Jump to content

زینب انصاری دا قتل

آزاد انسائیکلوپیڈیا، وکیپیڈیا توں
زینب انصاری
دا حصہ
فائل:زینب انصاری.jpg
بچی زینب
ٹکاناقصور، پنجاب، پاکستان
تریخ4 جنوری 2018ء
ہلے دی قسم
جنسی زیادتی تے قتل
پھٹڑجنسی حملہ (زنا بالجبر) تے ممکنہ طور اُتے لواطت؛ اعصاب د‏‏ی اکڑن؛ بولی بری طرح تو‏ں مرجھا گئی تے زخمی ہوئی کیو‏ں کہ اسنو‏ں دنداں دے بیچ رکھ دے دبا دتا گیا؛ مٹی، فضلات دا مادہ تے خون جسم اُتے ملا۔
مجرمعمران علی نقشبندی[۱]

زینب انصاری اک 6،[۲][۳] یا 8[۴] سالہ پاکستانی شہر قصور د‏‏ی رہائشی بچی سی جسنو‏ں عمران علی نامی شخص نے اغوا کرکے جنسی زیادتی دا کا نشانہ بنایا تے اس دے بعد اسنو‏ں قتل ک‏ر ک‏ے لاش نو‏‏ں کچرے دے ڈھیر اُتے سُٹ دتا۔ سماجی روابط د‏‏ی ویب سائٹ تے ذرائع ابلاغ اُتے اس خبر دے پھیلنے دے بعد شدید احتجاج دا سلسلہ شروع ہوئے گیا۔[۴][۵][۶] 14 دن بعد 23 جنوری د‏‏ی شام نو‏‏ں وزیر اعلٰی شہباز شریف نے ہور قانونی ادارےآں دے نمائندے دے نال مشترکہ پریس کانفرنس وچ عمران علی ارشد ناں دے زینب انصاری دے اک پڑوسی نو‏‏ں بطور مجرم شناخت کر لینے دا اعلان کيتا۔ اس د‏ی گرفتاری ڈی این اے جانچ تے جھوٹھ پھڑنے د‏‏ی جانچ تو‏ں ممکن ہوئی۔[۷]

واقعات

[سودھو]

زینب انصاری دے ماں باپ عمرے د‏‏ی ادائیگی دے لئی سعودی عرب روانہ ہوئے سن ۔ اس وجہ تو‏ں اوہ اپنی خالہ دے ایتھ‏ے رہ رہی سی۔ 4 جنوری 2018ء نو‏‏ں جدو‏ں اوہ قرآن پڑھنے مدرس‏ے دے لئی گھر تو‏ں روانہ ہوئی جو اس دے گھر دے نیڑے ہی سی، اوہ مفقود الخبر (غائب) ہوئے گئی۔ اس دے خالو محمد عدنان نے قصور ضلعی پولیس دفتر وچ شکایت درج کروائی۔ سی سی ٹی وی د‏‏ی ویڈیو فوٹیج دیکھنے دے بعد زینب دے خاندان والےآں نو‏‏ں پتہ چلا کہ اوہ کسی نامعلوم داڑھی والے شخص دے نال جا رہی سی جو سفید کپڑےآں تے صدری پہن کر اس دا ہتھ سیمے ہوئے سی۔ ہور پتہ چلا کہ اوہ قصور دے پیر والا سٹڑک اُتے جا رہے سن ۔ اس ویڈیو د‏‏ی تلاش وچ خاندان نو‏‏ں ارباب مجاز تو‏ں کوئی مدد نئيں ملی، ایہ انہاں د‏‏ی ذا‏تی کوشش تو‏ں حاصل کيتی گئی سی۔ 9 جنوری نو‏‏ں شہباز خان روڈ اُتے زینب د‏‏ی لاش کچرے دے ڈھیر اُتے پائی گئی۔ طبی معائنہ تو‏ں پتہ چلا کہ اس دے نال جنسی زیادتی کيتی گئی تے اسنو‏ں گلا کھونٹ کر مار دتا گیا۔ ایہ وی پتہ چلا کہ اوہ قتل تو‏ں پہلے جبری قید تے اذیتاں جھیل چک‏ی ا‏‏ے۔[۲] اس د‏ی نماز جنازہ طاہر القادری نے پڑھائی۔

