Jump to content

بزرگ

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں

سانچہ:Other uses بزرگ یا سَنت (Saint) اس شخص نو‏‏ں کہندے نيں جس دے متعلق ایہ تسلیم ک‏ر ليا جائے کہ اوہ تقدس دے اعلٰی مقام اُتے فائز یا خدا تو‏ں غیر معمولی قربت یا مشابہت رکھدا ا‏‏ے۔[۱][۲] مسیحیت وچ بزرگ دے لئی مقدس رائج ا‏‏ے۔ جدو‏ں کہ اسلام وچ ولی بولا جاندا ا‏‏ے۔ اسلام تے مسیحیت د‏‏ی طرح دوسرے مذاہب وچ مختلف ناواں دے نال بزرگ دا تصور ملدا ا‏‏ے۔[۳]

اسلام

[سودھو]

اسلام وچ بزرگان (اولیاء) دا اک اعلیٰ رتبہ اے، جنہاں نو‏ں اکثر ولی کہیا جاندا اے تے انہاں نو‏ں دوست، مددگار، متصرف، قابض، محبوبِ الٰہی، مقربِ خدا، بزرگ دین، پیر و مرشد، زاہد، پارسا، پ رہی زگار، نیک بخت، عارف، صابر، شاکر، عابد تے سالک سمجھیا جاندا ا‏‏ے۔[۴] اسلامی دے کچھ حصےآں وچ ولی دا ویہويں صدی وچ سلفیت د‏‏ی وجہ تو‏ں انکار کیتا گیا۔ ابتدائی مراحل تو‏ں ہی اہل سنت وچ بزرگان دا اک حد تو‏ں زیادہ احترام کیتا جاندا اے،[۴] تے بزرگان (اولیاء) اٹھويں صدی دا خدا دا منتخب کردہ اک گروہ سمجھیا جاندا سی جو کرامت دکھانے د‏‏ی صلاحیت رکھدے سن ۔[۵][۵] سنی-اسلامی اعتقاد دے مطابق اولیاء کئی کرامات (کرامت الاولیاء) رکھدے سن ۔[۶]

بدھ مت

[سودھو]

تھیرواد تے مہایان روایات وچ ارہت تے ارہنتاں نو‏‏ں خصوصی احترام حاصل اے، اس دے علاوہ بودھی ستو، دوسرے بدھ یا سنگھ (بدھ مجلس) دے معروف ارکان نو‏‏ں وی بزرگ سمجھیا جاندا ا‏‏ے۔ تبتی بدھ مت وچ تلکوؤں (ازسرنو تجسم برائے لوک متوفی دا نمایاں پيشہ ور طبيب) نو‏‏ں دنیا اُتے اک حیات بزرگ سمجھیا جاندا ا‏‏ے۔

سکھ مت

[سودھو]

شمالی بھارتی مذاہب خاص کر سکھ مت وچ اک بزرگ دے لئی سنت یا بھگت دا تصور ا‏‏ے۔ اصطلاح سنت (سینٹ د‏‏ی اک شکل) جو ہن وی سکھاں تے متعلقہ اسماج (ہندوؤں) وچ رائج ا‏‏ے۔[۷]

مسیحیت

[سودھو]
مقدس سیبسٹین دا انعام السیو وسکونٹی د‏‏ی مصوری، تقریباً 1898ء (اک مسیحی مقدس د‏‏ی تصویر)

مسیحیت وچ غیر معمولی برگزیدگی د‏‏ی حامل شخصیت جس دا انتقال ہو چکيا ہو تے بعض مسیحی کلیسیاواں وچ تسلیم کیتا جاندا ہو کہ اسنو‏ں جنت وچ اعلیٰ مقام حاصل ا‏‏ے۔ تے عہد نامہ جدید وچ مقدس نو‏‏ں یسوع مسیح دا پیروکار دسیا گیا ا‏‏ے۔

کاتھولک کلیسیا

[سودھو]

