سوبھو گیان چندانی
| سوبھو گیان چندانی | |
|---|---|
| جم | 3 مئی 1920 |
| وفات | 8 دسمبر 2014 (94 سال) |
| شہریت |  پاکستان |
| جماعت | کیمونسٹ پارٹی آف پاکستان |
| عملی زندگی | |
| تعلیمی اسناد | فاضل القانون |
| پیشہ | لکھاری ، سیاست دان |
| پیشہ ورانہ زبان | سندھی |
| تحریک | مارکسزم |
ترمیم  | |
سوبھو گیان چندانی (جم: 3 مئی 1920– وفات: 8 دسمبر 2014) برصغیر دے ممتاز ترین کمیونسٹ رہنما، مصنف تے مارکسیت دے مشہور سیاستدان سن ۔
سوانح
[سودھو]پیدائش
[سودھو]سوبھو گیان چندانی دا پیدائشی ناں سوبھ راج سی لیکن اوہ سوبھوگیان چندانی دے ناں توں مشہور ہوئے۔
سوبھو گیان چندانی دی پیدائش 3 مئی 1920 نوں موہنجوداڑو توں پنج کلومیٹر شمال دی جانب اک چھوٹے جئے پنڈ ’’گوٹھ بِندی‘‘ وچ ہوئی۔ گوٹھ بِندی دریائے سندھ دے عین ساحل اُتے آباد پنجاہ سٹھ گھراں اُتے مشتمل اک چھوٹا جہا پنڈ سی جس دے جنوب وچ ڈوکری شہر بمشکل ست کلومیٹر دے فاصلہ اُتے آباد اے۔
خاندان
[سودھو]سوبھوگیان دا خاندان اولن انیہويں صدی عیسوی وچ کنڈیارو وچ آباد سی۔ پہلے پہل سوبھو دے سگھڑدادا گیان چند جی پنڈ دے سرپنچ تے دوسرے معززین دی دعوت اُتے کنڈیارو توں نقل مکانی کرکے اپنے خاندان سمیت گوٹھ بِندی آکے آباد ہوئے۔ گیان چند دے چار بیٹے سن : روپ چند، پربھ داس، پارو مَل تے جیوت رائے۔ کنڈیارو توں نقل مکانی کرکے بِندی وچ آباد ہوݨ دا مقصد ایہ سی کہ اُس دور اُفتادہ پنڈ تے آس پاس دی بستیاں وچ رہنے والےآں دے لئی روزمَرہ ضروریاتِ زندگی تے ہور اسبابِ تجارت دی فراہمی ممکن بݨائی جاسکے کیونجے ایہ علاقے عام گذرگاہاں توں وکھ تھلگ تے کافی فاصلے اُتے واقع سن تے عام آدمی دے لئی ضروریاتِ زندگی دی دستیابی آسان نہ سی۔ دور دور تک پنسار دا کاروبار کرنے والا کوئی نہ سی۔ ’’بِندی‘‘ گوٹھ دراصل ساریہ خاندان دے مسلم گھراناں دی بستی سی۔دو چار ہندو خاندان ہی آباد سن ۔ گیان چند دے گھرانے دی آمد دا پنڈ الاں نے نہ صرف استقبال کيتا بلکہ پنڈ دے وڈیرے تے سرپنچ (مُکھیا) نے اِنئيں رہائش دے لئی چند اک کوٹھڑیاں ڈال دتی سی جس وچ اُنہاں نے شروع شروع وچ اک چھوٹی سی پنساری دی دوکان قائم کيتی۔ اُس زمانے وچ اشیائے ضروریہ نوں صرف اہم تجارتی شہراں تے قصبےآں ہی توں حاصل کيتا جاسکدا سی۔ اُس زمانے وچ شمال وچ شکارپور تے چانڈکا (یہ پورا علاقہ بشمول لاڑکاݨا پہلے اِسی ناں توں موسوم سن ) شہر واقع سن ۔ جنوب وچ خُلد آباد (موجودہ خدا آباد) تے سیہون وغیرہ اہم تجارتی مراکز ہويا کردے سن ۔ تالپوراں دے عہد وچ لاڑکاݨا شہر حالے آباد ہی ہو رہیا سی۔ رفتہ رفتہ گیان چند دے بعض لوکاں نے ساہوکاری دا کم شروع کردتا جو سندھ دے ہندو بپاریاں دا مقبول ترین پیشہ سی، یعنی اوہ لوڑ منداں نوں سُود اُتے قرض دی فراہمی کيتا کردے سن ۔[۱]
سوبھو دے دادا پربھ داس سن جنہاں دے دو بیٹے سن : ٹانور مَل اورکِھلن داس۔ سوبھو دے والد دیاں ست اولاداں پیدا ہوئیاں: کلیانی (دھی)، کیول رام (پُتر)، سوبھ راج (سوبھو گیانی، پُتر)، پرمیشوری عرف پمی (دھی)، خوب چند عرف بھائی (پُتر)، وِدھیا (دھی)، ساوِتری (دھی)۔ اِنہاں وچ وِدھیا کم عمری وچ ہی بیوہ ہوگئی سی تے ہندوستان وچ اپنے سسرال دے ایتھے مقیم رہی۔ ساوِتری وی اپنے شوہر دے ہمراہ ہندوستان آباد ہوگئی سی۔ سوبھو دا چھوٹا بھائی خوب چند جواں عمر وچ فوت ہويا تے پرمیشوری عرف پمی، کیول رام تے کلیانی وی سوبھو دی زندگی وچ ہی فوت ہوئے۔ کیول رام توں سوبھو نوں ہمیشہ وڈی تقویت حاصل رہی۔[۲]
مذہب
[سودھو]سوبھوگیان دا خاندان سکھ مت دے بانی گرو نانک دا مننے والا اے تے ایہ لوک نانک پنتھی کہلاندے نيں۔ سکھ مت دے مُرَّوجہ عقائد دے مطابق نہ تاں ایہ داڑھی رکھدے نيں تے نہ کرپان‘ کڑا تے نہ کیس وغیرہ دے عقیدے نوں اپنے لوازمات وچ شمار کردے نيں۔ بلکہ اِنہاں لوکاں دے ہاں عام طور اُتے سبھی مذاہب دی اخلاقی اقدار دی پاسداری دا اہتمام پایا جاندا اے ۔البتہ ہندو صنم پرستی جداں عقائد نانک پنتھیاں دے ایتھے پائے جاندے سن جنہاں دی اکثریت سندھ وچ آباد سی۔[۳]
وفات
[سودھو]سوبھو گیان چندانی وفات توں پہلے طویل علالت وچ مبتلاء رہے۔ طویل علالت دے سبب بروز پیر 8 دسمبر 2014 دی صبح سوبھو دی طبیعت ہور خراب ہوگئی تاں اوہناں نوں چانڈکا ہسپتال منتقل کيتا جا رہیا سی کہ راستے وچ ہی اِنتقال کرگئے۔ بوقت وفات سوبھو دی عمر ۹۴ سال سی۔[۴]
ہور دیکھو
[سودھو]کتابیات
[سودھو]- سید مظہر جمیل: سوبھو گیان چندانی، شخصیت تے فن، مطبوعہ اکادمی ادبیاتِ پاکستان، اسلام آباد