زرڅانگه

"Queen of Pashto Folklore"
زارسانگا
زرسانگا اتے اسدا بینڈ۔ زرسانگا اتے اسدا بینڈ۔
جم	سنہ 1946 (عمر 77–78 سال)  لکی مروت، صوبہ سرحد، برطانوی ہند
وفات
رہائش	نومید
قومیت	پاکستانی
شریک حیات	ملا جان
اولاد	9
عملی زندگی
پیشہ	گلوکارہ
دور فعالیت	youth–present
	IMDB اُتے صفحہ

زرسانگہ پشتو:زرڅانگه  خیبر پختونخواہ، پاکستان دی اک مشہور پشتو گلوکارہ اے۔ اسنوں مکمل طور اُتے دی کوین آف پشتون فوکلور وجوں جانیا جاندا اے۔ 

جم تے پچھوکڑ

اوہ 1946 وچ ٹانک (پشتو وچ ٹاک) وچ پیدا ہوئی۔ اوہ کٹانری (کٹان) نامی بھنگر قبیلے نال متعلق اے۔ اوہ پنجاب اتے سندھ دے پشتون علاقےآں وچالے سفر کردے ہن۔ اوہ اک جگہ تے مستقل روپ وچ ٹک کے نہیں رہندے۔ اوہناں دا مکھ کتہ گاؤنا اے۔ اوہناں دا مکھ سفر رستہ ڈیرہ اسمٰعیل خان توں بنوں روڈ اتے کوہاٹ اتے پشاور تک اے۔ اوہناں وچوں کجھ افغانستان تک سفر کردے ہن اتے گرمیاں وچ اتھے رہندے ہن اتے خیبر پختونخواہ وچ سردیاں دوران واپس آؤندے ہن۔

ویاہ تے نیانے

1965 وچ، اس نے سرائے نارنگ  دے اک نواسی ملا جان نال ویاہ کروایا، جو لکی مروت توں سی۔ بہت سارے لوکاں دا مننا اے کہ اس دا ویاہ مشہور لوک گلوکار خان تحصیل نال ہویا اے، پر اوہ افواہاں توں انکار کردی اے اتے اس دن اس نے کیہا کہ خان تحصیل اسدے وہر دا کزن/چچیرا بھائی اے: 

“دراصل میں کئی موقعیاں اُتے اس نال گاؤندی سی اتے ساڈے سانجھے گانے' چ بہت زیادہ مشہوری ملی۔ اوہ میرا شوہر نہیں اے اوہ میرے بھرا ورگا اے ”۔

زارسانگا دیاں تن دھیاں اتے چھ پتر ہن۔ صرف اسدے دوجے پتر شاہزادہ نے سنگیت دی دنیا وچ قدم رکھیا اے۔ 

سنگیت سفر

اپنے کریئر دی شروعات ویلے زرسانگہ گلنار بیگم، کشور سلطان، باچا زرین جان، خیال محمد، احمد خان اتے سبز علی استاد دے گانیاں نوں سنیا کردی سی۔ “میں اوہناں ساریاں نوں پسند کردی سی، پر میں اپنے گاؤن دے روائتی طریقے نوں بنائی رکھیا اے۔ لوک دیورنڈ لائن (پاکستان-افغانستان سرحد) دے دوواں پاسیاں وچ میرے گانے پسند کردے ہن۔ “مینوں کوئی پڑھائی نہیں ملی جس کرکے میں لکھتی کاغذ توں گا نہیں سکدی۔ اکثر میں اوہی گانے گاؤندی ہاں جو عامَ لوکاں ولوں بنائے اتے گائے جاندے ہن ۔ پر میرے شوہر نے میرے کجھ مشہور گیت وی لکھے "، اسنے کیہا۔ اک فرانسیسی کھوجکار، مس کیا، جس نے ریڈیو فرانس نال کم کیتا، نے اک وار کیہا کہ زرسانگہ دی آواز پشتو بولی وچ اکو پہاڑی آواز سی۔ مس کیا نے اک سنگیت تقریب لئی زرسانگا نوں فرانس وچ لیا۔ فرانس وچ، بہت سارے لوک اس دی مٹھی دھن نال محضوظ ہوئے سن۔ پشتو دی گلوکارہ نے لندن وچ اک سنگیت تقریب دا ذکر کیتا: "میں پشتو وچ اک روایتی لوک گیت گا رہی سی جو قبائلی لوکاں دے پہاڑاں اتے جپسیاں دے جیون بارے سی اتے جدوں میں ایہہ ختم کیتا تاں اک برطانوی شخص میرے نیڑے آیا اتے مان نال کیہا کہ اوہ وی اک جپسی سی ۔"  زرسانگہ دا مشہور سنگیت، جس نوں اوہ کدے وی کسے وی سنگیت تقریب وچ نہیں کھنجھاؤندی، اوہ ہن دا بنگریوال پا چولی ما زا (ریڈیو تے اس دا پہلا گیت)، زما دا خرو جامو یارا، رشا ماما زوی دے، زما دا گھرونو پانا یارا، اتے کھاٹ میں زینزری دی۔ زر سانگا جرمنی، بیلجیئم، عراق، دبئی، امریکہ، فرانس اتے برطانیہ وغیرہ ہزاراں پختون اتے مقامی لوکاں نوں اپنی آواز نال لبھایا اے۔

ڈسکوگرافی

کلاکار دا یوگدان

• بھارت اتے پاکستان دے سنگیت لئی رف گائیڈ (1996, عالمی سنگیت نیٹورک) 

ہورویکھو

حوالے

باہرلےجوڑ

• د زرڅانگې مرکه (کی ريکارډ لخوا)