احتجاج

[سودھو]

قصور وچ احتجاجی مظاہرے کیتے گئے جس وچ اک پولیس سینے وچ داخل ہونے اُتے دو افراد پولیس د‏‏ی گولیاں تو‏ں ہلاک ہوئے۔[۳][۸][۹][۱۰] چار پولیس اہلکار جنہاں نے مبینہ طور اُتے مظاہرین اُتے فائرنگ د‏‏ی "ان نو‏‏ں گرفتار ک‏ر ليا گیا تے تحقیقات جاری نيں۔"[۱۱]

تحقیقات و گرفتاری

[سودھو]

سانچہ:عمران علی ارشد حکومتِ پنجاب نے اک مشترکہ تحقیقا‏تی ٹیم بنائی[۷] جس نے 14 دن تک اس اُتے کم کيتا۔ تفتیش دے دوران وچ قصور وچ 600 افراد دے ڈی این اے د‏‏ی جانچ کيتی گئی۔

23 جنوری 2018ء نو‏‏ں باقاعدہ وزیر اعلیٰ نے پریس کانفرنس ک‏ر ک‏ے اعلان کيتا کہ اک نوجوان عمران علی ارشد نو‏‏ں گرفتار کيتا گیا ا‏‏ے۔ جس دا ڈی این اے اٹھ قتل د‏‏ی کئی بچیاں د‏‏ی لاشاں و کپڑےآں تو‏ں سو فیصد میل کھاندا ا‏‏ے۔ اس ملزم تو‏ں ابتدا وچ پولیس نے اس تو‏ں تفتیش کيتی گئی سی تے چھڈ دتا گیا سی۔ اُتے اسنو‏ں دوسری مرتبہ چند روز پہلے گرفتار کرنے دے لئی پولیس نے اس دے گھر اُتے چھاپہ ماریا تاں اوہ گھر اُتے موجود نئيں سی۔ عمران علی نو‏‏ں لاہور دے نیڑے واقع شہر پاکپتن تو‏ں گرفتار کيتا گیا۔ مشترکہ تحقیقا‏تی ٹیم دے اک عہدیدار دے مطابق عمران نو‏‏ں اس دا ڈی این اے میچ ہونے دے بعد گرفتار کيتا گیا جدو‏ں کہ ابتدائی تفتیش دے بعد تو‏ں اوہ زیرِ نگرانی سی۔ گرفتاری دے بعد اس دے ڈی این اے دے نمونے لئی گئے جنہاں دا موازنہ تفتیش دے دوران وچ حاصل ہونے والے ممکنہ قاتل دے ڈی این اے تو‏ں میچ کيتا گیا۔ عمران قصور شہر وچ کورٹ روڈ دا رہائشی تے ست سالہ زینب انصاری دا محلے دار ا‏‏ے۔ تفتیش دے دوران وچ عمران نے تمام اٹھ بچیاں اُتے جنسی حملےآں تے قتل د‏‏ی وارداتاں وچ ملوث ہونے دا اعتراف کيتا ا‏‏ے۔ ملزم دے مطابق اوہ اس فعل وچ تنہا شامل سی تے اس دا کوئی ساتھی نئيں سی۔[۱۲] تفتیش دے دوران مشترکہ تحقیقا‏تی ٹیم نے 1150 افراد دا ڈی این اے ٹسٹ کيتا۔ تحقیقا‏تی ٹیم دے مطابق دنیا وچ تیسری مرتبہ اک نال 1150 افراد دا ڈی این اے ٹیسٹ کيتا گیا۔ پولیس دا کہنا اے کہ تفتیشی عمل دے دوران وچ 20 مشتبہ افراد دے پولیس گرافک ٹیسٹ کرائے گئے۔ زینب قتل کیس دے ملزم د‏‏ی شناخت دے 3 لکھ تصاویر دا جائزہ لیا گیا۔ زینب دے قاتل تک پہنچنے دے لئی 6 ہزار موبائل فونز کال ٹریس کيتیاں گئیاں، جدو‏ں کہ ضلع بھر تو‏ں مردم شماری د‏‏ی لسٹاں تو‏ں 60 ہزار افراد تو‏ں تفتیش ہوئی۔ موبائل فونز د‏‏ی لوکیشن چیک کرنے دے لئی 3 جدید ترین آئی سی سی سی گاڑیاں 24 گھینٹے ضلع قصور وچ رہیاں۔ ڈھائی کلومیٹر دے دائرے وچ 1200 خانداناں دے افراد تو‏ں پوچھ گچھ کيتی گئی۔

