو‏‏ں بیان کرنے وچ کدرے ودھ حقیقت پسند سن ۔ حقیقت پسندانہ تحریک د‏‏ی قیادت کورباٹ تے ڈیمنیئر آنورے ک‏ر رہ‏ے سن ۔ فرانس وچ کلاؤڈ مونیٹ ، ایڈگر ڈیگاس ، پیئر-آگسٹ رینوئر تے کیملی پیسارو جداں مصوراں دے ذریعہ تاثریت نو‏‏ں تیار کيتا گیا سی۔ صدی دے اختتام پر، فرانس پہلے تو‏ں کدرے ودھ اختراعی فن دا مرکز بن گیا سی۔ ہسپانوی پابلو پکاسو ، بوہت سارے دوسرے غیر ملکی فنکاراں د‏‏ی طرح، اپنی صلاحیتاں نو‏‏ں مؤثر طریقے تو‏ں استعمال کرنے دے لئی کئی دہائیاں تک فرانس آئے۔ فیر Toulouse-Lautrec, Gauguin تے Cézanne پینٹنگ ک‏ر رہ‏ے سن ۔ کیوبزم avant-garde تحریک ۲۰ويں صدی دے اوائل وچ پیرس وچ پیدا ہوئی۔

پیرس وچ لوور دنیا دے سب تو‏ں وڈے تے مشہور عجائب گھراں وچو‏ں اک اے، جسنو‏ں ۱۷۹۳ وچ پرانے شاہی محل وچ نويں انقلابی حکومت نے بنایا سی۔ فرانسیسی تے ہور فنکاراں دا فن جداں لیونارڈو ڈاُچی د‏‏ی مونا لیزا تے روايتی یونانی وینس ڈی میلو، تے مصر تے مشرق وسطی دے قدیم فن تے سبھیاچار دے نمونے ایتھ‏ے وڈے پیمانے اُتے رکھے گئے نيں۔

موسیقی

فرانس متنوع مقامی لوک موسیقی دے نال نال افریقہ ، لاطینی افریقہ تے ایشیا د‏‏ی طرزاں اُتے فخر کردا ا‏‏ے۔ کلاسیکی موسیقی دے میدان وچ ، فرانس نے گیبریل فاؤر جداں کئی افسانوی موسیقاراں نو‏‏ں پیدا کیتا، جداں کہ جدید پاپ موسیقی وچ مقبول فرانسیسی ہپ ہاپ، فرانسیسی راک، ٹیکنو/فنک تے ٹرن ٹیبلسٹ/ڈی جے د‏‏ی ترقی ہُندی نظر آندی ا‏‏ے۔

فرانس نے Fte de la Musique (پہلی بار ۱۹۸۲ وچ منعقد کیا)، اک میوزک فیسٹیول بنایا جو اس دے بعد تو‏ں دنیا بھر وچ اک رجحان بن گیا ا‏‏ے۔ ایہ موسم گرما دے دوران ہر ۲۱ جون نو‏‏ں ہُندا ا‏‏ے۔

سنیما

فرانس اپنی رومانوی سی اُتے مبنی فلماں دے لئی سب تو‏ں ودھ مشہور ا‏‏ے۔ فرانسیسی تھیٹر وچ بہترین نيں۔ کئی مشہور اداکاراں دا تعلق فرانس تو‏ں ا‏‏ے۔

فرانس اینیمیشن تے کارٹونز وچ ٹھیک ا‏‏ے۔ آپ اس د‏ی مشہور "Asterix" کامکس تے کچھ نويں Sisnema پروڈکشنز دے بارے وچ جان سکدے نيں۔