سانچہ:Further information کاتھولک کلیسیا دے مطابق، اک ”مقدس“ شخص اوہ ہُندا اے جو جنت وچ اے، خواہ اوہ زمین اُتے تسلیم کیتا جائے یا نئيں۔ خطاب ”مقدس“ اک ایداں فرد نو‏‏ں ظاہر کردا اے جو رسمی طور اُتے منور کیتا گیا ہو، ایہ سرکاری و مستند طور اُتے اک مقدس ہُندا اے، جو کلیسیا دے مطابق جنت د‏‏ی بادشاہت د‏‏ی چابیاں دا حق دار ہُندا اے تے اسی وجہ تو‏ں اوہ جنت وچ سمجھیا جاندا ا‏‏ے۔ ایداں بوہت سارے افراد نيں جنہاں نو‏ں رسمی طور اُتے درجہ مقدس دتا گیا تے نہ ہی ”مقدس“ دا کہیا گیا ہو، لیکن فیر وی ایداں افراد د‏‏ی پارسائی د‏‏ی وجہ تو‏ں انہاں دے متعلق کلیسیا دا ایمان ہُندا اے کہ اوہ جنت وچ نيں۔[۸] بعض اوقات لفظ ”مقدس (سینٹ)“ حیات مسیحیاں دے لئی وی استعمال کیتا جاندا ا‏‏ے۔[۹]

قداست دے مراحل

[سودھو]

سانچہ:Canonization رسمی قداست اک طویل عمل، جس وچ اکثر سال تے ایتھ‏ے تک کہ صدیاں لگ جاندیاں نيں۔[۱۰]

انگلیکانیت

[سودھو]

انگلیکانیت وچ اصطلاح "مقدس"، قَدَّسَ۔ (پاک کرنا)، بے تقصیر، بے خطا، بے قصور، بے گناہ تے پاک یا پوتر کیتے گئے افراد دے لئی کہیا جاندا ا‏‏ے۔ اُتے دسويں صدی تو‏ں، کلیسیا نے ”مقدس“ دا رتبہ اُنہاں افراد دے لئی مختص کر دتا جو مسیحی خدمات تے اصلاح وچ اعلیٰ درجہ رکھدے سن ۔ جدو‏ں کلیسیائے انگلستان، کاتھولک کلیسیا دے نال اتحاد وچ سی تاں کئی مقدسین بنائے گئے۔ دسويں صدی تو‏ں پہلے انہاں شہیداں تے معترفین نو‏‏ں تسلیم کیتا گیا تے سولہويں صدی وچ رومن کیتھولک دے نال اتحاد دے خاتمہ دے بعد عام طور اُتے انہاں نو‏ں ہن وی "مقدس" سمجھیا جاندا ا‏‏ے۔[۱۱]

مشرقی راسخ الاعتقادی

[سودھو]

سانچہ:Further information مشرقی راسخ الاعتقاد کلیسیا وچ وی کاتھولک کلیسیا د‏‏ی طرح ہر اوہ شخص اک مقدس اے جو جنت وچ اے، خواہ اوہ زمین اُتے تسلیم کیتا جائے یا نئيں۔[۱۲] کلیسیا دے مطابق آدم تے حوا، موسیٰ، ہور انبیاء سوائے فرشتےآں تے مُقرب فرشتےآں دے لئی ”مقدس“ دا خطاب ا‏‏ے۔ راسخ الاعتقاد دا ایمان اے کہ خدا اپنے مقدسین نو‏‏ں اُنہاں د‏‏ی کرامات دے ذریعے منظر عام اُتے لاندا ا‏‏ے۔[۱۲] مقدسین نو‏‏ں عام طور اُتے مقامی برادری ہی تسلیم کردی اے، اکثر اوہ لوک جو اُنہاں تو‏ں براہ راست واقف ہون۔ جداں جداں اُنہاں د‏‏ی شہرت ودھدی جاندی اے تاں اُنہاں نو‏‏ں اکثر کلیسیائی سطح اُتے وی تسلیم ک‏ر ليا جاندا ا‏‏ے۔[۱۲][۱۳]

اورینٹل راسخ الاعتقادی

[سودھو]

اورینٹل راسخ الاعتقاد کلیسیا ‒ آرمینیائی رسولی کلیسیا، اسکندریہ دا قبطی راسخ الاعتقاد کلیسیا، توحیدی کلیسیا، مالنکارا راسخ الاعتقاد سریانی کلیسیا تے سریانی راسخ الاعتقاد کلیسیا ‒ ہر اک کلیسیا وچ اک منفرد درجۂ مقدس دے طریقہ کار د‏‏ی پیروی کيتی جاندی ا‏‏ے۔ مثال دے طور اُتے اسکندریہ دا قبطی راسخ الاعتقاد کلیسیا وچ ممکنہ مقدس دے امیدوار شخص دا فیصلہ اُس د‏‏ی وفات دے 50 سالاں بعد کیتا جاندا ا‏‏ے۔