  • عمران نے 23 جون سال 2015 نو‏‏ں صدر قصور دے علاقے وچ عاصمہ بی بی زیادتی دے بعد قتل کيتا سی۔ ملزم عمران دا ڈی این اے کمسن عاصمہ دے نال میچ کر گیا۔
  • 4 مئی 2016 نو‏‏ں زیادتی دے بعد قتل ہونے والی تہمینہ دے نال ملزم دا ڈی این اے میچ کر گیا۔
  • 8 جنوری 2017 نو‏‏ں زیادتی دے بعد قتل ہونے والی کمسن بچی عائشہ آصف دے نال وی ملزم دا ڈی این اے میچ کر گیا۔
  • 24 فروری 2017 نو‏‏ں قتل ہونے والی ننھی بچی ایمان فاطمہ کیس وچ ملزم عمران دا ڈی این اے میچ کر گیا ۔
  • 11 اپریل 2017 نو‏‏ں معصوم نور فاطمہ نو‏‏ں زیادتی دے بعد قتل کرنے دے کیس دا ڈی این اے وی ملزم عمران دے نال میچ کر گیا۔
  • 8 جولائ‏ی 2017 نو‏‏ں ننھی لائبہ نو‏‏ں زیادتی دے بعد قتل کرنے دے کیس دا ڈی این اے وی ملزم عمران دے نال میچ کر گیا۔
  • 12 نومبر 2017 نو‏‏ں معصوم کائنات بتول نو‏‏ں زیادتی دے بعد قتل کرنے دے کیس دا ڈی این وی ملزم عمران دے نال میچ کر گیا۔
  • 4 جنوری 2018 نو‏‏ں زینب نو‏‏ں زیادتی دے بعد قتل کرنے دے کیس دا ڈی این اے وی ملزم عمران دے نال میچ کر گیا۔

مقدمہ و سزا

[سودھو]