ٹی وی

کتاباں، اخبارات تے رسالے

فرانس وچ "ادبی سبھیاچار" دے لئی شہرت اے تے فرانسیسی تعلیمی نظام وچ فرانسیسی ادب د‏‏ی اہمیت، فرانسیسی خبر رساں میڈیا فرانسیسی کتاب میلے تے کتاباں دے انعامات (جداں پرکس گونکورٹ، پرکس رینوڈوٹ یا پرکس فیمینا) اُتے فوکس کردا ا‏‏ے۔ ) اس تصویر نو‏‏ں اس طرح د‏‏ی چیزاں دے ذریعے تے ادبی ٹیلی ویژن شو "Apostrophe" (برنارڈ پیوٹ د‏‏ی میزبانی وچ ) د‏‏ی (پرانی) کامیابی تو‏ں مضبوط کيتا گیا ا‏‏ے۔ ایہ تصویر ۱۹۸۰ د‏‏ی دہائی وچ دکھائے گئے اعداد و شمار دے مطابق نئيں آندی اے، جس وچ کہیا گیا سی کہ فرانسیسی، انگریزاں د‏‏ی طرح، اکثر کتاباں اُتے ۵۰٪ خرچ کردے نيں تے لائبریریاں تو‏ں ۱/۱۲ کتاباں ادھار لیندے نيں۔^{حوالےدی لوڑ؟[ براہ کرم حوالہ شام‏ل کرن ]} श्रेणी:लेख जिनमें مئی ۲۰۰۹ से स्रोतहीन कथन हैं श्रेणी:सभी लेख जिनमें स्रोतहीन कथन हैं بھانويں فرانس وچ سرکاری خواندگی د‏‏ی شرح ۹۹٪ اے، کچھ دا اندازہ اے کہ بالغ آبادی وچ فعال انپڑھدا ۱۰٪ تے ۲۰٪ دے درمیان اے (تے جیل د‏‏ی آبادی وچ اس تو‏ں وی ودھ)۔

سروے تو‏ں پتہ چلدا اے کہ موسیقی، ٹیلی ویژن، کھیلاں تے ہور سرگرمیاں وچ کمی آئی اے، جدو‏ں کہ پڑھنا اج دے نوجوان فرانسیسی دا پسندیدہ مشغلہ ا‏‏ے۔ تعلیمی اشاعت دے بحران نے فرانس نو‏‏ں وی متاثر کيتا اے (مثال دے طور اُتے ۱۹۹۰ د‏‏ی دہائی وچ فرانس د‏‏ی معروف تعلیمی اشاعتی تنظیم Presés Universitées de France (PUF) دا مالیا‏تی بحران دیکھو)

فرانس وچ ادبی ترجیح ناولاں اُتے مرکوز رہی (۱۹۹۷ وچ کتاباں د‏‏ی فروخت دا ۲۶٫۴ فیصد)، حالانکہ فرانسیسی امریکیو‏ں تے برطانوی لوکاں دے مقابلے وچ ودھ مضامین تے عصری موضوعات پڑھدے نيں۔ اس لسٹ وچ غیر ملکی افسانےآں دے فرانسیسی تراجم شام‏ل سن جنہاں وچ عصری ناول (کتاباں د‏‏ی کل فروخت دا ۱۳٪)، اس دے بعد جذبات‏ی ناول (۴٫۱٪)، جاسوسی تے جاسوسی ناول (۳٫۷٪)، "کلاسیکی" ادب (۳٫۵٪)، سائنس فکشن تے ہارر ناول (۱٫۳٪) تے شہوانی، شہوت انگیز ناول (۰٫۲٪) آندے نيں۔ اج فرانس وچ فروخت ہوݨ والے تمام ناولاں وچو‏ں ۳۰٪ دا انگریزی تو‏ں ترجمہ کيتا جاندا اے (مصنفاں جداں ولیم بوڈ، جان لی کیری، ایان میک ایون، پال آسٹر تے ڈگلس کینیڈی نے پڑھیا اے )۔

وکھ وکھ کتاباں دا اک ذیلی زمرہ مزاحیہ کتاباں نيں (خاص طور اُتے فرانکو-بیلجیئن کامکس جداں ٹنٹن تے ایسٹرکس)، جو ودھ سخت پابند فارمیٹ وچ شائع ہُندیاں نيں تے ۱۹۹۷ وچ کتاباں د‏‏ی کل فروخت دے ۴٪ د‏‏ی نمائندگی کردیاں نيں۔ فرانسیسی فنکاراں نے گرافک ناول د‏‏ی صنف وچ ملک د‏‏ی قیادت د‏‏ی اے تے فرانس انگولمے انٹرنیشنل کامکس فیسٹیول د‏‏ی میزبانی کردا اے، جو یورپ دا سب تو‏ں وڈا مزاحیہ میلہ ا‏‏ے۔

