جسرت کھوکھر
| جسرت کھوکھر | |||||
|---|---|---|---|---|---|
| کھوکھر حاکم و سردار | |||||
| معیاد عہدہ | c. 1420–1442 [۱] | ||||
| پیشرو | شیخا کھوکھر | ||||
| |||||
| شاہی خاندان | کھوکھر | ||||
| والد | شیخا کھوکھر | ||||
| پیدائش | چودویں صدی سیالکوٹ, خطۂ پنجاب (آج کل پنجاب، پاکستان) | ||||
| وفات | c. 1442 | ||||
| مذہب | اسلام[۲][۳] | ||||
مصطفی جسرت شیخا کھوکھر 1420–1442 دے دوران شاہی کھوکھر خاندان دا سربراہ تہ کھوکھر قبائلی سرداری حکومت دا حاکم سی۔ [۴] اوہ پنجاب ، جموں ، ہریانہ ، ہماچل پردیش تے خیبرپختونخوا اُتے حکمرانی دے لئی جانیا جاندا اے۔ انہاں دی مہمات وچ دہلی وی شامل سی۔
مڈھلا جیون اور زاتی زندگی
[سودھو]جسرت کھوکھر شاہی مسلمان خاندان کھوکھر دے وچ شیخا کھوکھر دے ہاں پیدا ہوئے سن ۔ اپنے والد دی اک لڑائی وچ ، اسنوں تیموریاں نے پکڑلیا تے اسنوں سمرقند وچ قید کيتا گیا مگر اپنی اعلی جنگی قابلیت تہ زہانت دی وجہ توں, جسرت نوں تیمور دی فوج دا جرنیل مقرر کیتا گیا۔ بعدازاں تیموری خاندان نال بہتر تعلقات بنان واستے, جسرت دی شادی تیموری/ مغل برلاس خاندان دی اک شہزادی جدا نام سعادت سلطان آغا سی تہ او تیمور دی پوتی سی, اودے نال ہوئ. تیمور دی موت دے بعد ، اوہ سمرقند چھڈ کے پنجاب واپس آ گیا۔ [۵]
اقتدار وچ
[سودھو]شیخا کھوکھر دی موت دے بعد ، جسرت نوں کھوکھر شاہی خاندان دا سربراہی تاج پہنایا گیا سی۔ اگلے سال ، زین العابدین تے علی شاہ دے وچکار کشمیر وچ خانہ جنگی شروع ہوئے گئی۔ زین العابدین نے خود جسرت کھوکھر توں علی شاہ دے خلاف اتحاد کيتا تہ مدد منگی۔ جسرت کھوکھر دی مدد توں علی شاہ نوں شکست دتی تے زین العابدین نے شاہ میر خاندان دے حکمران دا اعزاز برقرار رکھیا۔ اس دے بعد جسرت کھوکھر نوں جموں خطے توں نوازیا گیا سی۔ [۶] جموں خطے نال تعلق رکھنے والے رائے بھیم نامی اک ہور حکمران وی کھوکھراں تے شاہ میر خاندان دے حکمران دے خلاف علی شاہ توں اتحاد کردا اے۔ اس دے بعد رائے بھیم تے علی شاہ جسرتھ دے خلاف جنگ وچ مارے گئے سن ۔ [۷] انہاں قابل ذکر فتوحات دے بعد جسرتھ نے دہلی دے تخت اُتے نگاہ پائی۔ اس دے بعد انہاں نے ايسے سال ، 1421 وچ ، لاہور اُتے قبضہ کيتا۔ 1431 وچ اونے دہلی اتے وی قابو پا لیا.[۸]
مہمات
[سودھو]شمالی پنجاب تے خیبر پختونخواہ نوں فتح کرن دے بعد جسرت کھوکھر نے 1431 وچ ملتان دی طرف پیش قدمی کیتی ۔ ملتان دے خلاف [۹] پیش قدمی وچ اس نے اپنی اکھاں دہلی سلطنت اُتے مرکوز کيتیاں . ايسے سال اس نے دہلی سلطنت کے خلاف جنگ لڑی تے اس نے جالندھر ، گورداس پور ، لدھیانہ تے ہماچل پردیش نوں فتح کيتا۔ اس دے بعد بالآخر اونے 1431 وچ دہلی دا اقتدار سنبھال لیا۔ لیکن بعد وچ 1432 ستمبر نوں ، اسنوں مبارک شاہ نےدہلی توں ہٹا دتا۔مگر سلطان فیر وی جسرت کھوکھر دے ہتھوں اپنے کافی سارے علاقے کھو بیٹھیا سی۔ جسرت نے دہلی سلطنت دے خلاف لڑائیاں جاری رکھیاں تہ کامیاب وی ہویا۔ [۱۰]
موت
[سودھو]اس دا قتل اس دی بیوی نے 1442 وچ کیتا سی۔ ، جو رائے بھیم دی بیٹی سی ، جو اس دے خلاف جنگ وچ ماریا گیا سی۔
نوٹ
[سودھو]- ↑ Elliot & Dowson (1872), Chapter XXIX Tabakát-i Bábarí, of Shaikh Zain.
- ↑ Khan، M.A. «Islamic Jihad: A Legacy of Forced Conversion, Imperialism, and Slavery». Google Books. iUniverse, Inc. دریافتشده در ۱۱ جون ۲۰۱۹.
- ↑ Encyclopaedia of Ancient, Medieval and Modern, By Raj Kumar, Kalpaz Publ., Page 280
- ↑ Elliot & Dowson (1872).
- ↑ Lal (1995).
- ↑ Elliot & Dowson (1872), Chapter XXI Tárikh-i Mubárak Sháhí, of Yahyá bin Ahmad.
- ↑ Kumar (2008).
- ↑ Gaṇeśadāsa (1991).
- ↑ Civil and Military Gazette Press (1902), p. 43.
- ↑ Charak (1985).
حوالے
[سودھو]- (1985) A Short History of Jammu Raj: From Earliest Times to 1846 A.D.. Ajaya Prakashan.
- (1872) The History of India, as Told by Its Own Historians: The Muhammadan Period (pdf) 4, Trübner.
- Rājdarshani: a Persian history of north-western India from earliest times to A.D. 1847. Jay Kay Book House.
- (1902) Gazetteer of the Multan District. Punjab (India): Civil and Military Gazette Press.
- (2008) Encyclopaedia of Ancient, Medieval and Modern. Kalpaz, 322. ISBN 978-8178356648. Retrieved on 2019-02-03.
- (1995) Growth of tribes and castes in medieval India. Aditya Prakashan, 75. ISBN 978-8186471036. Retrieved on 2019-02-03.