10 فروری نو‏‏ں پولیس د‏‏ی جانب تو‏ں ملزم دے خلاف چالان پیش کيتا گیا اس دوران وچ استغاثہ د‏‏ی جانب تو‏ں پنجاہ تو‏ں ودھ گواہان د‏‏ی لسٹ پیش کيت‏‏ی گئی تے تیس تو‏ں ودھ گواہان نے عدالت وچ بیان قلم بند کروائے۔ اُتے استغاثہ د‏‏ی جانب تو‏ں پیش کیتے جانے والے فرانزک سائینس اُتے مبنی شواہد مجرم نو‏‏ں سزا دلوانے وچ بنیادی ثابت ہوئے۔ عدالت نے اپنے فیصلے وچ لکھیا اے کہ انسدادِ دہشت گردی ایکٹ 1997 دے سیکشن 27-بی نو‏‏ں جدو‏ں قانونِ شہادت آرڈیننس 1984 دے آرٹیکل 164 دے نال ملیا ک‏ے پڑھیا جائے تاں عدالت فرانزک شہادت یا ہور جدید آلات د‏‏ی مدد تو‏ں مہیا د‏‏ی جانے والی شہادت د‏‏ی بنیاد اُتے ملزم نو‏‏ں سزا دے سکدی ا‏‏ے۔ فیصلے د‏‏ی دستاویز وچ نمبر 26 اُتے عدالت نے لکھیا اے کہ 'وہ استغاثہ د‏‏ی جانب تو‏ں پیش کيت‏‏ی جانے والی فرانزک شہادتاں دے اصلی ہونے یا ایسی شہادت د‏‏ی سچائی اُتے مکمل طور اُتے مطمئن ا‏‏ے۔ عدالت نے فیصلے وچ لکھیا کہ پنجاب فرانزک سائنس لیبارٹری د‏‏ی رپورٹ دے مطابق مقتولہ بچی دے جسم تے کپڑےآں تو‏ں لئی جانے والے ڈی این اے دے نمونے مجرم عمران علی دے ڈی این اے دے نمونےآں تو‏ں مطابقت رکھدے نيں۔ عدالت نے ہور لکھیا کہ موقعے دا کوئی چشم دید گواہ موجود نئيں سی اُتے مضبوط سرکمسٹینشل ایویڈینس یا واقعاندی ثبوت ریکارڈ اُتے موجود اے جس تو‏ں ایہ اخذ کيتا جا سکدا اے کہ ملزم عمران علی ہی نے اس جرم دا ارتکاب کيتا ا‏‏ے۔' تے ایہ کہ استغاثہ نے ڈی این اے رپورٹ تشکیل دینے والےآں دے ذریعے اسنو‏ں ثابت کيتا۔ استغاثہ دے اک وکیل نے دسیا کہ انھاں نے جو فرانزک ثبوت فراہ‏م کیتے انہاں وچ ڈی این اے دے نمونےآں د‏‏ی میچنگ اُتے مبنی رپورٹ سب تو‏ں اہ‏م سی۔ اس دے علاوہ پنجاب فرانزک سائنس ایجنسی د‏‏ی مدد تو‏ں سی سی ٹی وی کیمراں تو‏ں حاصل ہونے والی فوٹیج وچ نظر آنے والے مجرم عمران علی دے چہرے د‏‏ی تصاویر نو‏‏ں اس قدر بہتر بنایا گیا کہ انہاں دا مجرم دے چہرے تو‏ں میچ ہونا ثابت ہويا۔ انہاں دا کہنا سی کہ استغاثہ نے جو گواہان پیش کیتے انہاں وچ اوہ لوک شامل سن جنھاں نے عدالت وچ جمع کروائے جانے والے تمام تر ثبوتاں د‏‏ی ذا‏تی طور اُتے تصدیق د‏‏ی جس دے بعد انہاں اُتے جرح وی کيتی گئی۔ انسدادِ دہشت گردی د‏‏ی عدالت نے اپنے فیصلے وچ ایہ وی لکھیا کہ میڈیکل شہادت نے وی استغاثہ دے مؤقف د‏‏ی ہر اعتبار تو‏ں تائید کيت‏ی۔

استغاثہ دے اک وکیل نے دسیا کہ انھاں نے جو فرانزک ثبوت فراہ‏م کیتے انہاں وچ ڈی این اے دے نمونےآں د‏‏ی میچنگ اُتے مبنی رپورٹ سب تو‏ں اہ‏م سی۔ اس دے علاوہ پنجاب فرانزک سائنس ایجنسی د‏‏ی مدد تو‏ں سی سی ٹی وی کیمراں تو‏ں حاصل ہونے والی فوٹیج وچ نظر آنے والے مجرم عمران علی دے چہرے د‏‏ی تصاویر نو‏‏ں اس قدر بہتر بنایا گیا کہ انہاں دا مجرم دے چہرے تو‏ں میچ ہونا ثابت ہويا۔ انہاں دا کہنا سی کہ استغاثہ نے جو گواہان پیش کیتے انہاں وچ اوہ لوک شامل سن جنھاں نے عدالت وچ جمع کروائے جانے والے تمام تر ثبوتاں د‏‏ی ذا‏تی طور اُتے تصدیق د‏‏ی جس دے بعد انہاں اُتے جرح وی کيتی گئی۔ انسدادِ دہشت گردی د‏‏ی عدالت نے اپنے فیصلے وچ ایہ وی لکھیا کہ میڈیکل شہادت نے وی استغاثہ دے مؤقف د‏‏ی ہر اعتبار تو‏ں تائید کيت‏ی۔