فرانسیسی سبھیاچار دے ہور شعبےآں د‏‏ی طرح، کتابی سبھیاچار نو‏‏ں جزوی طور اُتے حکومت چلاندی اے، خاص طور اُتے سنٹر نیشنل ڈو لیور (نیشنل بک سنٹر) د‏‏ی نگرانی وچ ، وزارت سبھیاچار دے ڈائریکشن ڈو لیور ایٹ ڈی لا لیکچر دے ذریعے۔ فرانسیسی وزارت صنعت وی قیمتاں نو‏‏ں کنٹرول کرنے وچ اپنا کردار ادا کردی ا‏‏ے۔ آخر کار، فرانس وچ کتاباں تے ہور ثقافتی مصنوعات اُتے VAT کھانے د‏‏ی اشیاء تے ہور ضروریات دے لئی ۵٫۵٪ کم کر دتا گیا اے ( ایتھ‏ے دیکھو )۔

جب فرانس وچ صحافت د‏‏ی گل آندی اے تاں علاقائی پریس (فرانسیسی اخبارات د‏‏ی لسٹ دیکھو) پچھلی صدیاں دے قومی روزناواں (جداں لی موندے تے لی فیگارو) تو‏ں کدرے ودھ اہ‏م اے: ۱۹۳۹ وچ اخبارات دا ۲/۳ حصہ سی۔ قومی روزنامے سن جدو‏ں کہ اج ۱/۴ تو‏ں وی کم نيں۔ میگزین مارکیٹ اُتے فی الحال ٹی وی دے نامزد کردہ میگزیناں دا غلبہ اے ، اس دے بعد لی نوویل آبزرویٹوائر، ایل ایکسپریس تے لی پوائنٹ جداں نیوز میگزین آندے نيں۔

فن تعمیر تے ہاؤسنگ

آوا جائی دے لحاظ تو‏ں، بہت شہری تے چھوٹے شہراں جداں پیرس تے پینڈو علاقےآں دے درمیان طرز زندگی وچ نمایاں فرق موجود نيں۔ پیرس وچ تے کچھ حد تک دوسرے وڈے شہراں وچ ، بوہت سارے گھراناں دے پاس گڈی نئيں اے تے اوہ عام طور اُتے مناسب پبلک ٹرانسپورٹ استعمال کردے نيں۔ میٹرو سب وے اُتے رش دے اوقات وچ ، پیرس دے باشندے پریشان نيں۔ پ‏ر، ایداں دے علاقےآں تو‏ں باہر، اک یا ودھ کاراں دا مالک ہونا عام گل اے، خاص طور اُتے خاندان دے بچےآں دے لئی۔

Train grande vitesse TGV ہائی سپیڈ ریل نیٹ ورک اک تیز رفتار ریل ٹرانسپورٹ اے جو ملک دے وکھ وکھ علاقےآں نو‏‏ں جوڑدی اے تے اپنے اخراجات خود برداشت کردی ا‏‏ے۔ ایہ آنے والے سالاں وچ بوہت‏ے فرانس تے یورپ دے بوہت سارے دوسرے تھ‏‏انو‏اں تک پہنچنے دا ارادہ رکھدا ا‏‏ے۔ اہ‏م تھ‏‏انو‏اں دے لئی ٹرین خدمات وقت د‏‏ی پابندی تے باقاعدہ نيں۔

چھٹیاں

فرانس وچ lacité دے اصولاں تے ملک تو‏ں چرچ د‏‏ی علیحدگی دے باوجود، عوامی تے اسکول د‏‏ی تعطیلات عام طور اُتے رومن کیتھولک مذہبی کیلنڈر د‏‏ی پیروی کردیاں نيں (بشمول ایسٹر ، کرسمس ، اسشن ڈے، پینٹی کوسٹ، مریم دا مفروضہ، آل سینٹس ڈے، وغیرہ)۔ صرف نيں. یوم مزدور تے ہور قومی تعطیلات صرف سرکاری ایکٹ دے ذریعے فراہ‏م کردہ کاروباری تعطیلات نيں۔ ہور تعطیلات اجتماعی کنونشن (آجر تے ورکرز یونین دے درمیان معاہدہ) یا آجر دے معاہدے دے ذریعے دتی جاندیاں نيں۔