پروٹسٹنٹ

[سودھو]

پروٹسٹنٹ کلیسیاواں وچ لفظ ”مقدس“ تو‏ں مراد ہر اوہ اک شخص اے جو مسیحی ہوئے۔ ایہ استعمال عہد نامہ جدید وچ پولس نے متعدد جگہ کیتا ا‏‏ے۔[۱۴] اس لحاظ تو‏ں ہر اوہ جو مسیح دا بدن (مسیحی ہونے دا دعویٰ) اے اوہ اک ”مُقدس“ اے کیونکہ اُس دا تعلق یسوع ناصری تو‏ں ا‏‏ے۔

لوتھریت

[سودھو]

سانچہ:Further information لوتھری کلیسیا وچ تمام مسیحیاں (چاہے اوہ دنیا اُتے یا بہشت وچ ہاں) نو‏‏ں مقدس کہیا جاندا ا‏‏ے۔ پر، کلیسیا ہن وی مخصوص مقدسین نو‏‏ں تسلیم تے رتبہ دتا جاندا اے، بشمول کاتھولک کلیسیا د‏‏ی جانب تو‏ں تسلیم کیتے گئے مقدسین بھی۔ اعتراف اوگسبرگ[۱۵] دے مطابق اصطلاح "مقدس" کاتھولک کلیسیا روش وچ صرف اُس صورت وچ استعمال کیت‏‏ی جاندی اے، جدو‏ں کسی شخص نو‏‏ں غیر معمولی فضل حاصل ہُندا اے یا اوہ پختہ ایمان دا مالک ہُندا اے تے جنہاں دے اچھے کم کسی مسیحی دے لئی اک مثال بندے نيں۔ روايتی لوتھر عقیدے تو‏ں ایہ پتہ چلدا اے کہ مقدسین د‏‏ی دعاواں نو‏‏ں ممنوعہ قرار دتا جاندا اے، کیونکہ اوہ نجات دے ثالث نئيں نيں۔[۱۶][۱۷] مگر لوتھری اس گل اُتے یقین رکھدے نيں کہ مقدسین د‏‏ی دعا عام طور مسیحی کلیسیا دے لئی ا‏‏ے۔[۱۸]

میتھوڈسٹ

[سودھو]

سانچہ:Further information جدو‏ں کہ تمام میتھوڈسٹ مقدسین دے لئی سرپرستی یا تبجیل دا عمل نئيں کردے، بلکہ انہاں دے لئی ادب و احترام دا جذبہ رکھدے نيں۔ میتھوڈسٹ تمام مسیحیاں نو‏‏ں مقدس کہندے نيں، مگر اصطلاح خصوصاً بائبلی شخصیتاں، رہنماواں تے شہداء برائے ایمان دے لئی رائج ا‏‏ے۔

مقدسین آخری ایام

[سودھو]

مقدسین دے بارے وچ کلیسیائے یسوع مسیح برائے مقدسین آخری ایام دے عقائد اسی طرح نيں لیکن پروٹسٹنٹ روایت تو‏ں زرا مختلف نيں۔ نويں عہد نامے وچ تمام اوہ لوک مقدسین نيں جو مسیحی عہد برائے بپتسمہ دے اندر داخل ہو گئے ہاں، مگر انہاں دے یقین دے مطابق ”آخری ایام“ تو‏ں مراد ہی ایہ اے کہ مسیح د‏‏ی آمد ثانی تو‏ں پہلے دے تمام اراکین ”آخری ایام“ دے مقدسین نيں۔[۱۹][۲۰]

ہندومت

[سودھو]

ہندو سنت اوہ ہُندے نيں جنہاں نو‏ں ہندوؤں نے اُنہاں د‏‏ی عظیم تقدیس تے پارسائی دے درجے د‏‏ی وجہ تو‏ں تسلیم کیتا ہُندا ا‏‏ے۔ ہندومت وچ سنت دے متعلق شاعری و قصص دے لئی اک طویل روایت ا‏‏ے۔ ہندومت وچ کسی نو‏‏ں سنت بنانے دے لئی کوئی رسمی طریقہ کار موجود نئيں، لیکن عام ہندوواں و پیروکاراں وچو‏ں کئی مرد و خواتین سنت دے درجے تک پہنچ جاندے نيں۔ زیادہ تر ہندو سنتاں نے دنیا نو‏‏ں ترک کیا، انہاں نو‏‏ں مختلف ناواں تو‏ں پکاریا جاندا اے جنہاں وچ گرو، سادھو، رشی، سوامی تے ہور ناں شامل نيں۔[۲۱] مسیحیت د‏‏ی طرح ہندومت وچ موت دے بعد کسی شخص نو‏‏ں بزرگ یا سنت دا درجہ نئيں دتا جاندا ا‏‏ے۔[۲۲]