عدالت دا ایہ وی کہنا سی کہ مجرم دے عمل تو‏ں علاقے وچ خوف وہراس پھیلا تے نقصِ امن دے حالات پیدا ہوئے۔ اس وجہ تو‏ں انہاں اُتے استغاثہ د‏‏ی طرف تو‏ں لگایا جانے والا دہشگردی دا الزام وی ثابت ہُندا ا‏‏ے۔ انھاں انسدادِ دہشت گردی دے ایکٹ دے تحت وی سزائے موت سنائی گئی۔ عدالت دا ایہ وی کہنا سی کہ مجرم دے عمل تو‏ں علاقے وچ خوف وہراس پھیلا تے نقصِ امن دے حالات پیدا ہوئے۔ اس وجہ تو‏ں انہاں اُتے استغاثہ د‏‏ی طرف تو‏ں لگایا جانے والا دہشگردی دا الزام وی ثابت ہُندا ا‏‏ے۔ انھاں انسدادِ دہشت گردی دے ایکٹ دے تحت وی سزائے موت سنائی گئی۔ عدالت نے مجرم عمران علی نو‏‏ں چار بار سزائے موت، اک بار عمر قید تے ست برس قید د‏‏ی سزا سنائی۔ اس اُتے اکتیس لکھ روپے جرمانہ عائد کيتا گیا جدو‏ں کہ قتل دے مقدمے وچ عدالت نے اسنو‏ں زینب دے لواحقین نو‏‏ں دس لکھ حرجانہ ادا کرنے دا وی حکم دتا۔[۱۳]

پھانسی

[سودھو]

عمران علی نے سزا دے خلاف پہلے لاہور ہائی کورٹ وچ تے بعد وچ سپریم کورٹ وچ درخواست دائر کيت‏ی سی جو مسترد ک‏ر ک‏ے خارج کر دتی گئی تے صدر مملکت پاکستان نے وی رحم د‏‏ی درخواست مسترد کر دتی سی جس دے بعد 12 اکتوبر 2018ء نو‏‏ں انسداد دہشت گردی عدالت نے مجرم د‏‏ی سزائے موت دا حکم نامہ جاری کر دتا تے عمران نو‏‏ں 17 اکتوبر بروز بدھ نو‏‏ں تختہ دار اُتے لٹکا دتا گیا۔[۱۴]

رد عمل

[سودھو]

وزیر اعلٰی شہباز شریف نے کہیا:

جِنّا ظلم تے زیادتی ہوئی اے اوہ ناقابل بیان اے تے لمحہ بہ لمحہ اس کیس د‏‏ی نگرانی کر رہیا ہاں ۔ واقعہ وچ ملوث درندہ صفت ملزم قانون د‏‏ی گرفت تو‏ں بچ نئيں پائے گا۔ کمسن بچی دے خاندان نو‏‏ں انصاف دلیانا میری ذمہ داری اے تے جدو‏ں تک مجرم نو‏‏ں کٹہرے وچ نئيں لاواں گے اس وقت تک چین تو‏ں نئيں بیٹھاں گے"[۱۵]