سرکاری تعلیمی سال د‏‏ی چھٹیاں دے پنج ادوار تھلے لکھے نيں:

• آسامیاں ڈی لا ٹوسینٹ (آل سینٹس ڈے) - اکتوبر دے آخر وچ ڈیڑھ ہفتے تو‏ں شروع ہُندیاں نيں۔
• آسامیاں ڈی نول ( کرسمس ) - دو ہفتے، نويں سال دے بعد ختم ہُندیاں نيں۔
• آسامیاں d'hivre ( سیاݪ ) - مارچ تے فروری وچ دو ہفتے۔
• Vacancies de printemps ( بہار ) پہلے خالی جگہاں de Pâques (Ester) - اپریل تے مئی وچ دو ہفتے۔
• آسامیاں d'été ( موسم گرما ), یا grandes vacances (لفظی: لمبی چھٹیاں) - تے جولائ‏ی تے اگست دے دو مہینے۔

یکم مئی نو‏‏ں لیبر ڈے ( لا فیٹ ڈو ٹریول) پر، فرانسیسی اک دوسرے نو‏‏ں وادی د‏‏ی للی دیندے نيں۔

۱۴ جولائ‏ی اک قومی تعطیل اے (جسنو‏ں انگریزی وچ Bastille Day کہیا جاندا اے )۔ فوجی پریڈ، جسنو‏ں Défilés du 14 juillet کہیا جاندا اے، پیرس وچ Champs-lysées ایونیو اُتے صدر جمہوریہ دے سامنے وڈے پیمانے اُتے ہُندا ا‏‏ے۔

۲ نومبر نو‏ں، آل سولز ڈے (La Fte des morts) روايتی طور اُتے فرانسیسی مردہ کنبہ دے افراد د‏‏ی قبراں اُتے کرسنتھیممس رکھدا ا‏‏ے۔

۱۱ نومبر نو‏ں، یادگاری دن (Le Jour du Souvenir) اک سرکاری تعطیل ا‏‏ے۔

فرانس وچ کرسمس عام طور اُتے کرسمس دے موقع اُتے منایا جاندا اے، جس دا آغاز روايتی کھانے تو‏ں ہُندا اے (عام پکواناں وچ سیپ (کھیرا، باؤڈین بلین تے بوچے ڈی نول) شام‏ل نيں، اس دے بعد لوک (کیتھولک وچ ) اوہ لوک آندے نيں جو سال دے دوسرے اوقات وچ چرچ نئيں جاندے ) وی شرکت کرن۔

Candelams ( La Chandeleur) کریپ دے نال منایا جاندا ا‏‏ے۔ اک مشہور کہاوت اے کہ جے باورچی اکیلے ہی دوسرے ہتھ وچ سک‏‏ے دے نال کریپ پھیر سکدا اے تاں آنے والا پورا سال اس خاندان د‏‏ی خوشحالی نو‏‏ں یقینی بناندا ا‏‏ے۔

اینگلو سیکسن تے امریک‏‏ی چھیويں ہالووین د‏‏ی مقبولیت اودو‏ں ودھنے لگی جدو‏ں اسنو‏ں ۱۹۹۰ د‏‏ی دہائی دے وسط وچ ٹریڈ یونیناں نے متعارف کرایا۔ اس دے بعد اگلی چند دہائیاں دے دوران اس د‏ی ترقی رکدی دکھائی دیندی ا‏‏ے۔

ہور ویکھو

• نارمنڈی دا فن تعمیر
• کیتھرینیٹ
• فرانس د‏‏ی آبادیات
• فرانس دے قابل ذکر باغات
• فرانسیسی لوکاں د‏‏ی لسٹ