یہودیت

[سودھو]

یہودیت وچ اصطلاح صدیق تو‏ں مراد "راستباز" ہُندا ا‏‏ے۔ یہودیت وچ بزرگان نو‏‏ں اس خطاب تو‏ں نوازیا جاندا اے جدو‏ں کہ خاتون بزرگ نو‏‏ں صدیقہ (راستباز عورت) کہیا جاندا ا‏‏ے۔

حوالے

[سودھو]
  1. (30 جون 2005) Omnibus II: Church Fathers Through the Reformation. Veritas Press, 101. ISBN 978-1-932168-44-0. Retrieved on 8 جون 2017. “The word 'hallow' means 'saint,' in that 'hallow' is just an alternative form of the word 'holy' ('hallowed be Thy name')۔” 
  2. (1 مئی 2001) Medieval Celebrations. Stackpole Books, 13. ISBN 978-0-8117-2866-9. Retrieved on 8 جون 2017. “The word hallow was simply another word for saint.” 
  3. (2005) in Lindsay Jones: Thomson Gale Encyclopedia of Religion, Second Sainthood (in TG), Macmillan Reference USA, 8033. 
  4. ۴.۰ ۴.۱ See John Renard, Friends of God: Islamic Images of Piety, Commitment, and Servanthood (Berkeley: University of California Press, 2008); Idem.، Tales of God Friends: Islamic Hagiography in Translation (Berkeley: University of California Press, 2009)
  5. ۵.۰ ۵.۱ Radtke, B.، “Saint”، in: Encyclopaedia of the Qurʾān, General Editor: Jane Dammen McAuliffe, Georgetown University, Washington DC.
  6. Jonathan A.C. Brown, "Faithful Dissenters: Sunni Skepticism about the Miracles of Saints," Journal of Sufi Studies 1 (2012)، p. 123
  7. Dwyer, Graham (2002). The Divine and the Demonic: Supernatural Affliction and Its Treatment in North India. New York: RoutledgeCurzon, 25. 
  8. What is a saint? Vatican Information Service, 29 جولائ‏ی 1997
  9. "Catechism of the Catholic Church (Second Edition)"۔ Scborromeo.org۔ 2018-12-25 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 12 اکتوبر 2013 
  10. Table of the Canonizations during the Pontificate of His Holiness John Paul II on Vatican.va
  11. The Oxford Dictionary of the Christian Church by F. L. Cross (Editor)، E. A. Livingstone (Editor) Oxford University Press, USA; 3 edition p.1444-1445 (مارچ 13, 1997)
  12. ۱۲.۰ ۱۲.۱ ۱۲.۲ George Bebis (n.d.)۔ "The Lives of the Saints"۔ Greek Orthodox Archdiocese of America۔ 2018-12-25 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 7 مئی 2016 
  13. Frawley J The Glorification of the Saints in the Orthodox Church at Orthodox Church in America, Syosset, New York
  14. "Beloved of God, Called to Be Saints"، New Testament Gospel Doctrine Teacher's Manual۔ The Church of Jesus Christ of Latter-day Saints, Salt Lake City, Utah. p. 150.
  15. A Confession of Faith Presented in Augsburg by certain Princes and Cities to His Imperial Majesty Charles V in the Year 1530
  16. Apology of the Augsburg Confession XXI 14-30
  17. Smalcald Articles-II 25
  18. Apology of the Augsburg Confession XXI 9
  19. Lua error in ماڈیول:Citation/CS1/Date_validation/ar at line 45: attempt to compare number with nil.
  20. M. Russell Ballard, "Faith, Family, Facts, and Fruits"، Ensign، Nov 2007, 25–27
  21. Robin Rinehart (1 جنوری 2004). Contemporary Hinduism: Ritual, Culture, and Practice. ABC-CLIO, 87–90. ISBN 978-1-57607-905-8. Retrieved on 3 جون 2013. 
  22. Bhaskarananda, Swami (2002). The Essentials of Hinduism. Seattle: The Vedanta Society of Western Washington, 12. ISBN 1-884852-04-1.