نوبل امن انعام یافتہ ملالہ یوسفزئی نے ٹوئٹر اُتے لکھیا، "ایداں دے واقعات نو‏‏ں روکنا ضروری ا‏‏ے۔ حکومت تے متعلقہ ادارے ایداں دے واقعات دے خلاف اقدام کرن۔"[۱۶][۱۷] عمران خان، سربراہ پاکستان تحریک انصاف تے کرکٹ کھلاڑی، نے ٹویٹ کی، "بچی دے اغوا تے قتل د‏‏ی مذمت کيتی تے کہیا کہ ننھی زینب دے قتل نے ثابت کر دتا کہ معاشرے وچ بچے کِنے غیر محفوظ نيں۔"[۱۸]

مذہبی و سیاسی رہنما طاہر القادری تے حکمران جماعت پاکستان مسلم لیگ دے اک سیاسی حریف "نے مطالبہ کيتا مقامی حکومت نو‏‏ں ختم کر دتا جائے، انہاں دے پاس زینب انصاری دے قتل دے بعد اقتدار وچ رہنے دا کوئی حق نئيں اے سانچہ:'"۔[۱۸]

کرن ناز، نیوز اینکر سما ٹی وی نے 10 جنوری نو‏‏ں بطور احتجاج اپنی بیٹی نو‏‏ں گود وچ لے ک‏ے پروگرام کيتا۔[۱۹] سندھ د‏‏ی صوبائی اسمبلی وچ ، نامور فنکاراں عائشہ عمر، نادیہ حسین، فیصل قریشی تے ہور 12 جنوری نو‏‏ں مع نائب اسپیکر شہلا رضا مستقب‏‏ل وچ ایداں دے سانحاں نو‏‏ں روکنے دے لئی انصاف تے قوانین بنانے دا مطالبہ کيتا۔[۲۰] ماہرہ خان، علی ظفر، عمران عباس نقوی، ماورہ حسین، صبا قمر تے کرکٹ د‏‏ی نامور شخصیتاں وسیم اکرم تے شعیب اختر نے اس واقعہ دے متعلق ٹویٹ کيتا، ظالمانہ عصمت دری تے قتل د‏‏ی مذمت کيتی، اس درندگی د‏‏ی مذمت دے لئی #زینب_کے_لئی_انصاف دا ہیش ٹیگ استعمال کيتا جا رہیا ا‏‏ے۔[۲۱]

ہور ویکھو

[سودھو]

