دلدل
دلدل یا کھوبھا (انگریزی: Bog)، اک ایہجی جلگاہ اے جو سطح تک پاݨی ناݪ تر ہووے پَر اُتے پاݨی نمودار نہ ہُندا ہووے۔ پراݨے دریاواں دے سیلابی میدان عام طور تے دلدلی ہُندے نيں۔ کیونکہ بارش دا پاݨی اوہناں وچ جذب ہو جاندا اے، وَگ کے ضائع نئيں ہُندا۔ بعض ساحلی میداناں وچ، جیہناں دی سطح ہموار ہُندی اے، دلدلاں بݨ جاندیاں نيں۔ دلدلی زمین دا پاݨی کِسے طریقے ناݪ کڈھ دتا جاوے تاں ایہ زرخیز ہُندی اے۔ گرم علاقےآں وچ دلدلاں دی وجہ توں مچھر پیدا ہو جاندے نيں۔ اس لئی ایہدے قرب و جوار وچ موسمی تے پیلا بخار یعݨی ملیریا زیادہ پھیلدا اے۔
کِچڑ یا چِکڑ، کائی، تے مسکیگ (Muskeg) دلدل دیاں شکلاں نیں۔ دلدلاں اوتھے بݨدیاں نیں جِتھے زمین دی سطح اُتے پاݨی تیزابیئت واݪا تے غذائی اجزاء وچ گھٹ ہُندا اے۔ دلدل عام طور تے مِٹھے پاݨی دی نرم سپنج آݪی زمین اُتے پائی جاندی اے جو پودےآں دے بوسیدہ مادے توں بݨی ہُندی اے۔ ایہ عام طور تے ناقص نکاسی آݪیاں جھیلاں دے طاساں وچ بݨدیاں نیں۔ پوداب (Fen) دے برعکس، اوہ اپݨا زیادہ تر پاݨی بھرپور معدنی زمینی یا سطحی پاݨی دی بجائے ترسیب توں حاصل کردیاں نیں۔ دلدل توں نکلݨ آݪے پاݨی دی خصوصیئت بھورے رنگ دی ہُندی اے، جو تحلیل شدہ معدنی مواد توں ہُندا اے۔ عام طور تے کم زرخیزی تے ٹھنڈی آب و ہوا دے نتیجے وچ پودےآں دی نشوونما نِسبتن سُست ہُندی اے، لیکن سیر شدہ دلدلی مٹی وچ آکسیجن دی کم سطح دی وجہ توں بوسیدگی ہور وی سُست ہُندی اے۔ لہذا، دلدلی کولا جمع ہُندا اے۔
دلدلاں وچ جانوراں، پھپھوندیاں تے پودےآں دی انواع دے مخصوص مجموعے بݨدے نیں، ایہ حیاتیاتی تنوع لئی بہت زیادہ اہمیئت دے حامل ہُندے نیں، خاص طور تے زمینی خدوخال وچ، جو دوسری صورت وچ آباد تے زیر کاشت ہُندے نیں۔
حوالے
[سودھو]
| ||||||||||||||||||||||||||