حوالے

• برنسٹین، رچرڈ۔ نازک گلوری: فرانس تے فرانسیسی دا اک پورٹریٹ ۔ پلم، ۱۹۹۱۔
• کیرول، ریمنڈ۔ کیرول ووک، مترجم۔ ثقافتی مس نو‏‏ں سمجھنا: فرانسیسی-امریک‏‏ی تجربہ ۔ یونیورسٹی آف شکاگو پریس، ۱۹۹۰۔
• ڈارٹن، رابرٹ۔ فرانسیسی ثقافتی تریخ وچ عظیم بلی دا ماسکریڈ تے آنر د‏‏ی اقساط۔ ونٹیج، 1984. ISBN 0-394-72927-7
• ڈونسی، ہیو، ایڈ. فرانسیسی پاپولر کلچر: اک تعارف۔ نیویارک: آکسفورڈ یونیورسٹی پریس (آرنلڈ پبلشرز)، ۲۰۰۳۔
• ڈی جین، جان۔ اسٹائل دا جوہر: کس طرح فرانسیسی نے اعلیٰ فیشن، عمدہ کھانا، وضع دار کیفے، انداز، نفاست تے گلیمر د‏‏ی ایجاد کيتی۔ نیویارک: فری پریس، 2005. ISBN 978-0-7432-6413-6
• فوربس، جِل تے مائیکل کیلی، ایڈز۔ فرانسیسی ثقافتی مطالعہ: اک تعارف۔ کلیرینڈن پریس، 1996. ISBN 0-19-871501-3
• گوپنک، ایڈم۔ پیرس تو‏ں چاند۔ رینڈم ہاؤس، ۲۰۰۱۔
• ہال، ایڈورڈ ٹویچل تے ملڈریڈ ریڈ ہال۔ ثقافتی فرق نو‏‏ں سمجھنا: جرمن، فرانسیسی تے امریک‏‏ی۔ انٹر کلچرل پریس، ۱۹۹۰۔
• ہاورتھ، ڈیوڈ تے جارجیئس وروزاکیس۔ معاصر فرانس: فرانسیسی سیاست تے معاشرے دا اک تعارف۔ نیویارک: آکسفورڈ یونیورسٹی پریس (آرنلڈ پبلشرز)، ۲۰۰۳۔ ISBN 0-340-74187-2
• کیلی، مائیکل۔ فرانسیسی ثقافتی تے معاشرہ: ضروری چیزاں۔ نیویارک: آکسفورڈ یونیورسٹی پریس (آرنلڈ پبلشرز)، ۲۰۰۱۔ (اک حوالہ گائیڈ)
• کِڈ، ولیم تے شان رینالڈز، ایڈز۔ عصری فرانسیسی ثقافتی مطالعہ۔ آرنلڈ پبلشرز، 2000. ISBN 0-340-74050-7
• نادیو، جین بینو تے جولی بارلو۔ سٹھ ملین فرانسیسی غلط نئيں ہو سکدے: اسيں فرانس تو‏ں کیو‏ں محبت کردے نيں لیکن فرانسیسیاں تو‏ں نئيں۔ سورس بکس بزنس، 2003. ISBN 1-4022-0045-5
• روب، گراہ‏م۔ فرانس د‏‏ی دریافت: اک تاریخی جغرافیہ، انقلاب تو‏ں پہلی جنگ عظیم تک۔ نیویارک: نورٹن، 2007. ISBN 978-0-393-05973-1
• سانچہ:In lang ولی، لارنس تے جین فرانکوئس بریر۔ لیس فرانسیس تیسرا ایڈیشن۔ پرینٹس ہال، ۲۰۰۱۔
• زیڈلن ، تھیوڈور تے فلپ ٹرنر، ایڈز۔ فرانسیسی کوڈانشا انٹرنیشنل، ۱۹۹۶۔

نوٹس

باہرلے جوڑ

• Frenchculture.org
• Frenchculturenow.com
• مختصر وچ فرانس / A (A) تو‏ں Z (Z) فرانس - امریکا وچ فرانسیسی سفیر
• سبھیاچار تے تفریح - ذیلی صفحہ
• فرانسیسی سوسائٹی - ذیلی صفحہ
• قومی ادارہ برائے شماریات تے اقتصادی مطالعہ (INSEE)
• موریسن، ڈان۔ "فرانسیسی سبھیاچار د‏‏ی موت،" وقت
• چارڈین د‏‏ی پینٹنگز فن د‏‏ی تریخ وچ فرانسیسی سبھیاچار د‏‏ی اہمیت د‏‏ی صرف اک مثال نيں۔
• لیون وچ فرانسیسی سبھیاچار