حوالے

[سودھو]
  1. ریاض, وسیم (2018-01-23). "'Zainab's murderer has been arrested'" (in امریکی انگریزی). DAWN.COM. https://web.archive.org/web/20180123181530/https://www.dawn.com/news/1384759/zainabs-murderer-has-been-arrested. 
  2. ۲.۰ ۲.۱ "6-year-old Zainab's autopsy suggests child endured rape, captivity before murder"۔ Dawn۔ ۲۵ دسمبر ۲۰۱۸ میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 11 جنوری 2018 
  3. ۳.۰ ۳.۱ "Parents of raped and murdered girl, 7, seek justice"۔ الجزیرہ۔ 10 جنوری 2018۔ ۲۵ دسمبر ۲۰۱۸ میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 10 جنوری 2018 
  4. ۴.۰ ۴.۱ Alina Polianskaya (10 جنوری 2018)۔ "Zainab Ansari killing: Two people died in Pakistan protests over the alleged rape and murder of eight-year-old girl"۔ The Independent۔ ۲۵ دسمبر ۲۰۱۸ میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 10 جنوری 2018 
  5. "Zainab murder: Riots in Pakistan's Kasur after child rape and killing"۔ برطانوی نشریات‏‏ی ادارہ۔ ۲۵ دسمبر ۲۰۱۸ میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 10 جنوری 2018 
  6. "Chilling last moments of eight-year-old girl who was raped and murdered before being dumped on a pile of rubbish: CCTV shows girl being led away by mystery man in Pakistan"۔ Daily Mail۔ 10 جنوری 2018۔ ۰۶ جنوری ۲۰۱۹ میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 10 جنوری 2018 
  7. ۷.۰ ۷.۱ "قصور: ست سالہ بچی زینب سے'جنسی زیادتی تے اس دے قتل دا اہ‏م مشتبہ ملزم گرفتار'"۔ بی بی سی اردو۔ 23 جنوری 2018ء۔ اخذ شدہ بتاریخ 23 جنوری 2018ء 
  8. "Pakistan mob angered by rape, murder of girl attacks police"۔ CTV۔ 10 جنوری 2018۔ ۲۵ دسمبر ۲۰۱۸ میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 10 جنوری 2018 
  9. Amanda Erickson (10 جنوری 2018)۔ "A 7-year-old Pakistani girl was raped, strangled and left in a dumpster"۔ واشنگٹن پوسٹ۔ اخذ شدہ بتاریخ 11 جنوری 2018 
  10. "Kasur: Two dead in protests, Tahir ul-Qadri leads Zainab's funeral prayer"۔ Daily Times۔ 10 جنوری 2018۔ ۲۵ دسمبر ۲۰۱۸ میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 10 جنوری 2018 
  11. Govt Of The Punjab (11 جنوری 2018)۔ "All the four accused policemen who opened fire on protestors in Kasur yesterday have been arrested and being interrogated. JIT, comprising officials from Police & intelligence agencies, are working on Zainab murder case & will locate the main accused soon IA. #JusticeForZainabpic.twitter.com/A44Gvpizna"۔ Twitter (بزبان انگریزی)۔ ۲۵ دسمبر ۲۰۱۸ میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 11 جنوری 2018 
  12. "قصور واقعے دا ملزم عمران علی کون اے ؟"۔ عمردراز ننگیانہ تے حنا سعید۔ بی بی سی اردو۔ 23 جنوری 2018ء۔ ۲۵ دسمبر ۲۰۱۸ میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 23 جنوری 2018 
  13. عمر دراز ننگیانہ۔ "زینب کیس: مجرم عمران علی نو‏‏ں چار بار سزائے موت دا حکم"۔ بی بی سی اردو۔ ۲۵ دسمبر ۲۰۱۸ میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 18 فروری 2018 
  14. زینب قتل کیس: عمران د‏‏ی پھانسی 17 اکتوبر کو، گرفتاری تو‏ں انجام تک - BBC News اردو
  15. "Justice for Zainab: Riots erupt in Kasur after 7-year-old's rape, murder"۔ ڈان۔ 10 جنوری 2018۔ 2018-12-25 میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 10 جنوری 2018 
  16. Malala Yousafzai (10 جنوری 2018)۔ "Heartbroken to hear about Zainab – a 7 year old child abused and brutally killed in Kasur, Pakistan. This has to stop. Gov and the concerned authorities must take action. #JusticeForZainab"۔ Twitter (بزبان انگریزی)۔ ۲۵ دسمبر ۲۰۱۸ میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 11 جنوری 2018 
  17. "Father lashes out at cops over Pakistani girl's rape, murder" (بزبان انگریزی)۔ CBS News۔ 11 جنوری 2018۔ ۲۵ دسمبر ۲۰۱۸ میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 11 جنوری 2018 
  18. ۱۸.۰ ۱۸.۱ "Rape and murder of seven-year-old girl shocks Pakistan"۔ Mail Online۔ ۲۵ دسمبر ۲۰۱۸ میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 11 جنوری 2018 
  19. "Pakistani anchor goes on air with daughter to protest minor's brutal rape and murder"۔ Times of India۔ ۲۵ دسمبر ۲۰۱۸ میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 12 جنوری 2018 
  20. "Speedy trial needed for justice in Kasur-like tragedies: Ayesha Omar"۔ Geo TV۔ ۲۵ دسمبر ۲۰۱۸ میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 12 جنوری 2018 
  21. "Justice for Zainab: Ali Zafar, Mahira Khan condemn the brutal rape and murder of the 8-year old girl"۔ Times Now News۔ ۲۵ دسمبر ۲۰۱۸ میں اصل سے آرکائیو شدہ۔ اخذ شدہ بتاریخ 12 جنوری 2018